• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Gezondheid / De mannengriep blijft aanstelleritis

De mannengriep blijft aanstelleritis

9 January 2018 by Hans van Maanen 14 Comments

Blinde geestdrift maak zich van journalisten meester als een wetenschapper weer eens een maatschappelijk verschijnsel biologisch heeft verklaard. Ook al zit het onderzoek zo vol gaten dat je er dwars doorheen kunt kijken.

De mannengriep blijft aanstelleritis 1Vreemd, heel vreemd. Op 25 juni 2016 schreef wetenschapsredacteur Maarten Keulemans nog in een trotse terugblik dat de Volkskrant met de nieuwe rubriek ‘Klopt dit wel’ in een jaar tijd al heel wat onzin had ontmaskerd — waaronder uiteraard ‘De mannengriep bestaat tóch’ — anderhalf jaar later, op 12 december 2017, pakt hij zelf uit met: ‘Man met ‘aanstelleritis’ is écht zieker dan een vrouw’. Naar die eerdere ‘factcheck‘ verwijst hij daarbij niet, laat staan naar zijn branie dat de wetenschapsredactie van de Volkskrant ‘ook het snelle hapslikwegnieuws controleert’ en ‘opvallend weinig’ mis schiet.

Misschien was hij geheel vergeten dat de ‘mannengriep’ al tientallen jaren in het snelle hapslikwegnieuws figureert, misschien vond hij dat het zo pal voor de feestdagen niet zo nauw luisterde, of misschien was er werkelijk baanbrekend onderzoek dat al het eerdere in de schaduw stelt en overtuigend aantoont dat mannen, overige omstandigheden gelijkblijvend, zieker zijn van hetzelfde virus dan vrouwen?

In ieder geval lijkt Keulemans het nieuwe onderzoek serieus genoeg te nemen om er een stevige driekolommer van te maken. Hij begint:

Dames: als de man weer eens kermend van ellende op de bank ligt met wat gewoon een koutje lijkt — het is geen aanstelleritis. Er zijn serieuze aanwijzingen dat mannen zich écht ellendiger voelen als ze worden getroffen door een verkoudheid of een griepje.
Is de man ziek, dan is hij zó zielig. Voor vrouwen is het zo herkenbaar dat de aanstelleritis van de man zelfs een naam heeft, de ‘mannengriep’. Maar inmiddels is er aardig wat wetenschap die de man gelijk geeft, noteert de Canadese huisartsgeneeskundige Kyle Sue in de jaarlijkse, luchtige kerstspecial van artsenblad The British Medical Journal (BMJ).

De mannengriep blijft aanstelleritis 2Het artikel staat kennelijk in een luchtige kerstspecial, maar moeten we het onderzoek dan ernstig nemen of niet? Je moet het maar net weten: het kerstnummer van de BMJ biedt ruimte aan auteurs die een origineel onderwerp lichtvoetig maar wel wetenschappelijk benaderen. Een greep uit het aanbod van dit jaar: het formaat van wijnglazen van 1700 tot 2017, de behandeling van het managementtaalsyndroom, een longitudinaal onderzoek naar de vraag of hoogmoed inderdaad voor de val komt, en het verband tussen volle maan en het aantal motorongelukken. Uit dit overvloedige en inderdaad niet ongeestige kerstbuffet koos Keulemans dus ‘The science of ‘man flu‘,’ door Kyle Sue. Het maakt het alleen maar vreemder.

Abominabel

Sue was op het onderwerp gekomen ‘omdat hij het beu was beschuldigd te worden van overdrijving’, waarschijnlijk toen hij weer eens kermend van ellende te bed lag. Hij besloot de wetenschappelijke literatuur door te vlooien om te zien of mannen werkelijk ernstiger symptomen ervaren en of dit een evolutionaire grond zou kunnen hebben.

