Net voor de grote vakantie groot nieuws van het Van Goghmuseum: nieuw bewijsmateriaal zou het het definitieve antwoord hebben geleverd op de vraag of Van Gogh nu zijn hele oor afsneed of slechts het lelletje. Een briefje van de dokter die hem behandelde was opgedoken, inclusief schetsje van de schade.
In de nog uit te komen Skepter (nummer 29.3) onderzoekt hoofdredacteur Hans van Maanen hoe het nu eigenlijk zit met dit nieuwe bewijsmateriaal. Het wordt triomfantelijk naar voren geschoven in een nieuwe Van Goghbiografie (Van Goghs oor: het ware verhaal door Bernadette Murphy) en heeft ook een prominente plek gekregen op de lopende tentoonstelling in het Van Goghmuseum (De waanzin nabij).
Het blijkt eigenlijk maar weinig voor te stellen: het briefje is afkomsting van dr. Félix Rey. Die maakte het schetsje in 1930 voor de Amerikaanse auteur Irving Stone toen die onderzoek deed voor zijn geficitionaliseerde biografie van Van Gogh, die in 1934 uitkwam onder de titel Lust for Life. Dat Rey tekent dat zowat het hele oor werd afgesneden is niet opzienbarend, dat is namelijk wat hij altijd al beweerde. We kunnen dus hooguit zeggen dat Rey consistent op zijn standpunt is blijven staan, maar nieuw bewijsmateriaal is het nauwelijks te noemen.
Toen Van Maanen dit wilde voorleggen aan de expert van het Van Goghmuseum ving hij echter bot. Een telefoontje werd opgevangen door de afdeling persvoorlichting, die vond dat Van Maanen zijn vragen maar per e-mail moest indienen. Zo gezegd, zo gedaan. Maar het antwoord van het museum (op 19 juli) is ontluisterend te noemen: het museum, inclusief hun expert, blijken het boek van Murphy nog helemaal niet (of niet helemaal) gelezen te hebben. In september kan Van Maanen antwoord verwachten – de maand waarin de tentoonstelling afloopt.
Zie: Van Goghs oorlel door Hans van Maanen, Skepter 29.3 (2016)
RV says
Hoe belangrijk is het oor van de schilder? Worden de schilderijen van Van Gogh mooier of lelijker als je weet hoeveel oor hij precies heeft afgesneden? Of krijgen de schilderijen plots een andere inhoud als je weet dat Van Gogh niet slechts een oorlelletje heeft afgesneden maar een heel oor?
De biografie van een schilder is van generlei waarde als je een schilderij esthetisch wil beleven.
Renate1 says
Inderdaad, maar mensen willen nu eenmaal ook meer weten over de kunstenaar als mens. En het beeld van de ‘geniale gek’ helpt daar misschien bij. We zien kunstenaars misschien te graag als beschadigde mensen, die alleen in hun kunst kunnen leven. Kunstenaars moeten iets vreemds hebben, dat ze als het ware buiten de maatschappij plaatst. Het is een soort romantisch beeld, waarin dingen worden uitvergroot. Dingen waarvan we bij een ‘gewoon’ mens zouden zeggen, dat ze geestelijk gestoord zijn, worden bij een kunstenaar ineens als een soort kenmerken van de ‘ware kunstenaar’ gezien.
Een paar jaar geleden was Van Gogh ook in het nieuws en toen was er een boek waarin geschreven werd dat hij was neergeschoten door een paar jongens.
Hans1263 says
De schilderijen van Van Gogh worden natuurlijk niet minder of beter door de kennis omtrent het afgesneden oorlelletje ofwel het hele oor er af. Wel zou men bepaalde thema’s in het werk of kleurgebruik etc. misschien (!) kunnen linken aan bepaalde psychische of lichamelijke aandoeningen. En dat vind ik persoonlijk wel boeiend. Zo is de stijl van schilder El Greco wel in verband gebracht met diens al dan niet veronderstelde oogproblemen. Zo vraag ik me wel eens af of de componist Franz Schubert minder depressief zou zijn geweest als de artsen rond 1800 al zouden hebben beschikt over moderne antidepressiva. En wat hij zou hebben gecomponeerd als hij door antibiotica veel langer zou hebben geleefd? Dan doet zich meteen de vraag voor of hij bij die antidepressiva-behandeling ook zo goed zou hebben gecomponeerd. Mozart had vast veel langer geleefd met moderne medische zorg, ook antibiotica. Wat hadden we een extra rijkdom aan muziek kunnen hebben!
Vragen van dezelfde orde kun je je hypothetisch afvragen bij Van Gogh.
Boeiend, zonder meer, maar je kunt er in kunsthistorische zin natuurlijk meestal weinig mee.
RV says
Aan Hans
Volgens sommigen schilderde El Greco langwerpige figuren omdat hij alles langwerpiger zag dan anderen. Maar wacht even. Als El Greco alles langwerpig zag, dan zag hij zijn langwerpige figuren nog langwerpiger dan echte mensen. En daarom is die theorie van de oogafwijking niet erg zinnig.
