Het verzinsel dat de ziekte van Lyme in een laboratorium is ontwikkeld als biologisch wapen en al dan niet per ongeluk is losgelaten, gaat al vrij lang rond. Onlangs heeft deze gedachte een zetje gekregen door het uitkomen van een boek waarin de ontdekker van de veroorzaker van de ziekte, Willy Burgdorfer, geïnterviewd is en uitspraken heeft gedaan die door sommigen worden geïnterpreteerd als bevestiging van het verhaal. Het Huis van Afgevaardigden heeft nu zelfs via een amendement op de defensiebegroting het Pentagon om uitleg gevraagd. Op de website The Conversation legt Sam Telford, hoogleraar infectieziekten aan Tufts University, uit dat er niets klopt van deze complottheorie.
De Republikeinse afgevaardigde Chris Smith kwam tot zijn amendement door het lezen van Bitten: The Secret History of Lyme Disease and Biological Weapons van Kris Newby. Daarin wordt Burgdorfer neergezet als een onderzoeker van biologische wapens, waar eigenlijk geen bewijs voor is volgens een artikel in de The Washington Post. Maar nu het amendement is aangenomen moet de Inspector General uitzoeken of het ministerie van defensie met teken (en andere insecten) heeft geëxperimenteerd als biologische wapens tussen 1950 and 1975.
Hierover werd vervolgens door nogal wat media bericht, maar helaas niet altijd met de nodige kritische kanttekeningen. Het AD doet het bijvoorbeeld niet best, hoewel het bericht feitelijk klopt. KIJK benoemt nog wel dat het om een complottheorie gaat, maar laat vreemd genoeg weg uit een bron waarop hun bericht is gebaseerd (BuzzFeed via Popular Mechanics) dat experts zo’n onderzoek volkomen onzinnig vinden, omdat er geen enkel (wetenschappelijk) bewijs voor is. Metro doet het eigenlijk best aardig. Wat ze er in het sprookjesbos van maken hoeft ons natuurlijk niet te verbazen …
Telford legt in zijn stuk helder uit waarom wetenschappers zo stellig kunnen zijn in het verwerpen van de complottheorie en vertelt hoe de ziekte van Lyme en zijn veroorzaker, de Borrelia spirocheet, bekend zijn geworden. Die geschiedenis maakt het volstrekt duidelijk dat er geen sprake kan zijn van een uit een laboratorium losgelaten gemanipuleerde infectie.
Burgdorfer ontdekte de spirocheet (die naar hem vernoemd werd: Borrelia burgdorferi) in 1981 in hertenteken afkomstig van Shelter Island, dat ligt bij Long Island, dichtbij New York. De enige onderbouwing van de complottheorie is dat Shelter Island niet ver (zo’n 15 km) ligt van Plum Island, waar een militair laboratorium was gevestigd. En dat ligt dan ook weer niet zover (zo’n 20 km) van het plaatsje Old Lyme, waar in 1975 de eerste gevallen van de zieke van Lyme (vandaar de naam) werden gezien.
Het laboratorium op Plum Island had echter sinds 1954 geen militaire bestemming meer en dat de spirocheet in de teken van Shelter Island werden ontdekt, is geheel toevallig. Toen die eenmaal ontdekt was, werd die vrijwel meteen in teken op heel andere locaties in Amerika ook aangetroffen. Ook zijn er achteraf patiënten met de ziekte van Lyme gevonden, die de ziekte al voor 1975 hebben opgelopen, tot in Californië toe. De connectie met het laboratorium op Plum Island berust dus op toeval, maar zie daar complotdenkers nog maar eens van te overtuigen…
Later is de veroorzaker nog teruggevonden in weefsels afkomstig van dieren die eind 19e eeuw leefden. En inmiddels is er ook zoveel bekend over de genetica van de bacterie en de verschillen daarin tussen populaties die geografisch van elkaar geïsoleerd zijn, dat met zekerheid gezegd kan worden dat ze nooit afkomstig kunnen zijn van een stam die ergens in de afgelopen vijftig jaar ontworpen zou kunnen zijn in een laboratorium en daarna losgelaten.