Om maar meteen de kaarten op tafel te leggen: die zoektocht is abominabel uitgevoerd, zonder enige systematiek en zonder enige verantwoording. Het ziet ernaar uit dat hij inderdaad niet verder heeft gedacht dan ‘Kom, ik ga eens wat lezen en wat onderzoeken verzamelen’, en daarna de citaten die hem van pas kwamen op een rij heeft gezet. De BMJ stelt uitdrukkelijk dat voor het kerstnummer dezelfde hoge eisen worden gesteld aan methodologische strengheid, transparantie en leesbaarheid als in gewone afleveringen, met dezelfde competitieve selectie en peer-review. Van baanbrekend onderzoek dat al het eerdere in de schaduw stelt, is bij Sue in ieder geval geen sprake. Het is een boeketje onjuiste, verdraaide en halfbegrepen citaten en anekdotes — precies het hapslikwegnieuws waarop de Volkskrant zo alert zou zijn. Ook de goede BMJ slaapt wel eens.

Sue begint met omstandige verwijzingen naar onderzoek in dieren en reageerbuizen dat moet aantonen dat vrouwen over het algemeen een krachtiger afweersysteem hebben dan mannen en dat dit wordt veroorzaakt door geslachtshormonen — oestradiol versterkt de afweer, testosteron verzwakt het. Dat is volstrekt overbodig: er is geen enkele deskundige die dit, desnoods met een zuinig kanttekeningetje, zal bestrijden. Vrouwen zijn, zoals dat heet, ‘immuungeprivilegieerd’.

Keulemans vindt het echter wel de moeite van het vermelden waard en kiest als voorbeeld:

Zo blijkt uit laboratoriumonderzoek dat mannelijke cellen die zijn besmet met het griepvirus daarvan beter herstellen als je ze besprenkelt met vrouwelijke oestrogenen.

Vreemd genoeg is dit precies het onderzoek waarover factchecker Ronald Veldhuizen op 8 februari 2016 de ‘Klopt dit wel’ schreef die Keulemans luttele maanden later als lichtend voorbeeld voor de Volkskrant aanhaalde. Wat heeft factchecken voor zin als zelfs je eigen krant zich er niets van aantrekt?

De mannengriep blijft aanstelleritis 3
Griepvirus van 1918 (beeld: CDC)

Mannen en vrouwen

Ook onderzoek bij mensen wijst op verschillende respons bij mannen en vrouwen op influenza, vervolgt Sue: ‘Zelfs de Wereldgezondheidsorganisatie benadrukt dat het ‘geslacht in aanmerking zou moeten worden genomen bij het evalueren van blootstelling aan en gevolgen van influenza’.’ Het rapport van de WHO, Sex, gender and influenza, uit 2010, is buitengewoon lezenswaardig, maar net dat citaat is er niet in te vinden. Wel beschouwingen over de genoemde verschillen in afweer tussen mannen en vrouwen, over de verschillen in toegang tot de zorg en in kwaliteit van de zorg, de wisselende kans op blootstelling door beroep en het extra risico door zwangerschap.
Dan nog is het beeld volgens de WHO gemengd: bij het ene virus sterven meer vrouwen, bij het andere meer mannen en meer postmenopauzale vrouwen, en het kan bovendien van land tot land wisselen. Vandaar dat ‘zelfs’ de WHO het belangrijk vindt leeftijd en geslacht in de overwegingen te betrekken — heus niet vanwege de mannengriep.

Als Sue verwijst naar een studie uit Hongkong waarin volwassen mannen tijdens een griepepidemie een hoger risico op ziekenhuisopname hebben, verzwijgt hij dat de onderzoekers zelf het bewijs ‘beperkt’ vinden, bij sommige epidemieën juist vrouwen vaker werden opgenomen, en dat de verschillen klein zijn. Als hij verwijst naar Amerikaans onderzoek waarin mannen vaker aan influenza overlijden dan vrouwen, verzwijgt hij de verklaring van de onderzoekers dat dit waarschijnlijk te maken heeft met de neiging van het virus plaques in de bloedvaten te destabiliseren met een extra risico op een hartinfarct, het feit dat het een ingewikkelde modelberekening betreft, en de bevinding dat van de mannen tot vijftig jaar er 12 op de 100.000 per jaar overlijden aan zaken die met hun griep zou kunnen samenhangen, van de vrouwen 9 op de 100.000. Bij ouderen zijn de verschillen iets groter, maar evenmin erg relevant qua mannengriep. In heldere cijfers blinkt Sue toch al niet uit.

