• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Algemeen / Enneagrampromotie

Enneagrampromotie

27 September 2017 by Pepijn van Erp 14 Comments

Afgelopen dinsdag 26 september promoveerde Claudia Hoekx aan de Radboud Universiteit op haar proefschrift getiteld “The usefulness of the Enneagram model in The Netherlands”. Vorige week sprak ik mijn verbazing uit over de inhoud en kwaliteit van dit proefschrift, vandaag een verslag van de promotie. De vragen die de promotiecommissie stelde waren een stuk steviger dan verwacht, de antwoorden van de promovenda niet erg overtuigend. Toch ging ze natuurlijk met de bul naar huis.

Enneagrampromotie 1
Claudia Hoekx

Na het lekenpraatje van Hoekx over haar proefschrift kreeg de voorzitter van de manuscriptcommissie, prof. dr. Hans Doorewaard, als eerste de gelegenheid om te opponeren. Hij was Hoekx behoorlijk behulpzaam door heel duidelijk te stellen dat het proefschrift niet ging over de vraag of het Enneagram Model waar is (en betwijfelde of die vraag überhaupt wetenschappelijk onderzocht zou kunnen worden), maar dat het louter en alleen ging om hoe gebruikers van dat Enneagram Model dat ervaren. De analyse van de interviews was zijns inziens wetenschappelijk al interessant genoeg. Mijn gedachte was dat dan in ieder geval de titel al ernstig misleidend is te noemen, iets als de ‘De gebruikswaarde van het Enneagram Model in Nederland door de roze bril van fanatieke aanhangers’ dekt de lading beter. In de tweede vragenronde bleek Doorewaard tot mijn verbazing het onderscheid tussen ‘manifeste’ en ‘latente’ waarden dat Hoekx maakt in haar proefschrift helemaal niet goed begrepen te hebben.

Prof. dr. Paul de Blot was de volgende opponent. Hij was de enige die het wat meer over Business Spirituality had, maar benadrukte ook dat het onderzoek in dit proefschrift daar eigenlijk helemaal niet over gaat. Hij verraste ons met zijn duidelijke stelling dat het Enneagram altijd al door de Jezuïten was gebruikt, maar dat die het alleen nooit op schrift hadden gesteld. In de ‘officiële’ geschiedenis van het ennegram komen de Jezuïten er pas begin jaren 70 van de vorige eeuw mee in aanraking. Bedoelde de Blot nu werkelijk dat zijn orde dit model al eeuwenlang gebruikt en eigenlijk geheim had gehouden? Je zou bijna van een echte jezuïtenstreek spreken, maar misschien is het geheugen van deze 93-jarige ook niet helemaal scherp meer. Hij leek echter ook de verzonnen Soefi-oorsprong van het Enneagram voor waar aan te nemen.
Overigens ontdekte ik dat een pauselijke adviesraad in 2013 in een stuk over New Age waarschuwde voor het gebruik van het Enneagram als spiritueel model:

An example of this can be seen in the enneagram, the nine-type tool for character analysis, which when used as a means of spiritual growth introduces an ambiguity in the doctrine and the life of the Christian faith.

Stiekem ben ik toch wel benieuwd wat De Blot hierover allemaal zou zeggen, maar helaas had ik na de promotie geen gelegenheid om hem aan de tand te voelen.

Enneagrampromotie 2
vlnr: Hendriks, De Nijs, Blomme, Doorewaard

Prof dr. Herman van den Bosch verzuchtte dat hij blij was dat hij de Nederlandse versie van het proefschrift had kunnen lezen. (Hoekx had er zelf voor gekozen om op de Engelstalige versie te promoveren. Dat had helemaal niet gehoeven, begrepen we na de plechtigheid.) Van den Bosch’ vragen waren als ik het me goed herinner vooral van praktische aard als ‘wat heeft een manager hier aan’?
Dr. Sharda Nandram had vervolgens pittige vragen over hoe Hoekx de Grounded Theory nu precies had toegepast. Wat ik ervan begreep is dat die normaalgesproken in een theoretisch model moet uitmonden, maar dat dat in het proefschrift eigenlijk niet gebeurt. Tenslotte had dr. Inge Bleijenbergh bedenkingen bij het ontbreken van letterlijk citaten uit de interviews, terwijl het gaat om de analyse van die interviews. Nu krijgen we alles gefilterd door de bril van Hoekx voorgeschoteld. Hoekx verdedigde zich daartegen door te vertellen dat die interviews wel beschikbaar zijn, in uitgeschreven vorm, en dat ook de opnames er nog zijn. Hoe die dan beschikbaar zijn, werd mij niet meteen duidelijk. Liggen ze ergens in een doos op de zolder van Hoekx?