En misschien schilderde El Greco wel langwerpige figuren omdat zijn opdrachtgevers dat wensten. De theorie dat kunst zelfexpressie is, stamt uit de tijd na El Greco.
Kunst is geen zelfexpressie maar vormgeving. Als ik keihard au roep, dan is dat au nog geen kunst. Maar als ik jouw autjes in een doorwrocht gedicht weergeef, dan is er wel sprake van kunst en daarbij is het niet van belang om wiens autjes het gaat.
Natuurlijk, vragen over de biografie van een kunstenaar zijn interessant. Maar ik verzet me tegen de theorie dat een kunstwerk begrepen moet worden als een weerspiegeling van het leven cq het innerlijk van de kunstenaar. Bovendien, is het leven cq het innerlijk van een kunstenaar op zich belangrijker of boeiender dan jouw innerlijk of jouw leven?
Hans1263 says
Ook ik zie het ernstige probleem in de theorie over El Greco. Mijn zin m.b.t. deze schilder was dan ook heel voorzichtig geformuleerd. Ik wierp alleen een aantal zaken op die boeiend kunnen zijn en die heel misschien een beter licht kunnen werpen op het kunstwerk van diverse soorten kunstenaars. Persoonlijk vind ik als niet-kunstenaar resp. niet werkzaam in de kunstbranche het enige criterium bij het “begrijpen” van kunst, of een werk mij op een of andere manier raakt (dat kan zowel in positieve zin als in negatieve zin zijn). Voor kunsthistorici die natuurlijk iets verder gaan, kán het doorgronden van (een fractie van) het leven of innerlijk van de kunstenaar zinvol zijn, als we b.v. denken aan practische zaken als toeschrijving, aan datering, en zo zullen er vast meer argumenten zijn te noemen.
Hoe dan ook, of het nu het hele oor van Van Gogh was, of slechts een deel, dat zal niets hebben uitgemaakt t.a.v. de psychische gesteldheid van de man ten tijde van deze daad. Als je je dit soort dingen afvraagt, dan begeef je je gauw op het vlak van roddeljournalistiek. Kunsthistorici kunnen slechts mogelijk dingen zeggen als: wij menen in de schilderijen vanaf… (jaartal) … te kunnen zien dat de schilder misschien leed aan…. En ik denk dat ze dit dan met grote terughoudendheid zouden moeten doen vanwege de ontbrekende zekerheid waarmee dit soort dingen gezegd kunnen worden. Er is inderdaad veel waars in uw laatste alinea.
Wilma S. says
RV:
Het doet me denken aan de verplichte boekenlijsten van scholieren en de vragen die daarover gesteld werden op het examen Nederlands. De juiste antwoorden -volgens de deskundigen- heeft menig nog in leven zijnde auteur hevig verbaasd. Die hoorden langs die weg voor het eerst wat ze allemaal wel of niet bedoeld zouden hebben. Zelf wist men daar maar al te vaak niets van.
RV says
Aan Wilma
Het zou best kunnen dat in een bepaald kunstwerk meer betekenissen zitten dan de maker ervan denkt dat er in zit. We behoren, denk ik, kunstwerken los te zien van de maker. De interpretatie van een kunstwerk door de maker zelf is verre van zaligmakend. Het gaat binnen de kunst om de ideale waarnemer en de kunstenaar zelf komt vaak niet in de buurt van het ideaal van de ideale waarnemer.
Ik hou van sommige werken van Karel Appel. Maar als die man zelf over zijn werk gaat leuteren, dan haak ik af. Of neem Mondriaan. Prachtig werk. Maar God bewaar me voor de kunstfilosofische schrijfsels van Mondriaan. Die schrijfsels staan bol van onzinnige kinderlijke antroposofie.
Maar er zijn strata, lagen, van betekenis. Sommige betekenissen zijn dominanter dan andere. Daarnaast gaat het ook om bijvoorbeeld compositie. En ook zulke formele elementen hebben binnen het betreffende kunstwerk een betekenis.
RV says
Aan Hans
Je schreef:
Persoonlijk vind ik als niet-kunstenaar resp. niet werkzaam in de kunstbranche het enige criterium bij het “begrijpen” van kunst, of een werk mij op een of andere manier raakt (dat kan zowel in positieve zin als in negatieve zin zijn).
Ik zou het één en ander iets anders formuleren. Maar toch zit je, denk ik, op het juiste spoor.
Sorry voor mijn betweterijen. Maar “ik heb iets met kunst”. 🙂
Jan Willem Nienhuys says
Als er 200 jaar geleden antibiotica waren geweest, dan zouden er nog heel wat meer beroemde genieën langer hebben geleefd. Maar hadden er antibiotica kunnen zijn zonder kennis van bacteriën?
