Afgelopen week waarschuwde de politie Twente in het regionale dagblad Tubantia voor ‘Bargoense tekens’: geheime merktekens die inbrekers naast de voordeur zouden zetten. De politie vertelde Kloptdatwel dat na een inbraak merktekens op een woning waren gevonden. Informatie over de geheime dieventekens zegt de politie op het internet te hebben gevonden. Hadden de politie en de krant Tubantia niet beter wat meer onderzoek kunnen doen? Een artikel in het blad Onze Taal concludeert dat de merktekens ‘een politionele dwaling’ zijn. Op het internet zijn ook makkelijk andere bronnen te vinden waaruit blijkt dat de merktekens niet meer dan een stadslegende zijn.
Afgelopen vrijdag en zaterdag plaatste de regiokrant Tubantia twee grote artikelen over geheime tekens die inbrekers naast de deur van woningen zouden plaatsen. De originele artikelen zijn niet op internet beschikbaar en kunnen hier dus niet worden weergegeven. Wel plaatste Tubantia deze korte artikelen op het internet: link 1 en link 2. Het eerste Tubantia-artikel van donderdag 24 februari houdt nog de nodige slagen om de arm en laat mensen aan het woord die er niets van geloven (‘krijtstrepen zijn zó 1820’). Maar het artikel van 25 februari klinkt al behoorlijk omineus:
‘Een zigzaglijntje dat met krijt is aangebracht op de voorgevel of bij de voordeur van een woning. Een ruitsymbool kan ook, een driehoek of een heel eenvoudig kruisje. De meeste mensen zal het nauwelijks wat zeggen, maar voor criminelen hebben deze tekens geen enkel geheim: deze zogeheten Bargoense tekens geven aan of er in een woning iets te halen valt’.
Aanleiding voor de artikelen: een waarschuwing van de politie Twente dat na een woninginbraak Bargoense tekens waren aangetroffen. De politie waarschuwde ook op internet en zei te vermoeden dat inbrekers via de tekens met elkaar communiceren: ‘we vermoeden dat het zo werkt, maar zekerheid daarover bestaat niet’ zei de politie in de krant. Verderop in het artikel wordt minder reserve in acht genomen: ‘Bargoense tekens worden over het algemeen gebruikt door criminelen uit Oost-Europa of met een zigeuner-achtergrond’. De politie adviseert mensen die een merkteken vinden om dit te fotograferen, snel te verwijderen en de politie te waarschuwen. Dit heeft inmiddels in drie dagen meer dan 100 meldingen opgeleverd.
Onze Taal: bargoense tekens zijn een broodje aap verhaal
In het blad ‘Onze Taal’ verscheen in 2005 een artikel over Bargoense tekens. De auteur, Peter Burger, docent journalistiek aan de Universiteit van Leiden, noemt de politie-waarschuwingen ‘een politionele dwaling’. Burger vertelt in een smakelijk geschreven artikel hoe in 2005 diverse politiekorpsen waarschuwen tegen de ‘bargoense tekens’. De Volkskrant wijdde er een artikel aan dat steeds weer werd aangehaald als bron voor nieuwe waarschuwingen (‘Dieven kerven tekens op huizen slachtoffers’). Dit inspireerde Burger tot onderzoek. Aldus Burger:
‘Dat die tekens in Nederland ooit door inbrekers zijn gebruikt, is hoogst onwaarschijnlijk. In het buitenland zijn sporadisch aanhoudingen verricht in verband met dieventekens, maar harde bewijzen zijn daar evenmin gevonden. In een artikel uit concludeert de Franse hoogleraar sociologie Jean-Bruno Renard, gespecialiseerd in geruchten, dat de tekens in de jaren twintig en dertig misschien nog werden gebruikt door zwervers (‘Hier zijn ze goedgeefs’; ‘Hier krijg je iets als je ervoor werkt’). Voor recent gebruik door dieven vond ook Renard geen aanwijzingen’. …
Ook eigen bronnenonderzoek van Burger leidt tot de conclusie dat de tekens een ‘stadslegende’ (urban myth) zijn. Burger vertelt dat de verhalen over de geheime merktekens voor het eerst opduiken in de 16e eeuw: ‘Er heerste in die tijd een hysterische angst voor bendes gespuis die in opdracht van vijandelijke hoge heren huizen en steden in brand staken’. Een criminologisch handboek uit de 19e eeuw brengt de tekens in kaart. Sindsdien berust onze kennis over de Bargoense tekens vooral op overschrijfwerk dat terug te voeren is op deze éne bron, het ‘Handbuch der Kriminalistik’ van Hans Gross. Burger contsateert:
‘De conclusie is onontkoombaar: ze zijn in Europa geïntroduceerd door Gross en bestaan alleen op papier. De dieventekens zijn geen inbrekersfolklore, maar politiefolklore’.
