artsencollectief

De groep artsen die zich vorig jaar zomer roerde met brandbrieven over de maatregelen die genomen worden voor de bestrijding van de corona-epidemie heeft zich onlangs geformaliseerd tot de stichting Artsen Covid Collectief. In diverse media is al uitgebreid aan de orde gekomen dat deze club artsen voor een groot deel bestaat uit artsen die nogal welwillend staan tegenover alternatieve behandelwijzen of zelfs gewoon als kwakzalver betiteld kunnen worden. Het verbaast dan ook niet echt dat deze groep ook heel kritisch staat tegenover de vaccinaties tegen het coronavirus die nu goedgekeurd zijn en worden ingezet.

Het collectief schuwt er niet voor uiterst misleidende informatie over deze vaccins te geven in hun FAQ. Het zou hier te ver voeren om alles wat daar aan desinformatie staat te behandelen, maar kijk hier eens hoe ze het nut van vaccineren wegredeneren als slechts een marginale beperking van het risico om COVID-19 op te lopen:

Wat er in de eerste alinea staat klopt nog wel, die 95 procent effectiviteit moet je niet lezen als een bescherming die ervoor zorgt dat als je met covid-19 besmet raakt je dat 95 procent minder ernstig krijgt, of zoiets. Maar de tweede alinea is haast op misdadige wijze misleidend. Laten we achteraan beginnen: “Het feit is dat COVID-19 weinig voorkomt. Ook zonder vaccin is de kans klein om besmet te raken.” Dit is gewoon een regelrechte leugen. In Nederland zijn – ondanks alle maatregelen – in krap een jaar tijd inmiddels ruim 900.000 mensen positief getest op SARS-CoV-2 en waarschijnlijk ligt het aantal mensen dat besmet is geweest enkele malen hoger. Hoe kun je dan ‘met droge ogen beweren dat ‘ook zonder vaccin de kans klein is om besmet te raken’?

‘COVID-19 komt weinig voor’ volgens deze artsenclub. Zijn ze gek geworden? Of hebben ze gewoon een heel raar begrip van ‘weinig’? Dat zou kunnen, want uit de zinnen ervoor blijkt hun ernstige beperking in het op juiste wijze interpreteren van de cijfers. Ja, het klopt dat er in de ongeveer twee maanden dat de test van het Pfizer-vaccin liep er maar weinig van de deelnemers besmet raakten, maar dat hangt natuurlijk volledig af van de infectiedruk in die tijd in de landen waar de test loopt en met de relatieve korte periode waarin dit aantal besmettingen is vastgesteld. Deze korte periode was echter lang genoeg om het indrukwekkende effect van het vaccin op te kunnen merken.

In de volgende vraag duiden de artsen van het collectief de effectiveit van het vaccin  als relatieve risicoreductie:

Als je kijkt naar het effect van medicijnen bij een ziekte, is dit een normale manier om een effect te duiden, maar hier gaat het om een besmettelijke ziekte. Iedereen in die groepen van 100 mensen uit het voorbeeld kan nog ziek worden zonder vaccinatie. Als je het virus zou laten rondrazen zonder beperkende maatregelen zouden in de groep zonder vaccinatie naar schatting 70 personen COVID-19 krijgen, waarvan enkele ernstig, totdat er mogelijk groepsimmuniteit ontstaat. In de gevaccineerde groep zouden er naar verwachting 5 personen kans lopen om COVID-19 te ontwikkelen. Het is zelfs maar de vraag of die überhaupt besmet kunnen raken, omdat het best waarschijnlijk is dat de vaccinatie ook transmissie van het virus voorkomt of heel erg beperkt.

Het artsencollectief voert volstrekt ten onrechte het lage aantal deelnemers in de proef met het Pfizer vaccin dat COVID-19 opliep aan, als argument dat een vaccin maar weinig gezondheidswinst oplevert. Deze artsen gaan er aan voorbij dat het hier om resultaten uit een heel korte periode gaat en negeren het risico om met SARS-CoV-2 besmet te raken over langere periode zonder beperkende maatregelen. Hun stelling dat ‘mensen na een volledige vaccinatie 0,8% minder kans hebben om een besmetting op te lopen’ is daarom een grove leugen. Die kans hangt af van hoe ruim het virus verspreid is in de samenleving, op welke wijze en hoe vaak je contact hebt met anderen, hoe lang het vaccin werkzaam blijft, etcetera. Veel daarvan is nog niet duidelijk en verandert mogelijk in de tijd, maar duidelijk is wel dat het vaccin op dit moment de kans dat je COVID-19 oploopt enorm verlaagt.