We waren verbijsterd toen we anderhalve week geleden, op vrijdag 30 mei 2014, hoorden dat Rob Nanninga onverwacht was overleden. Hij is 58 geworden. Rob was hoofdredacteur van het blad Skepter.
Rob heeft een groot deel van zijn leven besteed aan het Skeptische gedachtegoed. Skepsis secretaris Jan Willem Nienhuys omschreef Rob Nanninga in een interview voor de Groninger Gezinsbode als volgt:
“Nanninga was opgeleid als leraar Engels en Nederlands. Hij heeft enige tijd les gegeven aan mavo-leerlingen in een gebied waar – naar zijn zeggen – iedereen na school werkeloos raakte. Hij kwam er al snel achter dat het lesgeven aan opstandige pubers niets voor hem was. Hij kon dagenlang in een stoel met boeken iets uitzoeken en daarover schrijven. Hij heeft bijvoorbeeld alle afleveringen van het KRO-programma Het Zesde Zintuig minutieus bekeken om er achter te komen op welke manier de kijkers werden opgelicht. In 1987 werkte hij aan een boek Parariteiten. Door dit boek – gepubliceerd in 1988 – raakte hij betrokken bij onze stichting.”
Rob was vanaf het begin, in 1987, betrokken bij Skepsis. Hij was niet alleen een man van het woord, hij deed ook graag onderzoek. Jan Willem Nienhuys citeerde bij de crematie een passage uit Robs boek ‘Parariteiten‘ om dit toe te lichten (Parariteiten, p. 15):
“Geloof in het paranormale steunt hoofdzakelijk op subjectieve interpretaties, waarbij zelfmisleiding een grote rol speelt. Een treffend voorbeeld daarvan was een Transcendente Meditatie-aanhanger die mij vertelde dat hij in meditatiehouding zweefsprongen van ruim een meter kon maken, zonder zich af te zetten! Hij meende dat een normaal mens in een dergelijke houding überhaupt niet van de grond kwam. Dat bleek mee te vallen, want zelf maakte ik sprongen van zo’n anderhalve meter. De TM’er was bereid om tegen beloning te demonstreren dat hij zonder afzet de lucht in kwam. Ik liet hem op een multiplexplaat zitten die op knikkers lag en gaf hem de opdracht op een matras te springen die een halve meter verder lag. Eerder was mij gebleken dat het volstrekt onmogelijk was om je op een rollende plaat af te zetten. Ook de TM’er werd hard met deze waarheid geconfronteerd. Voordien had hij zich tevreden gesteld met het ‘vlieggevoel’ dat de meditatie hem gaf. Het is moeilijk te begrijpen hoe sommige mensen zo’n absoluut vertrouwen kunnen hebben in hun subjectieve ervaringen”.
Rob was van mening dat stellingen – en dus ook kritiek op dubieuze kennisclaims – altijd onderbouwd moeten zijn met feiten. Zijn hardnekkige onderzoek leidde tot resultaten en successen. Zo ontmaskerde hij Robbert van den Broeke door te bewijzen dat Robbert zijn informatie niet op paranormale wijze verkreeg maar gewoon op het internet vond. Hij bekeek en becommentarieerde afleveringen van het TV-programma Het Zesde Zintuig. Volgens Robs analyse was er geen reden om te denken dat het programma daadwerkelijk paranormale fenomenen op het spoor was. Het stelde Rob en ook andere bestuursleden van Skepsis ernstig teleur dat de KRO niet van plan bleek om ook maar iets aan het programma te veranderen. Rob concludeerde: “Steeds meer televisiemakers willen ons overtuigen van het bestaan van helderziende gaven. Ze maken daarbij misbruik van de onwetendheid van de kijkers.”
De kwaliteitseis die Rob zichzelf oplegde als skepticus heeft er toe geleid dat het blad Skepter onder zijn hoofdredacteurschap een zeer hoge inhoudelijke kwaliteit heeft ontwikkeld. Hij bracht auteurs er toe om feiten nóg beter te checken. Zo heeft hij mij verschillende keren uitgedaagd om de conclusies die ik trok in mijn Skepter-artikel over de bewegende grafsteen nog beter te onderbouwen. Het leidde er toe dat ik er na vele telefoontjes en flink doorvragen uiteindelijk achter kwam wat de politie precies had gezien op de camera-beelden die zij van de bewegende grafsteen hadden gemaakt. Rob legde zichzelf dezelfde hoge eisen op bij het schrijven van artikelen. Hij kon onzeker zijn of hij wel voldoende had gedaan om alle feiten boven water te krijgen. Dit paste in Robs visie dat Skepsis zich dient op te stellen als een organisatie die gefundeerde en onderbouwde voorlichting moet geven over dubieuze kennisclaims. Hij heeft zich vrijwel full-time ingespannen voor dat doel. Rob laat dan ook een enorme hoeveelheid zeer goed toegankelijke informatie na waarvan we nog zeer lang gebruik kunnen maken. Wij bij Kloptdatwel zullen zijn onderzoek en artikelen nog vaak citeren.
Het boek Parariteiten is uitsluitend nog tweedehands verkrijgbaar. Bijvoorbeeld via Bol.com:
Leon Korteweg says
Een groot verlies voor de skeptische beweging in Nederland en Vlaanderen! Gelukkig is er veel van zijn geschriften bewaard gebleven. We waren net van plan om hem een Wikipedia-artikel te geven, dat wordt nu voorbereid. Hiermee kunnen we hopelijk veel lezers in aanraking brengen met zijn nalatenschap.
Gert_Jan_van_t_Land says
Dat zou prachtig zijn!
Jolanda Hennekam says
Zou erg fijn zijn en een stukje eerbetoon.
Ragnar764 says
Na al de jaren van noeste arbeid heeft hij dat ook zeer zeker verdiend.
Albert_van_der_Heijden says
Ik wens de redactie van kloptdatwel en de naasten van Rob Nanninga veel sterkte toe met hun verlies.
Als bezoeker zal ik hem herinneren als een vriendelijke, duidelijke, en geduldige stem. Ook ik zal hem missen.
Jolanda Hennekam says
Bedankt voor je meeleven. Na 35 jaar mis ik Rob nu ontzettend.
Wilmamazone says
Ik weet uit persoonlijke ervaring hoe het plotselinge overlijden van de partner voelt en hoe moeilijk dat op velerlei gebied kan zijn.
Voor jou nu een stevige virtuele knuffel en een op elk toekomstig moment dat je er een nodig hebt.
Marc says
Absoluut dit soort arbeid verdient een plekje als vuurtoren in de woeste zee van pseudo wetenschap.
Wilmamazone says
Morgen is het alweer een jaar geleden dat hij onverwacht overleed. Mijn hart gaat nu met name uit naar zijn partner Jolanda Hennekam. Hopelijk zijn de allerscherpste kantjes van haar verdriet gesleten, maar ze zal het rond deze tijd toch extra zwaar hebben.