Kloptdatwel?

Pepijn van Erp

De linke weekendbijlage (25-2017)

by 15 Comments

De linke weekendbijlage (25-2017) 1

Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. Daarom willen wij in deze nieuwe rubriek een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel delen. Leesvoer voor in het weekend!

NB Suggesties voor een (nog) betere titel voor deze rubriek zijn overigens welkom! Ook tips voor links natuurlijk – via de redactie mail, Facebook, Twitter, of ook op het Skeptisch Chatten.

Hersenonderzoek bij Robbert van den Broeke?

by 61 Comments

Met het verstrijken van de tijd worden de strapatsen van zelfverklaard medium Robbert van den Broeke steeds bizarder. Zo zat hij begin 2016 zes dagen vast op verdenking van bedreiging via internet, liggen er naar verluidt nog alien tentakels in zijn vriezer te wachten op DNA-onderzoek en beweert hij recentelijk de vrouw van Joran van der Sloot bezwangerd te hebben. Er was echter ook een periode waarin sommigen zijn claims nog serieus wilden onderzoeken. Nederlandse wetenschappers zouden zelfs hersenonderzoek hebben gedaan bij Van den Broeke waaruit zou blijken dat hij nagenoeg hersendood is tijdens zijn paranormale sessies.

Dit is onder andere opgetekend door parapsycholoog Richard Krebber in een stuk in ParaAstro (2014, pdf). Het zou gaan om EEG-metingen:

Als eerste willen we met E.E.G.-apparatuur (Elektro Encefalo Gram; meet de activiteit van de hersenen aan de oppervlakte van de schedel) uitgebreid onderzoek doen naar de bewustzijnstoestand van Robbert, terwijl hij mentale foto’s maakt op digitale camera’s. Robbert is eerder al op die manier onderzocht en uit de twee onderzoeken bleek, dat Robbert inderdaad in staat was om mentale foto’s te maken terwijl zijn E.E.G. op die momenten aangaf dat hij nagenoeg hersendood was.

Hersenonderzoek bij Robbert van den Broeke? 2
Van den Broeke in een Engelstalige YouTube-video waarin hij ook spreekt over het wetenschappelijk onderzoek dat naar hem gedaan zou zijn.

Nu kun je met EEG-metingen alleen helemaal geen hersendood vaststellen, maar erg veel details staan er sowieso niet in het stuk over dat onderzoek. En die zijn ook nauwelijks elders te vinden. Wel wordt door het kamp Van den Broeke de suggestie gewekt dat de betrokken wetenschappers met de resultaten verlegen zijn en onder de pet willen houden. Zie bijvoorbeeld deze video uit 2013 (vanaf 5:15).

Dit blijkt niet helemaal het zoveelste onzinverhaal rond Van den Broeke. In een recent audioberichtje (vanaf 3:15) onthult Stan Pluijmen (partner in crime van Van den Broeke) aan Constantia Oomen dat er in ieder geval onderzoek zou zijn gedaan door Hans Gerding en Klaas van Egmond.  Geen onbekende wetenschappers, beiden waren hoogleraar. Gerding was bijzonder hoogleraar metafysica in de geest van de theosofie aan de universiteit van Leiden en directeur van het Parapsychologisch Instituut. Van Egmond is een prominente persoon in duurzaamheidskringen en tot voor kort hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Van Egmond staat ook bekend om zijn interesse in het graancirkelfenomeen en zal via die hoek vermoedelijk in contact gekomen zijn met Van den Broeke.

Een onderzoek aan het Parapsychologisch Instituut was indertijd misschien nog niet zo’n gek idee. Wijlen Rob Nanninga opperde in 2006 (dus nog na het genverbrander-incident) op het Fok!-forum dat dat misschien wel een geschikte partij zou zijn om een eerste onderzoek uit te voeren als redelijk neutrale partij die niet verdacht kan worden van een vooringenomen (skeptische) houding tegenover het paranormale. Op een eerdere uitnodiging (in 2005) vanuit Skepsis was Van den Broeke niet ingegaan, hoewel die altijd riep – en nog steeds roept – dat hij graag onderzocht wil worden.

Uit onafhankelijke bron kreeg ik bevestiging dat deze hooggeleerde heren inderdaad iets van een onderzoek gedaan hadden met Van den Broeke. Maar toen ik ze zelf per e-mail vroeg om een toelichting over wanneer het plaatsgevonden zou hebben en waar (aan het Parapsychologisch Instituut?), wie er nog meer bij betrokken waren, wat de onderzoeksvragen en onderzoeksopzet waren geweest, en natuurlijk wat de resultaten waren, kreeg ik helaas nul op het rekest. Na een keer aandringen schreef Van Egmond namens beiden: “eerdere ervaringen en mailwisselingen hebben duidelijk gemaakt dat onze wederzijdse mens- en wereldbeelden dermate ver uit elkaar liggen, dat verdere uitwisseling van informatie over dit onderwerp zinloos is.” en dat ze dus niet bereid waren mij meer informatie te verschaffen.