Al met al werden er toch een flink aantal zeer fundamentele vragen gesteld, die mijns inziens niet echt afdoende werden beantwoord door Hoekx. Eigenlijk zou je mogen verwachten dat deze vragen vóór de goedkeuring van het proefschrift door de manuscriptcommissie zouden zijn gesteld. En kon een dergelijk zwakke beantwoording nog leiden tot het zakken voor dit examen? In theorie is dat mogelijk, maar ik ken geen Nederlandse voorbeelden uit de recente geschiedenis waarin dat gebeurde. Ik ben er dan ook altijd vanuit gegaan dat de bul feitelijk al binnen was op het moment dat de promotie in de universiteitsagenda werd ingepland. O ja, over die wiskundige blundertjes in het proefschrift werd natuurlijk geen woord gerept …

Enneagrampromotie 3
vlnr: De Blot, Van den Bosch, Nandram, Bleijenbergh

Na uitreiking van de bul sprak prof. dr. Rob Blomme de laudatio uit, waarin hij het promotietraject van Hoekx vergeleek met de zwerftocht van Odysseus, een lange tocht vol obstakels. Met een “interessant hoogtepunt in de afgelopen week”. Zou hij hier mijn analyse bedoelen? Ik had echter niet de indruk dat er erg veel commotie over was ontstaan. De universiteit had niet openlijk gereageerd en andere media haden er ook nauwelijks aandacht aan besteed. We besloten het hem na de plechtigheid maar eens te vragen. (‘We’ zijn hier Jaap Meijers, die een stukje op de site van Management Team over de promotie schreef, en ikzelf.)

Blomme vertelde ons dat hij had gedoeld op de pittige discussie tijdens de zitting. Een leugentje om bestwil was mijn indruk, eerder een signaal dat hij er niet veel trek in had om er dieper op in te gaan. Ook de andere promotor, prof. dr. Willem de Nijs, maakte zich er een beetje vanaf. Aan Vox liet hij wat meer los, het is goed om zijn ‘Ik denk niet dat er één manager is die na lezing van dit proefschrift denkt dat er een wetenschappelijke basis is voor het model.’ in de oren te knopen. Dat lijkt me een belangrijker boodschap dan die Hoekx met haar proefschrift wil uitdragen. Zij denkt dat het zin heeft om een leidraad aan te bieden die gebruikers informeert over de diverse ‘bloedgroepen’ die het Enneagram op verschillende wijzen interpreteren en gebruiken.

De decaan van de Faculteit Managementwetenschappen, prof. dr. Paul Hendriks, die de promotiezitting voorzat, was een stuk openhartiger. Duidelijk werd nu dat mijn stuk er in ieder geval toe had geleid dat prof. dr. Teun Hardjono in de promotiecommissie op het laatste moment was vervangen door Bleijenbergh. Aan de Radboud Universiteit was men namelijk niet op de hoogte geweest van het akkefietje van Hardjono op de Erasmus Universiteit waardoor hij daar niet langer in promotiecommissies zitting mag nemen. Het leek ze in Nijmegen beter om deze promotie niet ook nog te belasten met een commissielid waaraan een smetje kleeft. Verstandig, denk ik.
Verder lijkt er procedureel ook niet iets misgegaan, de rol van de decaan is natuurlijk enigszins beperkt. Die moet er op kunnen vertrouwen dat de promotoren de kwaliteit bewaken en geschikte leden voor de manuscriptcommissie voordragen.
Het probleem dat ik wel naar voren heb gebracht, is dat dit proefschrift pas heel kort van te voren beschikbaar was, een week of drie voor de promotie. En dan nog alleen in papieren versie. Het maakt het een stuk lastiger om andere deskundigen er naar te laten kijken, al was het maar voor een korte indruk. Heel veel proefschriften bestaan tegenwoordig grotendeels uit artikelen die al gepubliceerd zijn in wetenschappelijke tijdschriften en dan is het goed in te schatten waar het proefschrift over gaat. Dat was hier niet het geval. En ook omdat Hoekx buitenpromovenda was, zijn er waarschijnlijk maar heel weinig mensen überhaupt in gelegenheid geweest om kennis te nemen van waar zij mee bezig was en wat de richting van haar onderzoek was.

