• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)
You are here: Home / Wetenschap / Spiraal blijft zweven

Spiraal blijft zweven

21 June 2012 by Gert Jan van 't Land 29 Comments

De prachtige time-lapse video hieronder laat weer eens zien dat de natuur zich niet hoeft te houden aan onze menselijke intuïtie. Je ziet dat een ‘slinky’ (een spiraal, ook wel aangeduid als ‘trappenloper’) die aan de bovenkant wordt losgelaten aan de onderkant perfect stil blijft hangen, totdat de bovenkant (die wel naar beneden valt) de onderkant is gepasseerd. Je gelooft je eigen ogen niet. De uitleg:

‘The explanation that “it takes time for the bottom of the slinky to feel the change” might work ok, but it isn’t the best. Then why doesn’t the bottom of the slinky fall as the top is let go? I think the best thing is to think of the slinky as a system. When it is let get, the center of mass certainly accelerates downward (like any falling object). However, at the same time, the slinky (spring) is compressing to its relaxed length. This means that top and bottom are accelerating towards the center of mass of the slinky at the same time the center of mass is accelerating downward’.

De video is niet alleen prachtig om naar te kijken, maar leert ons ook een lesje over onze menselijke intuïtie.

 

Wie meer wil weten kan terecht op deze website. De onderstaande gif-animatie laat zien wat er gebeurt in de slinky.

Spiraal blijft zweven 1
(bron: wired.com)

Met dank aan kottke.org. 

Steun Kloptdatwel

Spiraal blijft zweven 2Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).

NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.

« Previous Entry
De ongelovige Thomas heeft een punt
Next Entry »
Random Deepak Chopra generator

Filed Under: Wetenschap Tagged With: intuïtie, slinky

Reader Interactions

Comments

  1. Jan Willem Nienhuys says

    21 June 2012 at 10:10

    Ik vind de uitleg die gegeven wordt (er zijn diverse filmpjes op youtube over) niet zo overtuigend.  Let even op het ondereind van de slinky. Op het ogenblik vlak voor die wordt losgelaten, werken er twee krachten op het ondereind.
    1. de zwaartekracht
    2. de ‘veerkracht’ van de slinky

    Het geheel is in rust. Dus door het feit dat de slinky gedeformeerd is zijn de krachten die op het ondereind werken gelijk.

    Nu laat je de slinky los. De hele slinky gaat nu eenparig versneld vallen, en voor een denkbeeldige waarnemer die eerst naast de slinky hing en ook wordt losgelaten (zonder parachute) is er nu geen
    zwaartekracht meer in het eenparig versnelde (9,8 meter per seconde-kwadraat) systeem.

    Maar de slinky is natuurlijk nog steeds gedeformeerd, en de elastische krachten zijn er nog steeds.  Hoe groot zijn die? In elk geval weet ik hoe groot die zijn onderaan op het ogenblik dat de val begint: precies gelijk aan de ‘voormalige’ zwaartekracht. Dus in het eenparig versnelde vrij vallende stelsel gaat het ondereind aanvankelijk met precies de valversnelling richting zwaartepunt.

    De bovenkant is ook interessant. Die beweegt natuurlijk ook richting zwaartepunt. Als de experimentator tegelijk met de slinky een knikker zou loslaten, zou je zien dat de bovenkant van de slinky veel sneller valt dan de knikker.

    De relatieve uitrekking (dus ruwweg de afstand tussen de windingen) van de slinky is op elk punt bepaald door het gewicht dat eronder hangt, dus ruwweg evenredig met het aantal windingen eronder. Ik weet niet hoe ‘lineair’ dat is. In een gewone veer is de kracht evenredig met de uitrekking. In de geciteerde uitleg op

    http://www.wired.com/wiredscience/2011/09/modeling-a-falling-slinky/

    zegt de wetenschapper dat hij niet helemaal snapt waarom het niet symmetrisch is, maar als je let op de relatieve uitrekking dan is die overduidelijk niet symmetrisch.
    Als je de slinky plat zou leggen, en bijvoorbeeld met pinnetjes zou zorgen dat de uitrekking precies zo verdeeld is als in de hangende slinky, en je zou dan alle pinnetjes tegelijk wegtrekken, zou je een iets ‘begrijpelijker’ beweging zien.

