Kloptdatwel?

De ideeën van

De Twijfelachtige Natuurkunde van Conservapedia

by 18 Comments

Conservapedia afficheert zichzelf als een alternatief voor Wikipedia voor mensen met een conservatieve kijk op het leven. Op zich is daar niets mis mee. In zaken als geschiedschrijving is het tenslotte moeilijk om een verhaal te formuleren waarvan iedereen het erover eens is dat het ideologisch ongekleurd is. In de natuurkunde, daarentegen, is het doorgaans heel duidelijk wat correct en incorrect is. Meetresultaten en logica laten weinig ruimte tot manoeuvreren. En waar je ook op stemt, naar omlaag vallen door de gravitatie doe je allemaal. Bij Conservapedia, echter, wordt ook de koning der wetenschappen meedogenloos gepolitiseerd. Wat er wordt beweerd over relativiteitstheorie en kwantummechanica heeft weinig te maken met vakkennis en veel met ideologische bevlogenheid. Conservapedia handelt hiermee in een bedenkelijke traditie.

Conservapedia is een initiatief uit 2006 van de conservatieve activist Andrew Schlafly. Waar de Engelstalige Wikipedia meer dan 6 miljoen artikelen heeft, daar zit Conservapedia anno 2021 net boven de 50.000. Conservapedia heeft uitsluitend Engelstalige artikelen, maar het is dan ook bedoeld om uitdrukking te geven aan een Amerikaans, conservatief en christenfundamentalistisch perspectief.

[Read more…] about De Twijfelachtige Natuurkunde van Conservapedia

Platte nonsens op NPO Radio 1

by 27 Comments

[Dit artikel is eerder gepubliceerd op KritischeMassa.be]

Een ‘flateurter’ op de publieke radio die antwoordt op vragen van luisteraars. Een uur lang zeveren zonder filter over de platte aarde, met een heel welwillende presentator. Iemand moet het voorstel goedgekeurd hebben tijdens een redactievergadering van het radioprogramma Gaan!. In deze “extra vroege ochtendshow van BNNVARA gepresenteerd door Morad Elouakili (…) staan de luisteraars centraal en mogen ze ervaringen delen die passen bij de actualiteit van de dag”. En dat tussen 4.00 en 6.00 uur ‘s morgens!

Wars van de promopraatjes: echt centraal staat natuurlijk de gast en deze keer is dat Frans Heslinga, professionele bedenker van samenzweringen, waarover ik hier al vaker heb geschreven. Heslinga was onder meer de organisator van de International Flat Earth Conference in Egmond aan Zee (2016). In mijn verslag van die tweedaagse martelgang heb ik ook de ideeën van Heslinga omtrent de platte aarde uitvoerig beschreven. Op 9 april 2020 mocht hij dus zijn verhaal doen, te beluisteren via NPO Radio 1. Platte aarde, “omdat het niet altijd over het coronavirus moet gaan”, aldus de presentator. Dat vind ik ook, zeker nu mijn boekje over de platte aarde vandaag voor de eerste keer in het wild gespot is.

Mijn twijfels worden bij de inleiding meteen weggenomen: de presentator herhaalt vrolijk een van Heslinga’s kernpunten, maar dan in vraagvorm. Hoe komt het toch dat men 400 jaar geleden plots begon te zeggen dat de aarde bol was?

Heslinga dist graag het verhaaltje op dat de mensheid altijd al geweten heeft dat de aarde plat was, maar dat 400 à 500 jaar geleden, na een intellectuele coup zonder weerga, de mensheid werd wijsgemaakt dat de aarde een bol was. Ik volg Peter Dijkhuis heus wel dat het inzicht dat de aarde bolvormig is, van pakweg Plato en Aristoteles tot het einde van de middeleeuwen was voorbehouden tot een klein groepje geleerden, zoals hij uitlegt in zijn prachtige boek De Platte Aarde. Maar het aantal nuances verschil tussen de erudiete schrijver Dijkhuis en de feitenvrije woordenpatser Heslinga is echt niet op tien handen of meer te tellen.