Hans1263 says
Een terechte opmerking. Helaas was mijn opmerking natuurlijk zuiver hypothetisch en zonder enige pretentie.
Ik had echter zo graag nog wat meer CD’s van Schubert gehad, bijvoorbeeld in zijn componeerstijl tijdens zijn 40e resp. 5oe levensjaar, zijn 12e en misschien wel 23e symfonie, in een verder ontwikkelde stijl. Ik ben al zo gek op zijn 8e (die waarschijnlijk toch zijn 7e is), de Unvollendete…
Wilma S. says
@Hans
Als je dit soort zaken boeiend vindt, is dit symposium dan wellicht iets voor jou?:
https://vangoghmuseum.nl/nl/zien-en-doen/tentoonstellingen/de-waanzin-nabij
Hans1263 says
Ik ga maar niet naar het symposium want – misschien is het vloeken in de kerk – ik ben persoonlijk niet zo onder de indruk van het werk van Van Gogh. Ik heb andere favorieten. Ik denk dat we wel iets in NRC zullen lezen over het symposium.
Wilma S. says
Eindquote van Hans van Maanen:
Als het is zoals ik intussen denk dat het is, kreeg/krijgt de bezoeker van de nieuwe tentoonstelling (15 juli – 25 september 2016) dus een flink oor aangenaaid en niet slechts een lelletje.
RV says
Ik heb geen greep op deze kwestie. Alleen een aantal vragen. Heeft die expert wel echte bemoeienis met het gedoe rond die expositie? Misschien geneert hij zich. Of misschien moet hij zich even koest houden. Waar slaat dat veronderstelde embargo op? Wat zijn de commerciële belangen? Welke geldschieters zitten er achter die expo en welke voorwaarden hebben zij afgedwongen? Het gaat ook nog om een symposion. Hoe speelt dat mee?
http://hollandsdiep.nl/boek/?T_ID=9260
http://www.theglobeandmail.com/arts/art-and-architecture/historian-bernadette-murphy-on-digging-into-the-van-gogh-ear-mystery/article30915559/
Van de laatste site:
Was the secrecy in advance of the publication the publishers’ strategy?
Yes. You have to go along and believe they know their business. I think it was extraordinarily hard for the editor and the publishing houses to keep quiet about. Everyone had to sign a non-disclosure agreement, the TV people, the printers. I can’t believe we managed to keep it secret until my publication day! I mean, I showed stuff to friends and relatives but they never let it out of the bag. I think I was just really lucky.
Hans1263 says
Van Gogh is pure commercie, daar lijkt het sterk op in dit kwestietje.
Des te meer reden om het symposium niet te bezoeken.
Wilma S. says
Uit de link naar het NRC op 12 juli -interview met Bernadette Murphy- in het artikel van Van Maanen:
eindquote (m.i. niet de minst belangrijke):
En dat alles onder de koptekst in grote chocoladeletters:
‘Van Gogh was echt serieus ziek’
En dat alles op basis van een briefje dat eigenlijk geen naam mag hebben.
Pepijn van Erp hierboven:
Vincent van Gogh had tijdens zijn korte schildersleven nog geen nagel om aan zijn gat te krabben, maar blijft tot op heden geslachtofferd worden om er geld mee binnen te harken. Door steeds weer opnieuw niet ter zake doende en/of onjuiste details door ieders strot proberen te duwen. Uit eigenbelang.
Aanvulling: intussen de reactie van Hans gemist.
Hans1263 says
Alleen al die mw. Murphy die ijsberend uitroept OMG, OMG!
Ik las het in de krant en was het hele commerciële circus al meteen beu.
Hans1263 says
Doel van het boek: “mensen inspireren”, “je leven een andere kant opsturen, ik zat vast en kijk nu eens naar me”.
Meer zo’n Ankh Hermesachtige spirituele flut-doelstelling, dan gedegen kunsthistorische doorbraak lijkt me. OMG 🙁 , gauw de vieze smaak in mijn mond wegspoelen!
Constantia says
Wie heeft het nog over, of denkt nog aan, (het oor van) Van Gogh als we een nieuwe kunstenaar in ons midden hebben: Meester Pepijn van Erp met zijn kunstwerk van de “Zomerkomkommer”
Dat plaatje is
hi-la-risch!
Een beteuterd kijkende Vincent van Gogh die wordt gespiest door een komkommer in de vorm van een hand, de bloedende komkommer nu op de plaats van zijn afgesneden oor of oorlelletje. Dit vraagt om een ansichtkaart, te verspreiden via het Van Goghmuseum én als setje van zes kaarten als welkomstgeschenk voor nieuwe Skepter abonnees/donateurs.
Renate1 says
Ik heb een oor afgesneden en na m’n dood ben ik beroemd geworden.
Ik weet niet of ik dat nu wel zo inspirerend vind. Erkenning heb ik liever voor m’n dood en een oor afsnijden gaat me toch echt te ver.
