In september 2011 stond er in Skepter een artikel over Andrea Rossi en z’n E-Cat. De kleurrijke Italiaanse uitvinder, bajesklant en zakenman zou kernfusie bewerkstelligd hebben bij temperaturen van een paar honderd graden Celsius. Het apparaat waarin hij dat deed, de “E-Cat,” was niet groter dan een doorsnee koffiezetter (zie foto). In de loop van 2011 waren er bijna maandelijks E-Cat demonstraties. Altijd betrof het daarbij een publiek van uitgenodigden. Naderhand verschenen er video’s van die demonstraties op YouTube. In kleine kring was Rossi een ware sensatie. Inmiddels, echter, lijkt het allemaal voorbij. We zitten nu in een groteske slotscène waarin een klein aantal overgebleven getrouwen probeert nog wat rumoer te maken op het internet. Nee, … de skeptici hebben geen gelijk gekregen. Ze hebben het altijd al gehad.
Voorgeschiedenis
“Kleurrijk” is eigenlijk nog zacht uitgedrukt wanneer het over Rossi gaat. Op twee continenten lanceerde hij technologieën die eigenlijk te mooi waren om waar te zijn. En op twee continenten liet hij een spoor van gedupeerden achter.
In de jaren 70 zou hij, als 20er en vers van de universiteit met een filosofiediploma, een manier hebben ontwikkeld om giftig chemisch afval om te zetten in brandstof. Hij liet zich vervolgens betalen om chemisch afval over te nemen voor de vermeende verwerking. Hij werd gearresteerd toen hij, met achterlating van het chemisch afval, maar met de verworven rijkdom, naar Zwitserland trachtte te ontkomen. Het opruimen van de 70.000 ton giftig chemisch afval heeft Italiaanse belastingbetalers tot nog toe zo’n 40 miljoen euro gekost. Na het uitzitten van een gevangenisstraf emigreerde Rossi naar Amerika.
Thermokoppels zetten een temperatuursverschil rechtstreeks om in een elektrische stroom. Maar de hoeveelheid watts die je hiermee kunt opwekken is niet voldoende om het proces industrieel interessant te maken. Rossi, echter, claimde kilowatts te kunnen opwekken en met 10 maal de gangbare efficiëntie. Het Amerikaanse leger raakte geïnteresseerd en gaf geld voor de verdere ontwikkeling en productie. Edoch, kort voordat Rossi de thermokoppels werd geacht te leveren ging het lab in de brand en ging Rossi terug naar Italië.
Bij terugkomst in Italië werd hij uiteraard eerst gearresteerd en weer een tijdje opgeborgen. Maar na z’n invrijheidstelling begon Rossi, onvervaard en zonder enige schroom of schaamte, weer aan het volgende avontuur. De E-Cat werd geboren. Met de omzetting van een gram nikkel (ongeveer de hoeveelheid in een één euro muntstuk) in koper kun je in principe net zoveel energie verkrijgen als uit vier vaten olie. De technische kant van de zaak en wat er met de E-Cat was gebeurd tot aan het najaar van 2011 – dat staat allemaal uitgebreid beschreven in het Skepter artikel van meer dan een jaar geleden. Hieronder volgt een beschrijving van wat er sinds die tijd met de E-Cat is voorgevallen.
Teveel Gebluft …
We stonden in september 2011 aan de vooravond van de grote E-Cat demonstratie die alle verdere demonstraties overbodig zou maken. Met veel tromgeroffel en bombarie was het aangekondigd. Enkele tientallen E-Cats in een grote container (zie foto) zouden samen een miljoen watt gaan produceren.
Welnu, op 28 oktober 2011 is het gebeurd. Er staan video’s op YouTube van de vertoning. Het is een wirwar van kabels en slangen. Rossi en z’n trawanten lopen druk op en neer terwijl genodigden met hapjes en drankjes op afstand blijven.
Een vermeende koper is tevreden en bevestiging daarvan verschijnt bijna onmiddellijk op het internet (zie illustratie). De koper zou anoniem willen blijven en een titel voor z’n naam is doorgekrast. Het is allemaal even potsierlijk als dat het doorzichtig is, want het doorkrassen is expres en op zorgvuldige wijze nogal onzorgvuldig gedaan. Er staat “Colonel.” De belangrijkste boodschap is dus de boodschap waarvan we moeten geloven dat Rossi hem geheim wil houden: het leger is geïnteresseerd. Rossi wil het prestige van het leger met z’n vermeende uitvinding verbinden.
