• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Kort / James Randi test een wichelroedeloper

James Randi test een wichelroedeloper

26 November 2011 by Maarten Koller 7 Comments

Dit is een oud fragment uit een tv-show van James Randi waarin hij bijzondere claims test. In de onderstaande via test hij een wichelroedeloper:

De wichelroedeloper laat eerst zien dat zijn wichelroede een duidelijke uitslag geeft bij de steentje in de doos. Let wel: hij weet hier zelf al het antwoord.

De duidelijke uitslag van de wichelroede wordt veroorzaakt door het ideomotoreffect. Er zijn allerlei websites die dit psychologische effect omschrijven, ik citeer hier de Wikipediapagina ‘ideomotorisch effect‘:

Het ideomotorisch effect is het psychologisch fenomeen dat mensen spierbewegingen maken nadat ze deze onbewust bij anderen hebben waargenomen of doordat ze er onbewust aan denken. Het ideomotorisch effect verklaart de werking van vermeend paranormale of bovennatuurlijke zaken zoals het Ouijabord, automatisch schrift, de wichelroede en telekinese. Beoefenaars van deze paranormale bezigheden menen vaak – ten onrechte – dat de geproduceerde bewegingen afkomstig zijn van een kracht buiten henzelf. Ideomotorische effecten komen ook voor bij het televisiekijken, mensen die actief meeleven met hun favoriete sporter vertonen spierspanning in dezelfde spieren als de sporter.

(…)

Wetenschappelijke tests door onder meer Michael Faraday, Michel Chevreul, William James en Ray Hyman hebben aangetoond dat allerlei fenomenen die dikwijls worden toegeschreven aan spirituele of paranormale krachten of “energieën”, feitelijk veroorzaakt worden door het ideomotorisch effect. De tests tonen verder aan dat “eerlijke, intelligente mensen onbewust musculaire activiteit vertonen die consistent is met hun verwachtingen” (Hyman 1999).

In de test scoort de wichelroedeloper precies volgens kans (een willekeurig iemand uit het publiek had het net zo goed gedaan). Daarmee is dus geen bewijs gevonden dat deze man kan wat hij zegt te kunnen, of dat een wichelroede kan werken. Helaas. Op naar de volgende wichelroedelopers.

Steun Kloptdatwel

James Randi test een wichelroedeloper 1Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
Psychic Sally
Next Entry »
Psychic Sally: een faalmomentje

Filed Under: Kort, Paranormaal, Skepticisme, Skeptische TV, Wetenschap Tagged With: ideomotor effect, james randi, wichelroede

Reader Interactions

Comments

  1. regenworm says

    26 November 2011 at 11:15

    Het feit dat het ideomotorisch effect bestaat en dat de wichelroede door dat wordt bewogen bewijst nog niet dat het niet werkt. Integendeel, de roede lopers zouden nog steeds kunnen beweren: Ik voel het water (of wat dan ook) op een onbewuste en niet verklaarbare wijze, de roede of het draadje dient alleen maar om dit onbewuste gevoel aan te wijzen.

    Log in to Reply
    • Hans says

      26 November 2011 at 12:00

      Maar als ze het resultaat niet van tevoren weten, doen ze het niet beter dan de kansberekening al aangeeft. En dus is wichelroedelopen onzin.

      Log in to Reply
    • Maarten Koller says

      26 November 2011 at 12:06

      Beweren kunnen ze het zeker. Laten zien dat de bewering ook echt waar is kunnen ze helaas niet.
      Bewijzen dat iets niet werkt is ook ‘nogal’ lastig. Je kan alleen bewijzen dat iets wél werkt.

      2011/11/26 Disqus

      Log in to Reply
    • Anthony de Vries says

      29 November 2011 at 14:52

      Voor het bewijzen of wichelroedelopen onzin is of niet, is het voldoende om een dubbelblind experiment te doen.Ongeacht of je weet *hoe* het werkt, kun je daarmee aantonen *of* het uberhaupt werkt. En daarvan is het resultaat duidelijk, het werkt gewoon niet. 

      Daarna komt de vraag waarom wichelroedelaars dan toch denken dat het werkt. En dát kun je uitleggen met het ideomotorisch effect. 

