Klagen bij de Reclame Code Commissie

18 January 2016 by Laurens Dragstra 24 Comments

Homeopaten mogen geloven in de heilzame kracht van hun hoogverdunde brouwsels, acupuncturisten dat je een zwangerschap kunt bevorderen door naalden in het vrouwenlichaam te steken en chiropractoren dat ze oorontstekingen kunnen wegkraken. Het uitvoeren van behandelingen of het aanbieden van therapieën waarvoor geen enkel bewijs bestaat, en die soms zelfs ronduit absurd zijn, is in beginsel niet verboden. Maar wie reclame maakt en dus zijn behandelingen, therapieën, kuren of apparaten aanprijst, moet zich houden aan de Nederlandse en Europese reclameregels, in het bijzonder de Nederlandse Reclame Code. Die regels beogen te voorkomen dat de consument misleid wordt.

Burgers en organisaties die problemen hebben met reclames kunnen hun klacht neerleggen bij de Reclame Code Commissie (RCC). De RCC heeft het afgelopen jaar onder meer een chiropractor die gouden bergen beloofde, bioresonantietherapeuten met een raar apparaat en een medisch centrum dat suggereerde dat met een traditionele Chinese behandeling een vliegramp voorkomen had kunnen worden op de vingers getikt vanwege hun onverantwoorde reclame-uitingen. Ook artsen moeten zich soms bij de RCC verantwoorden, zoals Roy Martina aan den lijve ondervond. Een alternatieve behandelaar kan in reclames niet zomaar alles roepen, maar er moeten wel mensen bereid zijn een klacht in te dienen. Gebrek aan kennis over wat de RCC allemaal (niet) kan en (niet) doet, of over hoe de procedure bij de RCC verloopt en wat van een klager verwacht wordt, kan voor potentiële klagers een drempel opwerpen om in actie te komen. En dat is zonde. Daarom wordt hieronder het een en ander op een rijtje gezet, voor wie zijn of haar steentje bij wil dragen of anderszins geïnteresseerd is.

Vooraf: goed om te weten

1: Zelfregulering	Select Show
De Reclame Code Commissie (RCC) is een privaatrechtelijke stichting. Ze maakt geen deel uit van de overheid en moet worden gezien als een vorm van zelfregulering van de reclamebranche. De leden van de RCC worden afgevaardigd door de adverteerders, de media, de communicatieadviesbureaus en consumentenorganisaties, maar ze zijn wel allemaal onafhankelijk. De voorzitters zijn allemaal jurist, vaak rechters of juristen met rechtsprekende ervaring. Omdat sprake is van zelfregulering, kan de RCC haar uitspraken niet met sancties afdwingen. Ze kan bij gegrondverklaring van een klacht alleen de adverteerder aanbevelen niet meer op de afgekeurde manier reclame te maken. De RCC heeft wel een afdeling Compliance die nagaat of de adverteerder de aanbeveling opvolgt. Volgens de RCC zelf trekt 96% van de adverteerders een afgekeurde reclame in of past deze aan. Of die aanpassing wél door de beugel kan, wordt echter niet beoordeeld. Daarvoor is weer een nieuwe klacht nodig. Wie geen gehoor geeft, komt op een soort zwarte lijst. In theorie betekent dat dat toezichthouders die wél sancties op kunnen leggen, zoals de Autoriteit Consument en Markt (ACM) of de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) in actie kunnen komen. Een klager moet daar echter niet al te hoge verwachtingen van hebben. De praktijk is dat deze instanties weinig doen. Een uitspraak van de RCC kan natuurlijk wel interessant zijn voor nieuwsmedia, de Vereniging tegen de Kwakzalverij of Stichting Skepsis. Publiciteit over een misleidende adverteerder is ook een wapen.

1: Zelfregulering

Show

2: Geschilbeslechting	Select Show
De RCC is geen onderzoeksinstantie, maar een instantie die geschillen tussen een klager en een adverteerder beslecht. Concreet betekent dit dat als je klaagt dat een apparaat, product of therapie waarvoor reclame gemaakt wordt niet werkt, de RCC niet zelf gaat onderzoeken of dit apparaat, dit product of deze therapie inderdaad niet werkt. De klager moet een gemotiveerde klacht indienen, de adverteerder moet daarop reageren. Voert de klager X aan en voert de adverteerder daartegen geen verweer of zegt hij alleen maar ‘nietes’, dan zal de RCC aannemen dat de klager gelijk heeft en de klacht gegrond verklaren. Wat niet of onvoldoende weersproken wordt, neemt de RCC in principe voor ‘waar’ of ‘juist’ aan. Let op: dat geldt ook omgekeerd. Als de adverteerder een uitgebreid verweer voert, vele wetenschappelijke onderzoeken citeert en misschien zelfs deskundigen meeneemt, dan moet de klager daar wel op reageren als hij daartoe de mogelijkheid krijgt. Het is dus belangrijk dat als de adverteerder gemotiveerd verweer voert, de klager dat verweer bestrijdt. Probeer dus waar mogelijk altijd aan te geven dat de adverteerder zich beroept op onderzoek dat ondeugdelijk, achterhaald of niet relevant is, dat hij de verkeerde conclusies trekt en/of dat de door hem meegebrachte deskundigen niet deskundig zijn of niet onpartijdig. De RCC laat zich leiden door wat partijen aandragen. Ze zal op basis daarvan een beslissing nemen. Overigens is het niet zo dat klager en adverteerder helemaal dezelfde positie hebben. Artikel 15 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) zegt: “De adverteerder dient op verzoek van de Reclame Code Commissie c.q. het College van Beroep de juistheid of de eerlijkheid van de reclame aannemelijk te maken, indien deze gemotiveerd wordt aangevochten.” De bewijslast ligt dus bij degene die iets claimt en dat is de adverteerder. De klager moet vooral twijfel zaaien. De adverteerder zal vervolgens echt inhoudelijk moeten reageren op een gemotiveerde klacht, stukken moeten overleggen en die stukken moeten toelichten. Alleen ontkennen of alleen een stapel onderzoeken inleveren, is voor de RCC onvoldoende. Die gaat dat niet allemaal lezen en zelf conclusies trekken. Maar als de adverteerder gemotiveerd verweer voert, is het als klager verstandig daar weer zoveel mogelijk op te reageren. Wat onvoldoende wordt weersproken, kan immers door een juridische commissie als de RCC voor ‘waar’ worden aangenomen, ook al klopt er helemaal niets van een claim.

