• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Algemeen / Willem Albert Wagenaar overleden

Willem Albert Wagenaar overleden

11 May 2011 by Gert Jan van 't Land 13 Comments

Willem Albert Wagenaar overleden 1
Willem Albert Wagenaar (1941-2011)

Op 3 mei werd het overlijden van Willem Albert Wagenaar bekend gemaakt. Wagenaar was deskundige op het gebied van het menselijke geheugen. Hij werd bekend omdat hij twijfels uitte over de wijze waarop schuldigen werden aangewezen in rechtszaken. Rechters vertrouwen volgens Wagenaar te makkelijk op verklaringen die getuigen of slachtoffers uit hun geheugen opdiepen. Van die herinneringen klopt soms niets, het geheugen is niet betrouwbaar. Wagenaar vond dat veroordeelden te weinig rechten hebben om te vragen om herziening van rechtszaken. Alleen nieuwe feiten mogen aanleiding zijn, maar fouten in het proces zijn onvoldoende. Daar verzette hij zich tegen. Deze punten komen aan de orde in zijn boek ‘de slapende rechter’. Het laatste artikel van Wagenaar verscheen gisteren postuum in de NRC. Daarin roept hij de rechters in München op om John Demjanjuk vrij te spreken. De rechters doen vandaag uitspraak.

Bekend werd Wagenaar door zijn optreden als getuige-deskundige in strafzaken. In het Demjanjuk proces dat in de jaren 1980 plaatsvond in Israel leidde zijn inbreng tot twijfel of de getuigen de verdachte wel correct herkenden als de Nazi-kampbeul met de bijnaam ‘Ivan de Verschrikkelijke’. Demjanjuk werd in hoger beroep vrijgesproken. Rechtspsychologen Hans Crombag en Peter van Koppen schrijven hierover in de NRC:

‘In 1987 was hij de pionier die in Israël optrad als rechtspsychologische getuige-deskundige in het proces tegen Demjanjuk, die werd verdacht van oorlogsmisdaden. Het getuigde van moed om in een vijandige omgeving geduldig uit te leggen hoe problematisch de herkenningen van Demjanjuk door concentratiekampslachtoffers waren’.

Het laatste artikel van Wagenaar dat gisteren postuum in de NRC verscheen gaat over de tweede strafzaak tegen Demjanjuk die nu in München plaatsvindt. De rechters in München doen vandaag uitspraak. Wagenaar roept de rechtbank hartstochtelijk op om tot vrijspraak te besluiten. Volgens hem is de identiteitskaart van Demjanjuk, één van de belangrijke bewijsstukken in het proces, een dubieus document. Het document vertoont allerlei verschijnselen van vervalsing en het is afkomstig van de KGB, de geheime dienst van de vroegere Sovjet Unie.

Update 12 mei 2011: Demjanjuk is schuldig bevonden maar blijft in afwachting van het hoger beroep op vrije voeten. Dit berichtte de NOS.

Willem Albert Wagenaar overleden 2
De slapende rechter – het boek over o.a. de Eper incestzaak (maxpam.nl)

In Nederland werd Wagenaar bekend door de Eper incestzaak. In deze zaak zou een jonge vrouw (Yolanda) door talloze dorpsgenoten zijn misbruikt en het slachtoffer zijn geworden van satanische rituelen en gedwongen abortussen. Lees meer hierover op de website van Skepsis. De Nederlandse wikipedia vat het goed samen:

‘Psycholoog en hoogleraar Willem Wagenaar uitte in de zaak als getuige-deskundige kritiek op slachtoffer Yolanda, omdat de feiten niet zouden kloppen.[2] In zijn in 2009 verschenen boek De slapende rechter besteedt hij aandacht aan de zaak. Naar zijn zeggen was er sprake van gefantaseer door Yolanda en waren de grootste slachtoffers daarvan de broers Gerrit en Ronald van Z. uit het naburige Vaassen. Ze kregen korte gevangenisstraffen opgelegd, maar wel met tbs. Ze zijn nooit meer vrijgekomen. Wagenaar pleitte voor herziening van de zaak, maar vond geen gehoor’.[3]

Wagenaar was skepticus. Hij zag waarnemingsfouten als een bron van paranormale ervaringen. Dat schreef hij in een Skeptische Notitie. Twee van zijn boeken prijken op de boekenlijst van Skepsis. Graag hadden we hem nog een keer uitgenodigd voor een lezing. Dat gaat helaas niet meer. Hij laat gelukkig genoeg stof tot nadenken na.