Voor Heslinga is de 400, 500 jaar voor een gans andere reden belangrijk: het plaatst het vermeende ontstaan van het denkbeeld dat de aarde bol, is in de tijd van Copernicus’ ideeën over het heliocentrisme en in dezelfde eeuw als de oprichting van de jezuïeten. Het dient gezegd: de soldaten Gods komen vandaag eigenaardig genoeg niet aan bod in dit uurtje radio. Hoewel de positie van de aarde ook van cruciaal belang is in de platte-aardefolklore, positie is niet gelijk aan de vorm van de aarde. Aristoteles en Ptolemaeus plaatsten trouwens de sferische aarde pal in het centrum van hun sferensysteem. Deze kemel laten de redactie en de presentator al te gemakkelijk passeren.

Terug naar de uitzending: onderzoeker dr. Jan Willem Van Prooijen (Social and Organizational Psychology, VU Amsterdam) mocht in de inleiding van het programma middels een clipje enkele zinnige dingen zeggen over de aantrekkingskracht van complottheorieën, zowel bij gelovers als bij liefhebbers van fictie. Zelf heb ik eerst de stripreeks XIII verslonden, daarna Ludlums boeken, o.a. de Bourne-cyclus. Ira Levins Boys from Brazil? Yep, boek én film! Three Days of the Condor, The Parallax View, het nieuwere Atomic Blonde, slechts enkele van de ontelbare boeiende complot-in-complotfilms.

Veel nieuws heeft de zelfverklaarde ‘compleetdenker’ niet te vertellen, het grootste deel van zijn uitleg is op vier jaar tijd niet veranderd. Ja, hij legt deze keer wel uit hoe hij zijn onderzoek in 2015 startte. Als u nu denkt aan ingewikkelde metingen, gevaarlijke expedities of cartografische avonturen, dan moeten Frans én ik u teleurstellen. Op zijn 52ste stopte hij met het accepteren wat men hem eerder verteld had, want dan “begint je leven opnieuw, maar in een hogere cyclus”. Zijn moment van ontwaken in een hoogst originele verpakking. Ook in Heslinga’s geval betekent “onderzoek het zelf”, de kernfrase der Ontwaakten, dat je maar genoeg YouTube-filmpjes over het onderwerp moet bekijken. Uiteraard enkel die filmpjes die stellen dat de aarde plat is. Daar stopt het voor Frans. Dezelfde visie op eigen onderzoek wordt gedeeld door de Vlaamse complotpaus Peter Vereecke, die stelt dat je zijn conclusie kan bereiken als jij maar genoeg informatie absorbeert die zijn conclusie ondersteunt.

Heslinga begon met de YouTube-filmpjes van Eric Dubay en kreeg dan door YouTubes algoritmen steeds meer nieuwe, soortgelijke video’s voorgeschoteld. Ook op dit gebied geen verrassing: Dubay was er in 2014 al bij. Eric Dubay is een Amerikaanse ex-pat die al een lange ervaring heeft in het bedenken en recycleren van complottheorieën. Zijn aantrekkingskracht is onverklaarbaar groot, evenals die van zijn theorieën. The Atlantean Conspiracy, Exposing the Global Conspiracy from Atlantis to Zion (2012) suggereert wat ander materiaal bevestigt: rabiate antisemiet, KKK-fanboy en nazi-apologeet. Maar met een grote aanhang. Hij beheerst feilloos de middelen die YouTube, Facebook e.a. bieden.

Wanneer Morad Elouakili in een helder moment opmerkt dat deze ‘onderzoeksmethode’ geen enkel controlemechanisme heeft, veegt Frans elke denkbare vorm van peer review van tafel. Wetenschappers controleren geen wetenschappers. De vrijmetselaars, want dat zijn ze, houden elkaar de hand boven het hoofd. Georges Lemaître, die in 1832 (een lapsus voor 1932) met de Big Bang op de proppen kwam, was een vrijmetselaar. Einstein, die gedwongen werd de theorie van Lemaître te bewijzen: vrijmetselaar. Enkele eeuwen daarvoor had ook al Isaac Newton de theorieën van verre voorganger en logebroeder Nikolaas Copernicus (hoewel zo’n 175 jaar voor de oprichting van de eerste gekende loges gestorven) moeten ondersteunen. Copernicus had zomaar eventjes zonder bewijs (want zonder telescoop) aangevoerd dat de aarde een bol is! De presentator zwijgt. U, beste lezer, roept ondertussen dat Copernicus schreef dat de bolle aarde, een idee dat toen net geen 2000 jaar oud was, rond de zon draait. Het is niet duidelijk of de Nederlandse astronaut André Kuipers ook een logebroeder zou zijn, maar volgens Heslinga is hij alvast een leugenaar met dubbele agenda. Een uur lang mag Heslinga ongehinderd dit soort bagger spuien.