Lyme als biologisch wapen is ook volstrekt niet plausibel, volgens Telford, omdat het veel te lang duurt om er iemand mee uit te schakelen. Dat defensie interesse heeft in onderzoek naar Lyme is overigens niet vreemd, militairen hebben natuurlijk wel regelmatig last van teken en de mogelijke ziekten die die bij zich dragen en je wil je personeel daar zo goed mogelijk tegen beschermen. Het is daarom goed mogelijk dat ze wel eens onderzoek van Burgdorfer gefinancierd hebben of hem als adviseur hebben geraadpleegd. Telford wijt de opmerkingen van Burgdorfer die in het boek zijn opgenomen ook aan diens aparte gevoel voor humor, hij zou dergelijke contacten met defensie wel eens op een geheimzinnige manier ingekleed kunnen hebben om de schrijver op het verkeerde been te zetten.
No, Lyme disease is not an escaped military bioweapon, despite what conspiracy theorists say
We kunnen het Burgdorfer zelf helaas niet meer vragen hoe hij er nu precies over denkt, want hij overleed in 2014. Newby houdt vol dat Burgdorfer op het eind van zijn leven de waarheid over zijn rol in dat biologische-wapensprogramma wilde vertellen. Ze reageerde op Facebook op het artikel in The Washington Post en claimt dat ze veel archiefmateriaal heeft dat haar versie bevestigt en een video-opname van een interview met Burgdorfer. Ook op het artikel van Telford reageert ze op Facebook middels een open brief en stelt daarin dat de publicatie van Telford uit 1982 (over de ontdekking van de spirocheet) een poging tot misleiding zou zijn geweest om het echte verhaal te verdoezelen.
Newby linkt ook naar een website waarop ze dat bewijsmateriaal beschikbaar heeft gesteld (link), maar daarop staan zoveel documenten, dat ik niet zo snel zou weten waar te beginnen; met extra zoekwoorden als ‘burgdorfer’ en/of ‘newby’ kun je het aantal documenten drastisch inperken, maar iets interessants vond ik zo niet. Als ze echt een smoking gun zou hebben, zou ze die volgens mij al wel hebben laten zien. In een interview met haar op YouTube vond ik haar ook bijzonder speculatief, en vaag over haar interview met Burgdorfer. Van een eerder interview met hem dat ze beschrijft (dat iemand anders afnam) vertelt ze ook dat Burgdorfer al zo door de ziekte van Parkinson werd belemmerd dat er nauwelijks bruikbare soundbites uit hem kwamen en dat je de hele drie uur moest bekijken om erachter te komen dat Burgdorfer überhaupt ergens mee zat. Tsja. Er zal in haar eigen interviews misschien ook wel het nodige aan interpretatie aan te pas zijn gekomen, denk ik dan, en een bespreking van haar boek lijkt dat te bevestigen.
Zie ook Snopes: Did Lawmakers Demand the Pentagon Disclose If It Developed Weaponized Ticks?
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Was AIDS ook niet ontwikkeld als wapen, maar dan specifiek op homoseksuelen gericht? Althans ik geloof dat dat gerucht indertijd ook verspreid werd.
Zo kun je natuurlijk alle infectieziekten wel zien als complot.
En dan zijn vaccinaties, waarbij je weerloze “babies volspuit met gif” een anticomplot…
Zijn wij bij Kloptdatwel nu zo naief of zijn de complotgelovigen te wantrouwend? 🤪
Het gaat natuurlijk vooral om ziekten die ineens opduiken en aandacht vragen, zoals AIDS en Lyme. Dan gaat men er van uit dat deze ziektes nieuw zijn en ja, dan moet het natuurlijk wel door mensen ontwikkeld zijn.
En kijk bijvoorbeeld naar autisme. Daarover wordt ook geroepen dat dit nieuw is, dus dat moet een nieuwe oorzaak hebben en ja, dan komen de anti-vaccinanten natuurlijk met vaccins.
Vandaag ook wat leuke argumenten gelezen.
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinieblog-inenting-door-mobiele-prikteams-opdringerig~b28d9c89/
Klopt dat eigenlijk wel? En ik denk dat ook in China mensen reizen en er jonge kinderen zijn, die nog niet gevaccineerd zijn en die dus wel degelijk een ziekte op kunnen lopen.
En kinderen worden in het dagelijks leven niet aan grote hoeveelheden niet verzwakte ziektekiemen blootgesteld? Zou dat dan niet veel gevaarlijker zijn, dan die verzwakte ziektekiemen die in vaccins zitten?
Ook hier weer het geval: er moeten altijd mensen uit verschillende “kampen” aan het woord worden gelaten. Dat er dan mensen met totaal verschillende competenties, deskundigen en leken, worden opgevoerd, telt kennnelijk niet mee. Heel slechte krant, die Volkskrant!