2: Geschilbeslechting

Show

De RCC is geen onderzoeksinstantie, maar een instantie die geschillen tussen een klager en een adverteerder beslecht. Concreet betekent dit dat als je klaagt dat een apparaat, product of therapie waarvoor reclame gemaakt wordt niet werkt, de RCC niet zelf gaat onderzoeken of dit apparaat, dit product of deze therapie inderdaad niet werkt. De klager moet een gemotiveerde klacht indienen, de adverteerder moet daarop reageren. Voert de klager X aan en voert de adverteerder daartegen geen verweer of zegt hij alleen maar ‘nietes’, dan zal de RCC aannemen dat de klager gelijk heeft en de klacht gegrond verklaren. Wat niet of onvoldoende weersproken wordt, neemt de RCC in principe voor ‘waar’ of ‘juist’ aan.

Let op: dat geldt ook omgekeerd. Als de adverteerder een uitgebreid verweer voert, vele wetenschappelijke onderzoeken citeert en misschien zelfs deskundigen meeneemt, dan moet de klager daar wel op reageren als hij daartoe de mogelijkheid krijgt. Het is dus belangrijk dat als de adverteerder gemotiveerd verweer voert, de klager dat verweer bestrijdt. Probeer dus waar mogelijk altijd aan te geven dat de adverteerder zich beroept op onderzoek dat ondeugdelijk, achterhaald of niet relevant is, dat hij de verkeerde conclusies trekt en/of dat de door hem meegebrachte deskundigen niet deskundig zijn of niet onpartijdig. De RCC laat zich leiden door wat partijen aandragen. Ze zal op basis daarvan een beslissing nemen.

Overigens is het niet zo dat klager en adverteerder helemaal dezelfde positie hebben. Artikel 15 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) zegt:

“De adverteerder dient op verzoek van de Reclame Code Commissie c.q. het College van Beroep de juistheid of de eerlijkheid van de reclame aannemelijk te maken, indien deze gemotiveerd wordt aangevochten.”

De bewijslast ligt dus bij degene die iets claimt en dat is de adverteerder. De klager moet vooral twijfel zaaien. De adverteerder zal vervolgens echt inhoudelijk moeten reageren op een gemotiveerde klacht, stukken moeten overleggen en die stukken moeten toelichten. Alleen ontkennen of alleen een stapel onderzoeken inleveren, is voor de RCC onvoldoende. Die gaat dat niet allemaal lezen en zelf conclusies trekken. Maar als de adverteerder gemotiveerd verweer voert, is het als klager verstandig daar weer zoveel mogelijk op te reageren. Wat onvoldoende wordt weersproken, kan immers door een juridische commissie als de RCC voor ‘waar’ worden aangenomen, ook al klopt er helemaal niets van een claim.

Een klacht indienen

3: Wat is reclame?	Select Show
De Nederlandse Reclame Code gaat uit van een ruime definitie van het begrip reclame. Reclame is: “iedere openbare en/of systematische directe dan wel indirecte aanprijzing van goederen, diensten en/of denkbeelden door een adverteerder of geheel of deels ten behoeve van deze, al dan niet met behulp van derden. Onder reclame wordt mede verstaan het vragen van diensten.” Op de website van de RCC wordt het begrip nader toegelicht.

3: Wat is reclame?

Show

4: Wat staat er in de Nederlandse Reclame Code (NRC)?	Select Show
In het kort: de regels waaraan reclame moet voldoen. Reclame moet stroken met de wet, de waarheid, de goede smaak en het fatsoen (artikel 2 NRC). Zonder te rechtvaardigen redenen mag reclame niet appelleren aan gevoelens van angst of bijgelovigheid (artikel 6 NRC). Reclame mag niet oneerlijk zijn, en misleidende en agressieve reclame zijn altijd oneerlijk (artikel 7 NRC). Artikel 8 NRC legt weer uit wanneer reclame misleidend is. Reclame voor rare apparaten of pseudowetenschappelijke therapieën is doorgaans misleidend ten aanzien van de “van het gebruik te verwachten resultaten”, zoals omschreven in artikel 8.2 onder b. Omdat smaken nu eenmaal verschillen, zal het niet heel vaak voorkomen dat de RCC een klacht toewijst omdat een reclame in strijd is met de goede smaak en het fatsoen. Er zijn echter wel voorbeelden, ook op het terrein van de skeptische klager. Onder strijd met de wet valt ook strijd met Europese regels, bijvoorbeeld de Europese Verordening inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen. Zie hier bijvoorbeeld een zaak over gezondheidsclaims voor groene koffie. De artikelen 7 en 8 over misleidende reclame zullen waarschijnlijk het meest van toepassing zijn bij een klacht over dubieuze apparaten, kuren of behandelingen. Een klager hoeft niet gedetailleerd aan te geven welk artikel, artikellid of subonderdeel van de Nederlandse Reclame Code is overtreden. Zolang de klacht maar goed onderbouwd is, is het voldoende om aan te geven dat de reclame misleidend is. De RCC zoekt er dan zelf wel de juiste artikelen bij.