    Het lijkt me dat je de beweging niet hoeft te modelleren met een computer. Volgens mij is het een systeem dat door een tamelijk eenvoudige differentiaalvergelijking beschreven moet kunnen worden. Als het een beetje meezit kun je aan die vergelijking meteen aflezen hoe het ondereind beweegt. Maar ik laat dat graag aan anderen over.

    Log in to Reply
    • Guest says

      21 June 2012 at 13:34

      Dank voor deze uitleg, die duidelijk maakt dat iets waarvan de doorsnee mens denkt (of: waarvan je intuïtie je vertelt) dat het niet kan, wel degelijk kan.

      Er wordt ons zo vaak verteld dat we toch vooral moeten vertrouwen “op onze intuïtie”, maar die houdt maar al te vaak dingen voor zeer waarschijnlijk of zelfs mogelijk die dat helemaal niet zijn en dingen voor onmogelijk die wel degelijk mogelijk zijn. 

      Log in to Reply
      • Ragnar764 says

        22 June 2012 at 00:18

        Misschien is het trouwens nuttig om eerst even vast te stellen wat men nu precies onder het begrip intuitie verstaat.

        Log in to Reply
        • Guest says

          22 June 2012 at 07:42

          Ik weet niet wie je met “men” bedoelt. Voor zover ik weet, wordt vrij algemeen onder intuïtie verstaan dat je iets aanvoelt of denkt te weten zonder dat daar een uitgebreid redeneer(denk)proces aan vooraf gegaan is. Vanuit deze betekenis maakte ik ook mijn opmerking. Zie ook http://nl.wikipedia.org/wiki/Intuïtie_(psychologie)

  2. Renate1 says

    21 June 2012 at 19:04

    Ik vertrouw op m’n verstand. Dat is soms wel eens lastig bij de opticien, als die met een plaatje van een zwart ding in een groen vlak en een zwart ding in een rood vlak komt. M’n verstand zegt me dat beide zwarte dingen even donker zijn.

    Log in to Reply
    • Ragnar764 says

      22 June 2012 at 00:18

      Dit heeft toch meer te maken met optische illusie. Volgens mij worden die begrippen (intuitie en optische illusie) hier door elkaar gehaald.

      Of heb ik het nu bij het verkeerde eind

      Log in to Reply
      • Guest says

        22 June 2012 at 07:44

        Er is toch geen sprake van een optische illusie? Het is de manier waarop dat ding valt, daar is niks illusionairs aan lijkt mij, zie ook de uitleg op de website waar naar gelinkt wordt en van JW hier op dit blog.

        Log in to Reply
  3. Hans1263 says

    22 June 2012 at 11:15

    Er is in ieder geval geen sprake van een optische illusie. De spiraal doet niet wat je zo op het eerste gezicht zou verwachten. Maar met enig nadenken is prima te begrijpen waardoor er gebeurt wat er gebeurt. Dat is bij veel andere natuurkundige verschijnselen ook het geval.
    Intuitie wordt in van Dale beschreven als: door onmiddellijke innerlijke aanschouwing verkregen voorstelling; onmiddellijke, niet op begripsdenken en redenering berustende overtuiging van een waarheid. Tja, en of wat wij in eerste instantie verwachten wat de spiraal doet dan inderdaad volgens deze definitie “intuitie” moet worden genoemd, daar moeten filosofen maar een antwoord op geven. Ik vind de definitie van van Dale nogal vaag, want bij ieder woord daarin kun je je afvragen wat er exact wordt bedoeld.
    Ik vind persoonlijk als beta-opgeleid en sceptisch denkend persoon dat wat ik omschrijf in de eerste alinea van mijn reactie veel interessanter.    

    Log in to Reply
    • Guest says

      22 June 2012 at 11:59

      Ik vind intuïtie in dit verband ook niet het juiste woord. Komen de woorden veronderstelling en/of verwachtingspatroon niet dichter in de buurt, omdat er geen sprake is van een optische illusie?

      Log in to Reply
      • Hans1263 says

        22 June 2012 at 15:34

        Dat lijkt me ook. Bij intuitie komt voor mij al gauw iets vaags en zweverigs om de hoek kijken.   

        Log in to Reply
        • Guest says

          22 June 2012 at 15:45

          Ik vind intuïtie prima. Als je de gewone definitie hanteert dan klopt dat ook vind ik: een overtuiging die tot stand komt zonder lang nadenken.  