De mannengriep blijft aanstelleritis 4
Huisartsgeneeskundige Kyle Sue

Verdraaid

‘De geslachtsverschillen betreffen ook andere luchtweginfecties dan influenza,’ meldt Sue (terwijl hij het daarvoor al over het rhinovirus had). Hij verwijst naar Oostenrijks onderzoek waaruit zou blijken dat mannen gevoeliger zijn voor complicaties, maar dat Oostenrijks onderzoek gaat daar in het geheel niet over — de term valt niet eens. Vervolgens haalt hij Schots onderzoek aan over het opschorten van dagelijkse bezigheden bij 33 verschillende ziekteverschijnselen als hoofdpijn, slapeloosheid, moeheid, verkoudheid en griep onder verschillende leeftijdsgroepen. ‘De overeenkomsten tussen de seksen was treffend,’ aldus de auteurs, ‘bij slechts een enkel symptoom zeiden vrouwen significant vaker activiteiten op te schorten’. Sue maakt er een onderzoek naar uitsluitend lichte luchtweginfecties van en citeert alleen het tweede deel van de zin, waardoor die zich laat lezen alsof ‘vrouwen significant vaker zeiden activiteiten op te schorten bij slechts een enkel symptoom’ (women were significantly more likely to report cutting down activities in response to only one symptom).

Overdrijven

Zo gaat het voort. De fameuze Common Cold Unit in Salisbury in Engeland verzamelde tussen 1948 en 1989 schatten aan informatie over alle mogelijke aspecten van griep en verkoudheid. Ook hiertussen vindt Sue iets van zijn gading: een onderzoek van Sally Macintyre naar het verschil tussen mannen en vrouwen in de beleving van hun ziekte. In totaal 1700 mannen en vrouwen kregen tijdens een tiendaags verblijf in de Unit hetzij een virus hetzij een placebo, en vervolgens een experimentele behandeling of placebo. Een arts scoorde de ziekteverschijnselen tegelijk met de deelnemers. Volgens de waarnemer liep 41 procent van de vrouwen een verkoudheid op, tegen 36 procent van de mannen. Dat verschil kwam niet terug in de beleving van de deelnemers, vooral niet die van de mannen: ‘Mannen vinden significant vaker dan vrouwen hun symptomen erger dan de waarnemer,’ was de conclusie — het verschil was weer niet heel groot: 20 procent tegen 14 procent. Er waren amper verschillen in klinische verschijnselen als temperatuur, hoeveelheid snot, opgezette klieren, enzovoort.
Macintyre oppert drie verklaringen: mannen overdrijven hun ziektelast, de waarnemer vindt symptomen bij vrouwen erger, of een combinatie van beide. Zelf vindt ze dat die klinische meting toch meer wijst in de richting van de zeurende man — maar ze erkent dat strikt genomen ook de beleving van de patiënt als gouden standaard kan worden genomen, in plaats van de observaties en metingen van de waarnemer. In dat geval zou je kunnen zeggen, zo oppert ze, dat ‘klinische waarnemers ziekte en symptomen eerder aan vrouwen toeschrijven, en dat ze de symptomen van mannen onderschatten.’

En laat dat nu net de enige zin zijn die Sue citeert? Als je niet weet hoe het zit, zou je er zomaar intrappen. De meer voor de hand liggende lezing noemt Sue in het geheel niet.

Blote borsten

Als klap op de vuurpijl verwijst Sue naar een — hij geeft toe onwetenschappelijke — enquête onder 2131 lezers van een populair tijdschrift. Maarten Keulemans was er in de Volkskrant ook erg van onder de indruk:

Een peiling van The BMJ wees al eens uit dat mannen gemiddeld drie dagen moeten bijkomen van een zware verkoudheid, en vrouwen slechts anderhalf.