4: Wat staat er in de Nederlandse Reclame Code (NRC)?

Show

5: Hoe dien ik een klacht in?	Select Show
De kan op twee manieren: via het online klachtenformulier of via de post. Let op: het moet ook op een van deze manieren. Een klacht via de telefoon of via de mail wordt niet in behandeling genomen. Op het online klachtenformulier vul je alle relevante (en verplichte) velden in. Een nadeel is dat de ruimte om je klacht te onderbouwen enigszins beperkt is (ca. 1.100 woorden) en je bijvoorbeeld niet met voetnoten kunt werken. Als je een langere klacht hebt, kun je die beter per post insturen. Via het klachtenformulier kun je ook geen bijlagen meesturen, alleen een bestand met de reclame-uiting waarover je klaagt. Bijlagen kunnen wel, nadat een klacht is ingediend, worden gemaild naar Klacht@Reclamecode.nl De RCC heeft recent geaccepteerd dat een klacht in verkorte vorm werd ingediend via het online klachtenformulier, maar de uitgebreide onderbouwing samen met alle bijlagen werd nagezonden via Klacht@Reclamecode.nl Stuur je een klacht in per post, dan kun je het volgende adres gebruiken: Stichting Reclame Code t.a.v. Reclame Code Commissie Postbus 75684 1070 AR Amsterdam Verdere instructies over het insturen van een klacht per post staan op de website van de Commissie.

5: Hoe dien ik een klacht in?

Show

6: Klacht onderbouwen	Select Show
Dit is heel belangrijk: alleen onderbouwde, dus gemotiveerde klachten worden in behandeling genomen. Je moet als klager dus uitleggen wat er volgens jou niet deugt aan een reclame-uiting en waarom niet. Je kunt op allerhande manieren je klacht motiveren: door te stellen dat er geen onderzoeken bekend zijn die de claims ondersteunen, door op onderzoeken te wijzen die juist aantonen dat er voor de claims geen bewijs is, door een uiteenzetting te geven over de (biologische) implausibiliteit van de claims, door te wijzen op geldende wetgeving of op eerdere uitspraken van de RCC (of van een ‘echte’ rechter), door te verwijzen naar artikelen uit Skepter, van Kloptdatwel? of van de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Als je je op stukken beroept, voeg die stukken dan bij (op papier of digitaal; zie onder 5). Eventueel kun je alleen de relevante pagina’s van een onderzoek, artikel of rapport sturen. Daarbij kun je desgewenst de relevante passages aanstrepen. Het voorgaande betekent overigens niet dat de klager moet bewijzen dat de claims omtrent een apparaat, product of behandeling niet kloppen. Het is juist de adverteerder die de juistheid van zijn reclame-uiting aannemelijk moet maken na een gemotiveerde klacht (artikel 15 NRC; zie hierboven onder 2). Een gemotiveerde klacht betekent vooral dat je uitlegt wat er in jouw ogen niet deugt aan de reclame-uiting. Zaai zoveel mogelijk twijfel! Daarna moet de adverteerder maar aannemelijk maken dat zijn claims wél deugen. Ook belangrijk: ga er nooit vanuit dat de RCC iets “al weet”. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je een klacht tegen adverteerder X hebt ingediend en dat die gegrond is verklaard. Vervolgens zie je reclame van adverteerder Y waarin soortgelijke of dezelfde claims worden gedaan. Ook in dat geval moet je uitleggen wat er niet deugt aan de reclame van adverteerder Y en er niet van uitgaan dat de RCC zich nog wel herinnert dat ze eerder een soortgelijke reclame heeft afgekeurd. Verwijs dan ook naar de eerdere uitspraak en leg uit waarom die ook hier relevant is. Alle stukken met argumentatie komen in een dossier voor die ene zaak, waarvan elk lid van de RCC dat de zaak behandelt een exemplaar krijgt. Op basis van het dossier wordt vervolgens uitspraak gedaan.

6: Klacht onderbouwen

Show

Dit is heel belangrijk: alleen onderbouwde, dus gemotiveerde klachten worden in behandeling genomen. Je moet als klager dus uitleggen wat er volgens jou niet deugt aan een reclame-uiting en waarom niet. Je kunt op allerhande manieren je klacht motiveren: door te stellen dat er geen onderzoeken bekend zijn die de claims ondersteunen, door op onderzoeken te wijzen die juist aantonen dat er voor de claims geen bewijs is, door een uiteenzetting te geven over de (biologische) implausibiliteit van de claims, door te wijzen op geldende wetgeving of op eerdere uitspraken van de RCC (of van een ‘echte’ rechter), door te verwijzen naar artikelen uit Skepter, van Kloptdatwel? of van de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Als je je op stukken beroept, voeg die stukken dan bij (op papier of digitaal; zie onder 5). Eventueel kun je alleen de relevante pagina’s van een onderzoek, artikel of rapport sturen. Daarbij kun je desgewenst de relevante passages aanstrepen.