Hans1263 says
Doe maar niet. Het doet behoorlijk pijn, het bloedt hevig en dat geeft veel rommel en kans op infecties en je wordt er ook niet bepaald mooier van.
En… beroemd word je er zeker niet door.
Renate1 says
Ik heb m’n oren te lief. Bovendien heb ik niet de behoefte om beroemd te worden door iets geks met m’n lichaam te doen.
Wilma S. says
Enig idee hoe dat in 1888 ging na een volledige ooramputatie -al of niet per ongeluk- met o.a. het bloeden (op tijd) te stelpen en vervolgens infecties te voorkomen?
Hans1263 says
Van Gogh zal wel een poosje bloedend hebben rondgedoold. Daarna heeft hij het oor aangeboden aan (meen ik te hebbben gelezen) een prostituee (verbeter me maar als het anders is), en tot slot (dat zal wel een flinke poos na de daad zijn gebeurd) is hij met een slordig verband verbonden (te zien op het schilderij). De niet zoveel latere zelfmoordpoging lukte iets beter.
Mevrouw Murphy OMG weet het vast veel beter en gedetailleerder, maar dit alles kan mijn opvatting over het werk van van Gogh niet veranderen.
Wilma S. says
Hans:
Dat vroeg ik niet/vroeg ik me niet af. Van Gogh mocht na een weekje ZH in Arle weer naar huis. Vlak daarna schilderde hij zichzelf met verband om zijn hoofd.
Vandaar dat ik aan jou vroeg of je -vanwege jouw medische achtergrond- meer kon vertellen over de wondzorg rond 1890. Ik hoopte dat je daar wellicht een boek over in jouw kast had staan. Op internet is er nauwelijks iets concreets over te vinden.
Die dr. Félix Rey (in 1888 nog in opleiding) claimde jaren later ook dat hij het oor weer had kunnen bevestigen, maar dat het al teveel verschrompeld was.
Concrete vraag: waren de medici rond 1890 al zover of nog niet? Het mes was niet steriel, de doeken om het bloed te stelpen (door Vincent zelf) ook niet, de afgesneden oorschelp werd volgens zeggen verpakt in krantenpapier en het duurde behoorlijk lang voordat Vincent in het ziekenhuis belandde. Hoe groot was toentertijd de kans om zo’n doe-het-zelf amputatie überhaupt te kunnen overleven? Antibiotica was er i.i.g. nog niet.
RV says
Dit is niet Vincent van Gogh.
http://www.geocities.ws/katinkawebbel/keesweb1.html
Wilma S. says
Ik weet niet wat je hiermee wilde zeggen, maar oorspronkelijk is het i.i.g. wel degelijk een originele Van Gogh:
http://www.vggallery.com/international/dutch/paintings/selfportrait.htm
RV says
Heel erg was de expositie “Open” in de Fundatie te Zwolle. Op verzoek van Nick en/of Simon hadden acht beeldende kunstenaars zich laten inspireren door de nogal indifferente geluidjes van Nick en Simon en de resultaten van die inspiratie werden met veel poeha geëxposeerd in het museum De Fundatie. Ik heb de tentoonstelling gezien. Deerniswekkend.
http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?nid=224359
Musea gaan geregeld op de populistische blablablatoer. En dat gaat dan dikwijls ten koste van de kunst. En nee, Nick noch Simon had Katinka Polderman uitgenodigd. Een gemiste kans.
https://www.youtube.com/watch?v=5HOUKoxU4NI
Hans1263 says
En dan nu de tentoonstelling van Rob Scholte, de achterkant van afschuwelijke borduurwerkjes. Dat is me echt te erg om naar Zwolle te reizen. Nee, ik wacht op een tentoonstelling over de nieuwe kleren van de keizer. Dan ben je heel snel klaar met inrichten en uitruimen…
RV says
Deze expositie http://www.singerlaren.nl/franse-modernisten was best aardig. Dit zeg ik om aan te geven dat ik geenszins moderne kunst verwerp en dat nogal wat tentoonstellingen zeker hun bestaansrecht hebben. Overigens, in principe moet je schilderijen in het echt zien. Als afbeelding zijn ze in de regel te vlak. Het gaat immers ook om de verfstreek, verfdikte en dergelijke.
Hans1263 says
Moderne kunst kan fantastisch zijn . Kortgeleden in Boijmans grote wateropppervlakten met fascinerende bijna hallucinerende rimpelpatronen. Ik heb er lang geboeid naar zitten kijken.
We komen in commentaren terecht die hier nogal off topic zijn. Misschien verplaatsen naar Skeptisch Chatten? Zoals de vraag over favoriete muziek, kan daar ook een vraag worden gesteld over favorieten op ander vlak.
Hans1263 says
@ Wilma S.