Nadat Frans heeft aangetoond dat hij in zijn kennis van de natuurkunde, geologie, astronomie, etc. hoegenaamd niet gehinderd wordt door enige kennis van zaken, vindt hij het tijd om te bewijzen dat hij ook taalkundig een complete lapzwans is. Het woord ‘globe’ komt volgens hem van het Duits ‘glauben’, en dat betekent ‘geloven’, wat meteen bewijst dat we gedwongen worden te geloven in het valse, bolle model. Die had ik nog niet gehoord en wat mij betreft, wint Frans op 9 april 2020 hiermee het internet!

De bellers dan, want we mogen niet vergeten dat de luisteraars centraal staan. De eerste luisteraar geeft een verwarde uitleg over hoe “een bol ook half-bol kan zijn”, en iets over de 4 pijlers waarop de aarde zou rusten, zoals beschreven in de Bijbel. Dat heeft ze gezien op YouTube. Zelfs Frans krijgt er kop noch staart aan, maar ze is wel een mooi voorbeeld hoe het er in sommige Nederlandstalige Bijbels geïnspireerde FB-groepjes over het onderwerp aan toe gaat. Een andere fan, Martine, wil haar “adhesie betuigen” en verzekert Frans en Morad dat ze goed beslagen ter ijs komt; haar neef heeft namelijk een Nobelprijs gewonnen. Volgens haar is de aarde plat, want dat vertelt haar ervaring. Opnieuw zo’n cruciaal gegeven: “ik ervaar, dus ik weet”. De hersenscheet als kennis.

De overige bellers zijn zeer kritisch en de meesten stellen vrij goede vragen, maar ze overschatten zichzelf hopeloos. Wat in een gesprek met een intellectueel eerlijk persoon zou uitmonden in een ernstig gesprek, eindigt bij de complotverzinnende gluiperd die Frans in een Gish Gallop, een stroom van baarlijke nonsens. Alle clichés komen ter sprake, alle foute aannames worden ongefilterd en onbetwist door de microfoon geduwd. Tussen haakjes, rake correcties van de nonsens van Frans kunnen gevonden worden op de ronduit schitterende website flatearth.ws (Engelstalig) en sinds kort ook op de Nederlandstalige versie.

Platte nonsens op NPO Radio 1 1

Terug naar de vragenstellers: verschillende Henks en Djecks zitten hoorbaar met de mond vol tanden aan hun toestel en zijn zo verbouwereerd dat ze stamelend plaats moeten maken voor de volgende. Niemand van de critici beseft dat men niet kan discussiëren over een onderwerp dat men nog nooit overdacht hadden, terwijl Heslinga al vier jaar lang zalen in heel Nederland afschuimt om zijn verhaal over de platte aarde te doen.

Heel de uitzending door verkondigt Frans ongefilterd en ongehinderd zijn kinderlijke en onnozele waanideeën, en mede met de hulp van de presentator komt hij uit het gesprek en de discussies naar voren als de bedachtzaamheid en de rust zelve. Morad Elouakili, die verschillende keren blijk geeft van een scherp verstand, laat betijen. Misschien speelt het vroege uur een rol. Slechts wanneer enkele bellers zich afvragen waarom BNNVARA zendtijd aan zo’n schertsfiguur geeft, trekt de presentator ongemeen hard van leer.

Een uur luisteren naar morosoof Heslinga, dat was lang geleden. Net voor een vers nieuwsbulletin zich aankondigt, wordt Frans bedankt en gaat het weer over iets anders. Maar deze radiomaker heeft zijn zendtijd weer lekker gevuld. Hij heeft weer gescoord met een gekke meneer! Wat hebben we gelachen. Not.

Bij het overlijden van Victor Stenger

by 195 Comments

Op 27 augustus 2014 is de Amerikaanse natuurkundige, skepticus en atheïst Victor Stenger overleden. Hij is 79 jaar oud geworden. Hij polemiseerde overmoeibaar tegen Intelligent Design en andere pseudowetenschappelijke uitwassen. Met New Age magiërs die de kwantummechanica bij hun woordenbrij betrokken maakte hij korte metten. Hij was ook één van de meest vooraanstaande Nieuwe Atheïsten. Z’n dertiende boek, God and the Multiverse: Humanity’s Expanding View of the Cosmos, stond net op het punt om in september 2014 gelanceerd te worden. 

