• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

johan cruijff

Bijgeloof werkt

31 May 2012 by Gert Jan van 't Land 24 Comments

Een Power Balance armbandje doet het niet beter dan een willekeurig ander armbandje. We schreven gisteren dat Amerikaanse skeptici dit een dubbelblind onderzoek hebben aangetoond. De onderzoekers suggereren dat het Power Balance armbandje hetzelfde effect heeft als elke andere talisman. Het tijdschrift Quest (‘braintainement’) schreef een paar maand geleden (oktober 2011) dat sporters echt baat hebben bij bijgeloof. Maar je moet het niet te bont maken, schrijft Quest.

Bijgeloof werkt 1
De cover van Quest 10-2011: het blad toont een mediterende sporter op de cover als voorbeeld van bijgeloof in de sportwereld.

‘Voor elke wedstrijd stopt de Formulie 1-kampioen Sebastian Vettel een geluksmunt achter zijn schoenveter’ begint het artikel in Quest om daarna in te gaan op de gewoonte van mensen om overal verbanden te zien, ook waar die er niet zijn. Evolutiebiologen noemen vaak het voorbeeld van het ritselende struikgewas in de tijd dat de mensen nog op de savanne leefden. Is het de wind? Is het een tijger? Neem liever het zekere voor het onzekere: als je het op een lopen zet, dan ben je misschien wel buiten adem maar je leeft tenminste nog. Maar als je geen acht slaat op het geritsel, is er inderdaad een kleine kans dat een likkebaardende tijger ‘hap’ zegt terwijl jij nietsvermoedend verder loopt. Je rent vermoedelijk 99 keer voor niets, maar net die ene keer redt het je leven. Het kan kortom volgens de evolutiebiologen in je voordeel zijn om snel verbanden te zien, ook als die er niet zijn. Op deze manier wordt vaak onderbouwd dat mensen makkelijk geloof hechten aan complottheorieën. Dit is immers ook een vorm van het vinden van verbanden die er niet zijn. Maar op dezelfde manier wordt ook verklaard dat mensen gevoelig zijn voor bijgeloof.

Niet alleen mensen zijn gevoelig voor het zien van verbanden die er niet zijn. In het Quest-artikel wordt ook het bekende onderzoek van de Amerikaanse psycholoog Skinner aangehaald. Die leerde duiven om allerlei bijgelovige handelingen te verrichten omdat ze dachten dat ze daarmee invloed konden hebben op het krijgen van voer. De Wikipedia schrijft hierover:

Bijgeloof werkt 2
De psycholoog Skinner leerde duiven bijgelovig gedrag aan (foto: flavinscorner.com).

‘He discovered that the pigeons associated the delivery of the food with whatever chance actions they had been performing as it was delivered, and that they subsequently continued to perform these same actions.[48] One bird was conditioned to turn counter-clockwise about the cage, making two or three turns between reinforcements. Another repeatedly thrust its head into one of the upper corners of the cage. A third developed a ‘tossing’ response, as if placing its head beneath an invisible bar and lifting it repeatedly. Two birds developed a pendulum motion of the head and body, in which the head was extended forward and swung from right to left with a sharp movement followed by a somewhat slower return’.[49][50]

Een sportpsycholoog legt in het artikel in Quest uit dat het uitvoeren van bijgelovige rituelen de sporter een gevoel van controle kan geven. Opmerkelijk is dat het blad onder bijgeloof ook allerlei modieuze visualisatie-oefeningen schaart die veel sporters uitvoeren.

Het aantrekken van sportkleding op precies dezelfde manier voor iedere wedstrijd kan een zelfverzekerd gevoel geven:

‘Voor de sporter is het nu eenmaal beter een verband te leggen dat er eigenlijk niet is, tussen de aankleedvolgorde en de uitslag, dan onzeker over de voorbereiding aan de wedstrijd te beginnen’. … ‘Dankzij dat bijgeloof is een sportman even niet met negatieve gedachten bezig. En als hij op die manier het gevoel krijgt dat de kans op succes groter wordt? Dan stapt hij veel zelfverzekerder het veld op’.

Bijgeloof werkt 3
Johan Cruijff werkte voor het begin van een wedstrijd altijd een hele waslijst aan bijgelovigheden af. Onderzoekers van de Universiteit van Keulen geven hem gelijk. Vermoedelijk maakt bijgeloof zelfverzekerder en dat leidt tot betere prestaties (foto: wikimedia commons, Pvt_Pauline).

Dat klinkt heel aannemelijk en volgens Quest is er ook onderzoek dat dit effect bevestigt. Het tijdschrift haalt een recent onderzoek aan van psychologen van de Universiteit van Keulen. In een experiment moesten mensen een bal door een gat schieten. Dat lukte aanmerkelijk beter als ze te horen hadden gekregen dat ze een ‘geluksbal’ mochten gebruiken. In een tweede proef lukte het de proefpersonen aanmerkelijk sneller om 36 balletjes in evenzoveel gaatjes te werken als ze te horen hadden gekregen dat er voor hun geduimd zou worden.

Een derde proef leidde tot het resultaat dat een persoonlijke talisman ook een positief effect heeft op de sportieve prestatie. En dat verklaart volgens het Amerikaanse onderzoek dat we gisteren bespraken het succes van de Power Balance armbandjes. De armbandjes werken alleen als je zeker weet dat je er een om hebt. Het idee dat veel topsporters met hetzelfde armbandje rondlopen, zal hierbij vermoedelijk helpen.

