• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Kort / James Randi test een wichelroedeloper

James Randi test een wichelroedeloper

26 November 2011 by Maarten Koller 7 Comments

Dit is een oud fragment uit een tv-show van James Randi waarin hij bijzondere claims test. In de onderstaande via test hij een wichelroedeloper:

De wichelroedeloper laat eerst zien dat zijn wichelroede een duidelijke uitslag geeft bij de steentje in de doos. Let wel: hij weet hier zelf al het antwoord.

De duidelijke uitslag van de wichelroede wordt veroorzaakt door het ideomotoreffect. Er zijn allerlei websites die dit psychologische effect omschrijven, ik citeer hier de Wikipediapagina ‘ideomotorisch effect‘:

Het ideomotorisch effect is het psychologisch fenomeen dat mensen spierbewegingen maken nadat ze deze onbewust bij anderen hebben waargenomen of doordat ze er onbewust aan denken. Het ideomotorisch effect verklaart de werking van vermeend paranormale of bovennatuurlijke zaken zoals het Ouijabord, automatisch schrift, de wichelroede en telekinese. Beoefenaars van deze paranormale bezigheden menen vaak – ten onrechte – dat de geproduceerde bewegingen afkomstig zijn van een kracht buiten henzelf. Ideomotorische effecten komen ook voor bij het televisiekijken, mensen die actief meeleven met hun favoriete sporter vertonen spierspanning in dezelfde spieren als de sporter.

(…)

Wetenschappelijke tests door onder meer Michael Faraday, Michel Chevreul, William James en Ray Hyman hebben aangetoond dat allerlei fenomenen die dikwijls worden toegeschreven aan spirituele of paranormale krachten of “energieën”, feitelijk veroorzaakt worden door het ideomotorisch effect. De tests tonen verder aan dat “eerlijke, intelligente mensen onbewust musculaire activiteit vertonen die consistent is met hun verwachtingen” (Hyman 1999).

In de test scoort de wichelroedeloper precies volgens kans (een willekeurig iemand uit het publiek had het net zo goed gedaan). Daarmee is dus geen bewijs gevonden dat deze man kan wat hij zegt te kunnen, of dat een wichelroede kan werken. Helaas. Op naar de volgende wichelroedelopers.

Steun Kloptdatwel

James Randi test een wichelroedeloper 1Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
Psychic Sally
Next Entry »
Psychic Sally: een faalmomentje

Filed Under: Kort, Paranormaal, Skepticisme, Skeptische TV, Wetenschap Tagged With: ideomotor effect, james randi, wichelroede

Reader Interactions

Comments

  1. regenworm says

    26 November 2011 at 11:15

    Het feit dat het ideomotorisch effect bestaat en dat de wichelroede door dat wordt bewogen bewijst nog niet dat het niet werkt. Integendeel, de roede lopers zouden nog steeds kunnen beweren: Ik voel het water (of wat dan ook) op een onbewuste en niet verklaarbare wijze, de roede of het draadje dient alleen maar om dit onbewuste gevoel aan te wijzen.

    Log in to Reply
    • Hans says

      26 November 2011 at 12:00

      Maar als ze het resultaat niet van tevoren weten, doen ze het niet beter dan de kansberekening al aangeeft. En dus is wichelroedelopen onzin.

      Log in to Reply
    • Maarten Koller says

      26 November 2011 at 12:06

      Beweren kunnen ze het zeker. Laten zien dat de bewering ook echt waar is kunnen ze helaas niet.
      Bewijzen dat iets niet werkt is ook ‘nogal’ lastig. Je kan alleen bewijzen dat iets wél werkt.

      2011/11/26 Disqus

      Log in to Reply
    • Anthony de Vries says

      29 November 2011 at 14:52

      Voor het bewijzen of wichelroedelopen onzin is of niet, is het voldoende om een dubbelblind experiment te doen.Ongeacht of je weet *hoe* het werkt, kun je daarmee aantonen *of* het uberhaupt werkt. En daarvan is het resultaat duidelijk, het werkt gewoon niet. 

      Daarna komt de vraag waarom wichelroedelaars dan toch denken dat het werkt. En dát kun je uitleggen met het ideomotorisch effect. 

      Log in to Reply
  2. Jan Willem Nienhuys says

    26 November 2011 at 15:26

    Als je op deze manier gaat zoeken waar iets zit onder N doosjes, dan heb je gemiddeld bij poging nummer (N+1)/2 succes. Alle mogelijkheden hebben uiteraard dezelfde kans., dus het gaat om de uitkomst van (1 + 2 + … + N)/N. De formule voor de ‘standaarddeviatie’ is wat ingewikkelder, namelijk de wortel uit (N-1)N(N+1)/12, dat levert in het geval N=7 op wortel 28, dus iets meer dan 5. Daar heb je weinig aan, zoals we zullen zien.