      Log in to Reply
  2. Jan Willem Nienhuys says

    26 November 2011 at 15:26

    Als je op deze manier gaat zoeken waar iets zit onder N doosjes, dan heb je gemiddeld bij poging nummer (N+1)/2 succes. Alle mogelijkheden hebben uiteraard dezelfde kans., dus het gaat om de uitkomst van (1 + 2 + … + N)/N. De formule voor de ‘standaarddeviatie’ is wat ingewikkelder, namelijk de wortel uit (N-1)N(N+1)/12, dat levert in het geval N=7 op wortel 28, dus iets meer dan 5. Daar heb je weinig aan, zoals we zullen zien.

    Na een keer proberen kun je nog helemaal niks zeggen. Je hebt (zoals Randi ook beklemtoont) een kans van een op zeven om het meteen goed te hebben. Het is traditie om pas over iets bijzonders te spreken als de prestatie een toevalskans van minder dan 1/20 heeft. Dus voor deze test zou je bijvoorbeeld pas als de wichelaar bij twee onafhankelijke pogingen het meteen bij de eerste keer goed heeft kunnen zeggen ‘Hm, interessant, laten we nou eens een lange serie proberen’.

    Bij de opstelling zoals getoond is er niets gezegd over hoeveel pogingen (dus starten van een serie waarbij alle doosjes onbekend waren) de wichelaar mocht ondernemen en bij ‘hoeveel goed’  de prestatie als bijzonder zou worden aangemerkt.  Het zou ook behoorlijk lastig geweest zijn om bij een tweede wichelronde een stukje erts zo onder de doosjes te stoppen dat Randi, het publiek en uitaard de wichelaar niets wisten.

    Stel eens dat de wichelaar tien ronden had mogen proberen. Zijn verwachte aantal raadpogingen zou dan 40 (10 x 4) geweest zijn, en waneer de eis zou geweest dat hij alles samen maximaal 9 keer mocht raden (bijvoorbeeld 3 maal bij een ronde, en de rest ineens goed) zou hij nog een kans van ongeveer 1 op 60 (286 op 16807) gehad hebben om puur toevallig zo’n prestatie te leveren.

    Dat zou natuurlijk oersaaie tv geweest zijn, maar als serieuze test stelt deze show niks voor, speciaal omdat er kennelijk niets is afgesproken welke prestatie opmerkelijk genoeg geweest zou zijn om tot nader onderzoek over te gaan.

    @regenwurm:disqus

    Inderdaad zeggen de slimmere wichelaars dat de roede slechts een versterking is van onbewuste signalen. Maar het ideomotorisch effect werkt altijd. Ik kan zo’n roede of pendel heel goed stilhouden, vind ik zelf tenminste, maar ik denk dan ook heel intens: stil hangen jij. Dus dan is dat stil hangen in feite ook ideomotorisch. Dus wat die slimmere wichelaars in feite zeggen is dat hun onbewuste (o.i.d.) sterker is dan het ideomotorische effect.

    Hoe dan ook, de uiteindelijke proef is of de wichelaar of pendelaar herhaaldelijk het goede antwoord kan geven.

    Ik vind het wel opvallend dat deze wichelaar zo erg zwiept met zijn wichelroede.

    Log in to Reply

Trackbacks

  1. Wichelroedeloper vindt per ongeluk een fiets - Kloptdatwel? says:
    5 September 2012 at 06:02

    […] Blijkbaar is hij wel zo overtuigd van zijn kunnen dat hij meent een rechtzaak tegen Van Koppen aan te kunnen spannen wegens smaad. Die zou ook gezegd hebben dat alle paragnosten oplichters zijn. Maar, kom op zeg! Wat een flauwe kul om zo’n rechtzaakje aan te spannen. Wie schiet daar, behalve een paar advocaten, wat mee op? Het moet toch simpel zijn om te laten zien dat hij niet net zo’n prutser is als al die paragnosten die hem voorgingen? Met een eenvoudig testje kan Van der Gouw ons overtuigen van zijn paranormale capaciteiten, of daar in ieder geval een begin mee maken. Daar hebben we geen duikers, NFI’s en modderige buizen voor nodig. En er hoeft niemand opgezadeld te worden met valse hoop. Zou hij het bijvoorbeeld beter kunnen dan de wichelroedeloper die door Randi werd getest? Zie  James Randi test een wichelroedeloper. […]

    Log in to Reply
  2. 3multimedia says:
    12 January 2022 at 23:44

    3interested

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Prestigieuze Lasker Award voor Piet Borst
22 September 2023 - Pepijn van Erp