De bijna definitieve ontluistering van de gehele onderneming vond plaats in maart van 2012. Rossi had in z’n uitlatingen geschermd met een E-Cat fabriek die hij in Florida zou hebben. Één van Rossi’s bedrijven onderhield inderdaad een woonruimte in een flatgebouw in Miami, maar nooit heeft iemand een heuse fabriek kunnen lokaliseren. Uiteindelijk had Rossi iets teveel gebluft. Een “bezorgde burger” had de autoriteiten geattendeerd op Rossi’s claim. Nergens in de westerse wereld mag je namelijk zomaar met kernreacties en radioactiviteit aan de gang gaan. Er zijn voorschriften, vergunningen en toezichthoudende instanties. En zodoende is het Florida Bureau of Radiation Control in actie gekomen. Ze zijn Rossi aan de tand gaan voelen. Tijdens de ondervraging op 29 februari 2012 gaf Rossi toe dat er geen fabriek bestond. Ook bekende hij dat er in z’n E-Cat geen kernreacties plaatsvinden.
Het was alsof de aard van de afgang in Florida nooit tot Rossi was doorgedrongen. Ootmoed is hem geheel vreemd. Voor invloedrijke medestanders als Nobelprijswinnaar Brian Josephson was maart 2012 het moment waarop ze zich van Rossi afkeerden. Maar het project ging voort.
Met de hem karakteristieke megalomane hybris kondigde Rossi op 27 maart 2012 gerechtelijke actie aan vis-à-vis de critici. (zie hier en hier). Hij noemt die critici “marionetten, slangen en clowns,” beschuldigt hen van laster en stelt hen zowel strafrechtelijke als civiele procedures in het vooruitzicht. Hij heeft een “inlichtingensysteem” en hij heeft advocaten ingehuurd.
Het klinkt grimmig, maar de gesel van de skeptici blijkt een hart van goud te hebben wanneer hij aan het eind van deze blog verklaart dat hij de baten van de civiele procedures zal schenken aan families die het geld nodig hebben om hun aan kanker lijdende kinderen te genezen. Tenslotte wordt er een email adres gegeven voor wie belangrijke informatie wil doorspelen.
E-Cat fans in Nederland
Dick Korf uit Dordrecht is “innovatiespecialist bij een groot baggerbedrijf.” Hij is een oprecht idealist die droomt van schone en goedkope energie voor iedereen. Het is jammer dat hij dat enthousiasme vertaalt in kritiekloze lichtgelovigheid jegens charlatans die leuren met “koude kernfusie,” “vrije energie” en “nulpuntsenergie.”
Dick reist de wereld af om uitvinders en conferenties te bezoeken en doet daarvan geestdriftig verslag in de “nieuwsbrieven” op z’n website. Op 23 februari 2012, in de 11e nieuwsbrief, meldt hij dat hij in Duitsland iemand heeft ontmoet die directe contacten met Rossi onderhoudt. Wie een aanbetaling van 100 euro overmaakt naar Dicks stichting, die kan hoog op de wachtlijst komen en een eigen E-Cat ontvangen zodra de productie op gang is. Hij schrijft: “Voor alle duidelijkheid: dit inschrijfgeld is geen gift aan de stichting. In het geval er toch niet geleverd kan/gaat worden, zal dit bedrag teruggestort worden onder aftrek van gemaakte kosten.”
Er worden vragen gesteld en een paar dagen later, in een “Aanvulling 11e nieuwsbrief” (zie ook hier en hier) geeft hij antwoorden: “Vraag: Je spreekt over dat als dit verhaal niet doorgaat dat dan het gestorte bedrag teruggestort zal worden onder “aftrek van kosten”, wat bedoel je daarmee? Antwoord: De Stichting FE4All zal in dat onwaarschijnlijke geval 25 euro in rekening brengen wat ten goede komt aan het grote geheel.”