    Na een keer proberen kun je nog helemaal niks zeggen. Je hebt (zoals Randi ook beklemtoont) een kans van een op zeven om het meteen goed te hebben. Het is traditie om pas over iets bijzonders te spreken als de prestatie een toevalskans van minder dan 1/20 heeft. Dus voor deze test zou je bijvoorbeeld pas als de wichelaar bij twee onafhankelijke pogingen het meteen bij de eerste keer goed heeft kunnen zeggen ‘Hm, interessant, laten we nou eens een lange serie proberen’.

    Bij de opstelling zoals getoond is er niets gezegd over hoeveel pogingen (dus starten van een serie waarbij alle doosjes onbekend waren) de wichelaar mocht ondernemen en bij ‘hoeveel goed’  de prestatie als bijzonder zou worden aangemerkt.  Het zou ook behoorlijk lastig geweest zijn om bij een tweede wichelronde een stukje erts zo onder de doosjes te stoppen dat Randi, het publiek en uitaard de wichelaar niets wisten.

    Stel eens dat de wichelaar tien ronden had mogen proberen. Zijn verwachte aantal raadpogingen zou dan 40 (10 x 4) geweest zijn, en waneer de eis zou geweest dat hij alles samen maximaal 9 keer mocht raden (bijvoorbeeld 3 maal bij een ronde, en de rest ineens goed) zou hij nog een kans van ongeveer 1 op 60 (286 op 16807) gehad hebben om puur toevallig zo’n prestatie te leveren.

    Dat zou natuurlijk oersaaie tv geweest zijn, maar als serieuze test stelt deze show niks voor, speciaal omdat er kennelijk niets is afgesproken welke prestatie opmerkelijk genoeg geweest zou zijn om tot nader onderzoek over te gaan.

    @regenwurm:disqus

    Inderdaad zeggen de slimmere wichelaars dat de roede slechts een versterking is van onbewuste signalen. Maar het ideomotorisch effect werkt altijd. Ik kan zo’n roede of pendel heel goed stilhouden, vind ik zelf tenminste, maar ik denk dan ook heel intens: stil hangen jij. Dus dan is dat stil hangen in feite ook ideomotorisch. Dus wat die slimmere wichelaars in feite zeggen is dat hun onbewuste (o.i.d.) sterker is dan het ideomotorische effect.

    Hoe dan ook, de uiteindelijke proef is of de wichelaar of pendelaar herhaaldelijk het goede antwoord kan geven.

    Ik vind het wel opvallend dat deze wichelaar zo erg zwiept met zijn wichelroede.

    Log in to Reply

Trackbacks

  1. Wichelroedeloper vindt per ongeluk een fiets - Kloptdatwel? says:
    5 September 2012 at 06:02

    […] Blijkbaar is hij wel zo overtuigd van zijn kunnen dat hij meent een rechtzaak tegen Van Koppen aan te kunnen spannen wegens smaad. Die zou ook gezegd hebben dat alle paragnosten oplichters zijn. Maar, kom op zeg! Wat een flauwe kul om zo’n rechtzaakje aan te spannen. Wie schiet daar, behalve een paar advocaten, wat mee op? Het moet toch simpel zijn om te laten zien dat hij niet net zo’n prutser is als al die paragnosten die hem voorgingen? Met een eenvoudig testje kan Van der Gouw ons overtuigen van zijn paranormale capaciteiten, of daar in ieder geval een begin mee maken. Daar hebben we geen duikers, NFI’s en modderige buizen voor nodig. En er hoeft niemand opgezadeld te worden met valse hoop. Zou hij het bijvoorbeeld beter kunnen dan de wichelroedeloper die door Randi werd getest? Zie  James Randi test een wichelroedeloper. […]

    Log in to Reply
  2. 3multimedia says:
    12 January 2022 at 23:44

    3interested

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen
15 May 2022 - Pepijn van Erp

  Het tweejaarlijks georganiseerde congres van de koepel van Europese skeptische organisaties ECSO zal komende keer plaatvinden in Wenen, van 8 t/m 11 september. Een uitgelezen moment om actieve skeptici te onmoeten en te horen waar die zich zoal mee bezighouden in hun landen. Zeker nu het het weer het eerste congres is na het ... Meer lezen Het bericht European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Gauquelin’s Mars Effect
9 March 2022 - Jan Willem Nienhuys
Gauquelin’s Mars Effect

For Dutch version click on flag.   The Mars Effect kept skeptics quite busy for quite some time. One of the amazing things is how easily all kinds of skeptics were fooled and how quickly they launched themselves into investigations without examining properly the source of this effect. Rereading the original articles doesn’t lessen this ... Meer lezen Het bericht Gauquelin’s Mars Effect verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 35.1 – themanummer over reuk
26 February 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.1 – themanummer over reuk

