• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

acupressuur

Écht, HEMA?

23 May 2012 by Pepijn van Erp 292 Comments

Het is bijna weer zover, de grote vakantie staat voor de deur. Voor veel gezinnen betekent dat een lange rit met de auto naar de vakantiebestemming. Die rit is voor de kinderen achterin niet altijd een lolletje. Zeker niet als ze wagenziek worden. Gelukkig denkt de HEMA met ons mee en biedt als oplossing een paar polsbandjes tegen reisziekte aan. Niet van die Power Balancebandjes met hologrammen natuurlijk, geen hond die daar nog in trapt, maar bandjes die werken met acupressuur. En er is ook nog eens wetenschappelijk bewijs voor! Echt waar?

Écht, HEMA? 1

Het gaat niet om acupunctuur, zoals het onderschrift van de HEMA doet geloven (“acupuncturistische werking op de pols“), maar om acupressuur. Er zitten dus gelukkig geen verborgen naaldjes in de polsband. Dirk Koppenaal schreef eerder in Skepter een stuk over reisziekte en dit soort polsbandjes: Reisziekte aan banden. Hij legt uit hoe de bandjes zouden moeten werken volgens de aanhangers van acupunctuur en acupressuur:

Er zijn aanwijzingen dat acupunctuur via drukpunt P6 een remedie tegen misselijkheid en braken is. Voorstanders zien hierin een bewijs voor het hele concept van acupunctuur, maar zo simpel ligt het niet. Het P6-drukpunt ligt namelijk op de hartmeridiaan (Shou Shao Yin), terwijl de maag beïnvloed zou worden door de maagmeridiaan, (Zu Yang Ming). Het zou dus logischer zijn een drukpunt van de maagmeridiaan te gebruiken, door bijvoorbeeld met een enkelbandje het ST41 drukpunt (Jie Xi) te stimuleren of door met knellende schoenen op het drukpunt ST45 (Li Dui) te duwen. Gelukkig hebben acupuncturisten een goede uitleg: door in P6 te prikken harmoniseert qi via de hartmeridiaan en langs divergerende kanalen en luo-vaten de maag. Zo geredeneerd, maakt het natuurlijk niet uit waar je prikt of drukt.

Beetje vaag concept dat drukken op de pols en zelfs de acupuncturisten moeten zich dus enigszins in bochten wringen om het binnen hun eigen denkwereld goed te praten. Het roept natuurlijk de vraag op of er serieus onderzoek naar gedaan is. Of kunnen we het meteen als onvervalste kwakzalverij van de hand doen?

 Écht, HEMA? 2

Volgens de HEMA is er dus bewijs dat het werkt en dat klopt ook in zekere zin. Alleen laat de HEMA zich dan (mis)leiden door de leverancier, die maar de halve waarheid vertelt. Welk bedrijf de bandjes van HEMA levert, weet ik niet, maar de belangrijkste speler op dit terrein lijkt Sea-Band te zijn, waarvan bijvoorbeeld Etos bandjes aanbiedt (de ANWB verkoopt weer een ander bandje). Sea-Band geeft een drietal onderzoeken op zijn website als referentie. Die onderzoekjes zijn nogal gedateerd, niet dubbelblind uitgevoerd en met erg weinig proefpersonen. Ook gaan ze helemaal niet over misselijkheid veroorzaakt door ‘motion sickness’, maar om post-operatieve misselijkheid. Het enige onderzoek dat ik volledig kon inzien, was bovendien mede gefinancierd door Sea-Band zelf. Tsja, dat lijkt niet zoveel voor te stellen, dus.

Maar er is wel wat meer onderzoek gedaan. In het artikel schrijft Koppenaal dat een Cochrane review naar de effecten van stimulatie van dit P6-punt (niet alleen op reisziekte gericht) nog wel een positief effect laat zien. In zo’n review worden zoveel mogelijk onderzoeken beoordeeld en bij elkaar genomen, als het kan. De reviews van Cochrane hebben behoorlijk wat gezag. In de review die bij het schrijven van het artikel in Skepter het meest bijgewerkt was (en nog steeds is), komen echter niet zoveel onderzoeken naar zulke polsbanden voor. En een echt goed onderzoek (Miller en Muth) waaruit géén effect bleek, was (nog) niet meegenomen. Koppenaal concludeert over het belang van de review voor beoordeling van de polsband:

Volgens het Cochrane review zijn de uitkomsten consistent, maar analyse van vijftien artikelen, afkomstig uit een steekproef in de medische database PubMed door op ‘acupressure wrist bands’ te zoeken, bevestigt die conclusie niet; zes studies waren negatief, zes onderzoeken waren positief, en drie groepen rapporteerden positieve, maar ook ‘vreemde’ negatieve resultaten.

Vooralsnog moeten we het dus maar op het placebo effect houden. Want dat bestaat ook echt, HEMA!