Op 22 oktober 2012, in de “13e nieuwsbrief,” bericht Dick over een koude-kernfusie-congres in Zürich dat hij bezocht heeft. Een rechterhand van Rossi vertelt hem aldaar dat er vertraging is bij het op de markt komen van de E-Cats. Dick krijgt het gevoel met een kluitje in het riet gestuurd te worden. Hij schrijft “ook ervaar ik als heel merkwaardig dat hij aanvankelijk had beweerd … ” en vervolgens “dit alles heeft mij doen besluiten om degene die reeds ingeschreven hebben op de E-Cat en daarvoor een aanbetaling hebben gedaan via de Stichting FreeEnergy4All van Euro 100,- dit weer terug te geven.” Een paar alinea’s verder verzekert hij de lezer wederom dat de E-Cats werken en “vrijwel zeker in 2013 op de markt zullen komen.” Edoch, hij heeft een adder onder het gras kunnen bespeuren en een mosterdzaadje van twijfel lijkt gezaaid. Check z’n eerste nieuwsbrief in 2014!!!
Op ufowijzer.nl blogt Paul Harmans dagelijks over ufo’s, graancirkels, grootschalige samenzweringen, etc. Maar sinds 2011 onderhoudt hij ook een aparte fanblog over de E-Cat. Paul heeft een minder zonnig karakter dan Dick Korf. Z’n toon is vaak erg verongelijkt en z’n stukjes lopen over van gramschap en misnoegen.
Pauls trouw aan Rossi is onvoorwaardelijk gebleken. Ook na maart 2012 gaat hij onverdroten voort met z’n acolietenarbeid. Twee dagen nadat Rossi de gerechtelijke procedures aankondigt blogt Paul het volgende: “Ik heb inmiddels het artikel van Stichting Skepsis, geschreven door Rob Nanninga en Martin Bier, dat in de Skepter van zomer 2011 (Jaargang 24 nr. 1) staat, aan Rossi gezonden. Wie weet wat het oplevert.“
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Ik sta toch wel weer te kijken van de brutaliteit waarmee dit soort lieden te werk gaat. Ik kan me moeilijk voorstellen dat het een uit de hand gelopen idee is, wat begon als een serieus onderzoek. Zoals bijvoorbeeld met die ophef rondom die koude kernfusie van Fleischmann-Pons nog wel het geval leek.
Ja, deze vent hoort duidelijk niet meer in de categorie van mensen die nog oprecht in hun eigen werk en theorieën geloven. Dit is gewoon een ouderwetse oplichter, maar desondanks strooien ook deze lieden, zolang ze nog niet ontmaskert zijn, zand in de raderen van de wetenschap. Tenminste, in zoverre dat ze zich richten op mensen die oprecht geld willen investeren in nieuwe technologie, ook al ben je niet al te snugger als je nog steeds wilt investeren in koude fusie.
Wat ik me eigenlijk afvraag is in welke categorie die lieden van Niburu met hun elektrische machientjes horen. Ik zie ze er weliswaar voor aan, er helemaal in op te gaan met hun wereldvreemde ideeën. Desondanks heeft het jezelf voor de gek houden toch ook zo zijn grenzen. Hoe lang is het al niet geleden dat ze beweerden een werkend apparaat te hebben? Als dan je huis nu nog niet gratis elektriciteit heeft, moet er toch wel een belletje gaan rinkelen
Die vraag over het free energy clubje van Niburu, heb ik me ook al wel eens gesteld. Het is (nog) niet zo dat ze op grote schaal fop-apparaten aanbieden, maar die workshops leveren ook wel wat geld op.
Toen ik een lezing gaf op het Windesheim college, waar Niburu hun ‘auto op water’ zou demonstreren (zie https://kloptdatwel.nl/2012/05/28/skepsis-en-niburu-op-windesheim-over-watergas/ ) heb ik wel een paar opmerkingen gemaakt tegen Frank Collaris, die daar het drukst mee bezig is. Hij hield in de pauze namelijk een verkooppraatje over hun HHO-apparaat, wat inmiddels ook wel aangeboden wordt, met daarin verwerkt allerlei nonsense over sensoren. Ik toen gezegd dat het dan toch echt aan hobby-achtig geknutsel voorbijgaat en eerder richting bewuste misleiding gaat, maar daar kreeg ik nauwelijks reactie op.
