UFO’s, ofwel Unidentified Flying Objects, spreken enorm tot de verbeelding. Je hebt ze in allerlei soorten en maten, van vliegende schotel tot lichtverschijnsel. Vaak hoor je dat UFO’s ruimteschepen van aliens zijn. Er zijn ook andere theorieën, bijvoorbeeld dat de nazi’s werkende UFO’s hebben gebouwd en dat dit op één of andere manier na de oorlog geheim is gehouden. Op het internet circuleren filmpjes die dit aannemelijk moeten maken. In één van de Utrechtse werkgroepen van Skepsis is daar onderzoek naar gedaan. We zijn benieuwd of je ons hiermee kunt helpen!
Voordat ik iets vertel over dit onderzoek van de Skepsis-werkgroep eerst iets meer achtergrond. Ik zag onlangs op doculink.tv een interessante documentaire waarin het UFO-verschijnsel goed op de rij wordt gezet (zie het scherm hieronder of deze link). De documentaire trekt de conclusie die ook in het Skeptische Woordenboek, de skepdic, is te lezen: er is geen enkele aanwijzing dat vliegende schotels echt bestaan. En er is al helemaal geen aanwijzing dat UFO’s uit de ruimte komen. Het tijdschrift van Skepsis, de Skepter, heeft er veel artikelen aan gewijd, zie hier een overzicht. Ook op Kloptdatwel schreven we er het nodige over, klik op de tag ‘UFO’ rechtsonder.
De documentaire vertelt dat onbekende lichtverschijnselen al eeuwen lang worden waargenomen. Pas sinds kort na de tweede wereldoorlog werden deze voor het eerst geïnterpreteerd als UFO’s. Het woord UFO is een na-oorlogs woord, zo blijkt ook uit bestudering van de woordentel-website google ngram (zie grafiek hiernaast). Een piloot die in het noordwesten van de USA op 24 juni 1947 onbekende lichtstrepen zag, staat te boek als de eerste officiële UFO-waarneming. Enkele dagen later en duizenden kilometers verderop werden overblijfselen van een neergestorte weerballon gevonden nabij Roswell. De documentaire volgt het spoor vanaf die twee momenten en toont ook de oorspronkelijke beelden uit Roswell. Het is zelfs voor een leek duidelijk dat hier geen overblijfselen van een ruimteschip zijn gevonden. De docu laat zien dat misinformatie, verzinsels, foute interpretatie van beelden en natuurlijk samenzweringsdenken er voor hebben gezorgd dat eind jaren ’90 circa 80% van de Amerikaanse bevolking geloofde dat hun regering bezoek van aliens in de doofpot heeft gestopt. De angst in de jaren ’40 en ’50 voor een nieuwe, vernietigende wereldoorlog is één van de verklaringen voor het ontstaan van het geloof in UFO’s. Mede gevoed door experimenten met allerlei vreemde soorten vliegtuigen op Amerikaanse luchtmachtbases. We zien zelfs beelden van een kleine, stuntelige, maar echt vliegende schotel die de Amerikanen hadden gebouwd. Ten slotte laat de docu ook zien hoe het foute idee is ontstaan dat dat de nazi’s in de nadagen van het Hitler-imperium vliegende schotels konden bouwen. Zeer de moeite waard dus om te bekijken.
De tweede Utrechtse werkgroep van Skepsis heeft onderzoek gedaan naar één van de talloze filmpjes die je op internet kunt vinden over de vermeende Nazi-UFOs. Het gaat om de tweede ‘UFO-sighting’ in het filmpje hieronder. Daarna zie je een versie waarin de schokkerigheid van het beeld is opgeheven. De bewegingen van de camera zijn a.h.w. bevroren zodat je beter kunt beoordelen of de vliegende schotel natuurlijk beweegt. Beoordeel zelf. Het is opmerkelijk dat de schotel lijkt te vertragen als hij over het huis vliegt en daarna weer versnelt. Dit zie je niet als je de oorspronkelijke beelden bekijkt. We zijn benieuwd of er nog meer aanwijzingen uit het filmpje te halen zijn!
Bekijk het oorspronkelijke filmpje (de tweede sighting, vanaf seconde 25):
http://www.youtube.com/watch?v=iP11KlaQSO0
En bekijk daarna de bewerking waarin de camera is stilgezet:
Jan Willem Nienhuys says
De waarneming van Arnold was negen dingen die, voorzover hij kon zien, min of meer halfcirkelvormig of sikkelvormig waren, met iets van een korte staart. Verder was hun beweging niet recht vooruit maar op en neer, ‘like a fish flipping in the sun or a saucer skipped across water’.