De mannengriep blijft aanstelleritis 5Waarschijnlijk keek Keulemans met anderhalf oog naar de referentie, want Sue verwijst daarin naar de BMJ van 25 november 2006. Maar in dat stukje, getiteld ‘Are reports of ‘man flu’ just Nuts?’, sabelt Petra Boynton die enquête juist woedend neer. De peiling werd niet uitgevoerd door de BMJ, maar door het mannenblad Nuts (‘Local girls strip off!’, ‘When breasts escape!’); een persbericht zorgde verder voor de media-aandacht. De redactie van Nuts wilde Boynton niet zeggen wat de vragen waren, maar vertelde wel dat de enquête onder de lezers was gepresenteerd als ‘the man flu survey’. Veel vrouwen zullen er onder de lezers niet gezeten hebben, en omdat het een internetenquête was, zullen vooral lezers met belang bij de kwestie de moeite hebben genomen te antwoorden.

Het persbericht van Nuts draafde nog wat vrolijk door: ‘Zegt het voort dat ons vrouwvolk zich meer moet inspannen om voor ons te zorgen wanneer we geveld zijn, zodat ook in de toekomst kasten kunnen worden getimmerd, auto’s kunnen worden onderhouden en voetbalstadions in het hele land goed kunnen worden bezocht.’ Die zin werd door de media destijds maar weggelaten, aldus Boynton, maar Kyle Sue citeert hem compleet, en voegt er nog aan toe dat ‘het slechts enkele van de vele manieren zijn waarop mannelijke virale luchtweginfecties de maatschappij kunnen beïnvloeden’.

Tot besluit komt Sue dan uiteraard met de evolutionaire voordelen van de ‘mannengriep’, maar het is wel mooi zo. Hoe het op de been blijven met een luchtweginfectie de voortplantingskansen van een volwassen vent verkleint, is moeilijk in te zien, en de verschillende speculaties die Sue ten beste geeft, zijn verhaaltjes zoals iedereen ze op een kerstachternamiddag kan verzinnen.

Echt verklaard

Maar er zit nog een ander aspect aan de kwestie. Waarom wil Sue bewijzen dat mannengriep ‘reëel’ is? En vooral: waarom zo? Met endocrinologische, immunologische en evolutionaire argumenten? In het ideale geval zou hij een onderzoek hebben opgezet om aan te tonen dat biologische factoren zwaarder wegen (‘meer variantie verklaren’) in de verschillen tussen mannen en vrouwen dan maatschappelijke. Maar hij komt slechts met dubieuze citaten uit de medische literatuur, waarbij zelfs een begin van een sociologische overweging of een psychologisch inzicht ontbreekt.

In een medisch tijdschrift is dat misschien nog niet eens zo verbazend. Maar Keulemans kiest — net als alle andere journalisten ter wereld — vast niet voor niets juist dit onderwerp uit het kerstbuffet van luchthartigheden. Door mee te gaan met de opvatting dat immunologische en evolutionaire inzichten groter gewicht hebben in de verklaring van menselijk gedrag dan historische of antropologische, werken journalisten keer op keer mee aan het negeren van de sociale wetenschappen en het versterken van een reductionistische wetenschapsopvatting. Het is pas écht verklaard en vermeldenswaard als iemand er biologische factoren bij heeft gehaald. En als er een gen voor is gevonden — godsdienst, misdaad, adhd, echtscheiding, homoseksualiteit — is de opwinding helemaal compleet. Ook al gaat het werkelijk nergens over.