Ok dank je, interessant om te horen. Ik heb bij die club ook een beetje het gevoel dat als zij het over vrije energie hebben, dat ze vooral de apparaten aanklampen als ondersteuning van hun ideeën dat alles uit een soort van mysterieuze energie bestaat. Met als gevolgtrekking dat alles daaromheen van meditatie tot samenzweringen ook een soort wetenschappelijke basis heeft. (Want er is een techneut bij! En hij praat over kwantummechanica!). Wellicht dat ze zichzelf oprecht met moeite onwetend houden, of misschien zien ze het als een leugentje om bestwil, in plaats van dat ze het als een doel zien om geld binnen te harken. Eerder dat dan dat de werking van de apparaten hun primaire doel is. Ze hebben die apparaten immers ook niet zelf bedacht, ze haken in op een techniek dat al in de alternatieve wereld al rond ging.
Nogmaals, of ze het echt geloven zou ik echt niet kunnen zeggen. En ik doe nu speculatie op speculatie, maar wellicht dat zulk zelfbedrog een oorzaak is van de scheuring binnen Niburu van een tijdje terug, want het is wachten tot mensen van hun geloof vallen.
Wanneer je als uitvinder met je “start up”-bedrijfje in de weer bent, dan is de verleiding groot om tegenover investeerders en mogelijke investeerders een overdreven rooskleurig beeld te schetsen. Je wilt ze doen geloven dat het apparaat bijna gereed is om op de markt te komen en dat de investering binnen korte tijd grote winst gaat opleveren. In eerste instantie heb ik nog wel gedacht dat dit misschien was wat Rossi deed, i.e. hij gelooft echt dat hij, met genoeg tijd en geld, het ding uiteindelijk werkend kan krijgen en dus goochelt hij een beetje, vertelt hij wat leugentjes om de bestwil en fraudeert hij in het klein. Maar aan de andere kant moet je toch vrij gewetenloos zijn om op Rossi’s manier met giftig chemisch afval in de weer te gaan. En als je je eigen lab in de hens zet (en daar lijkt het toch heel erg op), dan is dat toch wel meer dan een beetje sjoemelen. Ik neig dus naar de conclusie dat het hier om grote fundamentele fraude gaat: hij probeert welbewust een kat-in-de-zak te verkopen aan een naieve pensioenfondsbeheerder of investeringsbankbeambte.
Ik vind eigenlijk dat legitieme wetenschappers veel te weinig kritische geluiden hebben laten horen over Rossi en de E-Cat. Wanneer je op het onderwerp google-t, dan vind je bijna uitsluitend juichverhalen. Lieden met oppervlakkige wetenschappelijke kennis die grote hoeveelheden geld beheren krijgen derhalve vanachter hun computer een volledig verkeerd beeld van de wetenschappelijke legitimiteit van dit alles. Fysici hebben i.h.a. geheel of gedeeltelijk op kosten van belastingbetalers gestudeerd. Je hebt als fysicus dan eigenlijk toch enigszins de plicht om het grote publiek iets terug te geven in de vorm van een beknopte uitleg over hoe de vork werkelijk in de steel zit.
Ach je weet hoe dat gaat toch, dit soort lieden gebruiken ad nauseam/infinitum argumentatie, alles is op een gegeven moment gezegd en ze gaan gewoon door met nieuwe zieltjes winnen. Ik voorspel bij deze dat kloptdatwel.nl, tot in het oneindige uit dezelfde onderwerpen kan putten. 😉
Heb je kritiek is het altijd hetzelfde antwoord, de gevestigde wetenschap staat niet open voor nieuwe ideeën, de gevestigde energieproducenten zweren samen, het gaat om een nieuw fenomeen dat nog niet door de huidige wetenschap beschreven wordt. Er is een groep mensen waarvoor dit al lang een vaststaand gegeven is, en zij slikken verhalen als die van Rossi voor zoete koek. En hoe harder je tegengeluid is hoe meer gewicht je aan zo een persoon geeft, want dan gaat het opeens om een “controversiële ondernemer/wetenschapper” die de gemoederen nog steeds bezighoud. Ik kende die Rossi overigens niet maar als ik het bovenstaande stuk lees is er wel degelijk tegengeluid geweest. Ik zou niet kunnen zeggen wat het meest effectieve tegengeluid is. Bedenk dat een knock-out als in dit artikel, zelfs niet eens door een wetenschappelijk tegengeluid geforceerd is.
En dan alsnog, als niet onderwezen mensen er niet uitkomen over wie er gelijk heeft is één ding, als je als investeerder je bronnen niet op orde hebt dan ben je in dit geval toch doof voor de kritiek. Want ga naar de lokale universiteit, laat de term koude fusie vallen en je bent gewaarschuwd.