Beetje jammer en wat flauw, vond ik. Met Van Egmond heb ik in het verleden inderdaad wel eens een akkefietje gehad, maar met Gerding had ik nog nooit eerder contact gezocht en ook nog nooit over zijn activiteiten geschreven.
Gelukkig lieten de heren via een tussenpersoon toch wat meer los. Ja, Gerding en Van Egmond hebben een verkennend onderzoekje met Van den Broeke gedaan. En ja, daar was ook sprake van een soort EEG-meting. Die was echter wat provisorisch, met slechts twee elektroden (normaal gebruik je er iets van 20). Het is dus niet echt verrassend dat er niets bijzonders uit kwam. De elektrische signalen van het hart zouden al voor te veel storing hebben gezorgd om iets over hersenactiviteit te kunnen zeggen, laat staan dat ze iets als ‘hersendood’ of een gebrek aan hersenactiviteit hebben waargenomen.
Wat ze nog meer gedaan hebben aan tests met Van den Broeke is me niet bekend. Volgens Pluijmen beschouwden ze de paranormale foto’s van Robbert als bedrog en waarom zouden we daaraan twijfelen als het vanuit die hoek gemeld wordt?

Of het onderzoek van Van Egmond en Gerding hetzelfde onderzoek betreft als waarover Krebber het heeft, is overigens niet helemaal zeker, maar het lijkt voor de hand te liggen. Of we de overige details van het verhaal van Pluijmen kunnen vertrouwen, is ook maar de vraag, bijvoorbeeld over dat onderzoek bij spiritueel therapeut Rens Hendriks (‘het extreme geval’), die er mede verantwoordelijk voor is dat Van den Broeke het spirituele pad op ging.

Veel blijft nog onduidelijk, maar in ieder geval is nu weer een detail uit de ‘Van den Broeke-saga’ enigszins opgehelderd en wie weet volgt de rest ook nog wel een keer.

Green Happiness interviewt David Wolfe over levensduurverlengende buckyballs

by 3 Comments

Een tijdje geleden konden we allemaal lachen om de onzin die de dames van Green Happiness zoal de wereld inslingeren aan, vast goedbedoelde, maar volstrekt ongefundeerde voedingsadviezen. En voor wie het niet meer weet, kijk even de video terug die Arjen Lubach erover maakte. Natuurlijk gingen de dames gewoon door. Vandaag bereikten ze wel een nieuw dieptepunt door een interview met … David Wolfe.

Green Happiness interviewt David Wolfe over levensduurverlengende buckyballs 3
De dames van Green Happiness flankeren David Wolfe

Voor wie het niet weet, David ‘Avocado’ Wolfe is een van de grootste onzinverkopers die op aarde rondloopt en uw Facebook tijdlijn wel eens vervuilt met bizarre pseudowetenschap doordat een wat minder skeptische Facebookvriend zijn posts deelt. Wolfe gelooft onder andere in chemtrails, de platte aarde, is antivaxxer en wie weet niet wat meer. Of hij doet in ieder geval heel erg goed alsof, omdat elke aandacht voor hem misschien wel leidt naar zijn webwinkeltje met superfoods. Fameus is ook zijn cacaofantasie.

Het interview op de website van Green Happiness werd echter al snel weer verwijderd, misschien door de ophef op Twitter. Gelukkig kan de geïnteresseerde het nog wel lezen middels een kopie in een internetarchief. In het stuk promoot Wolfe vooral het nuttigen van actieve koolstof, maar liever nog koolstof in de exotische vorm van het C60 molecuul, Buckminsterfullereen, ook wel bekend als Buckyballs. Wolfe:

Een onderzoeker uit Frankrijk was bezig met onderzoek naar C60 en het effect op dieren en met name muizen. Wat er gebeurde was dat hij per ongeluk de levensduur van muizen verdubbelde. Hij bewees ook dat C60, of superhoutskool, in wezen het meest krachtige ontgiftingsmiddel van alle tijden is én dat detox belangrijker is dan voeding.

Die claim lijkt gebaseerd op onderzoek van Franse wetenschappers onder leiding van Fathi Moussa (Université Paris-Sud) die er in 2012 een artikel over publiceerden in Biomaterials:  The prolongation of the lifespan of rats by repeated oral administration of [60]fullerene. De onderzoekers zetten drie groepen ratten op een verschillend ‘dieet’. Ze kregen in het begin dagelijks ofwel een injectie (in de maag) met water, met alleen olijfolie, ofwel olijfolie met de C60 moleculen. Na de eerste week kregen ze deze behandeling nog maar eens per week en later nog maar eens per twee weken. Dat deden ze totdat één rat (uit de controlegroep met water) na 17 maanden de geest gaf. Daarna werden de overige dieren verder niet behandeld, maar alleen geobserveerd.
De dieren in de watergroep bleken aan het einde gemiddeld 22 maanden geleefd te hebben, die in de olijfoliegroep 26 maanden, maar die in de olijfolie+C60 groep maar liefst 42 maanden (waaronder een rat die de bijzondere hoge leeftijd van 66 maanden zou hebben gehaald). De onderzoekers speculeerden dat de anti-oxiderende eigenschappen van de C60 moleculen hiervoor verantwoordelijk zouden kunnen zijn.