Nu is het artikel van Peter Burger speciaal voor dit artikel in Kloptdatwel via een link toegankelijk gemaakt (waarvoor hartelijk dank). Maar ook zonder deze speciale bron zijn op het internet met groot gemak bronnen te vinden waaruit duidelijk wordt dat de vermeende dieventekens een stadslegende zijn. Zo schaart de wetenschappelijke website ‘verhalenbank’ de berichten over ‘Bargoense tekens’ onder de stadslegendes. De Engelse omroep BBC noemt in een artikel de ‘chalk symbols’ een ‘urban myth’. En in dit artikel in de Engelse kwaliteitskrant ‘The Guardian’ legt een bekende Engelse inbreker uit dat hij nooit heeft gehoord van de krijttekens op woningen:
“Never heard of it,” says Britain’s best-known burglar, Peter Scott, the author of Gentleman Thief, which recalls his days spent breaking into the homes of the rich and famous. “I find it hard to believe that burglars would bother, but then I find everything hard to believe these days.”
De reactie van de politie Twente
De perswoordvoerder van de politie Twente reageerde op vragen van Kloptdatwel als volgt:
‘Hebben deze tekens iets met woninginbraken te maken? Wij kunnen hier geen bevestigend dan wel ontkennend antwoord op geven. Feit is wel dat er inderdaad in enkele woningen is ingebroken waar tekens op de woningen zijn aangetroffen. … Om andere mensen te attenderen op de aanwezigheid van soortgelijke tekens hebben we de media gezocht en hier een artikel over laten plaatsen om mensen tevens te waarschuwen voor mogelijke inbraken’.
Waar haalt de politie Twente de informatie over deze Bargoense tekens vandaan? De perswoordvoerder:
‘Op internet zijn diverse websites te vinden die spreken over Bargoense tekens. Deze zijn door ons geraadpleegd. Ik ben niet op de hoogte van een wetenschappelijk onderzoek n.a.v. deze tekens’.
Conclusie?
Uit het artikel in het blad Onze Taal en uit diverse bronnen op internet trekken wij de conclusie dat de Bargoense tekens vermoedelijk een stadslegende zijn. En natuurlijk – wie op internet zoekt, vindt natuurlijk de onzin het snelst en gemakkelijkst. En het is natuurlijk merkwaardig om te waarschuwen voor Bargoense tekens en tegelijk te zeggen ‘ik weet echt niet of er wel wat van klopt’. Ik denk dat het verstandiger zou zijn geweest als de politie en de krant Tubantia iets verder hadden gezocht dan de eerste hits van een internetsearch. De berichten dragen misschien onnodig bij aan onrust in de samenleving en de verwijzingen naar Oost-Europeanen en zigeuners ruiken niet bepaald fris. Zonder onderzoek is er niets te zeggen over de herkomst van de krijttekens die in Hengelo zijn gevonden. Zijn de kruisjes misschien gezet door kinderen? Serieus onderzoek uit het blad Onze Taal laat in ieder geval zien het erg onwaarschijnlijk is dat de merktekens afkomstig zijn van boeven. Dat de politie bij haar bericht een foto plaatst die afkomstig is uit de ‘verhalenbank’ (een wetenschappelijke collectie van stadslegendes) zegt misschien al wel genoeg.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Lijkt mij zeer onwaarschijnlijk. De gemiddelde inbreker (welke afkomst dan ook) kun je eerder zien als een kleine zelfstandige die dergelijke waardevolle informatie niet met zijn concullegas zal willen delen. Als er al sprake is van een bende is het risico van het aanbrengen van ‘merktekens’ te groot (je kunt gezien worden) in verhouding met eenvoudigweg het adres doorgeven.
Bovendien, hoe zou men aan deze informatie moeten komen? Gaat men eerst uitgebreid naar binnen kijken bij ieder huis in een wijk om vervolgens te classificeren? Zijn deze merktekens zichtbaar in het donker tijdens de reguliere werktijden van deze lieden?
Kortom, een onzinnig systeem en daarom hoogstwaarschijnlijk niet waar.
