Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Klaas Jaarsma
Volkomen terecht prijkt de dichtbundel Pessimisme kun je leren van dichter Lévi Weemoedt al wekenlang bovenaan in de bestsellerlijsten. Voor veel nieuwe lezers moet de kennismaking met het fantastische dichtwerk van de publiciteitsschuwe dichter een eyeopener zijn geweest, want zijn eerdere publicaties, zowel bestaande uit poëzie als proza, waren ook van hoge kwaliteit, door mij zeer bewonderd, maar veel werd er niet van verkocht en de dichter – ook nog eens gekweld door een moeizaam privéleven en perioden van drankzucht en depressiviteit – had moeite het hoofd boven water te houden. Dat leidde tot gedichten als: ‘De pakketten van de voedselbank bevatten te weinig sterke drank’.
In 1994 maakte hij in opdracht van het toenmalige glossy magazine Avenue een reis met een camper door Amerika. Een van zijn rapportages luidde Campbera Obscura en aan een voorval dat hij mee maakte tijdens die reis word ik steevast weer herinnerd als er zich bij de VtdK weer eens een slachtoffer van de o zo Amerikaanse chiropractie meldt.
Weemoedt reed met zijn sturende fotograaf langs de binnenplaats van een seminarieachtig gebouw, waar zich veel jongens en meisjes bevonden in witte kledij en met kort haar. Op de gevel stond Omar Temple en Weemoedt stapte uit en ging poolshoogte nemen. Hij meende eerst met een sekte van doen te hebben. De leider van het gebeuren was ene J. Marion Doar en het bleek hier te draaien om een koksopleiding aan de Johnson & Wales University of Charleston, South Carolina. Het was Career Day, een jaarlijks gebeuren waar de studenten (Weemoedt noemt hen de ‘doctores deegrol’) zich kunnen presenteren aan hoteldirecteuren en omgekeerd.
Ook de chiropractoren die zich in Nederland vestigden beroemen zich in hun cv steevast op hun universitaire opleiding. In de praktijk is het niveau van die opleidingen lager dan de Nederlandse fysiotherapieopleidingen en ze duren veelal ook wat korter, circa 3 ½ jaar. Van die periode moeten de uren gewijd aan de bizarre theorie (de scheefstaande wervel als grondoorzaak van ongeveer alle kwalen) en het kwartaal waarin de zakelijke en bedrijfsmatige kant van het vak wordt gedoceerd worden afgetrokken. Blijft over drie jaar opleiding aan instituten, die vaak ‘stand alone’ staan zonder contact met medische faculteiten of daarmee soms een vage associatie hebben, waarvoor de universiteit geld vangt, maar zich verder nauwelijks met de chiropractiecursus bemoeit.
Ik breng dit onderwerp ter sprake omdat wij een melding ontvingen over de in Geldermalsen actieve chiropractor Barney. Hij beschrijft zijn opleiding op zijn website als volgt: ‘Dr. M. Barney is chiropractor en studeerde af aan de Parker Universiteit in Dallas, Verenigde Staten. Na het behalen van zijn Bachelor of Science in Anatomie op de Oswego State University studeerde hij verder om zijn Doctorate of Chiropractic (D.C.) titel te behalen, waarmee hij officieel chiropractor werd. Ook behaalde hij een tweede titel: Bachelor of Science in Psychologie. Een stage in het Uneve ziekenhuis in Mexico-stad werd door hem volbracht op de radiologie afdeling. Terug in Dallas, Verenigde Staten, specialiseerde Dr. Barney zich in het corrigeren van lichaamshoudingen met een focus op het behandelen van chronische hoofdpijn en migraine. Het behandelen van nek- en rugpijn behoort tevens tot zijn professie. (…) Dr. Barney zet zijn ruime chiropractische kennis op hartstochtelijke wijze in om zoveel mogelijk patiënten gezond te maken én te houden.’
Deze zeer geleerde ‘doctor’ had niettemin bijna een patiënt vermoord toen hij haar voorstelde om tot chiropractische manipulaties over te gaan, ondanks het feit dat zij hem had meegedeeld dat zij leed aan het syndroom van Ehlers-Danlos. Dat is een aangeboren ziekte van het elastische weefsel in het lichaam en omdat daardoor ook de vaatwanden zwakker zijn dan normaal, is manipulatie 100% gecontra-indiceerd, zelfs volgens de eigen richtlijnen van de chiropractors, omdat hierbij het risico op vaatwandscheuren (in de hals) met herseninfarcering of zelfs dood tot gevolg aanzienlijk is.
De man ‘pretendeerde exact te weten waar hij het over had’, maar zal vermoedelijk nog nooit van deze zeldzame diagnose hebben gehoord. In die drie jaar opleiding zal dat niet de hoogste prioriteit hebben genoten. Gelukkig wist onze meldster beter en kwam het niet tot het uitvoeren van een chiropractische ingreep. Dat deze onnozele man ook nog eens fleurt met zijn doctorsgraad is ergerlijk, maar hij kan zich vooralsnog beroepen op een uitspraak van het Hof Leeuwarden/Arnhem, dat oordeelde dat wie zich in de VS doctor mag noemen, dat ook in Nederland zou mogen. Het laatste woord daarover moet echter nog komen.
Ergerlijk dat het Hof Leeuwarden/Arnhem tot dit oordeel is gekomen. Ze beschikken daar waarschijnlijk niet over de goede rechtbankdeskundigen.
Inderdaad vind je in de VS op bijna iedere straathoek een chiropractor. De meeste Amerikanen weten niet eens dat het hier gaat om kwakzalverij. Men denkt dat het een specialisme is. Naar de chiropractor ga je in de VS als je rug- of nekpijn hebt. Aan de andere kant vind je in de VS weer nauwelijks homeopaten.
Het is een heel kenmerkend verschil: kwakzalverijen zijn bijna altijd sterk geografisch of cultureel gebonden, terwijl reguliere, evidence-based geneeskunde over de gehele planeet op ongeveer dezelfde manier wordt bedreven. Wortelkanaalbehandelingen, defibrillators, en antibiotica zijn eigenlijk overal min of meer identiek.