Het artikel ging in 2012 als een vuurtje rond, maar er kwam snel ook kritiek. In een artikel in de Huffington Post worden ook een aantal duidelijke fouten in de het stuk aangewezen. Maar die verkeerde grafieken en dubbel gebruikte microscoopafbeeldingen van leverweefsel, werden later in een corrigendum rechtgezet door de Franse onderzoekers. Laten we er maar even van uitgaan dat het om oprechte vergissingen ging.
De rest van de kritiek blijft gewoon staan, misschien is het belangrijkste op te merken dat het maar om 6 ratten per groep ging bij het experiment waarin gekeken werd naar de levensduur. Dat was trouwens ook niet onderzoeksvraag vooraf, die was eerder gericht op het bekijken of C60 een mogelijk toxisch zou werken, dus of het mogelijk de levensduur zou verkorten!

Uit het artikel in de Huffington Post:

It seems even the lead author Fatmi Moussa who admits he will be repeating the study with larger groups isn’t so convinced himself. Asked if he has started taking some of his own medicine he replied “no, I do not consume C60 at this time.”

Ik vond nog geen recenter onderzoek (van Fathi Moussa) waarin dit onderzoek zou zijn herhaald. Er is nog maar weinig reden om aan te nemen dat dit meer is dan een statistische uitschieter. Jammer voor al die ratten die zitten te springen om zo’n levensverlengend elixer.

Platform Integrale Gezondheidszorg misleidt met petitie ‘Alle uren tellen’

by 9 Comments

Heel wat alternatief werkende artsen zullen zich vanaf 1 januari 2018 niet meer als arts mogen presenteren. Alle basisartsen die voor 2013 hun artsexamen haalden, moeten zich namelijk voor het eind van dit jaar laten herregistreren in het BIG-register. En dat wordt lastig als je niet kan aantonen dat je in de afgelopen vijf jaar gemiddeld minstens 8 uur per week reguliere zorg hebt verleend. Jan Willem Nienhuys, secretaris van Skepsis, voorzag op het Skepsis-blog dat bijvoorbeeld de AVIG heel wat zieltjes zal verliezen. En dat alternatieve zorginstellingen die zich nu nog ‘artsencentrum’ noemen, hun naam zullen moeten wijzigen.

Platform Integrale Gezondheidszorg misleidt met petitie 'Alle uren tellen' 4

Aanhangers van alternatieve zorg vinden het natuurlijk volkomen onterecht dat de tijd die met homeopathische kletspraatjes, creatief geprik met acupunctuurnaaldjes, onzinnig geduw en getrek aan ledematen, en wat voor kwakzalverij nog meer, niet meetelt. Het verse Platform voor Integrale Gezondheidszorg startte daarom zeer recent een petitie: ‘Alle uren tellen!’ In de begeleidende tekst deed het platform eerst voorkomen alsof de minister bij het invoeren van de herregistratie was afgeweken van een advies van de KNMG, die als standpunt zou hebben dat dit soort alternatieve handelingen uitgevoerd door een arts wél zouden moeten meetellen. Uiterst merkwaardig. Maar het bleek bij navraag natuurlijk gewoon een leugen.

Toen de Vereniging tegen de Kwakzalverij dit aan de kaak stelde bij de KNMG en die vervolgens een boze mail stuurde naar het platform, werd de tekst bij de petitie ijlings aangepast, maar dat zie je alleen als je op het knopje ‘nieuws’ bij de petitie klikt of helemaal naar beneden scrollt. Op de website van het platform staat iets van uitleg:

Wij waren er op basis van onze bronnen vanuit gegaan dat de KNMG dit standpunt deelde, maar dat blijkt onjuist. Uiteraard betreuren wij dit standpunt, want er is geen land in Europa is waar dit onderscheid zo gemaakt wordt. Integendeel, in Zwitserland bijvoorbeeld worden acupunctuur, homeopathie, natuurgeneeskunde en antroposofische geneeskunde volledig gelijkgesteld aan de conventionele geneeskunde en vanuit de basisverzekering vergoed (1). Ook in Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Italië en Portugal is er volledige erkenning van deze vakgebieden en zijn de titels van artsen beschermd.