Hieronder twee titels van Wagenaar die verkrijgbaar zijn bij bol.com.

Steun Kloptdatwel

Willem Albert Wagenaar overleden 3Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
Obama ontzenuwt complottheorie
Next Entry »
Update jeukzwembad: oorzaak gevonden

Filed Under: Algemeen, Factchecking Tagged With: demjanjuk proces, eper incestzaak, rechtszaak, Willem Albert Wagenaar

Reader Interactions

Comments

  1. A. Atsou-Pier says

    11 May 2011 at 10:09

    En laten we ook niet vergeten dat de heer Wagenaar zich niet alleen bezig hield met de werking van het geheugen, maar ook met arbeidsveiligheid en ongevallenbestrijding, in jaren dat het veiligheidsbewustzijn in bedrijven en instellingen minimaal was. Als ik mij goed herinner waren het juist die onderwerpen die hij onder de aandacht bracht met behulp van de toverlantaarn waarmee hij eind jaren 80 of begin jaren 90 door het land trok.

    Log in to Reply
  2. Maarten Koller says

    11 May 2011 at 10:19

    Ik heb nog ooit college gehad van dhr. Wagenaar. Erg interessant en leerzaam. Hij heeft bij mij het vertrouwen in het Nederlands rechtsysteem wel een beetje ingedeukt, terecht denk ik.

    Log in to Reply
  3. Renate1 says

    11 May 2011 at 10:40

    Ik denk dat rechtspraak altijd mensenwerk is. Natuurlijk zal daarbij wel eens wat mis gaan en het is prima dat de heer Wagenaar de aandacht op gevestigd heeft. Een probleem is misschien dat in een groot deel van de rechtzaken er nooit 100% zekerheid kan bestaan.

    Log in to Reply
    • Maarten Koller says

      11 May 2011 at 13:56

      Mensen werk inderdaad, maar als een rechter simpelweg mag bepalen wat
      waarheid is, dan is er denk ik iets mis.
      Zo vertelde Wagenaar het verhaal van een rechtszaak tussen twee
      snackfabrikanten, waarvan de ene meende dat de verpakking van de ene
      fabrikant teveel op hun verpakking leek. De rechter bepaalde, in ongeveer
      deze bewoording, dat: het een algemeen gegeven is dat mensen op bepaalde
      afstand zulke dingen niet van elkaar zouden kunnen onderscheiden. En de
      fabrikant moest de verpakking aanpakken.

      Volgens Wagenaar was dit echter simpel te testen en psychologen hebben dat
      dan ook gedaan: de verpakkingen waren prima te onderscheiden.
      (Ik kan me niet meer goed herinneren of dit nu wel of niet voor de uitspraak
      al bekend was).
      Toch een beetje eng als een rechter zich niet hoeft te baseren (waar
      mogelijk) op wetenschappelijke onderzoeken of methoden, vooral wanneer zij
      blijkbaar kunnen bepalen wat waarheid is.

      2011/5/11 Disqus

      Log in to Reply
      • Cryptocheilus says

        11 May 2011 at 14:23

        Er is discussie mogelijk over (bijna) elk punt van wetenschappelijk onderzoek. De wetenschap graaft (onbedoeld) zijn eigen graf voor wat rechtspraak betreft.

        Uiteindelijk gaat het om waardering van wetenschappelijk ‘bewijs’.

        Rechters zijn daarvoor slechts aangewezen. Niet per definitie geschikt.