Het voorgaande betekent overigens niet dat de klager moet bewijzen dat de claims omtrent een apparaat, product of behandeling niet kloppen. Het is juist de adverteerder die de juistheid van zijn reclame-uiting aannemelijk moet maken na een gemotiveerde klacht (artikel 15 NRC; zie hierboven onder 2). Een gemotiveerde klacht betekent vooral dat je uitlegt wat er in jouw ogen niet deugt aan de reclame-uiting. Zaai zoveel mogelijk twijfel! Daarna moet de adverteerder maar aannemelijk maken dat zijn claims wél deugen.

Ook belangrijk: ga er nooit vanuit dat de RCC iets “al weet”. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je een klacht tegen adverteerder X hebt ingediend en dat die gegrond is verklaard. Vervolgens zie je reclame van adverteerder Y waarin soortgelijke of dezelfde claims worden gedaan. Ook in dat geval moet je uitleggen wat er niet deugt aan de reclame van adverteerder Y en er niet van uitgaan dat de RCC zich nog wel herinnert dat ze eerder een soortgelijke reclame heeft afgekeurd. Verwijs dan ook naar de eerdere uitspraak en leg uit waarom die ook hier relevant is. Alle stukken met argumentatie komen in een dossier voor die ene zaak, waarvan elk lid van de RCC dat de zaak behandelt een exemplaar krijgt. Op basis van het dossier wordt vervolgens uitspraak gedaan.

7: Advertentie bewaren	Select Show
Advertenties in papieren media zijn relatief eenvoudig: die kun je uitknippen en kopiëren of inscannen. Bij een reclame-uiting op radio of televisie moet je de tijd noteren en een zo goed mogelijke beschrijving geven, opdat de RCC de reclame zelf kan opvragen bij de verantwoordelijke media-instelling. Vaak zal een reclame-uiting op een internetsite staan. De inhoud van internetpagina’s is sterk aan verandering onderhevig. De RCC schrijft hierover: “Indien de klacht een reclame op een internetsite betreft, dient de volledige pagina(‘s) te worden uitgeprint en de url (het webadres) in het bezit van de Commissie te worden gesteld. Per pagina dient te worden aangegeven tegen welke zinsnede(n) uw bezwaar zich richt. Bij voorkeur worden de pagina’s vastgelegd door middel van een of meerdere ‘printscreens’ met datum.”

7: Advertentie bewaren

Show

8: Zijn er kosten verbonden aan het indienen van een klacht?	Select Show
Nee. Consumenten kunnen gratis procederen (artikel 28 Reglement RCC). Hetzelfde geldt voor organisaties die geen zakelijk belang bij de klacht hebben. Er zijn slechts een paar uitzonderingen, bijvoorbeeld als je het als klager niet eens bent met een beslissing van de RCC en daar beroep bij het College van Beroep tegen instelt (zie onder 14 hieronder). Dan betaal je 30 euro, die je terugkrijgt als je de zaak in beroep wint (artikel 32 Reglement RCC). Als je de klacht indient per post, betaal je natuurlijk wel de verzendkosten.

8: Zijn er kosten verbonden aan het indienen van een klacht?

Show

9: Kan ik anoniem klagen?	Select Show
Nee. Bij het indienen van een klacht moet je zaken als naam, adres en woonplaats, en op het online klachtenformulier ook telefoonnummer en e-mailadres opgeven. Zo kan het secretariaat van de RCC contact met klagers houden. Het Secretariaat van de RCC is erg onduidelijk over welke gegevens aan de adverteerder worden doorgegeven. Stel je hier geen prijs op, geef dan vooral aan dat je niet wilt dat de adverteerder jouw telefoonnummer of e-mailadres krijgt. Uitspraken van de RCC worden altijd geanonimiseerd voordat ze op de website van de RCC worden gepubliceerd.

9: Kan ik anoniem klagen?

Show

De procedure

10: Voorzittersbeslissingen	Select Show
Lang niet alle klachten worden afgehandeld door de voltallige RCC. In een aantal gevallen neemt de voorzitter van de RCC een beslissing, de zogenaamde voorzittersafwijzing of voorzitterstoewijzing. De voorzitter fungeert als het ware als een soort filter, zodat de voltallige RCC wat ontlast wordt. Hij kan een klacht afwijzen indien hij van oordeel is dat de RCC deze zal afwijzen, bijvoorbeeld omdat de klacht te summier onderbouwd is of de RCC al eens een eerdere, soortgelijke klacht ongegrond heeft verklaard. Maar de voorzitter kan een klacht ook juist meteen toewijzen in een aantal gevallen. Dat kan wanneer de adverteerder: a. geen verweer heeft gevoerd of b. heeft erkend dat de klacht gegrond is of c. wel verweer heeft gevoerd, maar onvoldoende. Als a, b of c van toepassing is en de voorzitter van oordeel is dat de klacht de RCC aanleiding zal geven een aanbeveling te doen of een vrijblijvend advies te geven, dan kan hij zelfstandig de klacht toewijzen en een aanbeveling doen. Bij voorzittersbeslissingen vindt er géén zitting plaats. Het is puur een papieren procedure. Op zichzelf handig, want je hoeft dan als klager niet naar Amsterdam te reizen. Een mogelijk nadeel is dat je niet meer op het verweerschrift van de adverteerder mag reageren: als de voorzitter besluit zelf een beslissing te nemen, is er geen mogelijkheid meer om nog stukken in te leveren. De in het ongelijk gestelde partij kan trouwens altijd bezwaar maken en daarmee de zaak naar de voltallige RCC verwijzen (zie onder 14).

