Kloptdatwel?

power balance

Bijgeloof werkt

by 24 Comments

Een Power Balance armbandje doet het niet beter dan een willekeurig ander armbandje. We schreven gisteren dat Amerikaanse skeptici dit een dubbelblind onderzoek hebben aangetoond. De onderzoekers suggereren dat het Power Balance armbandje hetzelfde effect heeft als elke andere talisman. Het tijdschrift Quest (‘braintainement’) schreef een paar maand geleden (oktober 2011) dat sporters echt baat hebben bij bijgeloof. Maar je moet het niet te bont maken, schrijft Quest.

Bijgeloof werkt 1
De cover van Quest 10-2011: het blad toont een mediterende sporter op de cover als voorbeeld van bijgeloof in de sportwereld.

‘Voor elke wedstrijd stopt de Formulie 1-kampioen Sebastian Vettel een geluksmunt achter zijn schoenveter’ begint het artikel in Quest om daarna in te gaan op de gewoonte van mensen om overal verbanden te zien, ook waar die er niet zijn. Evolutiebiologen noemen vaak het voorbeeld van het ritselende struikgewas in de tijd dat de mensen nog op de savanne leefden. Is het de wind? Is het een tijger? Neem liever het zekere voor het onzekere: als je het op een lopen zet, dan ben je misschien wel buiten adem maar je leeft tenminste nog. Maar als je geen acht slaat op het geritsel, is er inderdaad een kleine kans dat een likkebaardende tijger ‘hap’ zegt terwijl jij nietsvermoedend verder loopt. Je rent vermoedelijk 99 keer voor niets, maar net die ene keer redt het je leven. Het kan kortom volgens de evolutiebiologen in je voordeel zijn om snel verbanden te zien, ook als die er niet zijn. Op deze manier wordt vaak onderbouwd dat mensen makkelijk geloof hechten aan complottheorieën. Dit is immers ook een vorm van het vinden van verbanden die er niet zijn. Maar op dezelfde manier wordt ook verklaard dat mensen gevoelig zijn voor bijgeloof.

Niet alleen mensen zijn gevoelig voor het zien van verbanden die er niet zijn. In het Quest-artikel wordt ook het bekende onderzoek van de Amerikaanse psycholoog Skinner aangehaald. Die leerde duiven om allerlei bijgelovige handelingen te verrichten omdat ze dachten dat ze daarmee invloed konden hebben op het krijgen van voer. De Wikipedia schrijft hierover:

Bijgeloof werkt 2
De psycholoog Skinner leerde duiven bijgelovig gedrag aan (foto: flavinscorner.com).

‘He discovered that the pigeons associated the delivery of the food with whatever chance actions they had been performing as it was delivered, and that they subsequently continued to perform these same actions.[48] One bird was conditioned to turn counter-clockwise about the cage, making two or three turns between reinforcements. Another repeatedly thrust its head into one of the upper corners of the cage. A third developed a ‘tossing’ response, as if placing its head beneath an invisible bar and lifting it repeatedly. Two birds developed a pendulum motion of the head and body, in which the head was extended forward and swung from right to left with a sharp movement followed by a somewhat slower return’.[49][50]

Een sportpsycholoog legt in het artikel in Quest uit dat het uitvoeren van bijgelovige rituelen de sporter een gevoel van controle kan geven. Opmerkelijk is dat het blad onder bijgeloof ook allerlei modieuze visualisatie-oefeningen schaart die veel sporters uitvoeren.

Het aantrekken van sportkleding op precies dezelfde manier voor iedere wedstrijd kan een zelfverzekerd gevoel geven:

‘Voor de sporter is het nu eenmaal beter een verband te leggen dat er eigenlijk niet is, tussen de aankleedvolgorde en de uitslag, dan onzeker over de voorbereiding aan de wedstrijd te beginnen’. … ‘Dankzij dat bijgeloof is een sportman even niet met negatieve gedachten bezig. En als hij op die manier het gevoel krijgt dat de kans op succes groter wordt? Dan stapt hij veel zelfverzekerder het veld op’.

Bijgeloof werkt 3
Johan Cruijff werkte voor het begin van een wedstrijd altijd een hele waslijst aan bijgelovigheden af. Onderzoekers van de Universiteit van Keulen geven hem gelijk. Vermoedelijk maakt bijgeloof zelfverzekerder en dat leidt tot betere prestaties (foto: wikimedia commons, Pvt_Pauline).

Dat klinkt heel aannemelijk en volgens Quest is er ook onderzoek dat dit effect bevestigt. Het tijdschrift haalt een recent onderzoek aan van psychologen van de Universiteit van Keulen. In een experiment moesten mensen een bal door een gat schieten. Dat lukte aanmerkelijk beter als ze te horen hadden gekregen dat ze een ‘geluksbal’ mochten gebruiken. In een tweede proef lukte het de proefpersonen aanmerkelijk sneller om 36 balletjes in evenzoveel gaatjes te werken als ze te horen hadden gekregen dat er voor hun geduimd zou worden.