          Intuïtie is niet per se zweverig. We zouden ook niet zonder intuïtie kunnen, want er zijn nu eenmaal situaties waarin er geen tijd is om lang na te denken. Maar het is niet zo dat je intuïtie het altijd bij het rechte eind heeft. Dat is wél wat spirituele en andere vage, zweverige denkers beweren; intuïtie is bij hen per definitie altijd beter dan redeneren. Ze hebben het begrip gekaapt en er hun eigen draai aan gegeven. Maar daar hoeven wij toch niet in mee te gaan?

        • Guest says

          22 June 2012 at 17:12

          Het doet me ook denken aan wat het brein kan doen bij het spontaan/te snel beantwoorden van vragen zoals deze: Wat weegt meer, een kilo lood of een kilo veren?

        • Guest says

          22 June 2012 at 18:28

          Ja precies, onder andere dat soort dingen. 

        • Ragnar764 says

          22 June 2012 at 19:12

          Hans: Bij intuitie komt voor mij al gauw iets vaags en zweverigs om de hoek kijken.

          Misschien dan maar even ter aanvulling:

          http://nl.wikipedia.org/wiki/Intu%C3%AFtie_(psychologie)

          In de filosofie wordt het begrip intuïtie gebruikt als aanduiding van pure, directe kennis die niet uit eerdere kennis kan worden afgeleid

          Dat is dan weer een kwestie van erin geloven, want dat heeft volgens mij betrekking op een paranormaal fenomeen.

        • Guest says

          22 June 2012 at 20:19

          @Ragnar764:disqus Die link naar Wikipedia had ik al gegeven.

          Ik begrijp niet hoe je erbij komt dat het gebruik van het begrip intuïtie in de filosofie betrekking heeft op een paranormaal fenomeen. Er is door heel veel filosofen heel veel geschreven over intuïtie en aanverwante begrippen, maar de noties dat het dan gaat om paranormale fenomenen, zijn zeldzaam. Of je zou op Rudolf Steiner moeten doelen, maar die vind ik als filosoof eigenlijk helemaal niks.

        • Ragnar764 says

          22 June 2012 at 23:45

          In de filosofie wordt het begrip intuïtie gebruikt als aanduiding van pure, directe kennis die niet uit eerdere kennis kan worden afgeleid

          Dus niet een gegeven uit je gigantische onbewuste databank dat op een gegeven moment naar boven borrelt, het psychologische concept van intuitie, maar de intuitie wordt voor psychologen een onberekenbare grootheid, wanneer het weten niet hierop terug te voeren is, wat bijv vastgesteld kan worden door hypnose of andere methodieken.

          Ik heb wel enkele boeken van Rudolf Steiner, maar ik heb ze eigenlijk nog nooit echt goed gelezen, (ooit eens gekocht op een rommelmarkt). 😉
          Maar daar doelde ik niet op.. .

        • Guest says

          23 June 2012 at 00:07

          Ik zie geen enkele verwijzing naar het paranormale in de eerste alinea. Ik ga er verder niet op door, want dat wordt een oneindige toestand, aangezien er heel veel over is geschreven door filosofen. Ik vind het ook niet relevant, want ik zie niet waarom we het niet gewoon kunnen houden bij intuïtie als een perceptie/oordeel dat tot stand komt zonder redeneerproces. Daar hou ik het zelf in elk geval bij. 

          Ik geef een voorbeeldje: als je op een weg fietst en het lijkt er op dat er een groot gat in de weg zit, hou je intuïtief in. Je gaat nu eenmaal niet, terwijl je naar beneden stort, beredeneren dat er misschien sprake is van gezichtsbedrog of een onbegrepen natuurkundig fenomeen.

          Van je tweede alinea begrijp ik helemaal niks. Je maakt het allemaal heel diepzinnig en ingewikkeld, maar zo heeft Gert Jan het vast niet bedoeld en als dat wel zo is moet hij dat maar zeggen. 

          Gênant, Rudolf Steiner in je boekenkast. Gooi ze maar gauw weg!

      • Ragnar764 says

        22 June 2012 at 19:15

        Een verwachtingspatroon refereert in dit geval wel aan visuele waarneming.

        Daarom ga ik voor de optische illusie.