Zo’n domme opmerking: kijk eens naar complementaire geneeswijzen, is moedeloosmakend. De verwijzing naar autisme is ronduit walgingwekkend en pervers.
Het zijn reacties op een eerder stuk en het is uiteindelijk nog maar de vraag of ze ook daadwerkelijk de pagina voor ingezonden brieven halen. Het heeft dus verder minder te maken met het aan het woord laten van verschillende kampen.
In dat verband heb ik me meer gestoord aan het feit dat een tijd geleden bij de vraag ‘Wat zou u doen’, dat over vaccinaties ging, de reactie werd gepubliceerd van iemand die met Viera Scheibner aan kwam zetten. Het ging om een gescheiden echtpaar, waarvan de een het kind wilde laten vaccineren en de ander daar fel op tegen was. Dan kon ik me in zekere zin nog meer vinden in het argument om de kool en de geit te sparen, door het kind wel te laten vaccineren en het dan, om wille van de goede vrede, homeopathisch te laten ontstoren. Weliswaar is dat flauwekul, maar het kind is dan in ieder geval gevaccineerd en de ouder die daar op tegen is, kon op die manier ook een beetje tevreden gesteld worden.
Men zegt wel eens dat antivaxers hoog opgeleid zijn. Maar lezende hun stukjes moet ik toch concluderen dat ze ergens ver in de verte de klok menen horen te luiden maar geen weet hebben van klepels. Ik zou toch echt concluderen: laag opgeleide kletstantes en kletsooms. Als ik een organisatie of zo iets zou zijn, dan zou ik dergelijke nitwits niet op verantwoordelijke posities willen. Achter de koffiebar kan nog net. Maar niet hoger.
Maar het gaat in wezen niet om het opleidingsniveau. Het gaat om een levenshouding, om een sentimentaliteit. Een niet al te intelligente basale levenshouding. Een ziekelijke angst voor de nuchtere wetenschap.
Wel hoog opgeleid, maar daardoor vaak de eigen kennis op gebieden waarin men niet opgeleid is, overschattend.
Juist die hogere opleiding is niet altijd een garantie voor een goed oordeel. Door die hogere opleiding is men meer geneigd dingen zelf uit te zoeken en als men dan de kennis ontbeert om het een en ander op waarheid te beoordelen, gaat het mis.
Iemand die lager opgeleid is, is waarschijnlijk wat eerder geneigd om te luisteren naar wat de dokter zegt, omdat die de deskundige is. De hoger opgeleide is eerder geneigd zijn of haar kennis als gelijkwaardig aan de kennis van de dokter te zien en daar gaat het mis.
Naar mijn idee krijg je bij een gedegen “hogere” opleiding vooral het vermogen mee tot analyse, welke die opleiding ook is. Zelf uitzoeken en nadenken is prima, maar als je als hoger opgeleide geen onderscheid weet te maken tussen kennis die door deskundigen wordt aangedragen en allerlei virulente nonsens, zoals b.v. vaccinatie als veroorzaker van autisme, heb ik bij die hoger opgeleide een enorm wantrouwen t.a.v. de kwaliteit van die “hogere” opleiding.
Precies, Hans
Ik weet het niet. Mensen die deskundig zijn op het ene gebied, zijn dat vaak niet op een ander gebied en kunnen op die gebieden baarlijke nonsens uitkramen. Zie Coen Vermeeren. En wat te denken van diverse Nobelprijswinnaars die op een gegeven moment flink de weg kwijt zijn geraakt.
Het is misschien ook niet altijd gemakkelijk om nonsens van kennis te onderscheiden, zeker niet als het gaat over een terrein waar iemand geen verstand van heeft.
Wat doen opleidingen anders dan je leren problemen te analyseren? Je moet je in iedere opleiding nu eenmaal door een rijstebrijberg heen werken van zaken die je hoogstwaarschijnlijk later nooit meer gebruikt. Het gaat dan ook vaak niet niet om nu juist die specifieke kennis, maar om de “vlieguren” waarin je je bekwaamt om het analytisch denkvermogen te scherpen. Ook als je iets leest over een onderwerp waarin je helemaal niet of maar gedeeltelijk thuis bent, kun je echt wel een idee krijgen over de mate waarin iets serieus moet worden genomen. Als je als antivaxxer beweert dat vaccinaties autisme veroorzaken, baseer je je op slechte en niet serieus te nemen bronnen, en ben je waarschijnlijk te lui om wat dieper te graven. Of je bent bezig op een malicieuze manier je foute mening door te drijven. Zie de zogenaamd hoog opgeleide Baudet die het klimaatprobleem eenvoudigweg ontkent.
