Twee Californische artsen, Dan Erickson en Artin Massihi, wekten veel opschudding met twee Youtube-films van samen zeventig minuten waarin ze beginnen met te betogen dat de sterftekans ten gevolge van Covid-19 slechts 0,1 procent is of misschien daar nog ver onder. Ze geven de cijfers van 21 april 2020 voor de staten Californië en New York als voorbeeld.
Rekent u even mee? Voor het gemak rond ik hun cijfers even wat af, zodat u het zonder calculator kunt volgen. In Californië waren er 300.000 personen getest op de aanwezigheid van het virus SARS-CoV-2, en 30.000 bleken positief. Er waren 1200 personen overleden aan de ziekte COVID-19. Dus in Californië (bevolking 40 miljoen) waren er 10 procent zieken, maakt 4 miljoen Californische COVID-19-lijders. Die 1200 doden waren slechts 0,03 procent van die 4 miljoen zieken. Dus de sterftekans bij COVID-19 is 0,03 procent, dat is nog minder dan die bij griep. Voor de staat New York kwamen ze op een totale sterftekans van 0,1 procent, te weten 19.000 doden (op 21 april 2020) op een bevolking van 19 miljoen.
De dokters maakten twee kokkerds van fouten. Zag u ze ook?
In de eerste plaats extrapoleerden ze het voorkomen van ziekte bij de geteste groep naar de hele populatie. Maar testen gebeurt alleen als er een reden voor is, bijvoorbeeld als de patiënt koorts of ademnood heeft of hoest, dan wel recent in contact is geweest met COVID-19-lijders. De dokters bespreken ook hun eigen cijfers (ze hebben een privékliniekje), en in dat kliniekje word je alleen maar getest als je symptomen hebt. Dan is extrapolatie onjuist. Je mag best van een steekproef naar een hele populatie extrapoleren, maar dan moet je steekproef wel aselect uit de hele populatie getrokken zijn, en natuurlijk voldoende groot zijn (met 500 à 1000 zieken in je aselecte steekproef kun je al een aardige slag doen naar het percentage zieken in de totale populatie). Zou dat niet worden onderwezen bij de medische opleiding?
De tweede fout zag u misschien niet zitten. De dokters verzuimden om de sterfte in de geteste groep óók te extrapoleren. U zal zeggen dat dat niet verkeerd is, maar het is natuurlijk wel vreselijk inconsequent. Het gevolg is dat er volgens hun model in de geteste groep (300.000 personen) 0,03 procent (is 90) verwachte COVID-19 doden waren. Er zijn dus 1110 (1200 min 90) personen in Californië overleden puur en alleen doordat ze getest waren. Testen maakt je kans om dood te gaan ruim tienmaal zo groot. Onzin natuurlijk.
Ik vond het zo tenenkrommend belachelijk dat ik na de eerste tien minuten niet meer verder gekeken heb. Misschien hebben ze verderop ook nog beweerd dat de aarde plat was. Dat zou best passen in hun verhaal. Er schijnt ook nog gezegd te zijn dat je immuunsysteem lui wordt van thuisblijven omdat het dan niet genoeg te doen heeft. Dat is ook tamelijk erg voor iemand die beweert dat hij immunologie heeft gestudeerd.
De statistische fouten zijn wel opgemerkt door Carl T. Bergstrom, professor in de wiskundige biologie, die maakte weinig indruk op de reaguurders onder berichten over de twee dokters. Zie zijn Twitterbericht van 26 april:
Unfortunately the misleading claims of those two doctors in Bakersfield keep making the rounds, so I want to very briefly address the problem with what they are saying.
I won't get into their possible motives, past political activity, etc.https://t.co/IGzeamfqce
— Carl T. Bergstrom (@CT_Bergstrom) April 26, 2020
Hij is geen arts, wat weet die daar nou van, was een typisch argument. Of ‘nitpicker’ of ‘pathetic’. Wie laat merken dat hij of zij kan rekenen en zegt dat de sommetjes niet kloppen, is een zielige muggenzifter. Dat u het maar weet. Op diverse websites met kritiek op Erickson en Massihi werd met geen woord gerept over hun dramatisch vertoon van ongecijferdheid.
Ik kan alleen maar concluderen dat ongecijferdheid om zich heen grijpt. Of is dit een onterechte extrapolatie van de groep van duizenden reaguurders naar de hele samenleving? Zou misschien een gebrekkige scholing sterk correleren met het reaguurderschap of liefde voor Trump of beide?
Deze ongecijferdheid beperkt zich niet tot reaguurders. Ook Tesla-baas Elon Musk vond het prachtig wat deze dokters zeiden. Zie: California doctors with dubious COVID conclusions debunked in de Los Angeles Daily News van 28 april 2020.