Ik heb een farmaceutische achtergrond en ben geen arts. Ik kan dus alleen afgaan op logische veronderstellingen want ik heb maar heel ten dele specifieke kennis over dit soort medische zaken. Specifieke boeken op dit gebied bezit ik niet. Het komt me voor dat men toentertijd misschien een oor (veel kraakbeen) weer had kunnen aanzetten maar of het was blijven zitten? Per slot van rekening moet je dan ook bloedvaten weer herstellen en ik denk dat je er dan toch wel bijtijds mee moet beginnen, het oor moet koelen en andere preserverende maatregelen moet nemen. Of men toen al in staat was bloedvaatjes weer chirurgisch te herstellen, betwijfel ik. En dat is iets heel anders dan iemand een oor aannaaien. (Ik bedoel dat niet geestig).
Ik ga ervan uit dat van Gogh een flinke kans heeft gelopen te overlijden aan sepsis (bloedvergiftiging – actueel in het nieuws) door een niet bepaald schoon mes, door de tijd die verliep tussen daad en hulp, door ontbreken van antibiotica, door matige nazorg (want ik vermoed dat hijzelf daar weinig interesse in had). Ik weet niet wie hem heeft geholpen na het afsnijden en of er schoon water en schone doeken zijn gebruikt om de wond te reinigen. Kennelijk is er zoveel bloed gevloeid, dat na het stelpen er een redelijk schoon litteken is ontstaan.
In ieder geval heeft hij nog geruime tijd geleefd totdat hij een eind aan zijn leven maakte. Je zou getallen moeten hebben van overleving in vergelijkbare zaken om er meer over te kunnen zeggen. Ik denk dat men in de 1e wereldoorlog veel expertise heeft opgedaan onder omstandigheden waar de medische zorg ook nog maar vrij primitief was. Zoals gezegd, daarover ontbreekt mij de informatie.
Wie was dat ook alweer, een zoon van een miljonair geloof ik, waarbij jaren geleden een oor werd afgesneden? Misschien is daar iets te vinden? Als ik het me goed herinner, heeft deze man het overleefd.
Wilma S. says
1 september 09:51
@Hans
Ik heb inmiddels dit schrijven uit 1897 gevonden met een stukje over aseptische wondbehandeling:
https://www.ntvg.nl/system/files/publications/1897200160001a.pdf
Hoe zat het in 1888 met pijnbestrijding is dan de volgende vraag. Een bijna volledig afgesneden oor moet toch vreselijk veel pijn gedaan hebben, ook zonder infectie van de wond. Zelf vind ik het dan zeer opmerkelijk dat Van Gogh tijdens zijn korte verblijf in het ziekenhuis blijkbaar de puf had om twee schilderijen te maken. Bij slechts een verdwenen oorlelletje kan ik me daar nog enigszins iets bij voorstellen:
https://www.ntvg.nl/artikelen/ziekenhuis-arles/volledig
Het lijkt er toch wel op dat die Félix Rey al tijdens zijn opleiding een wonderdokter geweest moet zijn. Naar verluidt werd Vincent meer dood dan levend gevonden: http://skepsis.nl/van-gogh-oorlel/
http://www.jenneken.nl/bekijk/1900Ziekenhuis.htm
Tot laat in de 19e eeuw waren ziekenhuizen weinig meer dan verzorgingsoorden waar de zieke mens zo goed en zo kwaad als het ging werd opgevangen.
Daarin kwam verandering door de snelle ontwikkeling van de geneeskunst in de 20e eeuw.
O.a. bloedtransfusies bestonden toen ook nog niet: http://www.wereldoorlog1-locaties.nl/gewonden
Hans1263 says
Van Gogh heeft Gauguin na genoemde ruzie op straat met een mes bedreigd waarbij Gauguin de tegenwoordigheid van geest had Van Gogh slechts strak aan te kijken, waarna deze afdroop.
Gauguin was trouwens zelf ook niet brandschoon. De manier waarop hij zijn gezin in de steek liet, was niet bepaald fraai.
Om op het afgesneden oor terug te komen: ik denk dat Vincent “geluk” heeft gehad dat hij er lichamelijk zo vanaf kwam. Inderdaad was veel essentiële kennis nog niet beschikbaar om adequaat te kunnen behandelen en waren ziekenhuizen waarschijnlijk alleen maar gevaarlijke oorden in het kader van besmettingsgevaar. Geestelijk was hij natuurlijk al een wrak. Je ziet dat in zijn levensbeschrijving al in zijn tijd als jongeman aankomen. Maar ja, dat is de kennis van nu. Als je zoiets in je familie meemaakt kan het (weet ik uit eigen ervaring) geruime tijd duren voordat je begrijpt dat iemand geestesziek is.
RV says
In 2011 was het nieuws dat Van Gogh niet op zichzelf had geschoten maar dat een jongen op hem had geschoten. Maar stel nu dat Van Gogh eerst die jongen met het wapen had bedreigd en het volgende ogenblik bij wijze van drama op zichzelf had geschoten.