Niemand zal een man zijn aparte ziektegedrag bij verkoudheden heel erg misgunnen, en er zijn tal van interessante alfa- en gamma-vragen over het verschijnsel mannengriep te formuleren — heeft het te maken met man-vrouwinteractie, vindt een man dat hij met griep eindelijk ook eens mag klagen, kunnen mannen slecht tegen plagen, biedt het vrouwen de gelegenheid hun superioriteitsgevoel te verwoorden, houdt het — ‘Dames opgelet’, kopte de website van de Volkskrant — de maatschappelijke verhoudingen in stand? Maar nee: een Canadese dokter produceert een flutstukje over biologische verklaringen van de mannengriep in de BMJ, en de Volkskrant is alle goede voornemens voor het hele jaar prompt vergeten.

Naschrift 24/1/2018
Zoals Maarten Keulemans in de reacties al beloofde, is hij er opnieuw ingedoken en nam ook contact op met Sue. Die moest wel toegeven dat hij het een en ander toch niet goed gezien had. BMJ doet de kwestie een beetje flauw af met de stelling dat het artikel van Sue als opiniestuk gezien moet worden en niet als wetenschapsartikel: ‘Best zware mannengriep’ verdampt onder experts toch weer tot aanstelleritis.

Steun Kloptdatwel

De mannengriep blijft aanstelleritis 6Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
Skepsis Congres 2017 – De discussie over feiten – Herman de Regt
Next Entry »
De linke weekendbijlage (2-2018)

Filed Under: Gezondheid Tagged With: mannengriep, volkskrant

Reader Interactions

Comments

  1. Maarten Keulemans says

    9 January 2018 at 17:26

    Nou, da’s dan mooi! Uiteraard toch wel met schaamrood op de kaken lees ik je stuk Hans. En ik zin nog op een ludieke manier om ook onze Volkskrant-lezers erop attent te maken.
    Wél vind ik dat je deze boodschapper te hard aanpakt. Zoals je weet wordt de krant uptempo en in goed vertrouwen van bronnen gemaakt. Reden om deze studie eruit te pikken, was dat ik het ‘at a glance’ een geloofwaardig verhaal vond, zeker NIET vanwege dat evolutiegekwaak zoals je suggereert, maar wél vanwege de opstapeling van met name de klinische aanwijzingen.
    En nu jij de tijd en de rust hebt om die onderzoeken erbij te pakken, blijkt dat de auteur die volstrekt onjuist heeft weergegeven.
    Tja. In hoeverre ben ik verantwoordelijk als ‘The’ BMJ zijn blaadje vol leugens zet? Er is uiteraard een grens aan wat ik als nieuwsjournalist in een paar uurtjes kan doen – slap excuus maar wel waar. Zouden we niet mogen verwachten dat wat een gepromoveerde arts na peer review in The BMJ schrijft op zijn minst… nou ja, een soort van klopt?
    Ik denk dat ik het blad zelf ook maar eens aanschrijf met die vraag.

    O ja, twee details:
    -Uiteraard weet ik van die factcheck, maar dat ging over één deelonderzoek. In dit geval was het juist de reikwijdte van het bewijs (van cel naar proefdier naar observationeel klinisch) die me deed besluiten hierin mee te gaan.

    -Zoals altijd heb ik het verhaal gedubbelcheckt bij een onafhankelijke expert. Die herkende het beeld en vond de studie dik in orde en zeer interessant. Maar hoogleraren zijn ook niet meer wat ze zijn geweest.

    Log in to Reply
    • Wilma S. says

      9 January 2018 at 18:43

      Nou, da’s dan mooi! Uiteraard toch wel met schaamrood op de kaken lees ik je stuk Hans. En ik zin nog op een ludieke manier om ook onze Volkskrant-lezers erop attent te maken.

      Lovenswaardig dat je hier zelf met een reactie komt, en ik ben benieuwd naar dat ludieke artikel in deVK.

      Log in to Reply
    • Pepijn van Erp says

      10 January 2018 at 08:30

      Ik vind dat BMJ hier toch ook zeker wat te verwijten valt. Ze plaatsen een artikel dat zichzelf als ‘scientific review’ omschrijft, terwijl een beetje serieuze peer-review daar doorheen had moeten prikken, en dan hebben ze blijkbaar ook die verwijzing naar het oudere BMJ stuk over die enquête uit Nuts totaal niet gecontroleerd.