Het lijkt me wenselijk en niet zo lastig om wat extra kwaliteitswaarborgen in te bouwen bij buitenpromoties. In ieder geval zou je met dit soort onderwerpen een kritische blik van aanverwante vakgebieden (qua onderwerp of methodologie) moeten aanmoedigen en het proefschrift veel eerder digitaal beschikbaar stellen. De discussie lijkt nu onvoldoende van te voren opgezocht en dat kan tot gênante vertoningen leiden.

Links

  • Kloptdatwel: Promoveren op het Enneagram Model aan de Radboud Universiteit
  • De Financiële Telegraaf: ‘Coach moet ‘n upgrade’
  • Management Team: Rel rond promotie over ‘pseudowetenschappelijk’ enneagram
  • Vox: ‘Noem mij één proefschrift dat helemaal perfect is’
  • RU repository: The usefulness of the Enneagram model in The Netherlands – nu niet langer onder embargo

Steun Kloptdatwel

Enneagrampromotie 4Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
Wichelaar Klaas de Jonge
Next Entry »
De linke weekendbijlage (38-2017)

Filed Under: Algemeen Tagged With: Claudia Hoekx, enneagram, Radboud Universiteit

Reader Interactions

Comments

  1. Jan Willem Nienhuys says

    27 September 2017 at 14:45

    Je kunt het proefschrift (de Engelse versie dan, de NL versie lijkt onvindbaar)
    downloaden op de site van de Radboud Universiteit

    http://repository.ubn.ru.nl/handle/2066/175890
    klik bovenaan op de rode 175890.pdf

    Kun je zelf nagaan of ik overdreven heb met mijn kritiek op het Engels.

    Log in to Reply
    • Martin_Bier says

      27 September 2017 at 20:17

      Bij veel universiteiten is het in de laatste 10 jaar standaard procedure geworden om pdf-s van proefschriften op het internet te zetten. Zich realiserende dat die proefschriften dan een soort internationaal visitekaartje van de universiteit vormen, zijn universiteiten ook meer kwaliteitscontrole gaan uitoefenen op die proefschriften.

      Jan-Willem had al wat voorbeelden gegeven. Maar in dit proefschrift van 420 pagina’s is er bijna geen zin die gewoon vloeiend leest. Het is allemaal obscure woordenbrij in de trant van: “A clear line of development in ascribed effects studies became not clear although the ascribed effects are presented chronologically.” “It might be a revelation that his or her way of looking to the world determines not everything for some people; there are still eight other lenses, as the EM makes conscious. At a later stage, it becomes possible to recognize this behaviour also by others.” Op de allerlaatste pagina staat Claudia’s CV. Aardig was dat Tilburg daar wordt omgedoopt tot “Tilbury.”

      Het verbaast me dat dit soort BroddelEngels door de mazen van het net is kunnen glippen. Voor een paarduizend euro (een klein bedrag vergeleken met wat er sowieso al aan gemeenschapsgeld in de opleiding van Claudia is geinvesteerd) had een professioneel bureau dit misschien kunnen opkuisen.

      Log in to Reply
    • RV says

      27 September 2017 at 21:10

      For the assurance, you did not have overdrived your critics.

      Log in to Reply
  2. RV says

    27 September 2017 at 15:19

    New age is old gnosticism.
    http://www.catholicworldreport.com/2012/01/31/a-dangerous-practice/

    Log in to Reply
  3. RV says

    27 September 2017 at 21:14

    Hebben jullie nog tijdens de receptie met de cherryfresh promovoted lady gesproken? Or was the longing of this reception too little?

    Log in to Reply
    • Pepijn van Erp says

      28 September 2017 at 08:54

      Nee, niet gesproken met Hoekx zelf. Die stond natuurlijk de felicitaties van een hele rij gasten in ontvangst te nemen. Leek me niet echt het moment om daar even wijsneuzerig te gaan zitten doen.

      Log in to Reply
      • Constantia Oomen says

        28 September 2017 at 10:02

        Leek me niet echt het moment om daar even wijsneuzerig te gaan zitten doen.

        Niet? (🎱) 😅

        Log in to Reply
      • RV says

        28 September 2017 at 21:28

        Ik vroeg me af hoe jullie je daar gedroegen. De beste houding is natuurlijk die van journalistieke observanten. Gewoon je ogen en oren de kost geven. En later verslag doen. En samen na afloop van de plechtigheid ergens koffie drinken en leuteren over dit forum. 🙂 En nee, wat jullie over ons hadden te zeggen, hoef ik niet te weten. 🙂

        Log in to Reply
      • Fred Melssen says

        30 September 2017 at 19:43

        Dat zou inderdaad averechts werken.