Wilma S. says
Hans:
Ik vind persoonlijk dat er wel een erg dik accent gelegd wordt op de geestelijke toestand van Van Gogh. In die tijd kleurde iemand erg snel buiten de lijntjes, en als zoon van een predikant al helemaal, maar om dat alles geestesziek te noemen? Daar heb ik zo mijn vraagtekens bij omdat zijn lichamelijke toestand in toenemende mate nou ook niet bepaald om over naar huis te schrijven was en wat was er dan het eerste?
Ondervoed, teveel alcohol en een onbehandelde geslachtsziekte om maar eens een paar dingen te noemen, en dan nog verlangen dat iemand fluitend door het leven gaat/blijft gaan in de tweede helft van de 19e eeuw?
Of verkoopt geestesziek beter vanwege het georganiseerde ramptoerisme waar tegen betaling met eigen ogen naar werk van de ‘dorpsgek’ gekeken kan worden en waar men nu voor hetzelfde geld kan ‘vernemen’ over het zoveelste broddelwerk: Van Goghs oor: het ware verhaal door Bernadette Murphy?!
Aan Vincent van Gogh zelf kan niets meer gevraagd worden, maar het zou mij niet verbazen als hij zich de afgelopen 125 jaar menig keer in zijn graf omgedraaid zou hebben.
Wilma S. says
Dit was in 2011 in het nieuws:
http://www.volkskrant.nl/beeldende-kunst/biografie-vincent-van-gogh-was-onuitstaanbaar-driftig-onbeschoft-schaamteloos-haatdragend-en-laks~a2999743/
https://nl.wikipedia.org/wiki/.380_ACP
De .380 ACP is een pistoolpatroon die ontworpen werd door John Browning en in 1908 geïntroduceerd werd door wapenfabrikant Colt op het model Colt Model 1908 Pocket Hammerless. Sindsdien is het een veelgebruikte patroon in zelfverdedigingswapens.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Vuurwapen
RV says
De kleinzoon van Getty werd ontvoerd. Bij die kleinzoon werd er een oor afgesneden. http://www.nieuwsblad.be/cnt/gi5364gqe Getty heeft een museum gefinancierd.
https://nl.wikipedia.org/wiki/J._Paul_Getty_Museum In dat museum hangen ook Van Goghs.
Hans1263 says
Ik neem aan dat de mafiosi Getty niet liefdevol hebben gedesinfecteerd, verpleegd enzovoort. Wat zouden ze daarbij voor belang hebben? Een dode gijzelaar kan niets meer vertellen over zijn ontvoerders. Ook Getty heeft deze kwelling overleefd. Maar ja, hoeveel mensen wordt een oor afgesneden en hoeveel procent daarvan overleeft de lichamelijke gevolgen (naast de geestelijke trauma’s, hoe verschrikkelijk die ook zijn). Het lijkt me lastig iets te zeggen over de kans op overleving in een situatie zonder goede medische hulp. Zou Getty een oortransplantatie hebben gekregen (denk aan afstotingsverschijnselen) of kreeg hij een prothese (lijkt me meer waarschijnlijk).
RV says
In 1977 John Paul Getty III underwent surgery at a hospital in Los Angeles to be fitted with a new ear to replace the one hacked off by his kidnappers four years earlier. The procedure involved a series of delicate operations involving rib cartilage grafts.
—————
http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/8309645/John-Paul-Getty-III.html
Het lijkt erop dat er een oor is gemaakt uit eigen weefsel. Of doe ik aan overinterpretatie? Tijdens zijn gevangenschap kreeg Paul Getty III penicilline, zij het teveel..
Constantia says
Maak hiervan: “Ik ga ervan uit dat van Gogh een flinke kans heeft gelopen te overlijden aan skepsis”
Dan voel ik me opeens verbonden met Van Gogh. ??
RV says
Jij bent nauwelijks stuk te krijgen. Of we jou nu vol proppen met de mafste new age dan wel met het meest rigoureuze scepticisme, je bent niet stuk te krijgen. 🙂
Constantia says
Ik hoop niet dat dit klopt.
Hans1263 says
Dat maakt u er zelf dan maar van als u dat kennelijk leuk vindt.
Constantia says
Leuk ‘oor!
Hans1263 says
Aha, hij kreeg dus een van eigen weefsel gefabriceerd oor. Dan krijg je geen afstotingsverschijnselen. En hij kon het betalen. Een prothese is natuurlijk veel goedkoper.
“Penicilline” (ik weet niet welke; er is een aantal verschillende, ieder met eigen werkingsspectrum) kan, maar hoeft niet per se het juiste antibioticum te zijn geweest tegen evt. infecties van Getty.
Wilma S. says
16:32u.
