Voor Skepter sprak ik zeer recent met twee van de ontmaskeraars van de Amerikaanse voedingspsycholoog Brian Wansink, die dit jaar van zijn voetstuk is gevallen. Veel van zijn studies blijken op los zand te berusten en deels meermalen herkauwd te zijn. Wansink is hoogleraar aan de fameuze Cornell University en werkt samen met talloze wetenschappers over de hele wereld. Met de Rijksuniversiteit Groningen blijkt de samenwerking verder te zijn gegaan dan het gezamelijk schrijven van artikelen met wetenschappers aan die universiteit: hij was er van oktober 2016 tot april 2017 zelfs honorair hoogleraar aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde.
Wansink bleek een medewerkerspagina op de website van RUG te hebben gehad, in ieder geval vanaf 1 augustus 2016 tot ergens in april 2017. In de Catalogus Professorum Academiae Groninganae staat hij nog vernoemd. Gezien het samenvallen in de tijd van het verwijderen van die medewerkerspagina en de eerste officiële berichtgeving van Cornell over het instellen van een onderzoek naar de artikelen van Wansink, ligt de vraag voor de hand of dat misschien reden was voor de RUG om stilletjes de nog prille verbintenis met Wansink te beëindigen. Ik deed navraag bij de RUG en de betrokken faculteit.
‘Honorair hoogleraar, wat is dat nu ook voor een titel?’ zult u misschien denken. Ik kwam ‘m onlangs ook pas voor de eerste keer tegen (in de persoon van prof. De Blot bij de enneagrampromotie), maar het is aan de RUG in ieder geval niet zomaar een willekeurig uit te delen titel. Op de openbare website van de RUG staat echter alleen dat een gewoon hoogleraar ook honorair aangesteld kan worden en dat de benoemingsprocedure hetzelfde is als die van gewoon hoogleraren. In het Hooglerarenbeleid RUG 2016 staat het verder uitgewerkt:
De honoraire aanstelling wordt onder meer gebruikt voor de volgende gevallen:
- hoogleraren die de universiteit verlaten wegens het aanvaarden van een betrekking elders en bereid zijn voor een deel van hun werktijd te participeren in onderwijs-en/of onderzoekstaken aan de RUG;
- hoogleraren, die werkzaam zijn in het bedrijfsleven/industrie/
overheid en daarnaast betrokken zijn bij het universitaire onderwijs/onderzoek. - de benoeming van hoogleraren die in dienst zijn van NWO;
- aanstelling na emeritaat (bij de benoemingsperiode wordt de leeftijdsgrens van AOW-gerechtigde leeftijd + 5 jaar in acht genomen).
en
Voorwaarden voor een honoraire aanstelling zijn:
- er moet de facto sprake zijn van onderwijs- en/of onderzoekstaken in het belang van (onderdelen van-) de RUG;
- de werkgever van betrokkene moet instemmen met het honoraire hoogleraarschap;
- het voorstel gaat uit van de desbetreffende faculteit;
- de zusterfaculteiten zijn geraadpleegd en stemmen in met de voorgedragen kandidaat;
- de afspraken worden schriftelijk vastgelegd en ter kennis gebracht van de eventuele derde;
- de benoeming (honoraire aanstelling) geschiedt door het College van Bestuur voor een bepaalde tijd, maximaal voor 5 jaar. Bij de benoemingsperiode wordt de leeftijdsgrens van AOW-gerechtigde leeftijd + 5 jaar in acht genomen.
Onder welke categorie Wansink precies valt, is me niet helemaal duidelijk: ‘bedrijfsleven/industrie/
Een honorair hoogleraar stelt dus echt wel wat voor aan de RUG en ook de benoeming kan moeilijk een wassen neus genoemd worden. Het lijkt me echter best een hoop gedoe voor iemand die maar zes maanden de honorair hoogleraar komt uithangen, want zo kort bekleedde Wansink deze functie dus. Of was de aanstelling oorspronkelijk misschien toch voor langere periode bedoeld? Dergelijke details kon de faculteit mij echter niet vertellen, vanwege het privacygevoelige karakter …
Lees ook de interviews met de ‘datadetectives’ Tim van der Zee en Nick Brown die ik voor Skepter afnam. En lees The Wansink Dossier: An Overview om al Wansinks artikelen te vinden waar tot nu toe iets mee aan de hand lijkt te zijn.