        Log in to Reply
    • Gertjan Vantland says

      11 May 2011 at 20:00

      Het probleem is niet alleen dat er af en toe een fout wordt gemaakt.
      Veel serieuzer is de ongelijkheid in de rechtszaal. De staat heeft politie, officier van justitie, laboratoria, forensische specialisten, etc. Deverdachte heeft een pro deo advocaat. Fouten kunnen daardoor makkelijk uitvallen in het nadeel van de verdachte. Niwt iedereen kan een peperdure strafpleiter betalen. En als er dan fouten worden gemaakt, wie helpt de verdachte dan? Daarom ben uk helemaal eens met Wagenaar dat er meer checks en balances moeten komen om fouten in de rechtszaal te corrigeren. Dat zou de waarheidsvinding ten goede komen denk ik.

      Log in to Reply
  4. Cryptocheilus says

    11 May 2011 at 12:46

    ” beyond any reasonable doubt”

    Die ‘twijfel’ is nogal makkelijk ‘redelijk’ te beredeneren. Voor wat betreft de medische component van het verhaal en dat geldt m.i. ook -misschien wel vooral- bij de psychologische kanten daarvan.

    Breek mij overigens de bek niet open over de medische (component van de) rechtspraak in Nederland. Men slaagt er (derhalve!) tot nu toe vaak niet eens in de ‘zaken’ goed dicht te timmeren

    Kinderschoenen.

    Log in to Reply
  5. Joey says

    12 May 2011 at 08:40

    Psychologen die hun naam (ge/mis)bruiken om misdadigers vrij te pleiten, moet ook niet mogen, net zomin als justitie de zaak een richting in mag sturen. Wagenaar heeft naar eigen zeggen zelf onderzoek gedaan naar de zaak Demjanjuk maar waarom zou het onderzoek van Wagenaar wel kloppen en andere onderzoeken en de verklaringen van mensen niet?
    Er zijn tegenwoordig wel meer wetenschappers die met een waas voor hun ogen tegen de overheid ingaan en zware misdadigers proberen vrij te pleiten, lijkt wel mode.
    Wat mij betreft laten ze die Demjanjuk gaan, het is een oude man maar is die man echt onschuldig omdat iemand die overleden is dat roept?

    Log in to Reply
  6. goodfellow says

    13 May 2011 at 08:17

    Recht en rechtssysteem. Het feit is dat we nog altijd deel uitmaken van de groep hogere apen.  Onze mentaliteit zal dus wel niet veel verschillen van dat van onze behaarde neven. Om samen te kunnen leven hebben we in de loop der jaren een ding uitgewerkt dat we gerecht noemen, ondersteund door andere dingen die we wetten noemen. Daar knelt het schoentje. Wat de een past, past de andere niet. Wie de wetten van de stam niet aanvaard of, erger nog, er tegenin gaat, wordt automatisch door de meerderheid van de troep gedemoniseerd en gestraft. Alleen maar omdat hij anders denkt en handelt. In het geval Demjanjuk is gebleken dat dat hij gestraft werd op basis van getuigenissen, niet van blatante feiten. Getuigenissen van jaren na de beweerde feiten. Ik laat in het midden of hij werkelijk schuldig was aan de hem ten laste gelegde feiten. Het groot probleem in deze zaak is dat, we merken het dageljiks, getuigen effenaf niet betrouwbaar blijken. Een getuige in de rechtbank gedraagt zich anders dan in het dagelijkse leven, wraakzucht kan meespelen, lust om toch maar iemand te straffen voor iets wat een ander met hetzelfde gedachtengoed mispeuterd heeft, en zo verder.
    Elke jurist weet het: als je de ene partij gelijk geeft moet je noodzakelijkerwijze de tegenpartij ongelijk geven. En die schreewt dan: onrecht! De rechtspraak is dan een dobbelspel met 50/50 kansen, en alle laag bij de grondse streken worden in de rechtbank uitgespeeld.
    Om terug te komen op Demjanjuk, als Israël zo zeker was geweest van zijn schuld had hij de strop gekregen. Ze waren dus niet zeker. En dan maar met de vent van het kastje naar de muur gesleurd. Niet echt fraai. Maar is het gerecht fraai? En onlangs nog Duitsland dat een en nder met Israël heeft recht te maken, heeft hem nog maar eens door de mangel gehaald. Weeral, niet echt fraai.