10: Voorzittersbeslissingen

Show

11: Re- en dupliek	Select Show
Doorgaans is de procedure bij de RCC: gemotiveerde klacht, verweer, gevolgd door óf een voorzittersbeslissing óf een zitting en een uitspraak van de voltallige RCC. Eventueel kan de RCC nog een extra schriftelijke ronde vóór de zitting inlassen, zogenaamde re- en dupliek (artikel 13, tweede lid, Reglement RCC). Je kunt daar als partij ook om vragen. De RCC beslist zelf of ze hiervoor redenen aanwezig acht. Dit komt niet heel vaak voor. Partijen die in verband met de zitting nog stukken willen overleggen, moeten dat zeven dagen voor die zitting doen, anders kijkt de RCC er niet meer naar (artikel 13, derde lid, RCC). Een pleitnota kun je echter pas op de zitting overleggen.

11: Re- en dupliek

Show

12: Een zitting	Select Show
Zittingen zijn in principe openbaar. Het secretariaat van de RCC geeft in een ontvangstbevestiging aan tijdens welke zitting je klacht behandeld zal worden. Je krijgt dan ook de vraag of je daarbij aanwezig wilt zijn, wat je binnen tien dagen na dagtekening van de brief moet doorgeven. Daarmee is niet gezegd dat er ook een zitting zal zijn: de zaak kan op een voorzittersbeslissing uitdraaien (zie onder 10). Dat krijg je dan tijdig te horen. Het is natuurlijk niet verplicht om als klager naar een zitting te komen. Ook de adverteerder kan gewoon thuisblijven. Komt er niemand, dan bestudeert de RCC het dossier, maakt een afweging en neemt een beslissing. Een mogelijk risico van niet naar de zitting komen is natuurlijk wel dat je een gelegenheid verspeelt om op de argumenten van de adverteerder te reageren. Je kunt je ook – op eigen kosten – laten vergezellen of zelfs vertegenwoordigen door een raadsman (dat hoeft geen advocaat te zijn). Geef dan wel tijdig de naam van die persoon door aan het secretariaat. Je mag als klager getuigen en deskundigen meenemen naar de zitting (op eigen kosten). Dat kan zin hebben als de adverteerder dure advocaten of vermeende experts inzet. In elk geval heeft het zin de deskundigheid van die experts in twijfel te trekken, of aan te geven dat ze niet onpartijdig zijn (een arts in dienst van de aangeklaagde adverteerder is natuurlijk geen onpartijdige professional). Als je zelf getuigen of deskundigen mee wilt nemen, moet je daarover uiterlijk zeven dagen voor de zitting overleg plegen met de secretaris van de RCC (artikel 15, tweede lid, onder b, Reglement RCC). In theorie is het mogelijk dat de RCC ambtshalve (=op eigen initiatief) getuigen of deskundigen hoort, maar dit komt slechts zelden voor. Zittingen vinden plaats op het adres Buitenveldertselaan 106 te Amsterdam. Dat is uitstekend bereikbaar met het openbaar vervoer. Tram 5 en sneltram 51 stoppen praktisch voor de deur.

12: Een zitting

Show

13: De uitspraak	Select Show
Na de zitting doet de RCC “ten spoedigste uitspraak”, aldus artikel 16 Reglement RCC. In de praktijk betekent dit dat er na enkele weken een uitspraak ligt. Dit geldt ook voor voorzittersbeslissingen. Hoewel er zeer veel verschillende uitspraken mogelijk zijn (zie artikel 17 Reglement RCC), zijn de belangrijkste: afwijzing van de klacht of toewijzing van de klacht, al dan niet met aanbeveling aan de adverteerder om zich voortaan te onthouden van de afgekeurde wijze van reclame maken.

13: De uitspraak

Show

14: Bezwaar en beroep	Select Show
Als de voorzitter van de RCC een klacht afwijst (artikel 11, tweede t/m vierde lid, Reglement RCC; zie hiervoor onder 10), kan de klager binnen 14 dagen bezwaar maken bij de voltallige RCC. Dit kost 15 euro. Als de voorzitter de klacht juist toewijst, kan de adverteerder binnen 14 dagen bezwaar aantekenen bij de voltallige RCC (artikel 12, tweede t/m vierde lid, Reglement RCC). Na het maken van bezwaar behandelt de voltallige RCC de zaak en neemt een beslissing. Ook tegen uitspraken van de voltallige RCC staat een rechtsmiddel open. Partijen kunnen beroep instellen bij het College van Beroep (artikel 23 Reglement RCC). Hiervoor geldt een termijn van 14 dagen. Beroep instellen is niet gratis. Als consument of non-profitorganisatie betaal je 30 euro (artikel 32, eerste lid Reglement, RCC), maar die krijg je terug als je in beroep wint. De procedure in beroep is vergelijkbaar met die in eerste aanleg: er is een beroepschrift, daarop wordt gereageerd met een verweerschrift, eventueel is er re- en dupliek, en na een zitting volgt een uitspraak. Daartegen kan geen rechtsmiddel meer worden aangewend; na een uitspraak van het College van Beroep is de zaak afgedaan, al komt het voor dat het College van Beroep de zaak terugverwijst naar de RCC. Als de termijn voor bezwaar of beroep is verstreken, wordt de uitspraak op de website van de RCC gepubliceerd.