Grijns. Ik hoorde ook al termen als “pronkhoogleraar” en “andermansverenhoogleraar”.
Pepijn, mijn inziens bespeur ik toch steeds de neiging van jou om tegen de gevestigde orde aan te trappen (mijzelf ook niet vreemd). Ben jij misschien ook een jongste kind in het gezin?
Universiteiten i.h.a. hebben dit soort “honorair hoogleraar” constructies. Ze zijn voornamelijk bedoeld om iemand van bedrijfsleven, overheid, industrie of andere universiteit tijdelijk te laten overkomen om z’n expertise te delen. Doorgaans is het een individuele professor die het initiatief neemt om een vakbroeder van een andere universiteit tijdelijk aan te laten stellen i.v.m. een project dat ze samen doen. Zulke samenwerkingsprojecten duren zelden langer dan een half jaar (een semester). Het is moeilijk om financiers er toe over te halen de aanstelling langer dan een half jaar te laten duren. Ook hebben de meeste “honoraire hoogleraren” er geen zin in om langer dan een half jaar weg van huis te zijn. Dat half jaar is dus niet verbazingwekkend.
Maar heb je het dan ook over benoemingsprocedures die vergelijkbaar zijn met een gewone hoogleraarbenoeming? Met raadplegen van zusterfaculteiten enzo?
Ik weet niet wat zo’n benoemingsprocedure precies behelst in Groningen. Maar in de gevallen dat ik te maken heb gehad met dit soort tijdelijke aanstellingen in de natuurkunde kwam het erop neer dat ook de decaan van de Faculteit der Natuurwetenschappen z’n handtekening onderaan een formulier moest zetten.
Easy does it, Martin!
Blijven dus over de dubieuze reputatie van meneer Wansink en de vraag wat in ‘s hemelsnaam het nut is van voedingspychologie.
Zie https://www.rug.nl/staff/k.h.w.knot/ voor een voorbeeld van een andere honorair hoogleraar aan de RUG (zie ook https://www.rug.nl/news/2011/12/111206knot ).
Op https://www.rug.nl/staff/k.van.ittersum/009062017kvi.pdf staat een uitgebreid CV van de RUG hoogleraar Koert van Ittersum. Op dit CV staat momenteel een lijst van 34 “refereed publications – journal publications”. Brian Wansink is mede-auteur van 24 van deze 34 publicaties (artikelen in peer-reviewed tijdschriften). Een vlotte blik op http://www.timvanderzee.com/the-wansink-dossier-an-overview/ maakt duidelijk dat op dit overzicht (‘Detailed list of individual papers with errors’) een aantal publicaties voorkomen die op het actuele CV staan van Koert van Ittersum.
Op https://www.rug.nl/staff/k.van.ittersum/cv staat verder te lezen: “Furthermore, he edited the inaugural issue of the Journal of the Association for Consumer Research entitled “The Behavioral Science of Eating” (together with Brian Wansink).”. Ook een flyer hierover is via het CV van Koert van Ittersum te dowloaden, zie https://www.rug.nl/staff/k.van.ittersum/flyer.pdf
Is het gewoon niet zo dat het logisch lijkt om te veronderstellen dat Koert van Ittersum het voorstel heeft gedaan om Brian Wansink te benoemen als gasthoogleraar aan de RUG, en is het logisch om te veronderstellen dat Koert van Ittersum ook wel zal weten hoe het kan dat er vlot een eind kwam aan dit gasthoogleraarschap van Brian Wansink? Ik neig er sterk naar om Pepijn gelijk te geven dat een dergelijke benoeming als gasthoogleraar in principe voor een langere tijd is.
En wat is de visie van Koert van Ittersum op het commentaar over zijn artikelen die staan vermeld op http://www.timvanderzee.com/the-wansink-dossier-an-overview/ ?