      Log in to Reply
      • Maarten Keulemans says

        17 January 2018 at 21:59

        Stil blijven zitten als je gekapt wordt, zeker als de kapper Hans van Maanen is, met die grote handen van hem!
        Maar toch kan ik het niet nalaten hierop te wijzen: de 207 ándere media die klakkeloos in de BMJ-‘review’ stapten. Met koppen als ‘Meer man caves nodig!’ tot ‘Ученые объяснили, почему мужчины тяжелее переносят грипп!’
        Overzicht: https://bmj.altmetric.com/details/30306535/news

        In elk geval een hoop lol gehad, met de feestdagen.
        Wordt vervolgd.

        Log in to Reply
  2. Constantia Oomen says

    9 January 2018 at 17:35

    is de opwinding helemaal compleet. Ook al gaat het werkelijk nergens over.

    En hier draagt Hans van Maanen dus zelf ook aan bij. 😉

    Log in to Reply
  3. Jan Willem Nienhuys says

    10 January 2018 at 18:12

    In het kerst-en nieuwjaarsnummer van NewScientist wordt geopperd dat BMJ maar eens moet ophouden met frivole stukies in het kerstnummer. Het probleem is dat die vroeger of later serieus genomen kunnen worden.

    Als voorbeeld (ook genoemd door NS) herinner ik me een artikel over de kracht van retroactief bidden: alle patiënten in een ziekenhuis werden ‘at random’ in twee groepen verdeeld, boven de printout van een van de twee (at random) gekozen groepen werd een kort gebed uitgesproken en jawel hoor, de bidgroep deed het significant beter. Waarna de auteur besloot met zoiets als ‘laat dit een waarschuwing zijn om niet naar alle onzin te luisteren’. Dit alles achterin zo’n BMJ kerstnummer.

    Vervolgens werd het artikel serieus opgenomen in diverse overzichtsartikelen.

    Log in to Reply
  4. Maarten Keulemans says

    17 January 2018 at 22:00

    Stil blijven zitten als je gekapt wordt! Zeker als de kapper Hans van Maanen is, met die grote handen van hem.
    Toch wil ik nog even hierop wijzen: de 207 ándere media die in de BMJ-‘review’ stapten. Met koppen als ‘Meer man caves nodig!’ tot ‘Ученые объяснили, почему мужчины тяжелее переносят грипп!’
    Overzicht: https://bmj.altmetric.com/details/30306535/news

    In elk geval een hoop lol gehad, met de feestdagen.
    Wordt vervolgd.

    Log in to Reply
    • Wilma S. says

      24 January 2018 at 14:56

      Het beloofde vervolg van Maarten:
      https://www.volkskrant.nl/wetenschap/helaas-heren-best-zware-mannengriep-verdampt-onder-experts-toch-weer-tot-aanstelleritis~a4561650/

      Helaas, heren: ‘best zware mannengriep’ verdampt onder experts toch weer tot aanstelleritis

      Artikel moest mensen vooral aan het denken zetten over man-vrouwverschillen in afweersysteem

      Houd maar weer op met dat gekreun, heren. Amper een maand nadat een overzichtsartikel in het statige Britse artsenblad The BMJ vaststelde dat mannen misschien écht zieker worden van een griep- of verkoudheidsvirus, ligt die vaststelling alweer onder vuur. Zelfs de auteur van het artikel geeft toe dat hij het allemaal niet zo stellig bedoelde, en erkent dat hij hier en daar verkeerd uit de vakliteratuur heeft geciteerd.

      Door: Maarten Keulemans 24 januari 2018, 14:36

      Log in to Reply
      • Renate1 says

        24 January 2018 at 16:26

        Sue wijst erop dat hij ook bijval kreeg: ‘Zoals van vrouw-naar-man transgenders die aangaven dat verkoudheden erger zijn geworden sinds ze testosteron zijn gaan nemen.’