Een derde proef leidde tot het resultaat dat een persoonlijke talisman ook een positief effect heeft op de sportieve prestatie. En dat verklaart volgens het Amerikaanse onderzoek dat we gisteren bespraken het succes van de Power Balance armbandjes. De armbandjes werken alleen als je zeker weet dat je er een om hebt. Het idee dat veel topsporters met hetzelfde armbandje rondlopen, zal hierbij vermoedelijk helpen.

Maar je moet het niet te bont maken volgens Quest. Soms voeren mensen zulke lange en ingewikkelde rituelen uit om geluk of succes af te dwingen dat dit uitmondt in disfunctioneel of dwangmatig gedrag. Maar een Power Balance armbandje valt volgens mij beslist niet in die categorie.

Wie meer wil weten verwijst Quest naar het uitstekende boek van Richard Wiseman: Paranormality: waarom geloven mensen in het ongelooflijke? Als je dit boek koopt via de link naar bol.com hieronder steun je Kloptdatwel (dit is de Engelstalige versie).

 

Power Balance onderzocht: geen effect

by 15 Comments

De Amerikaanse skeptici hebben de Power Balance armbandjes (‘performance technology’) aan een serieus dubbelblind onderzoek onderworpen. ‘De uitkomst van het onderzoek zal geen enkele skepticus verbazen’ aldus het onderzoeksverslag in het blad Skeptical Inquirer. Volgens onderzoeker James Underdown heeft de Power Balance armband niet meer of minder effect dan iedere andere talisman.

Power Balance onderzocht: geen effect 4
Een Power Balance armbandje met hologram. Onderzoek laat zien dat het armbandje geen effect heeft op sportieve prestaties. Foto: CSI.

Armbandjes met diverse vermeende effecten zijn al enkele keren besproken op Kloptdatwel. Een paar dagen geleden schreef Pepijn van Erp over de reisziekte-armbandjes die de Hema in de winkel legt ondanks het feit dat er onvoldoende bewijs is voor de werkzaamheid ervan. We schreven ook al enkele keren over de Power Balance armbandjes: hoewel Power Balance in Australië is veroordeeld tot teruggave van het aankoopbedrag (zie dit artikel op het Skepsis Blog) en onze eigen Reclame Code Commissie Power Balance veroordeelde tot aanpassen van reclame-teksten moesten we begin 2011 melden dat Power Balance doorging met het aanprijzen van het armbandje. Ook nu nog meldt de Nederlandse website van Power Balance: ‘De Power Balance producten helpen je meer uit jezelf te halen’. Hetzelfde gebeurt op de Amerikaanse website van Power Balance, hoewel ze daar de aanprijzingen laten uitspreken door bekende sporters. Zo zegt de pro-golfer Ricky Barnes: ‘Power Balance has been great for me. It gives me what I need to perform at the highest level each week, on and off the golf course’.

Power Balance onderzocht: geen effect 5
Een vrijwilliger op het onderzoekscircuit. Foto: CSI.

De Amerikaanse skeptici hebben de Power Balance armbandjes onderworpen aan een eenvoudige dubbelblinde test. Als tegenwicht tegen de hordes topsporters die het armbandje aanbevelen op de website van Power Balance deed ook Olympisch Atlete Dominique Dawes mee aan het CSI-onderzoek. 16 vrijwilligers voltooiden een parcours met hindernissen. Er waren vier armbandjes, slechts één van de vier bevatte het door Power Balance als werkzaam aangemerkte hologram, drie armbandjes bevatten geen holgram. De bandjes waren netjes ingepakt, zodat zowel de onderzoekers als de vrijwilligers niet konden weten of een bandje wel of niet echt was. De uitkomst van het onderzoek laat zich raden: er was geen enkel verschil tussen de prestaties van de sporters met of zonder Power Balance armbandje. Onderzoeker James Underdown:

‘Our initial conclusion was that Power Balance bracelets have no discernable effect when the wearer doesn’t know whether or not he or she is wearing one with a hologram. In other words, the bracelet itself doesn’t seem to be doing anything. These results are consistent with work done by Richard Saunders for the Australian Skeptics (see “Power Balance Down and Out,” SI, News and Comment, September/October 2011) and by John Porcari at the University of Wisconsin at Lacrosse, both of whom conducted blinded tests of Power Balance’s efficacy and found no difference between Power Balance products and dummy stand-ins used to blind the user’.