    Log in to Reply
    • Jan Willem Nienhuys says

      13 May 2011 at 14:05

      Een detail: in Israel luidde de aanklacht dat hij  Iwan de Verschrikkelijke uit Treblinka was. Dat was niet bewezen. Nu in Duitsland gaat het erom dat hij een van de bewakers in Sobibor was. Het ging in Israel en Duitsland dus om twee verschillende dingen.

      Log in to Reply
      • goodfellow says

        13 May 2011 at 15:00

        OK, zeer goed. Maar is het tweede geval, Sobibor, dan wèl bewezen? Een proces meer dan 60 jaar na de vermeende feiten. Zeer bedenkelijk. En met getuigen, als er nog enkele zijn, van wie het geheugen op die leeftijd in vele gevallen niet echt goed meer werkt. Als men zo verder doet in onze westerse wereld kan men even goed de wandaden van Napoleon of Lenin uit de motballen halen. En die hebben, historisch gezien, inderdaad wat op hun kerfstok! We lijken meer en meer de specialiteit te krijgen al dan niet bestaande oude koeien uit de sloot te halen. Anderzijds is het best mogelijk dat we iemand zoals Wagenaar nodig hebben om de wantoestanden in de rechtbank zelf uit te bannen, zoals Gertjan Vantland schreef. Of het zou helpen is zeer de vraag.

        Log in to Reply
  7. Joey says

    13 May 2011 at 19:08

     Wagenaar heeft zijn best gedaan de getuigen en hun verklaringen onderuit te schoppen maar hij heeft nooit kunnen bewijzen dat de getuigenverklaringen niet klopten. Nadat Wagenaar zich het vuur uit de schoenen heeft gelopen (je kunt je afvragen of Wagenaar als deskundige of als een soort advocaat van Denjanjuk optrad).Nadat Wagenaar ervoor gezorgd heeft dat Demjanjuk niet werd vervolgd doken er kamppasjes van andere kampen uit die omgeving op. Het is behoorlijk irritant, ja zelfs schandalig om te moeten lezen dat Wagenaar dit keer vraagtekens zet bij de kamppasjes en je kunt je afvragen of Wagenaar niet gewoon zijn zin wil hebben. De man beroept zich nota bene op zijn specialisatie.
    Tegenwoordig duiken er steeds vaker deskundigen die hun kennis misbruiken en hun best doen criminelen vrij te pleiten. Ze schamen zich er dan niet voor bepaalde feiten gewoon weg te laten. Rechters horen ook kritisch te zijn naar mensen die maar wat filosoferen, het gaat om de feiten.

    Log in to Reply
  8. Misha Davids says

    14 May 2011 at 17:46

    Van Wagenaar is ook een buitengewoon boeiende hoorcollegereeks op CD uitgekomen. Zie https://www.home-academy.nl/Webshop/Product/47?productCategoryId=11.  

    Terzijde: veel van de hoorcolleges-op-CD van Home Academy (de NRC-colleges komen daar ook vandaan) zijn een goudmijn en bron van inspiratie voor de skepticus.

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Skepter 35.4 – Winternummer 2022
1 December 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.4 – Winternummer 2022

Brengen genetici de mammoet, de dodo en de buidelwolf weer terug? Komt kernfusie er sneller dan velen denken? Het nut van sciencefiction als lesmateriaal. Een interview met pendelwinnaar Marieke Kuypers, en nog veel meer in dit nummer. Het bericht Skepter 35.4 – Winternummer 2022 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Piramidependelprijs voor Marieke Kuypers en Diederik Jekel feliciteert Skepsis met 35-jarig bestaan
20 November 2022 - Pepijn van Erp