        En zijn bij man-naar-vrouw transgenders de verkoudheden dan minder erg geworden, sinds ze hormonen en middelen die de werking van testosteron verminderen zijn gaan slikken?

        Log in to Reply

Trackbacks

  1. Lectuur op zaterdag: huidige werknemers, plagiaatsoftware en micro-agressie (en meer) | X, Y of Einstein? says:
    13 January 2018 at 08:38

    […] De mannengriep blijft aanstelleritis, sorry heren. […]

    Log in to Reply
  2. Dit is de waarheid achter de 'mannengriep' - MonStyle says:
    1 February 2018 at 14:32

    […] Hans van Maanen, oud-columnist van de Volkskrant ging zich eens goed verdiepen in de bewijzen. Waar hij achterkwam? Op meerdere punten is de literatuur onvolledig of zelfs verkeerd samengevat. De conclusie klopt dus helemaal niet. Oke, en nu komt het grappigste. De bewijzen die medisch onderbouwd zouden zijn, zijn dat helemaal niet. De informatie kwam namelijk uit het pikante mannenblad Nuts. Oei.. zo wetenschappelijk klinkt dat niet. […]

    Log in to Reply
  3. NUcheckt: Waarom bewijs voor 'mannengriep' nog steeds ontbreekt - kijknieuws.nl says:
    26 October 2019 at 18:33

    […] Hieruit zou blijken dat mannen echt meer lijden onder de griep. Maar zoals de factcheckwebsite Klopt Dat Wel eind 2017 signaleerde, heeft onderzoeker Sue niet alle aangehaalde literatuur goed […]

    Log in to Reply
  4. zieke mannen - gescandeerd en geviseerd - zelfhulp en tips - WHATSABABS says:
    26 June 2020 at 23:04

    […] bleek uit onderzoek ook dat na het onderzoek van meneer Sue, de Stichting Skepsis op haar website kloptdatwel.nl deze bevindingen in twijfel trok. Blijkbaar heeft Sue geen enkele bron gebruikt en is het een […]

    Log in to Reply
  5. jbo thailand says:
    3 December 2021 at 02:40

    jbo thailand

    De mannengriep blijft aanstelleritis – Kloptdatwel?

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen
15 May 2022 - Pepijn van Erp

  Het tweejaarlijks georganiseerde congres van de koepel van Europese skeptische organisaties ECSO zal komende keer plaatvinden in Wenen, van 8 t/m 11 september. Een uitgelezen moment om actieve skeptici te onmoeten en te horen waar die zich zoal mee bezighouden in hun landen. Zeker nu het het weer het eerste congres is na het ... Meer lezen Het bericht European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Gauquelin’s Mars Effect
9 March 2022 - Jan Willem Nienhuys
Gauquelin’s Mars Effect

For Dutch version click on flag.   The Mars Effect kept skeptics quite busy for quite some time. One of the amazing things is how easily all kinds of skeptics were fooled and how quickly they launched themselves into investigations without examining properly the source of this effect. Rereading the original articles doesn’t lessen this ... Meer lezen Het bericht Gauquelin’s Mars Effect verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 35.1 – themanummer over reuk
26 February 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.1 – themanummer over reuk

Ruikt de mens wel echt zo slecht als wordt beweerd? Wat is er voor bewijs voor de werkzaamheid van aromatherapie? Welke rol spelen feromonen in ons liefdesleven? Maar we keken ook de documentaires over Jomanda en verdiepten ons in het verband tussen complotdenken en populisme. Het bericht Skepter 35.1 – themanummer over reuk verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

De onzin in HR is nog lang niet dood - Het artikel dat u drie jaar lang niet mocht lezen...
9 May 2022 - Paul De Belder
De onzin in HR is nog lang niet dood - Het artikel dat u drie jaar lang niet mocht lezen...