Je bent kortom nogmaals gewaarschuwd: als je gelooft dat een klavertje vier geluk brengt of als je op vrijdag de 13e liever in bed blijft liggen, dan is de Power Balance misschien wel wat voor je.

 

Blijft Power Balance onzin verkopen?

by 13 Comments

Power Balance blijft onzin spuien via hun Twitteraccount en website.

Op 29 december schreven we op Kloptdatwel nog dat je in Australië dankzij de Australian Competition and Consumer Commission (ACCC) je geld terug kunt krijgen als je ontevreden bent over de Power Balance. Onze eigen Reclame Code Commissie deed op 6 september al een uitspraak over de Power Balance. Helaas moest Power Balance alleen de beweringen op de website verwijderen en kunnen Nederlandse consumenten niet zonder meer hun geld terug krijgen.

Rond 3, 4 en 5 januari kwamen een aantal andere media uit met het bericht dat Power Balance in Australië had toegegeven dat de bandjes niet werken, hier een voorbeeld van nu.nl. Hetzelfde bericht werd aangehaald dat wij op 29 december al noemden.

Sindsdien is Power Balance met een tegenoffensief begonnen. Dit ondanks het feit dat ze in Australië volstrekt onomwonden toegeven dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de Power Balance en dat ze aan misleiding hebben gedaan. Het lijkt er op dat ze verwarring proberen te zaaien om zo de verkopen toch op peil te houden:

Blijft Power Balance onzin verkopen? 6
De verklaring van Power Balance van 4 januari.

In een verklaring (klik op de afbeelding rechts voor een vergroting) die op 4 januari via Twitter werd verspreid valt te lezen dat:

In tegenstelling tot wat er beweerd wordt in de Australische pers, heeft Power Balance geen verklaring gedaan dat ons product niet effectief is. Dit is eenvoudigweg onwaar. De waarheid is dat, blijkbaar, sommige van onze eerdere verkoopclaims in Australië niet aan de standaard van de ACCC voldeden – er zijn veranderingen aangebracht en goedgekeurd, en gemeend werd dat daarmee de problemen waren verholpen.

Ze zijn ook overtuigd dat de toekomst nog rooskleuriger zal worden:

Een voorlopige studie, uitgevoerd door een onafhankelijke partij, (…) vond dat het dragen van het product een “statistisch significant” resultaat geeft op de prestaties van de drager.

Ook zeggen ze verder onderzoek te gaan doen.

Wij zijn benieuwd naar de resultaten van het onderzoek van Power Balance zelf, zouden we dat ooit krijgen? Nergens wordt namelijk informatie gegeven over wie het onderzoek heeft uitgevoerd, welke methoden er zijn gebruikt, of andere details die nodig zijn om de kwaliteit ervan te kunnen beoordelen. Wel wordt verwezen naar de uitstekende verkoopcijfers en de lof die het bandje van met name sportlieden heeft ontvangen.

Blijft Power Balance onzin verkopen? 7
“Geen wetenschappelijk bewijs” volgens Power Balance, sinds eind december op hun australische website te vinden.

Het interessante is nu dat Power Balance, zoals gezegd, in Australië onomwonden stelt dat er “geen geloofwaardige wetenschappelijke bewijzen zijn die hun claims ondersteunen”. Power Balance zegt dit op de Australische Power Balance website (of klik op de afbeelding rechts).

Volgens Power Balance is “geen wetenschappelijk bewijs dat de claims ondersteunt” blijkbaar iets heel anders dan te zeggen dat het bandje niet werkt. Daar zijn wij even sprakeloos van bij kloptdatwel. Als wetenschappelijk is aangetoond dat iets niet werkt, hoe kun je dan zeggen dat het wel werkzaam kan zijn??? Wetenschap zegt iets over de werkelijkheid. Het wetenschappelijke recept is simpel: doe een goede test en observeer de uitkomst. De Power Balance is op de juiste manier getest, de uitkomst is blijkbaar dat het bandje niet werkt. Einde oefening voor kloptdatwel.

Natuurlijk ging het bericht waarin Power Balance toegeeft dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor hun claims de hele wereld rond. De kwaliteitskrant NRC Handelsblad besteedde er zelfs aandacht aan nadat het een Trending Topic worldwide was op Twitter (over de hele wereld gezien werd “Power Balance admits their” het meeste genoemd, de zin eindigde vaak met “product is a fraud”, “wristbands are a scam” etc.)

Zoals gezegd reageerde Power Balance met de aan het begin van dit bericht genoemde verklaring op hun Amerikaanse site die geformuleerd lijkt met de bedoeling om de suggestie te wekken dat de Power Balance band wel werkt. Daarnaast stuurde het een aantal leuk bedoelde tweetjes rond met als vermoedelijk doel tegenwicht bieden aan het Trending Topic. Daarin zeggen ze zelfs ‘Power Balance werkt, wij garanderen het’.