Victor Stenger, als hij tijdens één van zijn reizen uitkijkt over het "Beloofde Land."
Victor Stenger tijdens één van zijn reizen, uitkijkend over het “Beloofde Land”

Totdat hij in 2000 met emeritaat ging, deed Victor Stenger onderzoek in de fysica van de elementaire deeltjes. Hij is auteur en medeauteur van vele tientallen wetenschappelijke artikelen over gamma straling, quarks, neutrino’s, etc. Hij heeft gewerkt met onderzoeksgroepen aan CERN en aan het Kamioka Observatorium in Japan. Hij was verbonden aan de natuurkundefaculteit van de Universiteit van Hawaï.

Het was aan het eind van de jaren 80 dat Stenger is gaan schrijven voor een breder publiek. Al z’n boeken zijn verschenen bij de door Paul Kurtz in 1969 opgerichte uitgeverij Prometheus Books. Stengers tweede boek, Physics and Psychics: The Search for a World Beyond the Senses (1990), leidde tot een rel. Stenger had z’n bronnen fout geïnterpreteerd en schreef over Uri Geller: “He began his career as a stage magician in Israel where he was once 
arrested for claiming his feats were performed with psychic power.” In werkelijkheid was Geller toen gedaagd in een civielrechtelijke procedure. De fout werd gecorrigeerd. Niettemin spande Geller rechtszaken aan tegen Stenger en Prometheus op drie plaatsen tegelijk: in Miami, op Hawaï en in London. Geller eiste vier miljoen dollar schadevergoeding. Hij verlangde verder dat z’n naam overal uit het boek verwijderd zou worden en dat er paginagrote rectificaties in kranten zouden verschijnen. Echter, de rechter in Miami achtte de zaak niet ontvankelijk en vond de eis belachelijk. Geller moest uiteindelijk van het gerecht 50.000 dollar betalen aan Stenger en Prometheus als tegemoetkoming in de gemaakte juridische kosten. De zaak in London lag moeilijker. De wetten op smaad en laster zijn stricter in het Verenigd Koninkrijk dan dat ze in de Verenigde Staten zijn. Maar uiteindelijk is de zaak nooit voorgekomen nadat er een brede schikking werd getroffen tussen Geller en het Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal (CSICOP, tegenwoordig heet het CSI, Committee for Skeptical Inquiry). De zaak van Geller tegen James Randi maakte deel uit van dezelfde schikking. Geen van Gellers eisen werd ingewilligd.

Het emeritaat van Victor Stenger is waarschijnlijk één van de meest actieve en productieve ooit geweest. Hij gaf aan de lopende band interviews, verscheen in panels en gaf overal ter wereld lezingen. Hij schreef essays en was columnist bij de Huffington Post. In de afgelopen paar jaar publiceerde hij zo ongeveer één boek per jaar.

Amerikanen geloven vrij algemeen dat je van godsdienst een beter en moreler mens wordt. Op de elfde september van 2001 werd het op heel pijnlijke manier duidelijk dat dit niet altijd het geval hoeft te zijn. De elfde september werd het beginsein van het “Nieuwe Atheïsme.” Het atheïsme kwam uit het verdomhoekje, werd assertief en zelfs enigszins respectabel. Een aantal begaafde essayisten richtte hun pijlen op God, kerk, bijbel en clerus. Stenger werd een vooraanstaand vertegenwoordiger van de beweging. Daar waar Richard Dawkins, Sam Harris en Daniel Dennett vooral schreven over biologie, evolutie en bewustzijn, daar schreef Stenger over de geschiedenis en structuur van de kosmos en over de oorsprong van de meest elementaire natuurwetten. Hij werd veel geprezen om een heldere schrijfstijl en om de manier waarop hij complexe natuurkundige zaken op een begrijpelijke manier aan een groot lekenpubliek wist te presenteren. In z’n essays, lezingen en boeken pleitte hij ook vurig en onomwonden voor “freedom from religion,” i.e. het recht om in het openbare leven niet geconfronteerd te worden met door de overheid gesanctioneerde religieuze uitingen. Een van z’n meest bekende quotes is uit het boek The New Atheism: Taking a Stand for Science and Reason (2009): “Science flies you to the moon. Religion flies you into buildings.”