Hier een voorbeeld die de vraag zou kunnen beantwoorden waarom er met hangen en wurgen gezocht blijft worden naar een definitief bewijs en ieder strohalmpje voldoende lijkt om groot uit te pakken: nu met een briefje van dr. Félix Rey dat triomfantelijk naar voren geschoven wordt in een nieuwe Van Goghbiografie (Van Goghs oor: het ware verhaal door Bernadette Murphy) en dat ook een prominente plek gekregen heeft op de lopende tentoonstelling in het Van Goghmuseum (De waanzin nabij).
https://www.ntvg.nl/artikelen/de-psychiatrische-ziektegeschiedenis-van-vincent-van-gogh/volledig
De psychiatrische ziektegeschiedenis van Vincent van Gogh
GESCHIEDENIS
29-12-2000
Over het ziektebeeld van Vincent van Gogh is veel geschreven. De meeste auteurs baseren de diverse diagnosen op de verschijnselen die hij vertoonde in zijn laatste levensjaren. Van Gogh had echter gedurende een veel groter deel van zijn leven symptomen die het best passen bij een borderline(persoonlijkheids)stoornis: impulsiviteit, stemmingswisselingen, zelfdestructief gedrag, verlatingsangst, onevenwichtig zelfbeeld, autoriteitsconflicten en anderszins gecompliceerde relaties. Als luxerend moment dat Vincents psychische evenwicht verstoorde -een evenwicht dat toch al wankel was door familiaire belasting, malnutritie, intoxicaties en uitputting, en door de borderlinestoornis – kan de verlating door zijn vriend Gauguin worden gezien. Er ontstond (ook) een organisch psychosyndroom met psychotische en epileptische verschijnselen. De stress (door sociale isolatie, door het psychiatrisch patiënt zijn, door slechte perspectieven), de buiten de ziekenhuizen doorgaande intoxicatie en vooral de problemen rondom zijn broer Theo deden een neerwaartse spiraal ontstaan, culminerend in suïcide.
eindquote:
Het artikel werd van commentaar voorzien:
https://www.ntvg.nl/artikelen/de-psychiatrische-ziektegeschiedenis-van-vincent-van-gogh/ingezonden-mededelingen
Kortste samenvatting: Men weet het niet. Het blijft grotendeels bij natte-vinger-werk.
Nog een opmerkelijk voorbeeld:
Op nog meer plekken kwam ik tegen dat Félix Rey -toen nog arts in opleiding- Digitalis voorschreef vanwege epileptische aanvallen van Van Gogh. Daarmee wordt gretig zijn voorkeur voor de kleur geel verklaard in de laatste fase van zijn leven.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Vingerhoedskruid_(geslacht)
Ongeveer hetzelfde gebeurde met Absint: https://nl.wikipedia.org/wiki/Absint
Absint is een sterkedrank op basis van anijs, absintalsem (Artemisia absinthium), venkel en een aantal aanvullende kruiden. In Europa was het een van de populairste alcoholische dranken van de late 19e eeuw. Absint werd in het begin van de 20e eeuw in diverse Europese landen verboden, wegens de vermeende hallucinogene werking en neurotoxiciteit van het bestanddeel thujon, maar sinds het begin van de 21e eeuw is absint in veel Europese landen weer toegestaan. De concentratie thujon in absint die in de 19e eeuw werd gedronken is lange tijd veel te hoog ingeschat. Moderne absint bevat vergelijkbare concentraties thujon, die inmiddels als veilig worden beoordeeld.
Onder foto aan de rechterkant:
Sommigen zeggen dit en sommigen dat, sommigen zus en sommigen zo, en sommigen claimen zeker te weten dat het dit of dat of zus of zo moet zijn.
Ik zit nog wel met wat aanvullende vragen over dat pistool van Van Gogh en de aanname dat hij -net als vele anderen- niet goed geweten zou hebben waar het hart precies zit. Hij had les in anatomie gehad.
Over dat pistool gaf ik in deze reactie al wat info:
Hoe kwam Van Gogh die vreselijk in de war geweest zou zijn en in bittere armoede leefde aan een pistool (toentertijd een behoorlijk nieuw snufje) en kogels? Wie had hem bijvoorbeeld waar voorgedaan hoe een pistool werkt?
Wat ik wel alvast vond is een voorschrift uit 1914 hoe schotwonden het beste behandeld konden worden (interessant om zoiets uit de oude doos te vinden): https://www.ntvg.nl/sites/default/files/migrated/1915120840001a.pdf
Pepijn van Erp says
Comments met 5 of meer links komen in de rij voor moderatie terecht en worden niet meteen geplaatst. Kan daarom soms handiger zijn om een reactie op te knippen.
Wilma S. says
Ga ik verder met wat ik vond over het (vermeende) wapen:
http://historiek.net/mogelijke-zelfmoordwapen-vincent-van-gogh-gevonden/60502/
Mogelijke zelfmoordwapen Vincent van Gogh gevonden
DoorRedactie – 12 juli 2016, 10:49
Het wapen waarmee Vincent van Gogh vermoedelijk zelfmoord pleegde, is in Frankrijk gevonden. De revolver is vanaf vrijdag te zien in het Van Gogh Museum, dat een tentoonstelling heeft samengesteld over de ziekte van de kunstenaar.
