In het Eindhovens Dagblad vandaag een artikel over wichelaar Klaas de Jonge. Deze 71-jarige oud-fysicus uit Valkenswaard heeft zo zijn eigen ideeën over hoe de wichelroede werkt. In het artikel komt het niet zo duidelijk naar voren:
Het principe is vrij eenvoudig: over de aarde lopen energiebanen, van noord naar zuid, van oost naar west en diagonaal. Ze hebben welluidende namen als leylijn, Benkerlijn, Hartmannlijn en Currylijn. ,,We zien ze niet, maar ze zijn er wel. Als je er doorheen loopt, pikt je lichaam die prikkel op. Je spieren in je onderarm verkrampen heel even en daardoor komt de wichelroede in beweging.”
Dit lijkt weinig af te wijken van wat andere wichelaars vertellen, maar op zijn eigen site legt De Jonge beter uit wat hij bedoelt. Hij verwerpt het bestaan van aardstralen en geeft een volstrekt natuurkundige verklaring:
HOE WERKT HET? De inductie-wetten van FARADAY en LENZ beschrijven de werking van een fietsdynamo, etc… De kenmerk is dat er een electrische puls opgewekt wordt in de geleider (b.v. koperdraad), als deze in een magneetveld bewogen wordt. Bij de mens is de geleider de zenuw, waarin een electrische puls opgewekt wordt, als hij door magneetlijnen loopt.. De veldlijnen van het aardmagnetisch veld induceren een puls in de zenuwen, met het gevolg het samentrekken van de spieren. Dit merk je gelukkig niet en daarom heb je de wichelroede nodig, die dan omvalt. Er is nog een ander effect. De gigantische energie van de zon wordt afgebogen naar de polen. Waar blijft deze energie. Distributie langs de magneetlijnen Dus het zijn echte energielijnen. Een magneetlijn heeft een bepaalde breedte. Bij het binnengaan en uitgaan gaat de wichelroede dicht. Correct, de wet van Lenz .
Deze oud-fysicus zal toch wel begrijpen dat deze theorie heel eenvoudig te toetsen is? Eigenlijk geeft hij zelf al een voorbeeld aan hoe dat zou kunnen:
Een apart verhaal is James Randi, die een grote som uitloofde met soortgelijke experimenten. Hij stopte b.v. een klomp goud in een van een aantal dezelfde verpakkingen. Als je deze aanwees met de wichelroede, dan mocht je het houden. Ook hier het mes: Er is geen methode bekent, zodat je het goud kunt aanwijzen. (Als hij er een magneet in had gedaan. had hij de weddenschap waarschijnlijk verloren).
Ideetje: we kiezen een veldje waar De Jonge eerst van mag bepalen of en waar er ‘energiebanen’ liggen. Vervolgens begraven we op zeg 20 plekken een doosje waar een sterke magneet in zit of niets. De verstorende werking op het aardmagnetisch veld moet daar toch makkelijk meetbaar van zijn. Hoe veel zou De Jonge denken er goed te kunnen identificeren?
Voor is fysicus is jouw ideetje over het veld met de 20 magneten wel vrij eenvoudig te frauderen. Als ik een reed-contactje in mijn zool verberg en dat via een knoopcelletje aansluit op een ledje dat zich in de neus van mijn schoen bevindt, dan is deze test makkelijk te winnen. Of nog eenvoudiger: ik verberg een stukje metaal in de punt van mijn wichelroede (en iets niet-metaals van hetzelfde gewicht aan de andere kant om hem precies in balans te houden) en zeg dat ik mijn roede heel dicht over de grond moet bewegen vanwege de hoog energetische, zwaar verstorende, lucht juist net die dag…
Ik ga natuurlijk wel uit van een eerlijke test. In voorwaarden die gesteld werden voor de Million Dollar Paranormal Challenge werd ook duidelijk beschreven dat er niet uitbetaald zou worden als er bedrog zou worden vastgesteld.
De Jong stelt overigens dat het met houten roedes ook werkt.
Met koperen wichelroedes heb je niet veel aan een magneetje.
Je kunt overigens beter een magneetje in je schoen stoppen dan een stukje metaal, maar ik heb hier een paar krachtige harddisk magneten, en op een paar cm afstand voel je al niks meer.
Wanneer die magneten maar minstens 30 centimeter diep liggen, begint meneer de Jonge niets meer met zijn wichelroede, zelfs als die wichelroede zelf van ferromagnetisch materiaal is gemaakt (al zou ik het voor de zekerheid nog wel even moeten narekenen). Je kunt die magneten dan alleen nog terugvinden met behulp van elektronica.
Verder is er ook geen touw vast te knopen aan het verhaal van de goede man over ‘energiebanen’ — het aardmagnetisch veld is lokaal gewoon uniform noord-zuid, met dien verstande dat we natuurlijk praten over de magnetische noord- en zuidpool. Er lopen helemaal geen veldlijnen in andere richtingen. Dat magneetveld heeft ook een sterkte van slechts zo’n 30-50 microtesla, wat betekent dat je er geen spanningen, stromen of krachten van betekenis mee kunt opwekken, en zeer beslist niet de minstens 15 millivolt die nodig is om een actiepotentiaal in een zenuw op te wekken, zoals de man oppert. Dat zou trouwens ook niet best zijn, want dan zou je je al uiterst beroerd voelen in de buurt van de eerste de beste luidspreker, en zou iedereen in de buurt van een MRI-apparaat meteen doodgaan.
Het is me een raadsel hoe deze man ooit aan zijn kwalificatie ‘fysicus’ is gekomen.