Voor 95 procent van de UFO waarnemingen zou een sluitende verklaring gevonden kunnen worden. De vijf procent die overblijft, moet serieus onderzocht worden en daarbij moet een buitenaardse verklaring zeker niet worden uitgesloten. Dat is wat UFO-enthousiastelingen als Coen Vermeeren en Leslie Kean bepleiten en wat KRO Brandpunt ze vorige week zonder tegenspraak liet vertellen. Maar de verklaringen voor die 95 procent, is dat dan geen serieus UFO-onderzoek? Een merkwaardige opvatting van mensen die zelf nooit proberen om normale verklaringen aan te dragen en die ook maar met tegenzin accepteren.
Het vinden van een sluitende verklaring is vaak een leuke puzzel en tegenwoordig hoef je er niet eens altijd je luie stoel voor uit te komen, zoals de identificatie van de Marblehead UFO laat zien.
Op 26 oktober 2011 ging Eyal Oren nam naar Preston Beach (Marblehead, Massachusetts, VS) om wat foto’s te nemen van de zonsopkomst. Bij het nemen van de foto’s viel hem wel een wit puntje op aan de hemel, maar dacht daar op het moment niet zo over na. Thuis gekomen, zette hij de foto’s op zijn computer over en bij het doorbladeren van de opnames werd opeens duidelijk dat het witte puntje had bewogen. Het hing eerst voor een seconde of drie stil in de lucht en ging er toen opeens razendsnel vandoor. Een UFO?
Oren knipte van de opeenvolgende opnames het stukje met het verschijnsel uit en plakte ze achter elkaar tot een filmpje en plaatste dat op zijn website met de vraag of iemand een idee had wat het kon zijn.
Andrew Hansford presenteerde op TAM 2013 zijn kijk op de zaak. Toen hij het bericht zag, had hij snel het idee dat het om een vliegtuig zou moeten gaan. Dat zou dan in eerste instantie recht op de waarnemer zijn afgevlogen (waardoor het niet leek te bewegen) en dan een draai gemaakt hebben. In de buurt van het strand ligt Boston Logan airport, dus het zou goed kunnen gaan om een manoeuvre van een vliegtuig dat net was opgestegen of juist de landing inzette. Maar zou je deze hypothese ook hard kunnen maken?
Hansford maakte gebruik van vrij toegankelijke gegevens om het raadsel van Oren op te lossen. Eerst bepaalde hij met Google Earth de plaats van waar de foto is genomen. Radar data van Boston Logan airport bleek beschikbaar tot twee weken terug in de tijd en leverde een geschikte kandidaat op voor het vliegtuig: JetBlue vlucht 1250 van Washington Dulles naar Boston Logan. En via FlightAware kon hij meer informatie over die vlucht opzoeken.
Maar was dat toestel wel zichtbaar op het moment van de opname? Door het bij elkaar brengen van de informatie uit de EXIF-data van de foto, de positie van de zon (NOAA Solar Calculator) en weerrapporten, lukt het Hansford om de foto, vluchtroute van het vliegtuig en het zicht vanuit Google Earth op elkaar te plakken. Wat je daarop ziet komt overeen met wat de verschillende foto’s van Oren laten zien. Ook Oren zelf is overtuigd door deze verklaring: ‘Mystery solved!’ schrijft hij twee jaar later als update op zijn blog.
Het digitale speurwerk van Hansford is in detail na te lezen op de Yankee Skeptic website, de gedachtegang kan als volgt samengevat worden:
- het is vermoedelijk een vliegtuig dat een bocht maakt;
- er is een geschikte kandidaat voor zo’n toestel, als je kijkt naar de vlucht, positie en tijdstip;
- dat toestel had logischerwijs zichtbaar moeten zijn op de opname;
- er is niets anders in de opname dat het toestel kan zijn dan de vastgelegde ‘UFO’.
In de woorden van Hansford:
The object in the photographs closely matches the flight path of Jetblue 1250. The aircraft should have been in the photos taken on that morning. If the object is not JetBlue 1250, then Jetblue is missing aircraft.
In mijn ogen een fraai voorbeeld van serieus UFO-onderzoek. Natuurlijk is het interessant om aandacht te blijven geven aan die zogenaamde vijf procent die (nog) niet verklaard is, maar dan wel graag met dezelfde soort instelling als Hansford hier laat zien. Dat er in sommige gevallen nog geen goede verklaring is gevonden, betekent niet dat de ‘buitenaardse’ optie opeens heel serieus moet worden genomen. Aan de andere kant is roepen dat ‘het wel een vliegtuig zal zijn’ weliswaar een stuk plausibeler, maar ook wel een beetje gemakkelijk als je niet de moeite wil doen om het preciezer uit te zoeken.
Update 29-10-2014: de presentatie van Hansford op TAM staat nu online
JennyJ0 says
Leuk! 🙂
Constantia Oomen says
Heb jij wel eens een UFO gezien? Coen Vermeeren schijnt er één gezien te hebben.