Wederom, Hans, goed geschreven. Het gaat er inderdaad om om allerlei hypotheses op deskundige wijze te analyseren. Dat vereist de nodige geestelijke inspanning en het tussen haken plaatsen van mogelijke vooroordelen.
En toch zijn zelfs hoger opgeleiden niet in staat om hun eigen beperkingen te zien. En als zelfs Nobelprijswinnaars op een gegeven moment theorieën kunnen omhelzen, die kant nog wal raken, kun je moeilijk zeggen dat het een en ander aan de opleidingen ligt.
Onlangs heb ik het boek ‘Bloedfraude’ gelezen, over iemand die een bedrijf begon om alle mogelijke bloedtests te doen met een druppel bloed. Met dit idee haalde ze heel wat geld van investeerders op en daarbij waren ook mensen die op hun vakgebied tot de top behoorden. Alleen mensen die deskundig waren op het gebied van bloedonderzoek waarschuwden dat dit helemaal niet mogelijk was.
Dus hoe goed men ook geleerd heeft analytisch te denken, het kan toch mis gaan als men het een en ander op een gebied toe gaat passen, waar men geen verstand van heeft.
Kijk ook maar naar de ideeën van IT-specialisten als het gaat om het vinden van een oplossing voor kanker. In die kringen wordt vaak gedacht dat het vinden van een oplossing vooral te maken heeft met het inzetten van zo veel mogelijk computers, terwijl de problemen misschien helemaal niet zo eenvoudig op te lossen zijn.
Beste Renate
Een prima bericht van je. Maar ik zie het als een zeer zinnige aanvulling, niet als een “maar toch”. Maar dat maakt dus niets uit.
Te gemakkelijk denkt een expert op gebied A dat hij wel eventjes snel ook een expert op gebied B wordt. Misschien doet dit fenomeen zich het meest voor in technologische vakken. Vermeeren is hier dan een fraai voorbeeld.
Linus Pauling was natuurlijk een zeer uitzonderlijk geval, een ooit geniaal Nobelprijswinnaar die op een groteske manier van het pad raakte met zijn theorie over hoge doseringen vitamines.
Je kunt enorme aantallen “hoog opgeleide” mensen toch niet vergelijken met een grootheid die Pauling eens was?
Dat bedoel ik dus. Mensen die expert zijn op een gebied, kunnen hopeloos de fout in gaan op andere gebieden, zeker als het om medische zaken gaat. Daar komt nog bij dat de farmaceutische industrie vaak negatief in het nieuws komt, met zeer dure medicijnen, of medicijnen waarvan het patent verlopen is en waarbij men dan kans ziet om een monopolie te verwerven en de medicijnen veel duurder worden.
Dat zorgt er mogelijk ook voor dat mensen en ook hoger opgeleiden gemakkelijk vatbaar zijn voor de redeneringen van de anti-vaccinanten, die aankomen met complotten, of met het traditionele argument “na de vaccinatie gebeurde er dit met m’n kind (het werd autistisch, of ernstig ziek), dus dat moet door de vaccinatie komen”.
De vraag blijft dus ook of je van iemand die hoog opgeleid is, maar op een heel ander gebied dan immunologie, hypotheses die niet met zijn vakgebied te maken hebben op deskundige wijze kan analyseren. En als zelfs Nobelprijswinnaars de plank flink mis kunnen slaan, waarbij Linus Pauling beslist niet de enige is, zoals je aan deze lijst kunt zien https://rationalwiki.org/wiki/Nobel_disease dan is het misschien niet zo vreemd dat iemand die wel een hogere opleiding heeft genoten, maar geen Nobelprijs heeft gewonnen, wat voor de meeste hoger opgeleiden geldt, ook gevoelig is voor slechte argumenten op een gebied dat hem niet vertrouwd is.
Ik ben niet hoger opgeleid en weet dat ik bij medische zaken beter op een deskundige kan vertrouwen en niet klakkeloos alles over kan nemen wat ik op internet vind.
Met uw laatste alinea ben ik het hartgrondig eens.