        Log in to Reply
  4. Jan Willem Nienhuys says

    28 September 2017 at 19:18

    Ik heb voor de zekerheid nagevraagd bij een ex-jezuïet in mijn kennissenkring.
    (Paul de Blot had beweerd dat het enneagram al eeuwen bij de jezuïetengebruikt wordt, maar dat het alleen mondeling is doorgegeven.)

    Geen enneagram bij de jezuïeten. Wel de “Geestelijke oefeningen” van Ignatius van Loyola, en het enige wat men ervaart buiten de tekst van die oefeningen is de ervaring die men heeft als men gedurende vier weken intens en in volledige stilte mediteert op de inhoud van die oefeningen. Die inhoud komt erop neer dat “de mens is geschapen om God te dienen en zo zijn ziel zalig te maken”, wat inhoudt dat al het andere onbelangrijk is.

    Er zijn geen geheimen die alleen mondeling worden doorgegeven.
    Maarrrr, er zijn wel negen engelenkoren, het hoogste zijn de serafijnen, althans volgens pseudo-Dionysius, zie verder
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Engel#Engelenorden_volgens_de_indeling_van_Pseudo-Dionysius

    Aangezien je de negen punten van het enneagram kan invullen met wat je maar wilt,
    zul je er ook wel de negen niveaus van engelen in kunnen invullen.

    Log in to Reply
  5. Pepijn van Erp says

    2 October 2017 at 11:48

    De columnist PH Neutraal van Vox besteeedt ook aandacht aan deze promotie: https://www.voxweb.nl/columns/perfect

    Log in to Reply
    • Agno says

      2 October 2017 at 14:11

      Zijn verontwaardiging deel ik volledig, al zit er in deze zin: “(…)je doctorstitel hebben behaald op een onderzoek dat de toets der wetenschappelijke kritiek niet kan weerstaan” een onbedoeld complimenterende stijlfout. ‘Doorstaan’ was hier een betere keuze geweest 😉

      Log in to Reply
  6. Pepijn van Erp says

    10 October 2017 at 12:39

    Hoekx reageerde op 9 oktober zelf op het stuk op de website van VOX. Volgens mij heeft ze de kritiek niet echt begrepen.

    Log in to Reply

Trackbacks

  1. Promoveren op het Enneagram Model aan de Radboud Universiteit says:
    27 September 2017 at 13:58

    […] Enneagrampromotie […]

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Go Ahead, Make the Case That Science, Free Speech, and the FDA Are Thriving Under Drs. Marty Makary and Vinay Prasad
10 July 2025 - Jonathan Howard

Unlike Drs. Adam Cifu and John Mandrola, I do not constantly boast of my "nuance" or claim to be a master of "clinical appraisal." They have so much to teach me. The post Go Ahead, Make the Case That Science, Free Speech, and the FDA Are Thriving Under Drs. Marty Makary and Vinay Prasad first appeared on Science-Based Medicine. [...]

AI Therapists – Not Ready for Prime Time
9 July 2025 - Steven Novella

Artificial Intelligence (AI) applications are being rolled out at a furious pace. There is no doubt they are potentially powerful tools, although with flaws and limitations. But one thing that large language models do well is mimic conversational speech. They are great chatbots. For this reason one of the early uses of these chatbots is as AI therapists. There are no hard […] The post AI Therapists – Not Ready for Prime Time first appeared on Science-Based Medicine. [...]

After ACIP: Where Robert F. Kennedy Jr. will likely go from here in his quest to eliminate vaccines
7 July 2025 - David Gorski

HHS Secretary Robert F. Kennedy Jr. was on The Tucker Carlson Show last week. It got me to thinking: What's next in RFK Jr.'s crusade against vaccines after he turned ACIP into an antivax committee? The post After ACIP: Where Robert F. Kennedy Jr. will likely go from here in his quest to eliminate vaccines first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsHet is me duidelijk, @ Klaas van Dijk Het lijkt me heel simpel: wie zwijgt, stemt toe. Incompetentie en collaboratie
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, per abuis heb ik mijn reactie op jouw bericht van 5 juli 2025 (om 21:25) op de verkeerde plek
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, het is inderdaad erg opvallend dat de werkgevers van het trio, te weten de VU (Ronald Meester), het Radboud
  • Hans1263 on De linke net-na-het-weekendbijlage (27-2025)De bekende en verderfelijke combinatie van complotgeloof, geloof en kwakzalverij.
  • Renate1 on De linke net-na-het-weekendbijlage (27-2025)https://www.kwakzalverij.nl/nieuws/bestuur-stuurt-brief-aan-minister-en-vaste-kamercommissie-vws/ Waarom verbaast het me niet dat mevrouw Ag

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in