Op Science Based Medicine legt David Gorski op 4 mei ook uit dat de twee dokters een ‘brain dead extrapolation’ uitvoerden. Maar niet in zoveel detail als hierboven.
Op nu.nl krijg je voortdurend absolute cijfers, geen relatieve cijfers. Zoals: de VS zijn Spanje voorbijgegaan in dodental. Tuurlijk, ook absolute cijfers doen er toe. Maar de VS zijn vier à vijf maal groter qua bevolking dan Spanje. Zestig duizend doden in Spanje is erger (als je dat woord mag gebruiken) dan zestig duizend doden in de VS. En dan, zou je niet eigenlijk ook relatieve cijfers moeten opstellen voor regio’s? Ik denk dat wetenschappers dat ook wel doen. Maar dat komt niet echt op nu.nl en soortgelijke media.
Aan de andere kant, bij zo’n epidemie begint het met enkelen die elk binnen een week 3 anderen aansteken. Het maakt niet uit of die enkelen zich bevinden in een land met 300 miljoen of 10 miljoen personen, van wie er geen een immuniteit heeft. Als er in een groot land bij aanvang van de epidemie 10 maal zoveel begin-patiënten zijn, dan loopt (bij exponentiële groei) dat grote land twee weken voor op het kleine land.
Bovendien, is het niet plausibel dat er in Spanje veel meer aanvankelijke besmettingen uit Italië gekomen zijn dan in de VS?
Amerika vormt zelf al een tegenvoorbeeld voor de veronderstelling dat je de aantallen besmettingen moet relateren aan de bevolkingsomvang. Daar loopt het aantal besmettingen (‘cases’) uiteen van 15 per 1000 in New York en omgeving tot 1,5 per 1000 in Californië en 1,2 per 1000 in Texas en in sommige staten nog minder.
En kijk in Europa: Zweden, Denemarken en Noorwegen heel erg vergelijkbaar,
en het aantal doden per miljoen is respectievelijk 300, 90, 40 (afgerond).
De voornaamste determinant is het beleid. Niet de omvang van de bevolking.
En er zijn meer besmettingen in Zuid-Nederland dan in Noord-Nederland. Oorzaak is het hutjemutjegedoe tijdens het carnaval. Zuid-Holland is de meest getroffen provincie, althans in absolute cijfers. Maar in relatieve cijfers wellicht Limburg (maar dit zeg ik zonder echte bron).
In Nieuw-Zeeland greep men vrij snel zeer streng in. Met als resultaat weinig doden in vergelijking met andere landen. Aangetekend zij hierbij dat NZ uit eilanden bestaat en aldus al tamelijk geïsoleerd was (isoleren en eiland zijn etymologisch hetzelfde woord).
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/5099931/nieuw-zeeland-coronavirus-jacinda-ardern-empatisch-leiderschap
Er komt als het aan de overheid ligt een onderzoek door de OVV naar de coronacrisis. Ik neem aan dat de OVV over cijferaars beschikt en ze anders wel inhuurt. Persoonlijk zou ik een nog groter onderzoek willen, namelijk een soort parlementaire enquête, zodat de politiek er goed van doordrongen raakt dat er voortdurend een dreiging van virussen is.
https://www.nu.nl/coronavirus/6049635/ovv-gaat-onderzoek-doen-naar-nederlandse-aanpak-coronacrisis.html
Wat Zweden betreft, volgens de schrijver Knausgard (Mijn strijd) is Zweden enorm truttig, nog truttiger dan Noorwegen. Je zou denken, die Zweedse trutters gaan meteen in massale dubbele quarantaine. Nee dus. Waar die Zweedse laksheid aan lag, zou ik zo gauw niet weten.
Cijfers zijn zeer belangrijk.
“In Nieuw-Zeeland greep men vrij snel zeer streng in. Met als resultaat weinig doden in vergelijking met andere landen.” ?? Ja maar er wordt geen rekening gehouden met het feit dat in Nieuw Zeeland de piek van het griepseizoen in juni /juli ligt en dat mogelijk de grote uitbraak nog kan komen ( ik weet het corona is geen griep)
Lockdowns schijnen toch min of meer te werken. NZ ging al snel in lockdown. Maar misschien houdt het coronavirus meer van kou dan van warmte. Maar hoeveel meer?
Gezien het feit dat er ook uitbraken in verschillende warme landen en landen op het zuidelijk halfrond zijn, lijkt het virus weinig problemen met de warmte te hebben. Kijk bijvoorbeeld maar naar Brazilië, waar de heer Bolsenaro een lockdown niet nodig vindt en alles er aan doet om dit te verhinderen.