Linus Pauling dacht tenminste zelf na, zonder van alles van internet na te kwekken.
Maar dat zelf nadenken heeft de heer Pauling toch ook wel op het verkeerde spoor gebracht.
Uiteindelijk kan niemand overal deskundig in zijn en zal men dus een beroep moeten doen op de deskundigheid van anderen. En dan is de vraag voor veel mensen misschien wie de ‘deskundige’ is. Niet iedereen die zich als deskundige aficieërt is dat ook. Als men dan ook nog deskundigen gaat wantrouwen, wegens vermeende banden met de farmaceutische industrie, dan is dat een recept voor ellende. Men overschat misschien het genie van het individu, dat tegen de stroom in durft te zwemmen.
Was het niet zo dat Pauling tot zijn vitaminegekte werd aangezet door zijn vrouw? En welke rol speelde de vrouw van Sheldrake? Geleerden zitten niet hoog boven de menigte eenzaam in hun zolderkamertjes maar maken deel uit van hun sociale omgeving. En de rechter die verbood om mevrouw Sickesz een kwakzalfster te noemen? Misschien was zijn vrouw wel een new age tante. Nou ja, wie weet.
Tja, het gaat toch wel een beetje ver om iedere wetenschappelijke misstap van een Nobelprijswinnaar aan de partner te wijten.
Of misschien sowieso wetenschappelijke misstappen aan de partner te wijten. Dr. Oz die in z’n programma’s de nodige onzin verkondigd, ja maar z’n vrouw zit diep in de onzin. Het feit dat een partner in onzin gelooft, ontslaat mensen niet van de verantwoordelijkheid om zelf na te denken en desnoods tegen de partner in te gaan, als deze met onzin aankomt.
Aan Renate
Natuurlijk is een flinke dosis op zijn plaats aangaande mijn laatste speculatie. Maar misschien is die laatste speculatie in sommige gevallen niet helemaal onzin. Maar ik waardeer het zeker dat je allerlei speculaties op een weegschaal legt. 🙂
Zeker als gerenommeerd wetenschapper zul je in staat moeten zijn in te zien dat je je niet zonder meer moet bemoeien met andere vakgebieden, tenzij je die eerst vanaf de basis begint te bestuderen. Ach, en soms raakt er een steekje los…
Voor de eerste de beste “hoogopgeleide” burger gaat op dat je niet alles kunt weten en dat je bijvoorbeeld voor een reparatie van je auto maar het beste naar een BOVAG- erkende garage gaat.
Maar als het om de gezondheid van je kind gaat, om maar te zwijgen over de gezondheid van andermans kinderen, ga je maar liever zelf in grote twijfel grasduinen in internet, ga je er kennelijk vanuit dat alles wat je van antivaxfanaten leest wáár is en wetenschappelijk verantwoord is, raak je daardoor in grote onzekerheid en neem je dus maar de grootst mogelijke onzin voor zoete koek aan, zelfs de Wakefield-fraude. En dat alles terwijl we in een modern land leven met een hoge levensverwachting, tja waardoor zou die levensverwachting zijn veroorzaakt? Ik denk toch niet door alternatieve “geneeswijzen” en zeker niet door de houding van sommige zogenaamd hoogopgeleiden.
dosis = dosis scepsis
Tja, ik heb de indruk dat men wantrouwiger is, als het gaat om dingen die met het lichaam te maken hebben, dan zijn mensen heel gevoelig voor het idee dat ‘natuurlijk’ beter is. Dat is natuurlijk flauwekul, maar zo denken mensen wel. Behalve als ze iets krijgen, waardoor ze een pacemaker, of een kunstgewricht of iets dergelijks nodig hebben, dan verdwijnen deze bezwaren ineens. Als men tot de ontdekking komt dat iets, waartegen gevaccineerd kan worden, echt gevaarlijk is, zie meningitis, dan is men ineens ook een heel stuk minder afkerig van een vaccinatie.
Heel rationeel allemaal van die “hoog opgeleide” mensen! ☹️
Maar goed dat we hier (nog) geen ebola hebben.
Ik denk dat ook hoog opgeleide mensen niet altijd rationeel zijn. Dat ‘hoog opgeleide’ hoef je dus niet tussen aanhalingstekens te zetten. Mensen zijn niet altijd rationeel. Anders zouden ze geen domme besluiten nemen, zoals geld uitgeven dat ze niet hebben, aan dingen die ze niet nodig hebben.