        Log in to Reply
        • Guest says

          22 June 2012 at 20:30

          Het ís geen optische illusie; bij een optische illusie wordt je brein voor de gek gehouden, waardoor je iets anders ziet dan het is, maar dat is hier niet het geval  want de slinky valt gewoon zoals je het ziet. Waarom wil je nou per se dat een optische illusie is, dat snap ik niet.

        • Hans1263 says

          22 June 2012 at 22:44

          Misschien niet opgelet bij het natuurkundecollege…

        • Guest says

          22 June 2012 at 23:08

          Nee ik snap ook niet wat dit met een optische illusie te maken zou moeten hebben:
          de slinky is een spiraal en een spiraal veert. Als je de slinky laat zakken en dan loslaat, willen beide kanten weer naar elkaar toe veren. Echter, de de spiraal wordt ook naar beneden getrokken, door de zwaartekracht. De vering zorgt er weer voor dat de onderkant naar boven gaat. Tijdens het valproces zijn gedurende een bepaalde tijd de “omhoogtrekkende” kracht van de vering van de spiraal en naar beneden trekkende aantrekkingskracht van de zwaartekracht volstrekt in evenwicht, waardoor de onderkant blijft waar hij is. Dat kun je allemaal onderbrengen in formules, erg ingewikkeld, maar dit is wat er in essentie gebeurt als ik JW goed begrepen heb en de gif-animatie bekijk.

        • Ragnar764 says

          23 June 2012 at 00:29

          Inderdaad Wilma, je hebt gelijk, geen optische illusie.

          Wilma: Tijdens het valproces zijn gedurende een bepaalde tijd de “omhoogtrekkende” kracht van de vering van de spiraal en naar beneden trekkende aantrekkingskracht van de zwaartekracht volstrekt in evenwicht.

          Maar wel frappant dat de bovenbenoemde krachten gedurende een bepaald tijdsbestek volstrekt in evenwicht zijn, hoe is het mogelijk.

        • Guest says

          23 June 2012 at 00:34

          hoe is het mogelijk.

          De wereld is onbedaarlijk wonderbaarlijk.

        • Ragnar764 says

          23 June 2012 at 02:18

          Je kunt het niet zo bizar verzinnen of het wordt nog door de realiteit achterhaald.
          (althans in onze beleving natuurlijk).

        • Guest says

          22 June 2012 at 23:37

          Een verwachtingspatroon refereert in dit geval wel aan visuele waarneming.

          Huh?

        • Ragnar764 says

          23 June 2012 at 00:30

          Ik ben er al uit.

  4. Ragnar764 says

    22 June 2012 at 23:04

    Dat zal het wel zijn, teveel destijds in mijn hoofd geweest bij mijn toenmalig vriendinnetje. 😉

    Quote artikel: maar leert ons ook een lesje over onze menselijke intuïtie.

    Maar deze uitspraak vereist dan nog wel enige uitleg. Althans wat mij betreft.

    Log in to Reply
    • Guest says

      22 June 2012 at 23:29

      Maar deze uitspraak vereist dan nog wel enige uitleg. Althans wat mij betreft.

      Nou, wat mij betreft niet. Je ziet iets waarvan je in eerste instantie intuïtief denkt: he, dat kan niet! Ik heb het filmpje vandaag aan een aantal mensen laten zien en die reageerden in eerste instantie allemaal zo. Als dan e.e.a. wordt uitgelegd door mensen die echt weten hoe het zit, zoals JW Nienhuys hier en de mensen op de website, is het duidelijk dat dat intuïtieve oordeel ernaast zat. En dat is wat Gert Jan ook zegt.

      Log in to Reply
  5. Ragnar764 says

    23 June 2012 at 00:31

    Forget it, het was ook teveel off-topic, Jenny.

    Log in to Reply

Leave a Reply Cancel reply

You must be logged in to post a comment.