Ook Skepter publiceerde hier een artikel over van Peter Burger, getiteld: ‘Inbrekerscodes en hortensiaroof’ in Skepter 18.4 (winter 2005, p. 8-13). Het is een wat uitgebreidere versie van het stuk in Onze Taal. Het sprak mij wel aan, omdat er in Eindhoven een krantenbericht was geweest over deze tekens. Het artikel in Skepter is langer, want de ‘poema op de Veluwe’ (zomer 2005), de >i>Mad Gasser of Mattoon (1944), het verhaal over de autoruiten in Seattle (1954) dat in de vorm van de snelwegschutter recent in Nederland opdook en een uitvoerig stuk over zogenaamde hortensiadiefstallen vroeg in 2005 (allerwegen verdwenen jonge loten en knoppen van hortesia’s, naar verluidt om er joints van te maken) en alweer januari 2006.
Burger besluit zijn stuk in Skepter met:
.
Het hele stuk kunnen degenen die de desbetreffedne Skepter bewaard hebben (hetzelfde nummer met onthullingen over Robbert van den Broeke en een uiteenzetting over ‘lichtbollen’) kunnen het zo nalezen, en anderen moeten maar even op de CD-ROM kijken.
In Herinneringen van een Engelbewaarder van W. F. Hermans – dat zich afspeelt aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog – herkennen mensen op weg naar de schulkelder in “mysterieuze” gekrijte pijlen op de stoeptegels tekens van de 5e Kolonne om de Duitsers de weg te wijzen…
Niettemin zijn de krijtstreepjes reëel. Voor zover niet van kinderen, kan het gaan om geheugensteuntjes van krantenbezorgers.
Mijn hele wijk is sinds enkele weken voorzien van x-jes. Degenen die die kruisjes hebben gezet waren wél oosteuropeanen, maar m.i. geen criminelen:
de glasvezelboer weet door die kruisjes, waar hij in de gevel moet boren voor de nieuwe glasvezelaansluitingen.
glasvezel… *jaloers*
Als ik op mijn huis ook kruisjes ga zetten, denk je dat ze ook bij mij langskomen dan? 🙂
Poltie waarschuwt voor tuinkabouters
De afgelopen periode werd bij meerdere
woningen ingebroken. De politie heeft bij enkele woningen
tuinkabouters aangetroffen. Tuinkabouters worden misbruikt door
inbrekers. De kabouters worden als ‘voorverkenners’ bij een woning
gezet, zodat inbrekers weten wat de omstandigheden zijn. Het betreft
simpele kabouters (met kruiwagentje, hooivorkje, lang of kort
baardje, rood hesje), die meestal tussen het tuinhek en de voordeur
in de tuin zijn neergezet.
De politie sluit niet uit dat
tuinkabouters bij meer woninginbraken zijn gebruikt en adviseert
bewoners die de rotzakjes aantreffen ze direct te overmeesteren en
naar de politie te brengen ter verhoor.
“Wij kunnen bevestigen noch
ontkennen dat de kabouters medeplichtig zijn. Maar we willen
uitdrukkelijk waarschuwen voor dit rapalje”, aldus de
woordbvoerder van de politie. “Zeker als ze een hoofddoekje
hebben of een zigeunerpetje. Dat zijn de ergste.”
“We hebben er al twee in de
verhoorcel, maar ze laten nog niks los. Dat bewijst wel dat het om
geharde misdadigers gaat. Gelukkig konden we diverse websites vinden
die spreken over verdachte tuinkabouters. Ik ben echter niet op de
hoogte van een wetenschappelijk onderzoek over tuinkabouters.”
Verrassing op de achterpagina NRC 7 maart : “Diepgewortelde politiefolklore”. Geen plagiaat, wat ik nog even dacht, maar van de hand van Gert Jan van ’t Land.
Ik hoorde vorig jaar ook het verhaal dat inbrekers stokjes tegen voordeuren zouden plaatsen om te kijken of bewoners in de vakantieperiode afwezig zijn. Even google-en leerde me dat dat inderdaad in diverse kranten heeft gestaan, bijvoorbeeld http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Binnenland/article/detail/2811936/2011/07/21/Politie-Let-op-takjes-bij-voordeur.dhtml
Nu heb ik nergens stokjes zien staan, maar dat zegt natuurlijk niets. Maar zou dit niet net zo’n broodje aap verhaal zijn? Volgens mij trekken ‘professionele’ inbrekers zich er erg weinig van aan of de bewoners wel of niet thuis zijn. Bij de laatste gevallen uit mijn omgeving was er ‘s nachts gewoon iemand thuis of als de inbraak overdag plaatsvond, was er geen sprake van langdurige aanwezigheid.
Nieuwe urban legend?
ik ben borisboef
De politie houdt de mythe in stand:
En nog een bericht van vandaag: http://www.leidschdagblad.nl/regionaal/leidenenregio/article26196783.ece/Mysterieuze-kruisjes-veroorzaken-onrust