Maar je moet het niet te bont maken volgens Quest. Soms voeren mensen zulke lange en ingewikkelde rituelen uit om geluk of succes af te dwingen dat dit uitmondt in disfunctioneel of dwangmatig gedrag. Maar een Power Balance armbandje valt volgens mij beslist niet in die categorie.

Wie meer wil weten verwijst Quest naar het uitstekende boek van Richard Wiseman: Paranormality: waarom geloven mensen in het ongelooflijke? Als je dit boek koopt via de link naar bol.com hieronder steun je Kloptdatwel (dit is de Engelstalige versie).

 

Filed Under: (Bij)Geloof, Wetenschap Tagged With: bijgeloof, complottheorieen, johan cruijff, onzinnige apparaten, power balance, quest

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Skepter 35.2 – Zomernummer 2022
8 June 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.2 – Zomernummer 2022

Subliminale reclameboodschappen, communicerende planten, intelligente dieren en een uitgebreide quiz om denkfouten te ontdekken. En hoe zit dat nu met het populaire mindfulness? Lees erover in het nieuwe nummer van Skepter. Het bericht Skepter 35.2 – Zomernummer 2022 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen
15 May 2022 - Pepijn van Erp

  Het tweejaarlijks georganiseerde congres van de koepel van Europese skeptische organisaties ECSO zal komende keer plaatvinden in Wenen, van 8 t/m 11 september. Een uitgelezen moment om actieve skeptici te onmoeten en te horen waar die zich zoal mee bezighouden in hun landen. Zeker nu het het weer het eerste congres is na het ... Meer lezen Het bericht European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Gauquelin’s Mars Effect
9 March 2022 - Jan Willem Nienhuys
Gauquelin’s Mars Effect

For Dutch version click on flag.   The Mars Effect kept skeptics quite busy for quite some time. One of the amazing things is how easily all kinds of skeptics were fooled and how quickly they launched themselves into investigations without examining properly the source of this effect. Rereading the original articles doesn’t lessen this ... Meer lezen Het bericht Gauquelin’s Mars Effect verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

SKEPP reikt jaarlijkse prijzen uit
14 June 2022 - tayson

Sinds 1996 reikt SKEPP, de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale, jaarlijks twee prijzen uit. De Zesde Vijs wordt uitgereikt aan iemand die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve wetenschappelijke kennis. De twijfelachtige eer van de Skeptische Put gaat naar een persoon of organisatie die zich tegen de verwachtingen in uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld inzake wetenschap. [...]

Expertengroep GEMS wint Zesde Vijs - Laudatio
14 June 2022 - tayson

Goed twee jaar geleden, op 18 maart 2020, ging ons land voor de eerste keer in lockdown. Niet-essentiële winkels gingen dicht, thuiswerken werd de norm, de horeca sloot de deuren, niet-essentiële verplaatsingen werden verboden, op school werden lessen opgeschort en zelfs de grenzen gingen gedeeltelijk toe. Het concept bubbel werd ingevoerd, waardoor ook contacten met familie en vrienden fors werden ingeperkt. In een rusthuis in Brussel stierf diezelfde maand de eerste Belgische burger aan covid-19. Iedere dag zagen we de nieuwsberichten over stijgende coronacijfers. [...]

SKEPP op Nerdland - illusies en vraagstukken
8 June 2022 - Paul De Belder

Ben je niet op het festival geraakt? Of wil je nog eens nalezen hoe het weer in elkaar stak? Op deze pagina vind je een beschrijving van alle vraagstukken waar onze bezoekers zich het hoofd over braken. De oplossing en verklaring zit telkens weggestopt achter een link. Probeer het eerst zelf, voor je gaat "spieken". Sommige proeven of illusies konden enkel ter plaatse worden uitgevoerd of ervaren, omdat er specifieke objecten voor nodig waren. [...]

Racism, Medicine, and the #GoldfarbChallenge
26 June 2022 - Jonathan Howard

There's evidence doctors are biased. There's no evidence that learning about this subject is dangerous for medical students. The post Racism, Medicine, and the #GoldfarbChallenge first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Gender-affirming care is not “experimental”
25 June 2022 - AJ Eckert

Gender-affirming care remains the evidence-based standard of care for gender dysphoria in transgender adolescents, despite claims by some laws and lawmakers that it is “experimental”. The post Gender-affirming care is not “experimental” first appeared on Science-Based Medicine. [...]

The Shocking Link Between a Popular Toy Company and Preventable Infant Deaths
24 June 2022 - Clay Jones

The 2019 recall of a dangerous infant sleep product helped uncover how corporate greed and poor federal regulations contributed to preventable deaths and helped lead to improvements that will save lives. The post The Shocking Link Between a Popular Toy Company and Preventable Infant Deaths first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Richard Rasker on De linke weekendbijlage (26-2022)Ter illustratie: - Vrouw krijgt thuis miskraam - Vrouw gaat naar ziekenhuis wegens bloedingen en pijn - Vrouw wordt gearresteerd
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (26-2022)Het ging niet om het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen, maar om het volgende stukje: Waarbij er dus strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (26-2022)@Renate1 Ik begrijp niet zo goed wat het waanidee dat de natuur perfect is, te maken zou moeten hebben met
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (26-2022)@Renate1 Nu deze link dan maar: https://www.mareonline.nl/opinie/waarom-ik-mij-schaam-voor-mijn-alma-mater/
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (26-2022)Ik weet niet of het nu harteloosheid is, of gewoon het waanidee dat de natuur perfect is en dat als

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2022 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in