In uitzendingen van de Boeddhistische Omroep Stichting (BOS) komen paranormale zaken regelmatig aan bod. Zo werd 28-07-2010 de documentaire ‘something unknown’ uitgezonden waarin gesuggereerd wordt dat het bestaan van paranormale vermogens zoals telepathie, helderziendheid,spirituele healing, psychokinese en remote viewing door wetenschappelijk onderzoek wordt bevestigd. Een aantal wetenschappers die we ook al in ‘What the Bleep do we know’ (waarin ook bovennatuurlijke, paranormale en occulte beweringen als feiten worden gepresenteerd, zie website Skepsis over de film) aan het woord hebben gezien kwam weer langs om hun verhaal af te steken.
Zondagmiddag 07-11-2010 van 14.00 tot 15.00 werd de film Eindeloos Bewustzijn, gebaseerd op het boek van Pim van Lommel uitgezonden. De voormalig cardioloog van Lommel heeft onderzoek gedaan naar bijna dood ervaringen. Hij denkt dat bij patienten die een bijna-dood ervaring (BDE) hebben gehad de hersenen niet meer functioneren en dat er dus een onstoffelijke geest moet zijn. Hij gelooft dat hij met zijn onderzoek het bewijs heeft geleverd voor het bestaan van een ‘eindeloos bewustzijn’ los van en buiten het lichaam. Dat dit niet klopt wordt helder uitgelegd op de website van Skepsis.
Uitzenddatum: Zondag 7-11-2010 14:00 – 15:00 ned. 2
Herhaling: Zaterdag 13-11-2010 09:30 – 10:30 ned. 2
(de uitzending is slechts 10 dagen online te bekijken)
De film werd door Trouw gepresenteerd als een documentaire, maar voor een documentaire zat er bijzonder weinig kritiek in, om niet te zeggen in het geheel geen kritiek. Het waren persoonlijke getuigenissen volgens het gebruikelijke William James-stramien en ongetwijfeld echt, maar door het gezwaai met het Lancet-artikel zonder voorwoord en de gezamenlijke wandeling in het bos van wetenschappers Van Lommel en Moody moest de kijker wel de indruk krijgen dat het geclaimde kijkje in het hiernamaals ook echt was geweest.
Ik meen een of meer BDE-ers al eerder gezien te hebben in de destijdse uitzending over Van Lommel waarin hij optrad als de goede herder die zijn schapen weidde.
Filmmaker Verkerk merkte niet op dat Van Lommel op een gegeven moment het woord materialisme gebruikte in een andere betekenis als de BDE-ers.
Net als in de serie uitzendingen van Karin de Groot “Een tweede leven” in juli (weinig commentaar daarover gelezen) werden de ernstige gevolgen van de BDE (echtscheiding, baanverlies, etc.) aangevoerd als bewijs voor de “echte echtheid” van het fenomeen. Gelukkig levert een BDE soms ook bovennatuurlijke gaven op, zodat de patiënt een carrière kan opbouwen als paranormaal genezer : Pim van Lommel maakte er een complete promotie-uitzending van voor de praktijk van BDE-ster/handoplegster Joke Endedijk, compleet met een demonstratie van de behandeling van een man met pijnklachten of iets dergelijks in de knieën. Dit vond ik bepaald het onsmakelijkste deel van de uitzending.
Het wachten is nu op een artikel van Pim van Lommel over de genezende kracht van handopleggingen in de Lancet. Het wachten is overigens ook op de Franse vertaling van zijn boek, die zou eind dit jaar uitkomen, maar ik kan er nog steeds geen spoor van vinden.
Ik hoop dat ik hier ook even een ander idee kwijt mag. De NRC bedient zijn alternatieve lezers voornamelijk in het Weekblad (b.v. Derek Ogilvie en in het zelfde nummer een even kritiekloos interview met vertaler Gerard Koolschijn), maar is nu van zins ieder kwartaal er een bijlage van Ode aan toe te voegen, een blad waar ik bij de Bruna met een boog omheen loop. Qua milieu ongetwijfeld zinnige artikelen, al kan ik mij niet aan de indruk onttrekken dat het soms om een milieureligie gaat. Maar in deze eerste bijlage stonden twee artikelen over transcendente meditatie (inclusief hopper Gelderloos) en over neurofeedback, waaruit bleek dat er veel wetenschappelijk onderzoek was over de positieve effecten van een en ander, zonder aan te geven welke publicaties dat precies waren. Voorts een verhaal over veranderingen aan de hand van Bruce Wexler “Brain and Culture” (veel New Age-termen, maar deze Wexler is mogelijk wel serieus, ik moet het boek nog lezen), een stukje van David Servan Schreiber en een stukje van Paul Coelho waarvan de clou mij helaas is ontgaan. Ik overweeg NRC te verzoeken om een reductie op mijn abonnementsgeld.