Het museum erkent dat niet met honderd procent zekerheid is vast te stellen dat het inderdaad om het zelfmoordwapen van Vincent van Gogh gaat, maar het acht het wel aannemelijk. Het gaat om een Lefaucheux à broche-revolver, model 1865.
eindquote:
Het zou zomaar kunnen dat voor dit verhaaltje meer nodig was dan 1/een natte vinger.
https://en.wikipedia.org/wiki/Casimir_Lefaucheux
Casimir Lefaucheux (26 January 1802 – 9 August 1852) was a French gunsmith. He was born in Bonnétable and died in Paris.
Wilma S. says
https://nl.wikipedia.org/wiki/Auvers-sur-Oise
Auvers-sur-Oise is een gemeente in het Franse departement Val-d’Oise. Het dorp ligt in de buurt van Parijs en heeft vooral bekendheid gekregen omdat een groot aantal wereldberoemde kunstenaars er een deel van hun leven heeft doorgebracht. De meest sprekende namen zijn Daubigny, Cézanne, Corneille en Van Gogh. Ook dokter Paul Gachet woonde hier.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Paul_Gachet
Paul-Ferdinand Gachet (Rijsel, 30 juli 1828 – Auvers-sur-Oise, 9 januari 1909) was een Frans arts die bekend is geworden vanwege de behandeling van de schilder Vincent van Gogh gedurende diens laatste weken in Auvers-sur-Oise en het portret van Dr. Gachet dat Van Gogh in 1890 van hem maakte.
En bijvoorbeeld deze arts werd niet opgeroepen om i.i.g. naar de zwaargewonde Van Gogh te gaan kijken? In 1888 met een gewond oor wel naar het ziekenhuis, maar in 1890 met een schotwond niet?
Wilma S. says
Ik breng het niet meer op om alle tegenstrijdigheden rondom het overlijden van Van Gogh apart te benoemen. In deze versie zat de schotwond in zijn buik:
http://www.peternagelkerke.nl/sub/bullit-1-2/
Voor de rest is het in meerdere talen een allegaartje van ‘Vincent van Gogh werd vermoord’ en ”Vincent van Gogh werd toch niet vermoord’. Maar het ‘mooiste’ komt nog. In de volgende reactie.
Hans1263 says
Was het nu een revolver of een pistool? Dat zijn verschillende dingen. Ik kom beide woorden tegen in bovenstaande reacties.
Wilma S. says
Hans1263:
Het zou gaan om een zogenoemde Pistolet Revolver van Lefaucheux met hier duidelijkere afbeeldingen van hoe die er in die tijd zo ongeveer uitzagen:
http://www.delcampe.net/page/item/id,122730673,var,Tres-bon-etat-Pistolet-Revolver-Lefaucheux-Cartouche-broche-Ancien,language,E.html
Hans1263 says
Een type revolver dus. Revolvers en pistolen worden vaak in het dagelijks spraakgebruik verwisseld.
RV says
Een revolver heeft een draaimechanisme waarin de kogels zitten. Revolver = (om)draaien. Een pistool heeft een ander mechanisme om de kogels schietklaar te plaatsen. Je zou ook kunnen zeggen dat een revolver een soort pistool is maar dat lang niet elk pistool een revolver is.
Wilma S. says
http://www.museumkijker.nl/vincent-gogh-waanzin-altijd-weer-aan-werk/
Vincent ‘De waanzin nabij’ in Van Gogh Museum: ‘Ah, had ik maar kunnen werken zonder die vervloekte ziekte!’
Geplaatst in Exposities en getagged met De waanzin nabij, Van Gogh Museum op 13 juli 2016 door Françoise Ledeboer.
Laat ik maar verstandig zijn en besluiten met de uiterst nette woorden van Hans van Maanen: http://skepsis.nl/van-gogh-oorlel/
[vet door mij]
RV says
Gaat het in de schilderkunst om het schilderij of om de schilder?
https://www.nrc.nl/nieuws/2015/10/08/singer-museum-ontdekt-whistler-in-hoekje-van-depot-a1412545
Renate1 says
Dat zou je hier misschien ook kunnen zeggen:
http://www.volkskrant.nl/beeldende-kunst/rechter-geeft-britse-kunstenaar-doig-gelijk-schilderij-is-niet-van-zijn-hand~a4363735/
Hoe slaan we een slaatje uit een bekende naam?
RV says
We wijken nu wel heel ver af van het oor van Van Gogh. Maar het verhaal over Doig is smeuïg. En het riekt, zo heb ik het gevoel, naar opzettelijke flessentrekkerij van de kant van Fletcher c.s. De signatuur had al genoeg grote twijfels moeten oproepen.
Renate1 says
Dat afdwalen is in feite natuurlijk al het geval met het schilderij van Whistler.