Twee jaar geleden (maart 2016) gaf Patrick een TED talk over de onzin in human resources. Ondanks het duidelijke succes bij een Human Resources (HR) publiek is daarmee de onzin duidelijk de wereld nog niet uit.  We bespreken in dit artikel één recent én een langlopend voorbeeld van wat je allemaal kunt aantreffen in de HR-wereld, of zakenwereld tout court. Enkele jaren geleden schreef Patrick een kritisch artikel over het Carl Van De Velde Instituut (CVI). Carl Van de Velde (52) leidt het instituut dat naar hem is vernoemd en is naar eigen zeggen een self-made man die zonder hogere studies zich opwerpt als coach of goeroe van mensen die – tsja, snel rijk willen worden… [...]

Sapiens – Een beeldverhaal – Een misleidende verweving van wetenschappelijke feiten en fantasierijke interpretaties
17 May 2022 - Paul De Belder

Fictieve wetenschappers Harari brengt enkele (relatief) nieuwe wetenschappelijke inzichten. We waren niet uniek. Nog niet zo lang geleden leefden we samen met andere moderne mensensoorten, zoals de Neanderthalers en de Denisovamens. De Neanderthaler werd in het verleden schromelijk onderschat, maar blijkt nu erg slim te zijn geweest, met grote survivalskills. Enkel Sapiens overleefde en veroverde de hele wereld. Dat hebben we te danken aan onze taal en het vermogen om mythen en verhalen te creëren die collectieve intelligentie, sociale samenhang en grote samenlevingen mogelijk maakten. Het leidde ook tot grote variëteit in gezins- en samenlevingsvormen en culturele gewoonten. Maar Sapiens ontpopte zich ook tot een intercontinentale seriemoordenaar van andere diersoorten. Harari brengt die inzichten door vier personages als wetenschapper op… [...]

‘Dokter Google is een kwakzalver’
11 May 2022 - tayson

De voorbije twee jaar werden we overspoeld met desinformatie over corona en covid. Nu we in de staart van de pandemie lijken te zitten, is het hopelijk voor iedereen duidelijk dat het virus niet mee surft met de elektromagnetische stralen uit onze smartphone, covid niet onvruchtbaar maakt (tijdens de pandemie werden meer kinderen geboren) en de coronavaccins geen microchips bevatten die onze handel en wandel in kaart brengen. [...]

Big Success for Anti-obesity Drug
24 May 2022 - Harriet Hall

When I saw this headline on an article in The Week magazine, I was impressed. Diet and exercise, when combined with existing obesity drugs, typically result in only a 10% weight loss; this new drug produced a 22.5% weight loss, or about 52 pounds. That sounds fantastic, but my enthusiasm quickly abated as I learned more. In the first place, it was […] The post Big Success for Anti-obesity Drug first appeared on Science-Based Medicine. [...]

The ABIM vs. medical misinformation: Better late than never?
23 May 2022 - David Gorski

Last week, the New England Journal of Medicine published an editorial by the President of ABIM discussing how the board certification can be taken away from diplomates who spread medical misinformation. Is this too little, too late? The post The ABIM vs. medical misinformation: Better late than never? first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Ayn Rand, Objectivists, and COVID
22 May 2022 - Jonathan Howard

Healthcare workers are leaving medicine after coming under attack due to the type of disinformation spread by Objectivists. That's ironic. The post Ayn Rand, Objectivists, and COVID first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (21-2022)@Renate1 Ach ja, ik word wel eens doodmoe van dit soort kromme redenaties. Cynische reactie van Chris Klomp n.a.v. een
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (21-2022)Ach ja, ik word wel eens doodmoe van dit soort kromme redenaties. En dan wordt er weer geroepen dat een
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (21-2022)@Renate1 Veranderen zal er ook nu niets, want volgens de Republikeinen is het beste middel tegen wapengeweld meer wapens, want
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (21-2022)Het gaat mijn verstand ook te boven. Veranderen zal er ook nu niets, want volgens de Republikeinen is het beste
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (21-2022)De berichtgeving hierover blijft me naar de strot grijpen: Het zoveelste afschuwelijke bericht uit Amerika, maar of er nu eens

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2022 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in