galileo

‘Werkt prima die acupunctuur!’ zegt de presentator op ironische toon. De camera laat zijn gezicht zien met daarop een grimas die zo te zien veroorzaakt wordt door pijn. In het volgende shot is de reden te zien: een arts is bezig een moedervlek weg te snijden tussen een woud van acupunctuurnaalden.

Sinds kort wordt iedere dag om 19:30 op RTL5 het programma Galileo uitgezonden. In dit populair wetenschappelijk programma worden antwoorden gezocht op vragen als: Hoe overleef ik een helikoptercrash? Kun je verliefdheid opwekken? Hoe kan ik een lijk laten verdwijnen? En hoe sla je eigenlijk iemand met één tik knock-out? Deze vragen worden beantwoord door middel van proeven en experimenten in items van ongeveer 10 minuten.

Een van de vragen in de aflevering van 7 maart was: Kun je opereren zonder verdoving? De presentatoren testten dit door een tatoeage te laten zetten én een moedervlek te laten verwijderen met behulp van verdoving door acupunctuur. Om het verschil te voelen deden ze het eerst zonder en daarna met acupunctuurnaalden.

De aflevering begint helaas met een aantal dubieuze/foutieve beweringen zoals:

• Acupunctuur wordt al 3000 jaar gebruikt – acupunctuur van voor de 20ste eeuw had meer te maken met aderlaten, doorprikken van abcessen, dichtschroeien van wonden of het maken van blaren. Het instrumentarium daarvoor leek ook nog helemaal niet op de nu gebruikte flinterdunne naaldjes. Meridianen zijn ook een redelijk recent bedenksel. Zie acupunctuur was en is astrologie.
• Het wordt in China gebruikt voor open hartoperaties  – Acupunctuur is wel gebruikt bij hartoperaties in China, maar als je goed kijkt naar de verslagen werd er naast acupunctuur ook (lokale) verdoving gebruikt en ging het meestal om kleinere ingrepen. Zie Chinese Acupuncture For Heart Surgery Anesthesia.
• Het wordt al duizenden jaren gebruikt dus het kan geen placebo effect zijn – Acupunctuur in deze vorm is vrij jong, en op grond van het beschikbare onderzoek moet het placebo-effect van deze theatrale naaldenprikkerij indrukwekkend genoemd worden.

Na de beeldfragmenten van het pijnlijke experiment voor de beide presentatoren is de conclusie: acupunctuur werkt niet als verdoving bij dit soort ingrepen. Hoewel een dergelijk experiment natuurlijk veel te klein is om dit wetenschappelijk vast te stellen, is dit voor de mensen die zich een beetje verdiept hebben in acupunctuur natuurlijk geen verrassing. Vrijwel het hele effect van acupunctuur wordt door het placebo-effect verklaart en daar waren deze presentatoren blijkbaar niet gevoelig voor.

‘Ik had wel gehoopt dat het bij jou beter zou werken’ reageert de acupuncturist Dolf Chin See Chong om vervolgens af te sluiten met ‘Ik heb het wel vaker gedaan en dan lukt het wel. Maar iedere persoon is anders’.

Gelukkig is de gebruikelijke manier van verdoven bij dit soort ingrepen minder kieskeurig en dus een betere optie.

Lees meer over de geschiedenis, werkzaamheid en gevaren van acupunctuur op de sites van:

• Skepsis, hier en hier
• Cochrane

Hieronder is de aflevering terug te kijken: