• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Algemeen / Willem Albert Wagenaar overleden

Willem Albert Wagenaar overleden

11 May 2011 by Gert Jan van 't Land 13 Comments

Willem Albert Wagenaar overleden 1
Willem Albert Wagenaar (1941-2011)

Op 3 mei werd het overlijden van Willem Albert Wagenaar bekend gemaakt. Wagenaar was deskundige op het gebied van het menselijke geheugen. Hij werd bekend omdat hij twijfels uitte over de wijze waarop schuldigen werden aangewezen in rechtszaken. Rechters vertrouwen volgens Wagenaar te makkelijk op verklaringen die getuigen of slachtoffers uit hun geheugen opdiepen. Van die herinneringen klopt soms niets, het geheugen is niet betrouwbaar. Wagenaar vond dat veroordeelden te weinig rechten hebben om te vragen om herziening van rechtszaken. Alleen nieuwe feiten mogen aanleiding zijn, maar fouten in het proces zijn onvoldoende. Daar verzette hij zich tegen. Deze punten komen aan de orde in zijn boek ‘de slapende rechter’. Het laatste artikel van Wagenaar verscheen gisteren postuum in de NRC. Daarin roept hij de rechters in München op om John Demjanjuk vrij te spreken. De rechters doen vandaag uitspraak.

Bekend werd Wagenaar door zijn optreden als getuige-deskundige in strafzaken. In het Demjanjuk proces dat in de jaren 1980 plaatsvond in Israel leidde zijn inbreng tot twijfel of de getuigen de verdachte wel correct herkenden als de Nazi-kampbeul met de bijnaam ‘Ivan de Verschrikkelijke’. Demjanjuk werd in hoger beroep vrijgesproken. Rechtspsychologen Hans Crombag en Peter van Koppen schrijven hierover in de NRC:

‘In 1987 was hij de pionier die in Israël optrad als rechtspsychologische getuige-deskundige in het proces tegen Demjanjuk, die werd verdacht van oorlogsmisdaden. Het getuigde van moed om in een vijandige omgeving geduldig uit te leggen hoe problematisch de herkenningen van Demjanjuk door concentratiekampslachtoffers waren’.

Het laatste artikel van Wagenaar dat gisteren postuum in de NRC verscheen gaat over de tweede strafzaak tegen Demjanjuk die nu in München plaatsvindt. De rechters in München doen vandaag uitspraak. Wagenaar roept de rechtbank hartstochtelijk op om tot vrijspraak te besluiten. Volgens hem is de identiteitskaart van Demjanjuk, één van de belangrijke bewijsstukken in het proces, een dubieus document. Het document vertoont allerlei verschijnselen van vervalsing en het is afkomstig van de KGB, de geheime dienst van de vroegere Sovjet Unie.

Update 12 mei 2011: Demjanjuk is schuldig bevonden maar blijft in afwachting van het hoger beroep op vrije voeten. Dit berichtte de NOS.

Willem Albert Wagenaar overleden 2
De slapende rechter – het boek over o.a. de Eper incestzaak (maxpam.nl)

In Nederland werd Wagenaar bekend door de Eper incestzaak. In deze zaak zou een jonge vrouw (Yolanda) door talloze dorpsgenoten zijn misbruikt en het slachtoffer zijn geworden van satanische rituelen en gedwongen abortussen. Lees meer hierover op de website van Skepsis. De Nederlandse wikipedia vat het goed samen:

‘Psycholoog en hoogleraar Willem Wagenaar uitte in de zaak als getuige-deskundige kritiek op slachtoffer Yolanda, omdat de feiten niet zouden kloppen.[2] In zijn in 2009 verschenen boek De slapende rechter besteedt hij aandacht aan de zaak. Naar zijn zeggen was er sprake van gefantaseer door Yolanda en waren de grootste slachtoffers daarvan de broers Gerrit en Ronald van Z. uit het naburige Vaassen. Ze kregen korte gevangenisstraffen opgelegd, maar wel met tbs. Ze zijn nooit meer vrijgekomen. Wagenaar pleitte voor herziening van de zaak, maar vond geen gehoor’.[3]

Wagenaar was skepticus. Hij zag waarnemingsfouten als een bron van paranormale ervaringen. Dat schreef hij in een Skeptische Notitie. Twee van zijn boeken prijken op de boekenlijst van Skepsis. Graag hadden we hem nog een keer uitgenodigd voor een lezing. Dat gaat helaas niet meer. Hij laat gelukkig genoeg stof tot nadenken na.

Hieronder twee titels van Wagenaar die verkrijgbaar zijn bij bol.com.

Steun Kloptdatwel

Willem Albert Wagenaar overleden 3Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
Obama ontzenuwt complottheorie
Next Entry »
Update jeukzwembad: oorzaak gevonden

Filed Under: Algemeen, Factchecking Tagged With: demjanjuk proces, eper incestzaak, rechtszaak, Willem Albert Wagenaar

Reader Interactions

Comments

  1. A. Atsou-Pier says

    11 May 2011 at 10:09

    En laten we ook niet vergeten dat de heer Wagenaar zich niet alleen bezig hield met de werking van het geheugen, maar ook met arbeidsveiligheid en ongevallenbestrijding, in jaren dat het veiligheidsbewustzijn in bedrijven en instellingen minimaal was. Als ik mij goed herinner waren het juist die onderwerpen die hij onder de aandacht bracht met behulp van de toverlantaarn waarmee hij eind jaren 80 of begin jaren 90 door het land trok.

    Log in to Reply
  2. Maarten Koller says

    11 May 2011 at 10:19

    Ik heb nog ooit college gehad van dhr. Wagenaar. Erg interessant en leerzaam. Hij heeft bij mij het vertrouwen in het Nederlands rechtsysteem wel een beetje ingedeukt, terecht denk ik.

    Log in to Reply
  3. Renate1 says

    11 May 2011 at 10:40

    Ik denk dat rechtspraak altijd mensenwerk is. Natuurlijk zal daarbij wel eens wat mis gaan en het is prima dat de heer Wagenaar de aandacht op gevestigd heeft. Een probleem is misschien dat in een groot deel van de rechtzaken er nooit 100% zekerheid kan bestaan.

    Log in to Reply
    • Maarten Koller says

      11 May 2011 at 13:56

      Mensen werk inderdaad, maar als een rechter simpelweg mag bepalen wat
      waarheid is, dan is er denk ik iets mis.
      Zo vertelde Wagenaar het verhaal van een rechtszaak tussen twee
      snackfabrikanten, waarvan de ene meende dat de verpakking van de ene
      fabrikant teveel op hun verpakking leek. De rechter bepaalde, in ongeveer
      deze bewoording, dat: het een algemeen gegeven is dat mensen op bepaalde
      afstand zulke dingen niet van elkaar zouden kunnen onderscheiden. En de
      fabrikant moest de verpakking aanpakken.

      Volgens Wagenaar was dit echter simpel te testen en psychologen hebben dat
      dan ook gedaan: de verpakkingen waren prima te onderscheiden.
      (Ik kan me niet meer goed herinneren of dit nu wel of niet voor de uitspraak
      al bekend was).
      Toch een beetje eng als een rechter zich niet hoeft te baseren (waar
      mogelijk) op wetenschappelijke onderzoeken of methoden, vooral wanneer zij
      blijkbaar kunnen bepalen wat waarheid is.

      2011/5/11 Disqus

      Log in to Reply
      • Cryptocheilus says

        11 May 2011 at 14:23

        Er is discussie mogelijk over (bijna) elk punt van wetenschappelijk onderzoek. De wetenschap graaft (onbedoeld) zijn eigen graf voor wat rechtspraak betreft.

        Uiteindelijk gaat het om waardering van wetenschappelijk ‘bewijs’.

        Rechters zijn daarvoor slechts aangewezen. Niet per definitie geschikt.

        Log in to Reply
    • Gertjan Vantland says

      11 May 2011 at 20:00

      Het probleem is niet alleen dat er af en toe een fout wordt gemaakt.
      Veel serieuzer is de ongelijkheid in de rechtszaal. De staat heeft politie, officier van justitie, laboratoria, forensische specialisten, etc. Deverdachte heeft een pro deo advocaat. Fouten kunnen daardoor makkelijk uitvallen in het nadeel van de verdachte. Niwt iedereen kan een peperdure strafpleiter betalen. En als er dan fouten worden gemaakt, wie helpt de verdachte dan? Daarom ben uk helemaal eens met Wagenaar dat er meer checks en balances moeten komen om fouten in de rechtszaal te corrigeren. Dat zou de waarheidsvinding ten goede komen denk ik.

      Log in to Reply
  4. Cryptocheilus says

    11 May 2011 at 12:46

    ” beyond any reasonable doubt”

    Die ‘twijfel’ is nogal makkelijk ‘redelijk’ te beredeneren. Voor wat betreft de medische component van het verhaal en dat geldt m.i. ook -misschien wel vooral- bij de psychologische kanten daarvan.

    Breek mij overigens de bek niet open over de medische (component van de) rechtspraak in Nederland. Men slaagt er (derhalve!) tot nu toe vaak niet eens in de ‘zaken’ goed dicht te timmeren

    Kinderschoenen.

    Log in to Reply
  5. Joey says

    12 May 2011 at 08:40

    Psychologen die hun naam (ge/mis)bruiken om misdadigers vrij te pleiten, moet ook niet mogen, net zomin als justitie de zaak een richting in mag sturen. Wagenaar heeft naar eigen zeggen zelf onderzoek gedaan naar de zaak Demjanjuk maar waarom zou het onderzoek van Wagenaar wel kloppen en andere onderzoeken en de verklaringen van mensen niet?
    Er zijn tegenwoordig wel meer wetenschappers die met een waas voor hun ogen tegen de overheid ingaan en zware misdadigers proberen vrij te pleiten, lijkt wel mode.
    Wat mij betreft laten ze die Demjanjuk gaan, het is een oude man maar is die man echt onschuldig omdat iemand die overleden is dat roept?

    Log in to Reply
  6. goodfellow says

    13 May 2011 at 08:17

    Recht en rechtssysteem. Het feit is dat we nog altijd deel uitmaken van de groep hogere apen.  Onze mentaliteit zal dus wel niet veel verschillen van dat van onze behaarde neven. Om samen te kunnen leven hebben we in de loop der jaren een ding uitgewerkt dat we gerecht noemen, ondersteund door andere dingen die we wetten noemen. Daar knelt het schoentje. Wat de een past, past de andere niet. Wie de wetten van de stam niet aanvaard of, erger nog, er tegenin gaat, wordt automatisch door de meerderheid van de troep gedemoniseerd en gestraft. Alleen maar omdat hij anders denkt en handelt. In het geval Demjanjuk is gebleken dat dat hij gestraft werd op basis van getuigenissen, niet van blatante feiten. Getuigenissen van jaren na de beweerde feiten. Ik laat in het midden of hij werkelijk schuldig was aan de hem ten laste gelegde feiten. Het groot probleem in deze zaak is dat, we merken het dageljiks, getuigen effenaf niet betrouwbaar blijken. Een getuige in de rechtbank gedraagt zich anders dan in het dagelijkse leven, wraakzucht kan meespelen, lust om toch maar iemand te straffen voor iets wat een ander met hetzelfde gedachtengoed mispeuterd heeft, en zo verder.
    Elke jurist weet het: als je de ene partij gelijk geeft moet je noodzakelijkerwijze de tegenpartij ongelijk geven. En die schreewt dan: onrecht! De rechtspraak is dan een dobbelspel met 50/50 kansen, en alle laag bij de grondse streken worden in de rechtbank uitgespeeld.
    Om terug te komen op Demjanjuk, als Israël zo zeker was geweest van zijn schuld had hij de strop gekregen. Ze waren dus niet zeker. En dan maar met de vent van het kastje naar de muur gesleurd. Niet echt fraai. Maar is het gerecht fraai? En onlangs nog Duitsland dat een en nder met Israël heeft recht te maken, heeft hem nog maar eens door de mangel gehaald. Weeral, niet echt fraai.

    Log in to Reply
    • Jan Willem Nienhuys says

      13 May 2011 at 14:05

      Een detail: in Israel luidde de aanklacht dat hij  Iwan de Verschrikkelijke uit Treblinka was. Dat was niet bewezen. Nu in Duitsland gaat het erom dat hij een van de bewakers in Sobibor was. Het ging in Israel en Duitsland dus om twee verschillende dingen.

      Log in to Reply
      • goodfellow says

        13 May 2011 at 15:00

        OK, zeer goed. Maar is het tweede geval, Sobibor, dan wèl bewezen? Een proces meer dan 60 jaar na de vermeende feiten. Zeer bedenkelijk. En met getuigen, als er nog enkele zijn, van wie het geheugen op die leeftijd in vele gevallen niet echt goed meer werkt. Als men zo verder doet in onze westerse wereld kan men even goed de wandaden van Napoleon of Lenin uit de motballen halen. En die hebben, historisch gezien, inderdaad wat op hun kerfstok! We lijken meer en meer de specialiteit te krijgen al dan niet bestaande oude koeien uit de sloot te halen. Anderzijds is het best mogelijk dat we iemand zoals Wagenaar nodig hebben om de wantoestanden in de rechtbank zelf uit te bannen, zoals Gertjan Vantland schreef. Of het zou helpen is zeer de vraag.

        Log in to Reply
  7. Joey says

    13 May 2011 at 19:08

     Wagenaar heeft zijn best gedaan de getuigen en hun verklaringen onderuit te schoppen maar hij heeft nooit kunnen bewijzen dat de getuigenverklaringen niet klopten. Nadat Wagenaar zich het vuur uit de schoenen heeft gelopen (je kunt je afvragen of Wagenaar als deskundige of als een soort advocaat van Denjanjuk optrad).Nadat Wagenaar ervoor gezorgd heeft dat Demjanjuk niet werd vervolgd doken er kamppasjes van andere kampen uit die omgeving op. Het is behoorlijk irritant, ja zelfs schandalig om te moeten lezen dat Wagenaar dit keer vraagtekens zet bij de kamppasjes en je kunt je afvragen of Wagenaar niet gewoon zijn zin wil hebben. De man beroept zich nota bene op zijn specialisatie.
    Tegenwoordig duiken er steeds vaker deskundigen die hun kennis misbruiken en hun best doen criminelen vrij te pleiten. Ze schamen zich er dan niet voor bepaalde feiten gewoon weg te laten. Rechters horen ook kritisch te zijn naar mensen die maar wat filosoferen, het gaat om de feiten.

    Log in to Reply
  8. Misha Davids says

    14 May 2011 at 17:46

    Van Wagenaar is ook een buitengewoon boeiende hoorcollegereeks op CD uitgekomen. Zie https://www.home-academy.nl/Webshop/Product/47?productCategoryId=11.  

    Terzijde: veel van de hoorcolleges-op-CD van Home Academy (de NRC-colleges komen daar ook vandaan) zijn een goudmijn en bron van inspiratie voor de skepticus.

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Skepter 36.2 – Zomernummer 2023
27 May 2023 - Pepijn van Erp
Skepter 36.2 – Zomernummer 2023

Met oa de grote Replicatiequiz en de zoektocht naar buitenaardse intelligenties (en of we ons daarmee kunnen voortplanten). Het bericht Skepter 36.2 – Zomernummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Dag tegen de homeopathie 10 april
6 April 2023 - Pepijn van Erp

Op 10 april 2023, om 10 uur 23, zal een aantal rationalisten collectief een ‘homeopathische zelfmoordpoging’ doen bij het standbeeld van Multatuli in Amsterdam. Om te laten zien dat homeopathie geen geneesmiddel is, maar slechts ‘boerenbedrog’. Deze gezamenlijke overdosis is een initiatief van de Stichting Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Het bericht Dag tegen de homeopathie 10 april verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 36.1 – Lentenummer 2023
25 February 2023 - SkepsisBlogBeheerder
Skepter 36.1 – Lentenummer 2023

De eerste Skepter van 2023 is eergisteren van de drukker gekomen en zit in de verzending. Hij zal ergens komende week wel bij abonnees en donateurs bezorgd worden. Weer veel moois in dit nummer. Herkent u zich in het portret hier rechts? Dit is volgens de kunstmatig intelligente plaatjesgenerator DALL·E hoe een skepticus eruitziet. Gert Jan van ’t ... Meer lezen Het bericht Skepter 36.1 – Lentenummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Belgisch UFO-meldpunt wint 'De Zesde Vijs' 2022
1 May 2023 - Ledenadmin Skepp

Op 29 april 2023 reikte Skepp in het sfeervolle kader van het House of Mysteries in Gent haar jaarlijkse prijzen uit. De Zesde Vijs ging ditmaal naar het Belgisch UFO-meldpunt, en werd in ontvangst genomen door mede-oprichter en coördinator van het meldpunt Frederick Delaere, die aansluitend een hoogst interessante en verhelderende lezing gaf. [...]

Uitreiking Zesde Vijs en Skeptische Put 2022 - 29 april
25 March 2023 - Jan Van Haver

De Zesde Vijs wordt toegekend aan iemand die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve kennis inzake pseudo-wetenschap en het paranormale. De Skeptische Put wordt jaarlijks gegeven aan een persoon of organisatie die zich uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld, en de verspreiding of popularisering van kennis en wetenschap totaal verkeerd heeft begrepen. [...]

Komeet van Halley in “Het verhaal van Vlaanderen”?
13 February 2023 - Paul De Belder

De aflevering van ‘Het verhaal van Vlaanderen’ over de Guldensporenslag heeft ongetwijfeld de meeste commentaar opgewekt. Ook vanuit de astronomie valt er kritiek op te leveren. Inderdaad begon de bewuste aflevering met een voorstelling van de komeet van Halley.  Bij het kijken dacht ik heel even dat ik in een documentaire over sterrenkunde en niet over geschiedenis zat. Maar meteen werd de band duidelijk. [...]

“Their Plan is Incongruent With My Existence”
2 June 2023 - Jonathan Howard

The authors of the Great Barrington Declaration never asked "vulnerable" people if they were on board with their plan to lock them down for month on end, with no backup plan if herd immunity never arrived. They just wanted to impose their will on tens of millions of vulnerable Americans whether they wanted it or not. The post “Their Plan is Incongruent With My Existence” first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Why Scientific Plausibility Matters
31 May 2023 - Steven Novella

Why plausibility must play a central role in scientific medicine. The post Why Scientific Plausibility Matters first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Voices in the Vacuum
30 May 2023 - Natalia Solenkova

The failure of the White House COVID-19 Response Coordinator to, well, coordinate a response to COVID-19 misinformation has left physicians to fight the uphill battle on their own. The post Voices in the Vacuum first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (21-2023)Arme Charles. Hij onderstreept weer eens mijn stelling dat geloof, kwakzalverij en complotgeloof een pot nat is. Kwalijk vocht.
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (21-2023)Een werkelijk uitstekend artikel van Chris Klomp. Het beruchte kamerlid dat orakelde (pardon, ik bedoelde kakelde) over tribunalen moet zich
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (19-2023)Er zijn natuurlijk allerlei soorten druivenrassen en soorten wijn. Zou je b.v. voor een optimale Moezelwijn Duitse hoempamuziek moeten toedi
  • L’agopuntura è la soluzione. Ah no, ci siamo sbagliati – Query Online on Acupunctuurpromotie RU: niet meer dan placebo-effect volgens promotor Coenen[…] Informazioni tratte da Kloptdatwel, “Acupunctuurpromotie aan de Radboud Universiteit” e “Acupunctuurprom
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (19-2023)Mijn orchideeën doen het uitstekend op een dieet van alle mogelijke soorten muziek, met een relatief klein aandeel klassiek. En

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2023 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in