Maar jij bent toch zo’n fysicus, Martin? Geef ons dan iets terug en vertel hoe de vork in de steel zit.
Ik heb hier al eens eerder iets geschreven over pseudo-scepsis en de effecten daarvan. Nog erger dan zomaar van alles klakkeloos aannemen, is van alles klakkeloos verwerpen. En dat gebeurt veelvuldig op deze site, die begint te lijken op een verzamelplaats voor mensen met het ‘Right Man syndrome’ (Van Vogt, Wilson). Zij moeten ten koste van alles gelijk hebben en krijgen. Wetenschap betekent voor hen niet openstaan voor het nieuwe en afwijkende, maar het systematisch afschieten van alles dat de status quo bedreigt. Ze geloven impliciet dat de wetenschap alles al in kaart heeft, en dat hooguit nog enkele puntjes op de i kunnen worden gezet. Geen argument kan hen op andere gedachten brengen, want ze hebben altijd gelijk. De goochelaar James Randi is hun grote voorbeeld.
Vele tientallen miljarden aan investeringen in een paar fusiereactors heeft niets opgeleverd dat je nuttig zou kunnen noemen. Een fractie van dat bedrag en vernuft investeren in onderzoek naar LENR (of ‘koude fusie’, bij gebrek aan een betere term) zou wel eens heel vruchtbaar kunnen blijken te zijn. Waaom dan gericht blijven op de – inderdaad nogal dubieuze – antecedenten en beweegredenen van Andrea Rossi?
Over het Fleischmann-Pons effect is nu wel genoeg gelachen. Het lachen is de sceptici inmiddels vergaan. Martin, jouw legitieme wetenschappers die te weinig kritische geluiden laten horen, zijn in toenemende mate gefascineerd door LENR en de mogelijkheid van een wetenschappelijke doorbraak. Mocht de de bijgaande pdf te veel gevraagd zijn, lees dan de summary and conclusions even, en vergeet de noten niet. Misschien zit de vork wel anders in de steel dan jij altijd hebt gedacht, of is dat onmogelijk?
http://lenr-canr.org/acrobat/McKubreMCHcoldfusionb.pdf
Op m’n website kun je zien dat ik vrij veel over de “koude kernfusie” heb geschreven. Als ik ermee kan voorkomen dat de beheerder van jouw pensioenfonds jouw inleg bij Andrea Rossi gaat investeren, dan heb ik iets zinvols gedaan. Ik ben blij dat we het erover eens zijn dat Rossi de boel belazert.
Het is aantoonbaar onwaar dat er na 1989 geen middelen meer gestoken zijn in de koude kernfusie. Pons & Fleischmann zijn in de jaren ’90 gaan werken in een instituut in Zuid-Frankrijk dat door Toyota was opgezet om koude kernfusie te ontwikkelen. Ook de Japanse overheid heeft in koude kernfusie geinvesteerd. In Italie doet ENEA veel werk aan koude kernfusie. Geld daarvoor komt van de Italiaanse overheid. Je linkte aan het eind van je schrijven naar een artikel van McKubre. Uit referentie 13 van dat artikel blijkt dat McKubre een grant van DARPA heeft voor z’n werk aan koude kernfusie. DARPA staat voor Defense Advanced Project Research Agency. Met DARPA grants gaat het altijd om langdurende overeenkomsten en enorme hoeveelheden geld (miljoenen!).
Dat er, 25 jaar na Pons & Fleischmann, ondanks al dat geld en al die manuren nog steeds geen eenvoudige generator is die werkt op wat in jouw gelinkte artikel het “Fleischmann Pons Effect” (FPE) wordt genoemd, dat geeft toch te denken. Daar zou je als redelijk denkend mens toch enigszins skeptisch van moeten worden.
Ik heb je gelinkte artikel helemaal gelezen. Ik lees veel over het onderwerp. Ik wil er best uitgebreid met je over discussieren, maar dat moeten we misschien maar per persoonlijke email doen. Echt bevredigend vond ik de argumenten van McKubre niet. Aan het eind heeft hij het over de heliumproductie. Maar hij gaat enigszins voorbij aan het feit dat die nieuwgevormde heliumkernen met een gigantische hoeveelheid energie uit die reageerbuis moeten vliegen. Je zou alpha straling moeten meten met je Geigerteller!