Blijft Power Balance onzin verkopen? 8
Onderste link verwijst naar de verklaring, zie bovenaan deze post.

Jared Dudley, een professionele basketballer vroeg zich af of het allemaal echt waar was. Zijn trainers zweren er namelijk bij:

Blijft Power Balance onzin verkopen? 9
Jared Dudley is een beroepsbasketballer.

De reactie van Power Balance kwam al snel:

Blijft Power Balance onzin verkopen? 10
Het werd nog erger:

U ziet, het werkt wel, ze garanderen het zelfs! Goed dat ze in Australië aan die garantie worden gehouden.

Power Balance is in Amerika op 4 januari officiëel is aangeklaagd en als je er een in Amerika gekocht hebt kan je je aanmelden op www.powerbalanceclassaction.com. Gezien de hoge boetes opgelegd kunnen worden zijn wij erg benieuwd hoe dit voor Power Balance gaat aflopen.

Power Balance parodie: de Placebo band

by 1 Comment

Enkele dagen geleden schreef ik nog over de Power Balance. Vandaag kwam ik erachter dat Australische skeptici een parodie hebben verzonnen: de placeboband!

Wat een geweldig idee, ik heb zojuist geïnformeerd bij onze skeptische vrienden wat de kosten zijn wanneer ze in bulk worden aangeschaft. Mogelijk zijn ze binnenkort hier op Kloptdatwel te koop!

Power Balance parodie: de Placebo band 11
Placebo band: mogelijk goed voor vanalles!

De niet-specifieke klachten waar het placebo-effect en de confirmation bias bij kunnen helpen zijn niet beperkt tot:

  • Symptomen van verkoudheid
  • Hoofdpijn
  • Pijn in de onderrug
  • Krampen
  • Spierpijn
  • Rusteloosheid
  • Misselijkheid
  • Slapeloosheid
  • VermoeidheidHet dragen van de Placebo Band kan het idee geven dat de volgende zaken verbeteren:
  • Kracht
  • Balans
  • Zelfverzekerdheid
  • Alertheid
  • Geheugen
  • Gevoel van algemeen welzijn
  • Aantrekkelijkheid
  • Geestigheid en charisma
Kijk zeker deze video nog even voor een demonstratie van hoe de slechte ‘testen’ werken die er gedaan worden om te ‘bewijzen’ dat de placeboband (en power balance of de biostabil etcetera) werkt.

Power Balance niet goed? Geld terug ‘mate’!

by 3 Comments

Power Balance niet goed? Geld terug 'mate'! 12
De originele Power Balance

In Australië is opdracht gegeven om iedereen die een Power Balance kocht zijn of haar geld terug te geven.

De Power Balance, je weet wel, dat rubberen bandje dat door veel sporters tijdens het afgelopen WK voetbal werd gedragen omdat ze er meer kracht, flexibiliteit en balans van zouden krijgen. Dat het onzin is weten we natuurlijk allemaal. De Vereniging tegen de Kwakzalverij schreef er al (zeer uitgebreid) over. Onze eigen Reclame Code Commissie (RCC) oordeelde er na een klacht van het bedrijf FIR-TEX negatief over. Ook op de website van TROS Radar valt erover te lezen. En nu weten ze het ook in Australië:

De consumentenbond van Australië (CHOICE) heeft de armband onderzocht en kwam tot de conclusie: het is een rubberen bandje met een hologram van plastic. Het enige effect dat het bandje heeft is dat je portemonnee er lichter van wordt.

De Australian Competition and Consumer Commission  oordeelde dat iedereen die wil zijn of haar geld terug kan krijgen.

Power Balance niet goed? Geld terug 'mate'! 13
Wel twee ‘verbeterde’ hologrammen! Maar 2 keer nul effect is nog steeds nul effect.

Eindelijk een actie die wat effect kan hebben lijkt me. Waar de RCC alleen opdracht geeft om reclame-uitingen te veranderen op de website worden de oplichters van Power Balance nu eindelijk gepakt in hun portemonnee. Als je de link van TROS Radar hierboven hebt geklikt dan is je misschien iets opgevallen: de Xtreme Power Balance en de WK balansarmband van Tommy Teleshopping zouden nog steeds hun onzinbeweringen mogen doen. Toch hebben ze blijkbaar eieren voor hun geld gekozen.

Op de website van Tommy kon ik de armband niet vinden. En de Xtreme Power Balance moet het nu doen met nietszeggende aanprijzingen zoals: “de Xtreme Power Balance heeft een uniek design!”, “heeft twee verbeterde hologrammen!” en de meest sneue: “heeft een uniek nummer!”.

Jan Willem Nienhuys schreef op het Skepsis blog ook al over dit goede nieuws.