Pepijn van Erp

2.750 wetenschappers en gezondheidswerkers uit 44 landen hebben het eerste internationale manifest tegen pseudowetenschappen in de gezondheidszorg getekend. Het manifest is een initiatief van de Spaanse skeptische organsiatie APETP (Asociación para Proteger al Enfermo de Terapias Pseudocientíficas). Doel van deze actie is in eerste instantie om de Europese richtlijnen te veranderen en bedrog in de gezondheidszorg te voorkomen. Dit is hard nodig. Bijna tweehonderd miljoen patiënten in Europa zouden vorig jaar gebruik hebben gemaakt van pseudotherapieën zoals homeopathie en bioresonantie.

Hieronder de Engelse tekst waarmee het manifest onder de aandacht wordt gebracht. Het volledige manifest is te downloaden via deze link en bevat ook een Nederlandse versie, die heb ik voor het gemak ook onderaan dit bericht geplaatst.

The manifesto has been organized by 11 associations in an international collaboration, and is written in 11 languages. Some of the signers of the manifesto have extensive scientific or medical careers, such as the Northamerican Professor of the Department of Public Health at California State University, William M. London; the Canadian science communicator, Olivier Bernard; the Russian Physicist and member from the Russian Academy of Sciences, Evgeny Alexandrov or the Indian activist and international refugee for his defense of critical thinking, Sanal Edamaruku.

The experts in this manifesto warn that pseudo-therapies kill. Something even more evident in pandemia times, where the substitution of sanitary measures and the proliferation of false treatments due to pseudoscientific practices, has cost many lives and has produced poisonings around the world.

Despite the fact that the signatories focus on the European directive 2001/83/CE, the manifesto also has an international vocation. As the organizers warn, the pseudo-therapies created and legitimized in Europe cause deaths in the rest of the countries of the world, and in the same way other pseudo-therapies created outside Europe produce deaths in Europe. As the experts in the manifesto warn, pseudo-therapies are a global and dangerous phenomenon that affects all citizens of the world.

---

Nederlandse vertaling van het manifest

Pseudowetenschappen zijn dodelijk, laat daar geen misverstand over bestaan. En ze worden volkomen straffeloos toegepast, dankzij beschermende wetten.

Ze doden duizenden mensen die met naam en toenaam bekend zijn. Mensen zoals Bonifaz, een jongetje van zeven. De dokter schreef homeopathie voor, in plaats van antibiotica. Hij stierf in Italië. [1] Mensen als Mario Rodríguez, 21 jaar oud. Hem werd gezegd vitamines te gebruiken om zijn kanker te genezen. Hij stierf in Spanje. [2] Mensen als Jacqueline Alderslade. Zij was 55 en haar homeopaat zei haar dat ze haar medicijn tegen astma niet meer moest gebruiken. Ze stierf in Ierland. [3] Mensen als baby Cameron Ayres (zes maanden). Zijn ouders wilden hun kind geen ‘wetenschappelijke geneesmiddelen’ geven. Hij stierf in Engeland. [4]. Mensen als Victoria Waymouth (57). Ze kreeg homeopathische medicatie voorgeschreven voor haar hartkwaal. Ze stierf in Frankrijk. [5] Mensen als Sofia Balyaykina (25). Ze had een vorm van kanker die goed met chemotherapie behandeld kan worden. Ze kreeg een ‘alternatieve behandeling; bestaande uit muggenbeten. Ze stierf in Rusland. [6] Mensen als Erling Møllehave, een man van 71, wiens acupuncturist in zijn longen prikte. Hij stierf in Denemarken. [7] Mensen als Michaela Jakubczyk-Eckert, een vrouw van 40. Haar therapeut propageerde de Nieuw Duitse Geneeskunde voor haar borstkanker. Ze stierf in Duitsland. [8] Mensen als de actrice Sylvia Millecam, die onder leiding van een New Age genezeres genezing zocht voor borstkanker. Ze stierf in Nederland, op 45-jarige leeftijd [9].

De Europese richtlijn 2001/83/CE regelt de productie, controle en verkoop van geneesmiddelen, maar maakt uitzonderingen voor homeopathische middelen [10]. Machtige lobby’s hebben inspraak gehad in de definitie wat een geneesmiddel is, en die verkopen nu suiker aan zieke mensen, en doen ze geloven dat ze daar beter van kunnen worden, of dat hun gezondheid erop vooruit gaat. Dit heeft doden veroorzaakt, en zal dat blijven doen totdat Europa de waarheid onder ogen ziet: wetenschappelijke kennis mag niet buigen voor economische belangen, zeker niet als dat betekent dat patiënten bedrogen worden en dat hun rechten geschonden worden.

Europa heeft te maken met ernstige problemen in de gezondheidszorg. Zo heb je overmedicalisatie, multiresistente bacteria, en er zijn problemen met financiering. Die problemen zijn al ernstig genoeg, en daar kunnen we geen goeroes en nepdokters bij gebruiken. En trouwens ook geen echte dokters die beweren dat ze zieken kunnen genezen door chakra’s te manipuleren, mensen suiker te laten innemen of door kwantumfrequenties toe te passen. Europa moet niet alleen stoppen met het bevorderen van homeopathie, maar moet ook actief optreden tegen bedrog in de gezondheidszorg, die op het ogenblik meer dan 150 pseudotherapieën omvat. Duizenden levens van burgers zijn daarvan afhankelijk. Recent onderzoek suggereert dat wel een kwart van de Europeanen vorig jaar pseudotherapieën heeft gebruikt. Dat zijn bijna 200 miljoen patiënten. [11]

Sommigen geloven dat afschaffen van pseudotherapieën conflicteert met de keuzevrijheid. Dat conflict is er niet. Volgens artikel 25 van de Universele Declaratie van de Rechten van de Mens heeft iedereen recht op medische zorg. Liegen tegen zieken om ze waardeloze producten te verkopen die zelfs dodelijk kunnen zijn, is een schending van het recht op goede informatie over je gezondheid.