Ik heb een elektrochemische theorie over het FPE. Met het FPE zien we maandenlang dat power input en power output nauwelijks van elkaar verschillen. De temperatuur van de reageerbuis is dan zo’n 32 graden Celsius. Maar dan … voor een dag of twee is het plots 48 graden Celsius!!! Daarna gaan we weer terug naar 32 graden voor een paar maanden. Een cc palladium kan een liter aan waterstofgas absorberen. Gedurende de voornoemde maanden absorbeert de kathode waterstofkernen en als er verzadiging is, dan is het een kwestie van wachten op een kritische temperatuurfluctuatie. De stroom tussen anode en kathode wordt constant gehouden. Als de temperatuur omhoog gaat, dan gaat de weerstand omlaag. Het voltageverschil gaat dan omlaag en de kathode wordt minder negatief. Deuteronen stromen dan uit die kathode. Dat leidt tot meer vrijkomende warmte. Gevolg: weerstand nog verder omlaag, etc etc. In wezen is het systeem een elektrochemische “integrate and fire.” Een soort shishi odoshi (zoek op!) dus, maar dan met scheikunde en elektrische stroompjes. In het door jouw gelinkte artikel stond beschreven hoe ze een palladium strip gebruikten van 0,05 millimeter dik (FP gebruikten veel dikkere strips). De gemeten hitteuitbarstingen zijn dan frequenter en intenser en ze duren korter. Dat is in volle overeenstemming met mijn theorie. De “rate limiting factor” bij de hitteuitbarstingen ligt in het feit dat protonen maar zo’n millimeter per dag kunnen diffunderen binnen een palladium kathode. Maar als de strip slechts 0.05 millimeter dik is, dan zitten alle protonen al heel dicht bij het oppervlak en kan het overschot binnen een paar uur compleet het water in. Ik wil het allemaal nog wel eens nauwkeuriger gaan narekenen en eventueel publiceren. Een probleem, echter, is dat al die experimenten bijna uitsluitend beschreven staan in boeken die de koude fusie gemeenschap zelf schrijft en alleen in eigen gelederen verspreidt (kijk maar eens naar de referenties in het door jouw gelinkte artikel!). Ik heb meer data nodig om m’n model kwantitatief uit te werken en te checken.
Je ad hominems over skeptici en over mijzelf laat ik verder maar voor wat ze zijn. Bedankt voor je reactie en voor de link die je gaf.
Martin, dank voor je uitgebreide reactie. Ik ben dezelfde persoon als ZouKunnen, een pseudoniem dat mijn basishouding weergaf, maar waarvan Disqus kennelijk genoeg heeft. Van een discussie per email zou jij gauw genoeg krijgen, want ik ben geen fysicus en ik heb ook geen elektrochemische theorie over het FPE. Ik heb het aandachtig gelezen en vind jouw verklaring meer dan plausibel.
Niettemin begreep ik uit deze en andere -recentere- teksten dat de ‘anomalous’ warmteproductie zich in andere experimenten wel degelijk over langere periodes voordoet. Waar het mij om gaat is dat McKubre zich afvraagt hoe we vooruitgang kunnen boeken. Neem zijn afsluiting: ‘This exercise may be an effective means of gaining an engineering understanding of the effect even before the scientific.’
Dat vind ik een praktische en nuttige houding. Veel zinvoller dan het belachelijk maken van mensen die experimenteren op de grenzen van de huidige wetenschap. Voor de goede orde: daarvan beschuldig ik je niet, en ik wilde ook geenszins op de man spelen; wel erger ik me aan het automatisch afserveren van elk idee dat niet binnen de huidige theorieen past, zoals dat op deze site zo vaak gebeurt.
Het is de oude botsing tussen geloven en weten. Uit beide komt een overtuiging voort, maar daarmee ook de starheid die vooruitgang in de weg staat. Ik denk dat alleen uit een mengeling iets nieuws kan voortkomen. Uit jouw reactie begrijp ik dat je weinig onder de indruk bent van de vorderingen op het gebied van ‘koude fusie’ of LENR. Je weet dat je niet alles kunt geloven. Maar geloof je wel in de mogelijkheid van een wetenschappelijke doorbraak?