Marieke Kuypers onderscheiden door Skepsis voor haar video's op TikTok en Diederik Jekel feliciteert Skepsis met een feestrede met het 35-jarig bestaan Het bericht Piramidependelprijs voor Marieke Kuypers en Diederik Jekel feliciteert Skepsis met 35-jarig bestaan verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 35.3 – Herfstnummer 2022
24 August 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.3 – Herfstnummer 2022

Artikelen over de beroemde uitspraak van Galileo, hervonden herinneringen, Bess Houdini, een dubieus apparaat om vocht in muren tegen te gaan en veel meer. Het bericht Skepter 35.3 – Herfstnummer 2022 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Desmet dwaalt, draait en duikt
9 January 2023 - Paul De Belder

Hoewel de uitspraken van Desmet over de coronamaatregelen al langer op veel kritiek van factcheckers stuiten, kwam hij pas recentelijk echt flink in opspraak. Op een tournee langs verschillende Amerikaanse talkshows en podcasts om de Engelse vertaling van zijn boek te promoten, was hij ook te gast bij Infowars, de show van Alex Jones. Het optreden bij deze veroordeelde complotdenker en het doen van nogal stellige uitspraken over openhartoperaties onder hypnose waren de aanleiding voor een hausse aan kritische artikelen in de Vlaamse media. [...]

QAnon
26 October 2022 - Ledenadmin Skepp

In de herfst van 2016 verspreidde zich het gerucht dat de Amerikaanse Democratische Partij vanuit de kelder van een pizzeria in Washington D.C. een pedofielennetwerk organiseert. De pizzeria met de grappige naam Comet Ping Pong was allesbehalve willekeurig gekozen. Met zijn eigenzinnige atmosfeer is het een hotspot voor excentriekelingen: punkers, holebi’s, kunstenaars, outsiders en linksen1. Het was een voor de hand liggend doelwit voor mensen uit de alt-rightbeweging2,die vatbaar zijn voor complotdenken. [...]

Van bijtende nonnen tot needlespiking
16 October 2022 - tayson

Ziekte en gezondheid, lichaam en geest Voor we aan een wetenschappelijk artikel kunnen beginnen, moeten we duidelijk maken waarover we het hebben. Ik vraag dus even het geduld van de lezer: die wordt achteraf beloond met een uitgebreide bespreking van boeiende voorbeelden van ‘massahysterie’. Om de clichés te overstijgen en een echte poging tot wetenschappelijke bespreking van dit fenomeen te doen, moeten we eerst wat medische context schetsen. [...]

There is really nothing super about Antibiotic Resistant Gonorrhea
3 February 2023 - Clay Jones

Reports out of Massachusetts are raising concerns of a highly resistant strain of gonorrhea being seen for the first time in the United States. Are we close to living in a reality where there are no more effective treatments for this nasty, and potentially deadly, infection? The post There is really nothing super about Antibiotic Resistant Gonorrhea first appeared on Science-Based Medicine. [...]

CAM for the Management of Heart Failure
2 February 2023 - Scott Gavura

A new report provides a comprehensive summary of the evidence for and against CAM in patients with heart failure The post CAM for the Management of Heart Failure first appeared on Science-Based Medicine. [...]

ChatGPT as a Medical Expert System
1 February 2023 - Steven Novella

Will ChatGPT and applications like it transform medicine? If we want it to. The post ChatGPT as a Medical Expert System first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarIk denk toch eerder aan de dikke duim van Moeder de Gans. Wat een aaneenrijging van flauwekul!
  • Renate1 on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarGeschreven door de Deepak Chopra generator?
  • Frank Verhoft on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarIn de wereld van Keshe verwijst 'gans' niet naar chemische elementen of naar een chemische verbinding. Als ik zijn wartaal
  • Hans1263 on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarMevrouw maakt alle fouten die gebruikelijk zijn voor kwakzalvers. Ze raaskalt in voor haar onbekende materie. Gallium zal hier niet
  • Renate1 on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarU heeft gelijk met Gallium. Helaas zijn de lettertjes van de voluit geschreven namen van de elementen op de kaart

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2023 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in