Ik vind Pepijns artikel leerzaam: je kunt ervan leren dat iets dat op het oog op een ‘buitenaardse’ beweging lijkt (heel snel, vreemde, haakse richtingen), toch verklaard kan worden door fysieke principes. Zou Coen daar ooit bij stil gestaan hebben?
Ook die Thaise Luchtballonnen zorgen voor veel onrust.
JennyJ0 says
Ja, ik heb weleens een UFO gezien, dat wil zeggen: ik zag iets door de lucht vliegen waarvan ik (op dat moment) niet wist wat het was. Als je overdag iets ziet, blijkt het vaak bij nader inzien (met de verrekijker, die we bijna altijd bij ons hebben) een vliegtuig, vlieger, roofvogel, ballonnetje, plastic zak. Meteoren zijn ‘s avonds en ‘s nachts natuurlijk beter zichtbaar want die worden dan niet overstraald door de zon en die zijn er veel vaker dan veel mensen denken. Verder zijn er nogal wat satellieten die om de aarde heen cirkelen, dat kun je opzoeken. En vliegtuigen kunnen er voor iemand die niet gewoon is om regelmatig omhoog te kijken, heel “anders” uitzien, maar ook dat kun je allemaal opzoeken, wat ET-gelovers overigens raar genoeg vrijwel nooit doen. Maar als je dat zou doen, kom je erachter dat vliegtuigen heel vaak heel raar uitziende bochten maken – en dan weet je ook dat het waarschijnlijk niet gaat om een vluchtend ruimteschip. Tenslotte: wolken kunnen er ‘s avons en ‘s nachts heel erg vreemd uitzien: een propje of veegje wolk, beschenen door de laatste restje zonlicht of door de maan, kan heel “eerie” overkomen. Maar als je dan even blijft kijken en je ziet dat het langzaamaan oplost, weet je toch dat het om een wolk gaat en niet om een ruimteschip dat zich onzichtbaar maakt?
Dus ja, ik heb weleens een UFO gezien, dat bijna net zo vaak bij nader inzien iets heel verklaarbaars bleek. Bij de onverklaarbare dingen die ik heb gezien (en dat zijn er niet veel) heb ik nooit de neiging gehad om te denken: ha, dit is buitenaards! Want als je denkt dat er een plastic zak door de lucht zweeft maar je kunt het niet vaststellen omdat je je verrekijker niet bij je hebt, dan ga je toch niet zeggen dat het “dus” wel een ruimteschip moet zijn? Dat zou ik in elk geval heel erg raar vinden.
Constantia Oomen says
Duidelijk!
Ik zou het geweldig vinden als ik eens een zelf geschoten scherpe foto en/of film van een UFO hier kon plaatsen. je hebt hier (in Californië) veel uitgestrekte vlaktes waar een UFO niet zou misstaan (en we zijn daar al vaak geweest), maar helaas.
JennyJ0 says
Ik kom weleens een UFO=ruimteschip-gelover tegen als ik met de hond loop en die zei laatst tegen mij dat ik ze nooit zag omdat ik er niet in geloof, want als je ergens niet in gelooft dan sluit je je hersens er voor af en dan zie je het niet. Wil ik ze zien, dan moet ik er eerst in gaan geloven en dan zal ik ze zien. Toen zei ik dat ik ook niet in de zwaartekracht hoef te geloven om op de aarde te kunnen blijven of vast te stellen dat dat inderdaad het geval is. Maar dat is heel iets anders volgens hem, want daar geloof ik al in, zo iemand ben ik namelijk volgens hem (het is niet best als je zo iemand bent kreeg ik de indruk). Dus de zwaartekracht werkt voor mij omdat ik er in geloof. En die UFO’s werken niet voor mij omdat ik daar niet in geloof. Of zoiets. Het gesprek ging nog een tijdje door maar dat ga ik hier niet allemaal neerzetten want soms heb ik er de kracht niet voor om al die rarigheid op te schrijven.
Constantia Oomen says
Ja, dat is overduidelijke kolder.
Het is een stramien dat je vaak tegenkomt. Vroeger dacht ik ook wel eens: ik zou me nooit door Randi laten testen, want die man is vreselijk negatief.
Daar denk ik nu toch anders over. Het is een feit dat alles dat feitelijk is, zich feitelijk en steeds opnieuw kan bewijzen. Excuus, deze zin bevat drie keer het woord “feit”.
Zo heb ik Robbert van den Broeke (die eveneens ‘UFO’s’ fotografeert: http://www.robbertvandenbroeke.nl/foto/UFOs_2010 op de foto: Stan) direct en indirect al zo vaak aangemoedigd zich te laten testen door Skepsis. Stan kwam en komt op dit moment met allerlei smoezen en de smoes die hij nu gebruikt is dat Robbert zozeer belasterd is door Skepsis dat hij niet wil. En dat hij niet goed kan functioneren in al die “Skepsis”.