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Skepter 36.2 – Zomernummer 2023
27 May 2023 - Pepijn van Erp
Skepter 36.2 – Zomernummer 2023

Met oa de grote Replicatiequiz en de zoektocht naar buitenaardse intelligenties (en of we ons daarmee kunnen voortplanten). Het bericht Skepter 36.2 – Zomernummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Dag tegen de homeopathie 10 april
6 April 2023 - Pepijn van Erp

Op 10 april 2023, om 10 uur 23, zal een aantal rationalisten collectief een ‘homeopathische zelfmoordpoging’ doen bij het standbeeld van Multatuli in Amsterdam. Om te laten zien dat homeopathie geen geneesmiddel is, maar slechts ‘boerenbedrog’. Deze gezamenlijke overdosis is een initiatief van de Stichting Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Het bericht Dag tegen de homeopathie 10 april verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 36.1 – Lentenummer 2023
25 February 2023 - SkepsisBlogBeheerder
Skepter 36.1 – Lentenummer 2023

De eerste Skepter van 2023 is eergisteren van de drukker gekomen en zit in de verzending. Hij zal ergens komende week wel bij abonnees en donateurs bezorgd worden. Weer veel moois in dit nummer. Herkent u zich in het portret hier rechts? Dit is volgens de kunstmatig intelligente plaatjesgenerator DALL·E hoe een skepticus eruitziet. Gert Jan van ’t ... Meer lezen Het bericht Skepter 36.1 – Lentenummer 2023 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Belgisch UFO-meldpunt wint 'De Zesde Vijs' 2022
1 May 2023 - Ledenadmin Skepp

Op 29 april 2023 reikte Skepp in het sfeervolle kader van het House of Mysteries in Gent haar jaarlijkse prijzen uit. De Zesde Vijs ging ditmaal naar het Belgisch UFO-meldpunt, en werd in ontvangst genomen door mede-oprichter en coördinator van het meldpunt Frederick Delaere, die aansluitend een hoogst interessante en verhelderende lezing gaf. [...]

Uitreiking Zesde Vijs en Skeptische Put 2022 - 29 april
25 March 2023 - Jan Van Haver

De Zesde Vijs wordt toegekend aan iemand die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve kennis inzake pseudo-wetenschap en het paranormale. De Skeptische Put wordt jaarlijks gegeven aan een persoon of organisatie die zich uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld, en de verspreiding of popularisering van kennis en wetenschap totaal verkeerd heeft begrepen. [...]

Komeet van Halley in “Het verhaal van Vlaanderen”?
13 February 2023 - Paul De Belder

De aflevering van ‘Het verhaal van Vlaanderen’ over de Guldensporenslag heeft ongetwijfeld de meeste commentaar opgewekt. Ook vanuit de astronomie valt er kritiek op te leveren. Inderdaad begon de bewuste aflevering met een voorstelling van de komeet van Halley.  Bij het kijken dacht ik heel even dat ik in een documentaire over sterrenkunde en niet over geschiedenis zat. Maar meteen werd de band duidelijk. [...]

Why Scientific Plausibility Matters
31 May 2023 - Steven Novella

Why plausibility must play a central role in scientific medicine. The post Why Scientific Plausibility Matters first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Voices in the Vacuum
30 May 2023 - Natalia Solenkova

The failure of the White House COVID-19 Response Coordinator to, well, coordinate a response to COVID-19 misinformation has left physicians to fight the uphill battle on their own. The post Voices in the Vacuum first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Open Letter to a Medical Student Part 2: “It Was Criminal in My Mind”
29 May 2023 - Jonathan Howard

Some of your fans want public health officials to suffer. Should you care? The post Open Letter to a Medical Student Part 2: “It Was Criminal in My Mind” first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (21-2023)Arme Charles. Hij onderstreept weer eens mijn stelling dat geloof, kwakzalverij en complotgeloof een pot nat is. Kwalijk vocht.
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (21-2023)Een werkelijk uitstekend artikel van Chris Klomp. Het beruchte kamerlid dat orakelde (pardon, ik bedoelde kakelde) over tribunalen moet zich
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (19-2023)Er zijn natuurlijk allerlei soorten druivenrassen en soorten wijn. Zou je b.v. voor een optimale Moezelwijn Duitse hoempamuziek moeten toedi
  • L’agopuntura è la soluzione. Ah no, ci siamo sbagliati – Query Online on Acupunctuurpromotie RU: niet meer dan placebo-effect volgens promotor Coenen[…] Informazioni tratte da Kloptdatwel, “Acupunctuurpromotie aan de Radboud Universiteit” e “Acupunctuurprom
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (19-2023)Mijn orchideeën doen het uitstekend op een dieet van alle mogelijke soorten muziek, met een relatief klein aandeel klassiek. En

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2023 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in