De omslag van Victor Stengers meest succesvolle boek.
De omslag van Victor Stengers meest succesvolle boek

Stengers bekendste boek is “God: The Failed Hypothesis: How Science Shows that God Does Not Exist” (2007). Velen hadden reeds betoogd dat er geen bewijs is voor het bestaan van God. Victor Stenger ging een stap verder in dit boek en stelde dat er bewijs is tegen het bestaan van God. In het boek behandelt hij het bestaan van een judeo-christelijke-islamitische God als een hypothese. De God van het Oude en Nieuwe Testament bemoeit zich heel intensief met wat er in de wereld gebeurt. Als zo’n God de kosmos en het leven heeft geschapen, dan zouden er sporen moeten zijn van al die goddelijke activiteit. Er zouden empirische aanwijzingen gevonden moeten worden van al die bovenatuurlijke bedrijvigheid, vooral nu wetenschappers de realiteit bestuderen en doorgronden op de schaal van femtometers (1 femtometer =10-15 meter) tot aan de schaal van miljarden lichtjaren. Maar dit blijkt niet het geval te zijn. Zoals Stenger meerdere malen zegt: “… we conclude beyond a reasonable doubt that the universe and life look exactly as they can be expected to look if there is no God.” In maart 2007 haalde het boek de New York Times bestseller list. Een Nederlandse vertaling van de hand van Jan Willem Nienhuys is verkrijgbaar via bol.com. [red: zie ook het Skepsis-blog: ‘God bestaat niet‘]

Victor Stenger polemiseerde ook heel doeltreffend tegen het zogenaamde fine-tuning argument.

Het fine-tuning argument vormt de natuurkundeafdeling van de Intelligent Design en gaat als volgt. De natuurkunde maakt veelvuldig gebruikt van een aantal universele constanten, i.e. constanten die altijd en overal dezelfde waarde hebben. De lichtsnelheid in vacuüm (c = 300.000 km/s) en de gravitatieconstante (G = 6,67 × 10-11 m3/kg s2) zijn voorbeelden van zulke universele constanten. De waarden van deze constanten kunnen worden gemeten, maar kunnen verder niet als consequentie van een theorie worden afgeleid. Ze zijn in wezen “toevallig.” Er zijn ongeveer 25 van zulke constanten. Een kleine verandering in de waarde van elk van deze constanten leidt tot een heelal dat er heel anders uit ziet. Een iets grotere gravitatieconstante G leidt bijvoorbeeld tot een heelal dat kort na de Big Bang weer instort. Bij een iets kleinere waarde van G vormt de materie na de Big Bang nooit de clusters die leiden tot ontwikkeling van sterren. De aanhangers van het fine-tuning argument stellen dat het God zelf is geweest die, aan het begin der tijden, de natuurconstanten expres zodanig heeft afgesteld. Hierbij zou Hij ons, het toekomstig mensdom, in gedachten hebben gehad. Met het fine-tuning argument zou de wetenschap God gevonden hebben. Francis Collins, de directeur van het Amerikaanse National Institutes of Health, is bijvoorbeeld een vurig pleitbezorger van de fine tuning.

Een van Stengers boeken, The Fallacy of Fine-Tuning: Why the Universe Is Not Designed for Us (2011), is volledig gewijd aan de weerlegging van het fine-tuning argument. Hij wijst in eerste instantie op het volgende. Als je van kilo’s naar ponden gaat, dan wordt het gewicht van een auto aangegeven met een ander getal zonder dat er iets aan die auto verandert. Voor wezenlijke zaken, zoals dat een Fiat Panda 1,7 maal zo zwaar is als een Lelijk Eendje, maakt het uiteindelijk niet uit of je nu in ponden of in kilo’s werkt. Op dezelfde manier kun je de lichtsnelheid, de gravitatieconstante en andere natuurconstanten van numerieke waarde veranderen door je gewichtsmaat, lengtemaat, tijdseenheid, etc. te veranderen. Hierbij verandert er echter niets aan wat er in het heelal gebeurt. Als je dit feit in ogenschouw neemt, dan kun je de natuurconstanten terugbrengen tot een kleiner maar fundamenteel aantal. Stenger laat vervolgens zien dat de waarde van sommige natuurconstanten niet veel kan verschillen van wat ze is zonder de logica geweld aan te doen. Z’n volgende stap bestaat uit het aantonen d.m.v. computersimulaties dat je wel degelijk langlevende en levensvriendelijke universums kunt creëeren door twee of meer natuurconstanten tegelijk te veranderen. In dat geval kunnen de veranderingen elkaar min of meer compenseren. Als we ons er daarbij ook van bewust zijn dat leven niet noodzakelijkerwijs gebaseerd hoeft te zijn op koolstofverbindingen en waterige oplossingen, dan vinden we een vrij groot gebied voor de waarden van de natuurconstanten waarbinnen de ontwikkeling van leven mogelijk moet zijn. Tenslotte wijst Stenger er op dat het overgrote deel van het heelal een heel onvriendelijke omgeving vormt voor menselijk leven. Eigenlijk is het alleen een klein stukje aardoppervlak waar we redelijk goed uit de voeten kunnen. Daarbuiten is ons vooralsnog geen andere geschikte leefomgeving bekend.