Dus, hoewel een burger het recht heeft medische behandeling te weigeren na goede informatie gekregen te hebben, heeft niemand het recht te liegen om daarmee winst te maken ten koste van iemands leven. Alleen in een wereld waarin het ethisch geaccepteerd zou zijn om zieken voor te liegen, zouden we de verkoop van homeopathie of een andere pseudotherapie kunnen laten voortduren.

Het gevaar van een pseudotherapie zit ’m er niet alleen in dat die een effectieve behandeling vervangt. Als iemand in het eerste stadium van een ziekte onjuiste informatie krijgt, kan die daardoor te laat beginnen met een effectieve behandeling. Vaak is het dan al te laat. En bovendien hebben diverse van deze praktijken eigen ernstige bijwerkingen, die ernstige gezondheidsschade en zelfs de dood tot gevolg kunnen hebben.

Veel pseudotherapeuten beweren dat ‘de andere geneeskunde’ ook bijwerkingen heeft. Dat is correct. Maar het verschil is dat de pseudo’s niet kunnen genezen of de gezondheid verbeteren. Patiënten accepteren risico’s in ruil voor de belofte van een goede kans op herstel. Maar bij de pseudo’s zijn dat loze beloften, te oordelen naar de beschikbare wetenschappelijke gegevens. Liegen tegen een zieke is niet een ander soort geneeskunde, het is gewoon liegen tegen een zieke.

Elk land moet op zijn eigen manier omgaan met het probleem van pseudotherapieën. Het is echter onacceptabel dat Europese wetten bescherming bieden aan de verdraaiing van wetenschappelijke feiten, met als gevolg dat duizenden burgers mogen worden bedrogen en daardoor zelfs sterven.
Wij, de ondertekenaars van dit manifest, verklaren daarom dat

1. De wetenschap is in strijd met wat de pseudotherapieën beweren, zoals in het geval van homeopathie.
2. Europese wetten die homeopathie beschermen zijn ontoelaatbaar in een wetenschappelijke en technologische maatschappij die het recht van patiënten om niet te worden bedrogen, respecteert.
3. Homeopathie is de best bekende pseudotherapie, maar niet de enige en ook niet de gevaarlijkste. Andere, zoals acupunctuur, reiki, Nieuwe Germaanse Geneeskunde, iridologie, biomagnetisme, orthomoleculaire therapie en vele andere zijn in opkomst en veroorzaken slachtoffers.
4. Maatregelen moeten genomen worden om pseudotherapieën te stoppen. Ze zijn niet onschadelijk en duizenden mensen ondervinden er schade van.
5. Europa moet zich inspannen om wetgeving te ontwikkelen die een halt toeroept aan dit probleem.

Europa maakt zich zorgen over het voorkomen van misinformatie, maar het is dan onlogisch om een van de gevaarlijkste vormen van misinformatie, namelijk misinformatie over gezondheid, te beschermen. Dit is de reden dat de ondertekenaars van dit manifest de regeringen van de Europese landen oproepen om aan dit probleem een eind te maken. De naam van de wetenschap wordt misbruikt, en dat heeft al aan te velen het leven gekost.

Noten

1 Homeopathy boy died of encephalitis. Redazione ANSA, 2017. http://www.ansa.it/english/news/general_news/2017/05/29/homeopathy-boy-died-of-encephalitis-3_13e02493-4e62-4787-9162-12d831121ef6.html
2 Grieving dad sues over ‘cure cancer with vitamins’ therapy, The local. Emma Anderson, 2016. https://www.thelocal.es/20160412/grieving-father-sues-naturopath-over-son-cure-cancer-vitamins-leukaemia
3 Asthmatic ‘told to give up drugs’. The Irish News, 2001. https://www.independent.ie/irish-news/asthmatic-told-to-give-up-drugs-26063764.html
4 Homeopaths warn of further tragèdies. BBC News, 2000. http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/702699.stm
5 Alternative cure doctor suspended. BBC News, 2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/london/6255356.stm
6 Футболист рассказал трагичную историю жены. Она умерла от рака в 25 лет. Sport24, 2018. https://sport24.ru/news/football/2018-08-28-futbolist-rasskazal-tragichnuyu-istoriyu-zheny-ona-umerla-ot-raka-v-25-let
7 Mand døde efter akupunktur – enke vil nu lægge sag an mod behandleren, TV2, 2018. http://nyheder.tv2.dk/samfund/2018-01-23-mand-doede-efter-akupunktur-enke-vil-nu-laegge-sag-an-mod-behandleren
8 The price of refusing science-based medical and surgical therapy in breast càncer, Science Blogs, 2012. https://scienceblogs.com/insolence/2012/08/30/the-price-of-refusing-science-based-medical-and-surgical-therapy-in-breast-cancer
9 Psychic ‘misled actress to hopeless cancer death’. Expatica. 2004. http://web.archive.org/web/20070208144309/http://www.expatica.com/actual/article.asp?subchannel_id=19&story_id=4821
10 Directive 2001/83/EC of the European Parliament and of the Council of 6 November 2001. https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/files/eudralex/vol-1/dir_2001_83_consol_2012/dir_2001_83_cons_2012_en.pdf
11 Use of complementary and alternative medicine in Europe: Health-related and sociodemographic determinants. Scandinavian Journal of Public Health. Laura M. Kemppainen et al. 2018. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5989251/