In mijn vorige post in deze reeks over logica hebben we gezien dat tegenstanders van de TFE het experiment opvatten als een foutieve deductieve redenering, namelijk affirmatie van de consequent. De proponenten van de TFE verweren zich door te stellen dat het een inductief argument is, namelijk hypothese testen. Gegeven dat er voorafgaand aan TFE voorspellingen waren opgesteld op basis van de hypotheses van een platte dan wel bolvormige aarde gaf ik het voordeel aan de uitleg van de proponenten.
Maar de proponenten van TFE melden nog wat anders. Volgens de bolvormige aarde aanhangers zou het experiment namelijk wel een platte aarde kunnen falsificeren. Ze maken dan een modus tollens redenering die wij in de eerste post van deze reeks tegen zijn gekomen. De vorm van de redenering ziet er als volgt uit:
Premisse 1: Als p dan q
Premisse 2: Niet-q
Conclusie : Dus niet-p
Ingevuld voor de platte aarde positie in de TFE wordt de redenering als volgt:
Als de aarde plat is dan zou de zon in Antarctica ondergaan in de zomer bij union glacier.
De zon gaat in Antarctica niet onder in de zomer bij union glacier.
Dus is de aarde niet plat.
Het inconsistente is dat de redenering voor bolvormige aarde een hypothese test zou zijn maar voor de platte aarde een modus tollens. Terwijl in beide gevallen ze als hypotheses werden gepresenteerd en er voorspellingen op basis van de hypothesen werden gemaakt.
Ik heb het idee dat deze gedachte van de bolvormige aarde deelnemers uit de wetenschapsfilosofie van Karl Popper gehaald is, vandaar ook de term falsificatie. Wat er dan vergeten wordt is dat er ook veel commentaar is op Karl Popper zijn voorstelling van falsificatie in de wetenschap. Bijvoorbeeld dat het experiment zelf fout kan zijn en op basis daarvan een vertekend resultaat geeft waardoor het onredelijk is om gelijk alle voorgaande bewijzen voor een theorie te negeren. Voor wie geïnteresseerd is in andere problemen met de wetenschapsfilosofie van Karl Popper raad ik het hoorcollege van Herman Philipse aan.
Dit in achtnemend kom ik tot de conclusie dat als je de redeneringen van TFE consistent wilt houden je het experiment vanuit de platte aarde kant ook als een hypothese test moet behandelen. De vorm van de redenering is dan als volgt:
De hypothese van een platte aarde voorspelt dat de zon ondergaat in Antarctica in de zomer bij Union Glacier.
De zon gaat niet onder in Antartica in de zomer bij Union Glacier.
Dus hebben wij bewijs tegen de hypothese van de platte aarde gevonden.
Zo bekeken is de naam TFE misleidend omdat het experiment minder finaal is dan de organisator gehoopt had.
Literatuur:
Herrick, Paul. Introduction to Logic. Oxford University Press. 2013.
De Jong, W. R. Argumentatie en formele structuur, basisboek logica. Uitgeverij Boom, Amsterdam. 2005.
Philipse, Herman. De wetenschapsfilosofie van Karl Popper College 4 uit Betrouwbare kennis, een hoorcollege over wetenschapsfilosofie in historisch perspectief. Home Academy. 2010.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Ik bekijk momenteel regelmatig flimpjes van Sci Man Dan op YouTube waarin hij allerlei uitspraken uit een film van een platte-aarde-gelovige fileert. Het is mij nog steeds een raadsel hoe iemand zoveel onzin kan verkondigen en dat iemand zoveel geduld heeft om uit te leggen waar de redenatiefouten zitten.
Ik zou zeggen, je hoeft alleen maar te wijzen op de mensen die rond de wereld zijn gezeild. Ik meen dat er zelfs een zeilwedstrijd is. Nu kan de platte-aarde-gelovige dus beargumenteren dat deze mensen gewoon langs de rand van de aarde (ofwel Antartica) zijn gezeild. Probleem is natuurlijk dat je, bij een platte aarde, een veel grotere afstand af zou moeten leggen. En die afgelegde afstand is uiteindelijk gewoon te meten. Je kunt kijken naar de snelheid van het schip en de tijd die het nodig heeft om de afstand tussen 2 punten af te leggen. Voorts zijn er mensen geweest die Antartica over zijn gestoken, iets dat onmogelijk is als Antartica als een soort cirkel rond de platte aarde ligt, die de koepel over de aarde buiten het bereik van mensen houdt. En dan hebben we natuurlijk nog ruimtevaart. Mensen die in de ruimte zijn geweest uit allerlei landen. En al die mensen zouden dan liegen? We hoeven het nog niet eens te hebben over alle mensen die betrokken zijn bij ruimtevaart. Als er nooit mensen in de ruimte zijn geweest, omdat dit niet mogelijk is, zou er dan nooit iemand zijn geweest die het het geheim verklapt? Twee mensen kunnen een geheim bewaren, als een van de twee dood is. Hoe moet dit met duizenden mensen, uit allerlei landen, die vaak niet zo welwillend tegenover elkaar staan? Niemand die zegt: “wacht eens even, er is nooit iemand in de ruimte geweest, al die raketten zijn allemaal fake”?
Overigens waarom heeft men het altijd over de 24 uurs zon op Antartica en nooit over dit verschijnsel boven de poolcirkel in het noorden?
@Renate1
Ik vraag me altijd af wat nu precies het doel kan zijn van mensen die sprookjes vertellen tegen beter weten in en tegen de redenering in van mensen die het onderwerp rationeel en op logische wijze (wetenschappelijk dus) hebben bestudeerd en beschreven. En er zijn ongelooflijk veel sprookjes en er is veel onsmakelijke onzin en er wordt griezelig vaak onzindelijk geredeneerd. Ik vat het meestal maar samen onder de noemer kwakzalverij en dan gooi ik complotdenkerij, religie en dat wat wij gewoonlijk onder kwakzalverij verstaan, op één kwalijk riekende hoop. Is het domheid, gemakzucht, napraterij, betweterij, zweefzucht, hoop op iets dat vruchteloos zal blijken te zijn?
Tja, gisteren hoorde ik een platte-aarde-gelovige beweren dat nicotine niet verslavend en zelfs gezond was, omdat het ook in broccoli zat. Sigaretten waren volgens hem niet verslavend door de nicotine, maar door andere stoffen die door de fabrikanten toe waren gevoegd. Als we de redenering van deze heer zouden volgen, dan is opium natuurlijk ook niet verslavend. Misschien kan hij dat eens aan de Chinezen vragen.