Victor Stengers boodschap, verkondigd door middel van stadsbus.
Victor Stengers boodschap op een stadsbus

Net als Einstein en Feynman werd Stenger gedreven door een gevoel dat de natuurkunde van de kosmos en de elementaire deeltjes uiteindelijk simpel, logisch en elegant in elkaar moet zitten. Dit gevoel was de motivatie achter Stengers activiteiten en vormt een rode draad in z’n omvangrijk oeuvre.

Bij het vernemen van Victors overlijden moest ik onwillekeurig denken aan een uitspraak van hem uit hetzelfde boek dat de heibel met Uri Geller veroorzaakte: “Selling eternal life is an unbeatable business, with no customers ever asking for their money back after the goods are not delivered.” Victor was een effectief polemist. Z’n uitspraken prijken op T-shirts en op stadsbussen. Het is heel ironisch dat hij juist in z’n strijd tegen de grossiers in eeuwig leven een zekere mate van onvergankelijkheid voor zichzelf heeft gecreëerd.

 

Geïnteresseerd in één van de genoemde boeken? Bestel ze via onderstaande link bij Bol.com en steun daarmee Kloptdatwel!

 

In memoriam Rob Nanninga

by 10 Comments

We waren verbijsterd toen we anderhalve week geleden, op vrijdag 30 mei 2014, hoorden dat Rob Nanninga onverwacht was overleden. Hij is 58 geworden. Rob was hoofdredacteur van het blad Skepter.

In memoriam Rob Nanninga 12
Rob Nanninga

Rob heeft een groot deel van zijn leven besteed aan het Skeptische gedachtegoed. Skepsis secretaris Jan Willem Nienhuys omschreef Rob Nanninga in een interview voor de Groninger Gezinsbode als volgt:

“Nanninga was opgeleid als leraar Engels en Nederlands. Hij heeft enige tijd les gegeven aan mavo-leerlingen in een gebied waar – naar zijn zeggen – iedereen na school werkeloos raakte. Hij kwam er al snel achter dat het lesgeven aan opstandige pubers niets voor hem was. Hij kon dagenlang in een stoel met boeken iets uitzoeken en daarover schrijven. Hij heeft bijvoorbeeld alle afleveringen van het KRO-programma Het Zesde Zintuig minutieus bekeken om er achter te komen op welke manier de kijkers werden opgelicht. In 1987 werkte hij aan een boek Parariteiten. Door dit boek – gepubliceerd in 1988 – raakte hij betrokken bij onze stichting.”

Rob was vanaf het begin, in 1987, betrokken bij Skepsis. Hij was niet alleen een man van het woord, hij deed ook graag onderzoek. Jan Willem Nienhuys citeerde bij de crematie een passage uit Robs boek ‘Parariteiten‘ om dit toe te lichten (Parariteiten, p. 15):