Piet Borst ontvangt de Lasker Award, de belangrijkste Amerikaanse prijs voor biomedisch onderzoek! Het bericht Prestigieuze Lasker Award voor Piet Borst verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 36.3 – herfstnummer 2023
31 August 2023 - SkepsisBlogBeheerder
Skepter 36.3 – herfstnummer 2023

Geloof in het paranormale daalt fors, SCP rapport over coronasceptici rammelt, weinig muziek in Mozart-effect, en nog veel meer. Het bericht Skepter 36.3 – herfstnummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 36.2 – Zomernummer 2023
27 May 2023 - Pepijn van Erp
Skepter 36.2 – Zomernummer 2023

Met oa de grote Replicatiequiz en de zoektocht naar buitenaardse intelligenties (en of we ons daarmee kunnen voortplanten). Het bericht Skepter 36.2 – Zomernummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

“Wij pikken waarschijnlijk ook maar een topje van de ijsberg op.”
16 September 2023 - Ledenadmin Skepp

Dr. Bik is microbiologe en deed lange tijd onderzoek aan o.a. Stanford University. De woede toen ze ontdekte dat iemand haar werk geplagieerd had, bracht haar echter op een ander pad. Inmiddels is ze datadetective die in een poging om een bijdrage te leveren aan een zuiverder, eer­lijke en integere wetenschap op zoek gaat naar fouten en fraude in gepubliceerde wetenschappelijke artikels. Ze heeft in­middels 938 ingetrokken artikels en 957 correcties van wetenschappelijke artikels op haar conto. [...]

‘Homeopathische kankertherapie verkort het leven’
9 August 2023 - Ledenadmin Skepp

TikTok-influencer Ellen Baetens kon niet vermijden dat haar moeder, hervallen van borstkanker, koos voor een homeopathische behandeling en chemotherapie resoluut weigerde. Ze stierf veel te vroeg, op 52-jarige leeftijd. Het volledige artikel kan u lezen op de Knack-Website   De pakkende getuigenis van Ellen Baetens kan u bekijken op haar TikTok-account: [...]

Door een overdreven focus op preventie worden al bij al gezonde mensen geklasseerd als (potentieel) ziek
24 July 2023 - Paul De Belder

Suikerziekte versus suiker-ziekte [...]

Overhyping Vaccines Wasn’t Pro-Vaccine. It Was Pro-Stop-Worrying-About-COVID.
1 October 2023 - Jonathan Howard

Overselling the vaccine in 2021 was not being pro-vaccine.  It was pro-stop-worrying-about-the pandemic, from the doctors who assured us herd immunity was imminent.  The post Overhyping Vaccines Wasn’t Pro-Vaccine. It Was Pro-Stop-Worrying-About-COVID. first appeared on Science-Based Medicine. [...]

A Nice Chat with The Infant Feeding Alliance on Breastfeeding Promotion Pitfalls
29 September 2023 - Clay Jones

Last week I had the pleasure of sitting down with Ruth Harpur from the Infant Feeding Alliance for a nice chat about problems with aggressive breastfeeding promotion. The post A Nice Chat with The Infant Feeding Alliance on Breastfeeding Promotion Pitfalls first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Decongestant doesn’t work, concludes FDA advisory committee
28 September 2023 - Scott Gavura

An FDA advisory committee has concluded that phenylephrine, a popular decongestant in cough and cold remedies, is ineffective. The post Decongestant doesn’t work, concludes FDA advisory committee first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • De linke weekendbijlage (38-2023) - Kloptdatwel? on Ethische bank in wording volhardt en neemt dan een bocht[…] Belgische skepticus Frank Verhoft (ook bekend op Kloptdatwel) maakte een podcast reeks over het boek en denken van Mattias
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (37-2023)Kanker.nl weer op de shortlist voor de Meester Kackadorisprijs. Het zal weer niet en dan hoor ik op de radio
  • UFO symposium aan KU Leuven gecanceld. De vloek van de mummie? - Kloptdatwel? on De UFO van Mussolini[…] West en Steven Greenstreet op het getuigenverhoor voor het Amerikaanse Congres. Of lees over de Italiaanse ufo-casus/hoax,
  • UFO symposium aan KU Leuven gecanceld. De vloek van de mummie? - Kloptdatwel? on Teleurstellend getuigenverhoor over UAP voor Amerikaanse Congres[…] David Grusch. Zie de recente Skepter voor waar dat ook al weer om draait of kijk het commentaar van
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (35-2023)U bedoelt waarschijnlijk "De roeping van de mens is mens te zijn" (in moderne spelling). Dat "men moet toch iets

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2023 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in