Ik schreef hem daarop onder andere dat de zon ook ondergaat als je er niet in gelooft. Dat is exact hetzelfde als jij zegt en waar.
Bovendien is het verder nog zo dat Robbert lang geleden ook niet getest wilde worden, toen alles nog eens niet gelopen was zoals het nu is. Het is dus overduidelijk een dikke smoes. Robbert doet immers iets zeer concreets: gecontroleerd fotograferen bij dagbewustzijn, en Skepsis zou daar geen enkele invloed op kunnen hebben, toch!
Kortom, om weer terug te keren naar UFO’s. Die laten zich aan alles en iedereen zien, niet alleen aan mensen die ‘geloven’. Het universum werkt via universele wetten, niet volgens vage selectiecriteria. Ik denk trouwens wel dat een deel van de UFO sightings terug te voeren is op gewijzigde staten van bewustzijn.
Theo v.bergen says
Je geeft wel toe dat het gemakkelijk is.
Die 95 procent verklaard schijnt mij niet meer dan een soort acceptatie (misschien ook in het ufo-wereldje.) Toen ik lang geleden bij een avondlijk landvlak een lichtend object over het vlak zag bewegen werd in het regionaal nieuws melding gemaakt van een ufo-waarneming (blijkbaar door anderen gemeld die het tevens zagen.) Korte tijd daarop werd gemeld dat het was verklaard: Een heten luchtballon. Ik voelde me eerder voor de mal gehouden, maar het was verklaard, en iedereen kan verder rustig slapen. Nee, wat het écht was weet ik niet.
Maar onverklaard is dan toch een betere conclusie.
Daarbij kun je evengoed kritisch en sceptisch zijn, ufo waarnemingen die te opzichtig zijn schijnen eerder op bedrog te berusten dan objecten die men niet kan duiden.
Albert Bakker says
Er staat een in context een stuk plausibeler (want Ockham’s scheermes) maar wel een beetje gemakkelijk als het dus niet helemaal precies is uitgezocht. Mij lijkt dit soms ook niet (meer) mogelijk en zeker niet op bovenstaande voorbeeldige en gedetailleerde manier.
En wat dat betreft het door jou aangehaalde geval, waarop baseer je eigenlijk dat de opgeven verklaring onjuist, d.w.z. dat het dus onwaarschijnlijk een luchtballon zou kunnen zijn geweest?
Theo v.bergen says
Wanneer je een hoop ufomeldingen bekijkt, is de ‘hete luchtballon’ echt dé algemene verklaring, volgens mij omdat men het feitelijk niet weet. Ik heb hete luchtballonnen vaker waargenomen, en ik betwijfel de conclusie daarom. De term ufo mag dus wel blijven staan.
Henk001 says
Een aparte tak van sport zijn misschien de Aardlichten of Earthquake lights. Enerzijds vaak nog net zo wazig als (andere) UFO’s, anderzijds als onverklaard fenomeen (meestal) niet geassocieerd met aliens. En een mogelijke verklaring voor UFO-waarnemingen — die dan zelf natuurlijk weer een eigen verklaring eist.
Ragnar764 says
Interessant, Aardlichten, verraadt leven in het heelal, daar had ik nog nooit van gehoord.
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/3212711/2012/03/02/Aardlicht-verraadt-leven-heelal.dhtml
Albert Bakker says
Dat is iets geheel anders dan Henk001 bedoelt. Wat Henk bedoelt is dit → [klik] D.w.z. dus lichtverschijnselen in de atmosfeer boven bepaalde geologisch actieve gebieden gedurende of vlak voor of na aardbevingen.
Waar dat stuk in de volkskrant over gaat is het principe waarop in een toekomstig scenario het meten van de polarisatie van licht op exoplaneten – als gevolg van verstrooiing van het sterlicht in de atmosfeer (indien aanwezig) waarvan een deel weer wordt weerkaatst de ruimte in – iets kan worden gezegd over het soort atomen in die atmosfeer.
Constantia Oomen says
“Aardlichten”. Wow! Wat een mooi woord! Ik moet onmiddellijk denken aan de Middelaarde van Tolkien.
Constantia Oomen says
Das macht aber viel Arbeit, ja, Pepijn? Twee jaar later…
Ragnar764 says
Quote: Aan de andere kant is roepen dat ‘het wel een vliegtuig zal zijn’ weliswaar een stuk plausibeler, maar ook wel een beetje gemakkelijk als je niet de moeite wil doen om het preciezer uit te zoeken.
Hier kan ik me wel in vinden, als het tenminste uit te zoeken is, dat blijft nog een vraagteken, buitenaardse oorsprong lijkt me echt niet aan de orde.
Pepijn van Erp says
Ik heb de video van de presentatie van Hansford op TAM toegevoegd aan het bericht.