“Geloof in het paranormale steunt hoofdzakelijk op subjectieve interpretaties, waarbij zelfmisleiding een grote rol speelt. Een treffend voorbeeld daarvan was een Transcendente Meditatie-aanhanger die mij vertelde dat hij in meditatiehouding zweefsprongen van ruim een meter kon maken, zonder zich af te zetten! Hij meende dat een normaal mens in een dergelijke houding überhaupt niet van de grond kwam. Dat bleek mee te vallen, want zelf maakte ik sprongen van zo’n anderhalve meter. De TM’er was bereid om tegen beloning te demonstreren dat hij zonder afzet de lucht in kwam. Ik liet hem op een multiplexplaat zitten die op knikkers lag en gaf hem de opdracht op een matras te springen die een halve meter verder lag. Eerder was mij gebleken dat het volstrekt onmogelijk was om je op een rollende plaat af te zetten. Ook de TM’er werd hard met deze waarheid geconfronteerd. Voordien had hij zich tevreden gesteld met het ‘vlieggevoel’ dat de meditatie hem gaf. Het is moeilijk te begrijpen hoe sommige mensen zo’n absoluut vertrouwen kunnen hebben in hun subjectieve ervaringen”.

Rob was van mening dat stellingen – en dus ook kritiek op dubieuze kennisclaims – altijd onderbouwd moeten zijn met feiten. Zijn hardnekkige onderzoek leidde tot resultaten en successen. Zo ontmaskerde hij Robbert van den Broeke door te bewijzen dat Robbert zijn informatie niet op paranormale wijze verkreeg maar gewoon op het internet vond. Hij bekeek en becommentarieerde afleveringen van het TV-programma Het Zesde Zintuig. Volgens Robs analyse was er geen reden om te denken dat het programma daadwerkelijk paranormale fenomenen op het spoor was. Het stelde Rob en ook andere bestuursleden van Skepsis ernstig teleur dat de KRO niet van plan bleek om ook maar iets aan het programma te veranderen. Rob concludeerde: “Steeds meer televisiemakers willen ons overtuigen van het bestaan van helderziende gaven. Ze maken daarbij misbruik van de onwetendheid van de kijkers.”

De kwaliteitseis die Rob zichzelf oplegde als skepticus heeft er toe geleid dat het blad Skepter onder zijn hoofdredacteurschap een zeer hoge inhoudelijke kwaliteit heeft ontwikkeld. Hij bracht auteurs er toe om feiten nóg beter te checken. Zo heeft hij mij verschillende keren uitgedaagd om de conclusies die ik trok in mijn Skepter-artikel over de bewegende grafsteen nog beter te onderbouwen. Het leidde er toe dat ik er na vele telefoontjes en flink doorvragen uiteindelijk achter kwam wat de politie precies had gezien op de camera-beelden die zij van de bewegende grafsteen hadden gemaakt. Rob legde zichzelf dezelfde hoge eisen op bij het schrijven van artikelen. Hij kon onzeker zijn of hij wel voldoende had gedaan om alle feiten boven water te krijgen. Dit paste in Robs visie dat Skepsis zich dient op te stellen als een organisatie die gefundeerde en onderbouwde voorlichting moet geven over dubieuze kennisclaims. Hij heeft zich vrijwel full-time ingespannen voor dat doel. Rob laat dan ook een enorme hoeveelheid zeer goed toegankelijke informatie na waarvan we nog zeer lang gebruik kunnen maken. Wij bij Kloptdatwel zullen zijn onderzoek en artikelen nog vaak citeren.

Het boek Parariteiten is uitsluitend nog tweedehands verkrijgbaar. Bijvoorbeeld via Bol.com:

Coen Vermeeren denkt het beter te weten dan NASA

by 75 Comments

Sinds het verschijnen van zijn boek ‘UFO’s bestaan gewoon‘ op 27 maart trad Coen Vermeeren op in diverse radioprogramma’s. Gisteren mocht hij ook op de landelijke publieke televisie zijn promotiepraatje houden, in het middagprogramma Studio Max Live. Als bewijsmateriaal voor het bestaan van UFO’s voerde Vermeeren ditmaal wederom astronaut Edgar Mitchell als belangrijke getuige op en liet hij een wazig filmpje zien van objecten die in beeld om de draad van een satelliet lijken te zweven.

Update: videomateriaal van de publieke omroep is vervelend genoeg niet meer embedbaar. U kunt het fragment bekijken via deze link.