De Vereniging tegen de Kwakzalverij pakte het verhaal op Twitter van dezelfde bron op als ik en stuurde een brief op poten naar de directie van de HEMA. In deze brief wordt de vergelijking getrokken met de verkoop van Bioregulator (uw weet wel, die armband van Nico Haak) en de Power Balance polsbandjes die door Wesley Sneijder werden aangeprezen. Maar helemaal fair vind ik die vergelijking niet: voor een firma als de HEMA zijn die ‘gezondheidsproducten’ natuurlijk maar een hele kleine bijzaak en mag je verwachten dat ze het vrij lastige onderwerp helemaal uitpluizen voordat ze zo’n product in de winkel leggen? Zeker als je bedenkt dat een ANWB het ook al jaren doet. Van de Bioregulator en de Power Balancebandjes mag je hopen dat er bij een inkoopmanager ook wat wenkbrauwen gaan fronsen, maar voor zoiets dat zo wijd verbreid is als acupressuur? Iets anders is wat het bedrijf nu gaat doen met de informatie die ze hebben gekregen.

Dank aan Kirsten Vegt voor de tip.

Update 1-7-2013 Op zijn blog geeft Edzart Ernst de laatste stand van zaken mbt acupressuur en misselijkheid weer:

So, is acupressure effective in reducing nausea and vomiting or not? The evidence is contradictory to a degree that is baffling. If we look closer at the existing trials, we are likely to find that the more rigorous studies and those published by researchers who do not have an axe to grind tend to produce negative findings. I am therefore not convinced that acupressure has any effects beyond placebo.

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid, Pseudowetenschap Tagged With: acupressuur, HEMA, polsbandje, reisziekte

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Het Alternatieve Circuit: Risico’s, Kosten en Communicatie
12 October 2025 - Ward van Beek
Het Alternatieve Circuit: Risico’s, Kosten en Communicatie

.Op 4 oktober vond in de Geertekerk in Utrecht het jaarlijkse symposium plaats van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Het thema dit jaar was Het Alternatieve Circuit: Risico’s, Kosten en Communicatie. Meester KackadorisprijsDe middag begon traditioneel met de toekenning van…Lees meer Het Alternatieve Circuit: Risico’s, Kosten en Communicatie › [...]

Het ‘Red Panda Effect’
8 October 2025 - Ward van Beek
Het ‘Red Panda Effect’

.In de Skeptical Inquirer van october/november (Volume 49, No. 5) wordt door Craig A. Foster en Kelsey M. McGinn teruggeblikt naar een uitgave van het blad uit 1979, met daarin een verhaal over een verdwenen panda, ontsnapt uit Blijdorp, wiens ontsnapping…Lees meer Het ‘Red Panda Effect’ › [...]

Kernenergie is een keuze
3 October 2025 - Ward van Beek
Kernenergie is een keuze

.In sceptische kringen is kernenergie geen taboe. Maar veel argumenten vóór kernenergie zijn op wensdenken gebaseerd. door Frank Biesboer, voormalig hoofdredacteur van De Ingenieur, Skepter 38.3 Voor de Nederlandse energiewereld was de brief die minister Hermans van Klimaat en Groene Groei in mei publiceerde over…Lees meer Kernenergie is een keuze › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

The Effectiveness of COVID Vaccines
22 October 2025 - Steven Novella

One of the common themes of SBM is that medical evidence can be very complex. In order to come to any robust conclusion about what the science says on any question you need to do a careful and thorough evaluation of all the relevant evidence, including plausibility as well as observational and experimental clinical evidence. Essentially we want to look at the […] The post The Effectiveness of COVID Vaccines first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Tylenol Ramblings
21 October 2025 - Mark Crislip

This was an extremely difficult post to write. I live in war-ravaged Portland, Oregon, and it is like World War II here. Think Berlin at the end. Nothing but chaos, death and destruction. A burning hell hole. I sit in my cellar, the walls shaking from the brown bombs and artillery. Using the light from the burning house next door to see […] The post Tylenol Ramblings first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Surgeon General nominee Dr. Casey Means and functional medicine: Legitimizing quackery
20 October 2025 - David Gorski

Surgeon general nominee Dr. Casey Means is an advocate of "functional medicine." She, MAHA, and a new "board certification" will falsely legitimize quackery. The post Surgeon General nominee Dr. Casey Means and functional medicine: Legitimizing quackery first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (42-2025)@Renate1 We zouden hem ook kunnen vergelijken met een kameleon. Gesprek met Poetin en dan is-ie het prompt eens met
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (42-2025)Tja, vergeleken bij Trump is een weerhaan het toppunt van stabiliteit. Zie al z'n uitspraken over de oorlog in Oekraïne.
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (42-2025)Zo is het. Het zou niet zo erg zijn als ze postbode waren of slager of kruidenier. Maar op zulke
  • Klaas van Dijk on Artsencollectief geeft podium aan kankerkwakzalver William Makis op hun quackfestOp https://x.com/_johnbye/status/1979934011934851145 staat een kort draadje met wat achtergronden over een aantal sprekers op dit congres (d
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (42-2025)@ Hans Twee ernstige gevallen van Dunning Kruger. Trump: "Ik ben rijk, dus ik heb altijd gelijk." Kennedy: "Ik ben

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in