Dit is behoorlijk schijnheilig. Het platform wist al een week voordat de KNMG zelf aan de bel trok, dat niet kon kloppen wat er gesteld werd. Op 23 mei had Nienhuys ze dat namelijk al duidelijk gemaakt na opheldering gevraagd te hebben bij de KNMG. En dat ze in andere landen van overheidswege anders omgaan (qua vergoeding of erkenning) met alternatief werkende artsen, zegt ook niet direct iets over het standpunt van de organisaties in die landen die een vergelijkbare positie hebben als de KNMG. En dat ook nog los van de vraag of ze hier wel een waarheidsgetrouwe weergave geven van de situatie in die landen. Maar dergelijke nuances zal ze wel een (integrale) zorg zijn.

Bij de Vereniging tegen de Kwakzalverij kunt u meer lezen over deze petitie en de herregistratie.

NB Wie de website van het platform bekijkt zal ook nogal wat verwijzingen naar onderzoeken aantreffen die al eerder besproken zijn op de websites van de VtdK en Kloptdatwel. Zo kom je op de homepage de onderzoeken van Kooreman en Baars tegen, maar ook de biggenstudie van Camerlink en Ellinger. Het platform lijkt een voorzetting van het Patiëntenplatform Complementaire Gezondheidszorg (de bestuursleden komen nagenoeg overeen), die we kennen van de door prominenten ondertekende kwakbrief, die ook behoorlijk misleidend was. Wie dus denkt dat deze misleiding slechts een beginnersfoutje was van onervaren bestuursleden van een nieuwe stichting, heeft het mis.

Sterven aan een oorontsteking – homeopathisch advies werd Francesco (7) fataal

by 32 Comments

Een drama in Italië: de zevenjarige Francesco werd vrijdagmiddag hersendood verklaard in het ziekenhuis van Ancona. Hij overleed aan een dubbele oorontsteking waartegen te laat een adequate behandeling werd gestart. Pas nadat het jongetje na vijf dagen hoge koorts bewusteloos raakte, brachten zijn ouders hem dinsdagnacht naar het ziekenhuis waar helaas niet veel meer voor hem gedaan kon worden: zijn hersenen bleken al te zeer aangetast door de uit de hand gelopen infectie. Dit was waarschijnlijk heel anders gelopen als de ouders niet hadden vertrouwd op de homeopathische arts die Francesco behandelde en hen afraadde om in dit geval de reguliere gezondheidszorg op te zoeken.

Sterven aan een oorontsteking - homeopathisch advies werd Francesco (7) fataal 5

Dit nieuws is in het Nederlands te lezen via het AD, maar meer informatie is uiteraard te lezen op de Italiaanse nieuws websites, een verzameling links hieronder.

Het gaat om een homeopathisch arts met de naam Massimiliano Mecozzi, waarbij de familie al een aantal jaren liep. Die zette bij Francesco een homeopathische behandeling in voor de ooronsteking en keek het aldus 15 dagen aan, terwijl het maar niet beter ging met de jongen. Er is ook sprake van een kinderarts van de familie, maar die stelt dat hij in die periode nooit geraadpleegd is door de familie.
Volgens een bericht had Mecozzi had zich een paar jaar geleden uit het artsenregister laten schrijven om zich bij een mystiek-spirituele beweging te voegen die gelooft dat de Apocalyps aanstaande is. In die tijd zou hij klusjes verrichten in een supermarkt. Blijkbaar kon hij zich een paar jaar later weer moeiteloos inschrijven als arts.
De ouders zouden geen verstokte aanhangers van de homeopathie zijn, maar er wel op vertrouwen voor ‘onschuldige’ aandoeningen. Er is ook sprake van dat zij niet snel naar antibiotica zouden willen grijpen. Intussen is er een onderzoek wegens doodslag ingesteld naar deze homeopaat. Bij een huiszoeking werden zijn computers, telefoons en ‘medicijnen’ in beslag genomen.

Selectie uit de Italiaanse berichtgeving:

Intussen zijn er natuurlijk ook verdedigende reacties vanuit het homeopathische kamp. Meer daarover is te vinden op het weblog van Sylvie Coyaud: Ocasapiens – Indietro tutta. Komt er op neer dat de organisaties van homeopaten stellen dat homeopathie alleen maar bedoeld is als aanvullende behandelwijze. En de eeuwige dooddoener dat het in de reguliere zorg ook wel eens misgaat. Lees bijvoorbeeld ook dit interview met Christian Boiron. Die stelt heel hypocriet dat het bij verantwoorde toepassing van homeopathie allemaal valt en staat met de deskundigheid van de arts, maar intussen wel zijn miljoenen heeft verdiend met de verkoop van onwerkzame suikerbolletjes onder de naam Oscillococcinum die gewoon via de drogisterijen worden verkocht, zonder dat daar een arts aan te pas hoeft te komen.