Het Tether Incident
Die satelliet met lange draad was een experiment tijdens één van de Space Shuttle missies om te kijken of je stroom zou kunnen opwekken door gebruik te maken van het aardmagnetisch veld. Net voordat de kabel van ruim 20 kilometer helemaal was uitgerold, ging er wat mis en knapte die. De satelliet met grotendeels uitgestrekte kabel vloog nog weken, goed zichtbaar, rond de Aarde. Een paar dagen nadat de kabel was gebroken, werden vanuit de Space Shuttle de beelden gemaakt, waarop UFO enthousiastelingen buitenaardse ruimtevaartuigen menen te zien. Op het Internet zijn deze beelden in verschillende YouTube filmpjes te vinden:

Als Cilly Dartell in de uitzending aan haar gast Vermeeren voorlegt dat het hier volgens NASA om ijsvorming gaat en stofjes op de lens, vertelt Vermeeren dat dat niet kan kloppen:

Dat is een noodgreep, vermoed ik, om toch een verhaal te hebben naar buiten toe. Maar dat is het absoluut niet en dat kan iedere getrainde waarnemer ook zien.

“Maar noodgreep of de waarheid?” probeert haar collegapresentator Frank du Mosch nog en die vraagt ook of de deeltjes niet alleen groot lijken, omdat de camera enorm is ingezoomd. Vermeeren geeft zijn mening als getrainde waarnemer:

Ja, dan zijn het stukjes ijs van 3 km groot en dat noemen we kometen. En als die in de ruimte rond de Aarde zitten, zeg maar, op een paar honderd kilometer, dan staat dat echt op de voorpagina van alle kranten. […] Een stofje op de lens gaat niet achter die grote liniaal in de ruimte door [Vermeeren bedoelt de kabel van de satelliet], dat kan niet. Het is één van twee: óf het zit op de lens, óf het schuift achter die liniaal langs.

Vermeeren beseft niet (of wil niet beseffen) dat wat de camera laat zien, niet een waarheidsgetrouw beeld hoeft te zijn. En in dit geval is makkelijk in te zien dat er allerlei optische (camera)effecten meespelen. De bekende UFO-onderzoeker James Oberg beschreef al eens op een discussieforum over UFO’s wat er met deze beelden aan de hand is. Ten eerste moet je maar eens goed kijken naar de breedte van de kabel. Die is in beeld toch meerdere pixels. Maar bedenk dan dat die kabel maar één centimeter dik is en zich inmiddels al op zo’n 150 km afstand van de Space Shuttle bevindt. Duidelijk wordt dan dat er sprake moet zijn van een soort beeldoptimalisatie en geen realistische weergave. Want als dat wél zo was, zou het betekenen dat de kabel een paar honderd meter dik zou zijn. Het wordt ook duidelijk bij inzoomen van de camera: de breedte van de draad verandert dan niet.

Hoe zit het dan met die objecten die achter de ‘liniaal’ doorgaan? Van ander beeldmateriaal van de Space Shuttle camera’s valt af te leiden dat het centrum van heldere objecten verzwakt wordt weergegeven, zodat er onder andere donut-achtige beelden van sterren ontstaan. Bij de ijsdeeltjes in het beeld verklaart het de ‘gaten’ in het midden van de schijven. Als een oplichtend deeltje in beeld samenvalt met een zeer helder object als de ‘liniaal’ dan voegt die in werkelijkheid nauwelijks iets toe aan een beeldelement dat al zo helder was, dat dat dim-effect werd geactiveerd. Dat gedimde gedeelte van het beeld wijzigt dan ook niet, het lijkt een beetje alsof er een sticker op het scherm geplakt is en aan de randen lijken die schijfjes erachter te schuiven. Er beweegt echter geen van die objecten achter de draad langs, dat lijkt alleen maar zo door de optische effecten van de camera.

Er zijn nog meer zaken die Oberg opheldert (lees zijn commentaar), maar op één punt zou hij het met Vermeeren wel eens zijn. Als het wél om brokken ijs (of buitenaardse ruimtevaartuigen) zou gaan die achter de draad langs gaan, dan gaat het inderdaad om kilometers grote objecten. En ja, als dat zo zou zijn, zou dat  de voorpagina’s van alle kranten zeker halen. Die objecten zouden namelijk vanaf Aarde zo groot en helder zijn als de volle Maan! Het is niet erg waarschijnlijk dat al die waarnemers die de draad in die dagen hebben gevolgd, die rondvliegende ‘volle manen’ hebben gemist.

 Update 23/10/2013: een boekbespreking van ‘Ufo’s bestaan gewoon’ door Rob Nanninga verscheen in Skepter 25-2 en staat nu online op de Skepsis-site:  UFO’s bestaan gewoon