14: Bezwaar en beroep

Show

Heeft u hulp nodig bij het indienen van een klacht over misleidende gezondheidsclaims? Dan kunt u via Skepsis in contact komen met een ervaringsdeskundige.

Verder lezen:

Rob Nanninga, De Hoon tegen Biohorma. Misleidende reclame voor Echinaforce, Skepter 22.1 (2009);
Jan Willem Nienhuys, NGC Energy Healing een toontje lager, gepubliceerd op Skepsis blog;
Marie Prins, Pak de kwak! Actie tegen advertenties van kwakzalvers, Skepter 11.4 (december 1998);
Marie Prins, Reclame Code Commissie tegen valse reclame, gepubliceerd op Kloptdatwel?

« Previous Entry

Robbert van den Broeke opgepakt voor bedreigingen

Over Jurriaan Kamp: wereldverbetering als verdienmodel

Comments

Hans1263 says

18 January 2016 at 13:27

Als nu eens absurde therapieën in beginsel wél verboden zouden zijn, en als bedrog – wat het m.i. feitelijk is – zouden worden betiteld, zou o.a. die hele santekraam van kostbare RCC-regels overbodig zijn (nog afgezien van andere flinke besparingen).
Maar ja, over absurde therapieën mogen mensen zelf beslissen of ze die willen ondergaan, of ze er nu een zinnig oordeel over kunnen vellen of niet.
Maar als ik nu eens een computer in de handel zou brengen die de optelling maakt 3 + 4 = 8? Ik vermoed dat er dan een heleboel heibel volgt.

Log in to Reply
- Laurens says
  
  18 January 2016 at 17:17
  
  Waar baseer je op dat sprake is van “kostbare RCC-regels”? De regels zelf kosten niets. De reden om voor zelfregulering in de reclamebranche te kiezen is mede ingegeven door de overweging dat de overheid dan niet hoeft te betalen. Het budget voor de RCC wordt dan ook opgebracht door de adverteerders zelf. Erg hoog is dat budget niet, zo vermoed ik. De RCC heeft maar een klein permanent secretariaat en alle of de meeste leden van de commissie doen dit werk naast een hoofdfunctie elders in de maatschappij. Een van de voorzitters, prof. Jan Kabel, was bijvoorbeeld jarenlang hoogleraar informatierecht en combineerde dat met zijn werk voor de RCC. Klagers kunnen in principe kosteloos een procedure beginnen (zie vraag 8) en voor bezwaar of beroep betaal je ook geen kapitalen. Ook in die zin zie ik niet in wat er precies als “kostbaar” kan worden gekwalificeerd. Dan heb ik het nog niet eens gehad over het feit dat klachten tegen de reclames van het alternatieve circuit maar een zeer klein deel van de totale hoeveelheid klachten beslaan. Een té klein deel, zou ik zeggen.
  
  Ik heb geen problemen met het feit dat mensen zelf mogen beslissen over het al dan niet ondergaan van absurde therapieën. Wel heb ik moeite met het feit dat zij dat vaak niet kunnen doen op basis van de juiste informatie. Juist in zo’n situatie kan een afkeurende uitspraak van de RCC een zetje in de goede richting zijn: wilt u, beste consument, naar een behandelaar die volgens de reclameautoriteit – ook al is dat dan geen overheidsinstantie – onjuiste en misleidende informatie geeft en onrealistische resultaten voorhoudt? Een stapel afkeurende RCC-uitspraken kan ook een serieuze drempel opwerpen als een bepaalde alternatieve beroepsgroep weer eens erkenning eist. Een uitspraak is dan een stuk steviger dan “er is geen bewijs”. In die zin heeft klagen altijd zin, en hoe meer klagers hoe beter.
  
  Log in to Reply
  - Hans1263 says
    
    18 January 2016 at 22:39
    
    OK, het woord “kostbaar” mag vervallen.
    Ik blijf voor een verbod van absurde therapieën al ben ik wel zo reëel dat ik inzie dat een verbod er echt niet zal komen. Geloof is nu eenmaal geloof en dat is een groot goed.
    
    Log in to Reply
Heeck says

18 January 2016 at 22:31

Laurens,

Bij mijn weten is er sedert 2007 niets veranderd:

http://juridischdagblad.nl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=5260
“” De RCC bevestigt het probleem: ‘veel media hebben zich schriftelijk verplicht door ons veroordeelde reclame te weren, maar RTL en SBS hebben dat niet gedaan. We hebben verder geen machtsmiddelen.’ “”

* De Biostabil wordt nog steeds verkocht.

* De reclame voor de Vitatec is ongewijzigd; zeker bij de vele andere slijters van deze scanmethode.

* Krullaards adverteert met de uitspraak van de RCC.

Alledrie probleemloos op eigen en wederbehandelaars hun internetwebsites, waarover de RCC helemaal niets heeft te vertellen.

Welk doel er vanuit bedrogbestrijding gediend zou zijn met het maken van bezwaar?

Uiteindelijk geen, omdat de bedriegelijke producten blijven en alleen de aanprijzingen steeds uitgekookter worden. Zo uitgekookt dat de consument er nauwelijks meer iets verdachts uit kan oppikken.

Ik voorspel meer en meer diagnose- en behandelproducten die totaal ongevaarlijk zijn en waarvoor geen enkele claim wordt gedaan.

Daarmee zijn ze voor de IGZ onaanpakbaar omdat er geen sprake kan zijn van schade *1) en zijn ze voor de RCC onaanpakbaar omdat er geen veroordeelbare claims *2) worden gedaan.