Ruikt de mens wel echt zo slecht als wordt beweerd? Wat is er voor bewijs voor de werkzaamheid van aromatherapie? Welke rol spelen feromonen in ons liefdesleven? Maar we keken ook de documentaires over Jomanda en verdiepten ons in het verband tussen complotdenken en populisme. Het bericht Skepter 35.1 – themanummer over reuk verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

De onzin in HR is nog lang niet dood - Het artikel dat u drie jaar lang niet mocht lezen...
9 May 2022 - Paul De Belder
De onzin in HR is nog lang niet dood - Het artikel dat u drie jaar lang niet mocht lezen...

Twee jaar geleden (maart 2016) gaf Patrick een TED talk over de onzin in human resources. Ondanks het duidelijke succes bij een Human Resources (HR) publiek is daarmee de onzin duidelijk de wereld nog niet uit.  We bespreken in dit artikel één recent én een langlopend voorbeeld van wat je allemaal kunt aantreffen in de HR-wereld, of zakenwereld tout court. Enkele jaren geleden schreef Patrick een kritisch artikel over het Carl Van De Velde Instituut (CVI). Carl Van de Velde (52) leidt het instituut dat naar hem is vernoemd en is naar eigen zeggen een self-made man die zonder hogere studies zich opwerpt als coach of goeroe van mensen die – tsja, snel rijk willen worden… [...]

Sapiens – Een beeldverhaal – Een misleidende verweving van wetenschappelijke feiten en fantasierijke interpretaties
17 May 2022 - Paul De Belder

Fictieve wetenschappers Harari brengt enkele (relatief) nieuwe wetenschappelijke inzichten. We waren niet uniek. Nog niet zo lang geleden leefden we samen met andere moderne mensensoorten, zoals de Neanderthalers en de Denisovamens. De Neanderthaler werd in het verleden schromelijk onderschat, maar blijkt nu erg slim te zijn geweest, met grote survivalskills. Enkel Sapiens overleefde en veroverde de hele wereld. Dat hebben we te danken aan onze taal en het vermogen om mythen en verhalen te creëren die collectieve intelligentie, sociale samenhang en grote samenlevingen mogelijk maakten. Het leidde ook tot grote variëteit in gezins- en samenlevingsvormen en culturele gewoonten. Maar Sapiens ontpopte zich ook tot een intercontinentale seriemoordenaar van andere diersoorten. Harari brengt die inzichten door vier personages als wetenschapper op… [...]

‘Dokter Google is een kwakzalver’
11 May 2022 - tayson

De voorbije twee jaar werden we overspoeld met desinformatie over corona en covid. Nu we in de staart van de pandemie lijken te zitten, is het hopelijk voor iedereen duidelijk dat het virus niet mee surft met de elektromagnetische stralen uit onze smartphone, covid niet onvruchtbaar maakt (tijdens de pandemie werden meer kinderen geboren) en de coronavaccins geen microchips bevatten die onze handel en wandel in kaart brengen. [...]

Yes. I Remember it Well. A COVID 45 Retrospective
19 May 2022 - Mark Crislip

With faltering memory, questionable opinions, and sketchy references, an infectious disease revenant reflects on the last 2.5 years of COVID 45. Grizzly bear assault free. As in no assault, not the price of a Grizzly bear assault. The post Yes. I Remember it Well. A COVID 45 Retrospective first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Homeopathy and Pre-Registered Trials
18 May 2022 - Steven Novella

Preregistering clinical trials is a great idea, but we have to actually track registration. The post Homeopathy and Pre-Registered Trials first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Signos Sells a Continuous Glucose Monitor, But Not to Diabetics
17 May 2022 - Harriet Hall

Signos is asking customers to pay for the privilege of testing their glucose monitoring system. The post Signos Sells a Continuous Glucose Monitor, But Not to Diabetics first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (20-2022)Humor ist wenn man trotzdem lacht.
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (20-2022)@Hans1263 Hij (RV red.) zei slechts dat het genoemde drietal eigenlijk het beste liefdevol kon worden verzorgd… etc. Is het
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (20-2022)U schreef zelf, mw. S.: "wat wil je dan doen met"... gevolgd door een serie namen. Het leek me niet
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (20-2022)@Hans1263 RV heeft vast veel andere dingen te doen dan bij de geestelijke gezondheidszorg van Nederland een hele serie complotfantasten
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (20-2022)RV heeft vast veel andere dingen te doen dan bij de geestelijke gezondheidszorg van Nederland een hele serie complotfantasten aan

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2022 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in