De verzameling van RCC-uitspraken is zo slecht toegankelijk dat ze als publieksvoorlichting geen waarde heeft.

Wat blijft staan is dat de verantwoordelijke, handhavende Autoriteit Consument en Markt aan Rare-Apparaten-Vernachelarij geen tijd besteed.

Het nalezen van het hoofdstukje “Non-Compliance” is ook zeer ontnuchterend:

https://www.reclamecode.nl/adverteerder/default.asp?paginaID=39&hID=3

Roeland

NOTEN
*1)
Zie bezoek IGZ aan Energyhealing

http://www.zorgvisie.nl/Kwaliteit/Nieuws/2013/4/IGZ-machteloos-tegenover-Energy-Healing-1231816W/

*2)
Toetsing aan wel toegelaten reclame-uitingen die voor de gemiddelde consument ook al misleidend zijn.
Zie aangehaalde KOAGKAG-claimlijst binnen:

http://skepp.be/nl/algemene-info/afweer-immuunsysteem
=========

Log in to Reply
- Laurens says
  
  19 January 2016 at 09:35
  
  Dat is mij uiteraard allemaal bekend. Ik ben niet voor niets deze bijdrage begonnen met het schetsen van de beperkingen die nu eenmaal aan de gekozen vorm van zelfregulering kleven. Dat klagen dan uiteindelijk helemaal geen zin zou hebben, lijkt me ook weer overdreven. Veel kwakzalvers en onzinverkopers wanen zich onaantastbaar en menen dat ze in de media of op hun eigen site alles mogen rondbazuinen. Dat ze toch in de gaten worden gehouden en zich moeten verantwoorden na een klacht van een totaal onbekende, wordt door velen als een grote belediging gezien. Sowieso zijn er nog maar weinig klachten tegen homeopaten, acupuncturisten en chiropractors ingediend en behandeld, terwijl deze figuren allerhande vergaande claims doen. Hier zijn extra klagers zeer, zeer welkom.
  
  Log in to Reply
  - Heeck says
    
    19 January 2016 at 10:22
    
    Laurens,
    
    Scherper gesteld:
    Het aspect van de zelfregulering is bij “onze” doelgroep geheel afwezig.
    Kwakzalvers en onzinverkopers zijn, ik haalde wat voorbeelden aan, inderdaad onaantastbaar. Het blijkt gewoon.
    
    Proefklagen tegen een gevierde arts-homeopaat en een non-BIG-homeopaat is misschien niet zo een gek idee om de effecten te testen.
    
    Roeland
    
    Log in to Reply
  - FVerweven says
    
    19 January 2016 at 11:46
    
    Volgens mij zou het effectiever zijn een groepje op te richten dat als team een project oppakt.
    De drempel om in je eentje hier aan te beginnen lijkt me wel aanwezig, we heten niet allemaal Marie Prins 😉
    
    Log in to Reply
  - Marianne dO says
    
    20 January 2016 at 14:05
    
    Deze breed opgeleide alternatieve huisarts geeft uitgebreide info over zijn werkwijze waardoor hij zijn patienten gezond kan toveren.
    Bij de ASYRA testmethode staat er wat tussen haakjes:
    Dit is een alternatieve meetmethode om met behulp van een stroomgeleidingsmeting een
    (niet wetenschappelijk gevalideerde) indruk te krijgen van het complete
    functioneren van het lichaam en de energetische behoeften van lichaam en geest.
    
    Praktijk Dolfijnpark,A.A. van Dinteren, arts, Alternatieve Geneeskunde, Alternatieve Geneeswijze, PROGNOS, Lasernaald acupunctuur, Afslanken,Stoppen met roken,Fytotherapie,fibromyalgie, …… enz. enz.
    
    http://www.vandinterenalternatief.nl/
    Ja, ja, zo kan hij een behandeling aanbevelen die het meeste geld oplevert en is het hem niet te verwijten als de diagnose niet klopt.
    
    Log in to Reply
- Renate1 says
  
  19 January 2016 at 12:14
  
  In huis aan huis bladen zie ik regelmatig advertenties voor Krullaarts en ook de plaatselijke chiropractor adverteert regelmatig. Hij heeft ook altijd een groot reclamebord bij z’n praktijk staan.
  Er wordt wat afgekwakt in Rijswijk.
  
  Log in to Reply
Jan Willem Nienhuys says

20 January 2016 at 12:38

Als je de uitspraken van de RCC op de site van Skepsis bespreekt op de juiste manier, kun je bewerkstelligen dat in het vervolg iedereen die de naam van de betrokkene opzoekt, als eerste de mededeling ziet over wat de RCC van de aangeboden behandeling / machine / oid vindt.

Log in to Reply
- Heeck says
  
  28 January 2016 at 08:49
  
  Dat werkt!
  
  Zoek op “Asyra” en selecteer die met SKEPP erin.
  
  Na een paar dagen staat dat zoekresultaat voor die van de kwakzalvenden.
  Ieder lid kan een aantal kwakzalvers en/of Rare Apparaten adopteren om ze telkens een aandachtstikje te geven.
  
  Roeland
  
  Log in to Reply
  - FVerweven says
    
    28 January 2016 at 10:32
    
    Dit lijkt mij niet juist.
    Google houdt namelijk rekening met waargenomen voorkeuren en eerdere zoekopdrachten. Als iemand ‘alweer’ op Asyra zoekt (en bij de vorige vorige zoekopdracht is op Asyra-Skepp geklikt) zet hij Asyra-Skepp (alleen op die computer+gebruiker) alvast bovenaan.
    
    Wat JWN waarschijnlijk bedoelt is dat als de pagina geoptimaliseerd is, dat hij hoog in de zoekresultaten verschijnt. Dat doe je o.a. door zorgvuldig woordgebruik van de productnaam, bedrijfsnaam en dergelijke. Maar belangrijker is dat je zoveel mogelijk externe links naar de pagina krijgt vanaf websites met zo hoog mogelijke importantie.
    
    Log in to Reply
    - Jan Willem Nienhuys says
      
      28 January 2016 at 10:49
      
      Er is een manier om gebruikersonafhankelijke zoekresultaten te krijgen (op een alternatieve beginpagina), maar helaas ben ik vergeten hoe.
    - Pepijn van Erp says
      
      28 January 2016 at 11:06
      
      via https://startpage.com/ of https://duckduckgo.com/ kan dat
    - FVerweven says
      
      28 January 2016 at 13:09
      
      Via Startpage ga je geanonimiseerd op Google zoeken. Dan krijg je in principe een resultaat voor een gemiddelde visitor te zien, dus niet voor een visitor die normaal al heel veel skeptische zaken opzoekt.
      
      Maar Duckduckgo werkt, voor zover mij bekend, met een eigen zoekmachine. Het lijkt me dat je dan nog steeds niet weet hoe je pagina scoort op Google, want dat is toch wat je weten wilt?
    - Heeck says
      
      28 January 2016 at 15:50
      
      FV,
      Je opmerking is het afchecken waard.
      Dan zouden alle skep(p)tische sites zich op elkaar moeten afstemmen.
      Roeland
    - FVerweven says
      
      28 January 2016 at 16:50
      
      Het simpel uitruilen van links schijnt Google af te straffen, zeker als de sites/pagina’s geen gemeenschappelijke woorden delen.
      Maar linken vanuit een artikel over wichelroedes op KDW naar de wichelroede onder Skepp-rare apparaten lijkt mij een duidelijk functionele waardevolle link.
    - Heeck says
      
      30 January 2016 at 09:36
      
      Wiki meldt dat de eigen “cookies’ mee bepalen wat je zoekresultatenvolgorde zal zijn:
      
      WIKI:
      “All searches on Google Search are associated with a browser cookie record.[1] Then, when a user performs a search, the search results are not only based on the relevance of each web page to the search term, but also on which websites the user (or someone else using the same browser) visited through previous search results.[1] This provides a more personalized experience that can increase the relevance of the search results for the particular user, but also has some side effects, such as informing other users of the same IP address or computer what others have been searching for, or creating a filter bubble. The feature only takes effect after several searches have been recorded, so that it can be calibrated to the user’s tastes.[2]?
      
      Roeland
    - FVerweven says
      
      30 January 2016 at 15:41
      
      Tegen cookies kun je nog het een en ander doen, maar veel verkeer wordt ook op basis van het IP adres vastgelegd en daar valt niet veel tegen te doen, anders dan via bv die startpage te zoeken.
      
      https://www.google.nl/intl/nl/policies/technologies/types/
    - Heeck says
      
      30 January 2016 at 16:33
      
      Dank!
      Langzamerhand komt het complete plaatje boven water.
      Die IP-tracking blijkt te kunnen worden verwijderd:
      
      http://www.wsoaonline.com/does-your-internet-history-effect-google-search-results/
      “” . . It is possible to turn off Google’s personalized search, but Google doesn’t make it easy to do so. . . . “”
      
      Roeland
    - FVerweven says
      
      30 January 2016 at 16:56
      
      Volgens mij is dat niet zozeer het uitzetten van IP tracking, dat is uitzetten van opslaan van info als je bent ingelogd op Google (dus ook als je bent ingelogd op Youtube of Gmail.)
      
      Ik ken de huidige situatie niet, maar Google zei in het verleden info gekoppeld aan IP adres niet als persoonsgebonden info te beschouwen aangezien sommige providers geen vast IP adres uitgeven aan de klant en dat één IP adres meerdere gebruikers kan hebben. Dus uitzetten van Google tracking betekent waarschijnlijk dat tracking op IP adres gewoon doorgaat.

Trackbacks

Databank uitspraken Reclame Code Commissie says:

12 February 2016 at 06:02

[…] wil klagen over misleidende reclame kan bij de Reclame Code Commissie (RCC) terecht. Al eerder is stap voor stap aangegeven hoe dat in z’n werk gaat. Bij het indienen van een klacht kan het helpen om, […]

Log in to Reply
Reclame voor homeopathische griepvaccinatie mag niet. Natuurlijk niet. says:

29 March 2016 at 06:02

[…] kan, zoals eerder uitgelegd, de Reclame Code Commissie geen sancties opleggen. Echter, de minister van VWS en de Inspectie voor […]

Log in to Reply
Medische claims en gezondheidsclaims en SEO | Virtueel Present says:

5 May 2021 at 14:25

[…] en energieverslindende narigheid te voorkomen heb ik afspraken gemaakt met een jurist. Bedenk dat iedereen een klacht kan indienen. Juist dan is het erg fijn als je er zeker van kunt zijn dan jouw teksten aan de wetgeving […]

Log in to Reply

Klagen bij de Reclame Code Commissie

Steun Kloptdatwel

Comments

Trackbacks

Leave a Reply Cancel reply

Steun Kloptdatwel

Reader Interactions

Comments

Trackbacks

Leave a Reply Cancel reply