Dit pleit tegen experimentele vliegtuigen. Experimentele vliegtuigen worden niet in grote aantallen tegelijk gemaakt om dan in formatie te vliegen. Bovendien gaan vliegtuigen recht vooruit. Het meest voor de hand liggend is dat Arnold vogels heeft zien vliegen, wilde zwanen of ganzen. Dat zijn dieren die vaak in formatie vliegen en sommige soorten inderdaad op flinke hoogte.
Waarom dacht hij dat het vliegtuigen waren? Dat was omdat hij ze achter de berg zag verdwijnen en weer tevoorschijn zag komen. Daarom leken ze heel ver. Maar het kan ook zijn dat ze tegen de achtergrond van de berg veel minder goed zichtbaar waren. Als de zwanen tegen zijn vluchtrichting in vlogen, dan was hun relatieve snelheid ten opzichte van zijn vliegtuigje toch al gauw honderden kilometers per uur. Als hij de afstand zwaar overschat heeft, kan het geleken hebben dat het zeer snel bewegende objecten waren.
Dat dit verhaal zich in de komkommertijd zo snel verbreidde is natuurlijk ook fascinerend.
Gert Jan van 't Land says
De waarneming van Arnold betreft de eerste UFO waarneming waarover in het stukje wordt gesproken.
Albert Bakker says
De Bulgaarse ufo, hier nog een video, schijnbaar in de breedte wat gecomprimeerd: http://www.disclose.tv/action/viewvideo/38294/UFO_in_Bulgaria/ is geidentificeerd als een parasol, die daar langs de weg staat: http://bufonet.com/?p=426.
Misschien is het een geval van confirmation bias mijnerzijds, maar ik meen dat het aardig duidelijk te zien is dat de “ufo” zelf niet beweegt, maar vanuit een rijdend voertuig is gefilmd waardoor het object tegen de achtergrond iets lijkt te verschuiven door het veranderende perspectief.
Hans says
Alleen al het woord UFO is misleidend (geworden). Het is gewoon de afkorting van een voorlopige beschrijving van een verschijnsel. Als je de volledige omschrijving ” ongeidentificeerd vliegend object” beschouwt, is het een volstrekt neutrale term. Gewoon een nog niet voldoende onderzocht verschijnsel. Daar valt prima mee te leven. Maar als het min of meer een eigen leven gaat leiden onder de naam UFO en er de gekste dingen zoals “aliens” aan worden vastgeknoopt, wordt het al gauw onzinnig.
Let er maar eens op, er zijn erg veel van die omschrijvende woorden. Nu weer EHEC. Het is alleen maar een naam die enkele eigenschappen van de bacterie beachrijft.
Peter Barlage says
Even over het verwarrende en niet erg sceptische taalgebruik van Gert Jan van ‘t Land.
Hij zegt dat pas na de WO II onbekende lichtverschijnselen worden “geïnterpreteerd” als UFO’s. Hoezo is een unidentified flying object een “interpretatie” van onbekende lichtverschijnselen? Ze worden hooguit sinds die tijd officieel zo aangeduid.
Verderop heeft hij het over het “geloof in UFO’s”. UFO’s bestaan natuurlijk gewoon zolang je ze nog niet hebt geïdentificeerd. Je zou het hier denk ik moeten hebben over het geloof in vliegende schotels (van buitenaardse oorsprong).
Als sceptici ook al op een dergelijke suggestieve manier praten over UFO’s, komen we nooit van deze onzin af…
Gert Jan van 't Land says
Er staat: ‘lichtverschijnselen worden geinterpreteerd als ufo’, je kunt lichtverschijnselen ook op andere manieren interpreteren, bv als onbekend lichtverschijnsel (unidentified lighting object, ofwel ULO, dit is een niet-bestaande term natuurlijk), maar nee, na WOII worden ze geinterpreteerd als iets vlegends.
Met UFO-geloof wordt inderdaad bedoeld geloof in vliegende schotels van aliens. De term wordt in de literatuur erover zo gebezigd, maar is inderdaad strikt genomen niet helemaal juist. We zouden wellicht beter kunnen spreken over schotelgeloof of zo. Maar de gangbare term is UFO-geloof heb ik gemerkt. Sorry voor de verwarring die daarover mogelijk is ontstaan.
Ldeb62 says
UFO’s werden vroeger ook al waargenomen-> alexander de grote, er bestonden toen nog geen vliegtuigen. Het kunnen ook vliegende objecten zijn van de aarde en niet van aliens. Maar waar ik weleens aan denk is dat sommige ook tijdmachines kunnen zijn. Soms zijn ze er ineens, verdwijnen plotseling en soms zitten er gewoon mensen in die zwaaien en geen aliens. Alles af te schepen als onzin of fantasie gaat niet, wat zijn dan de objecten die astronauten zien in de ruimte? Steeds worden er puzzle stukjes gevonden maar ze passen soms niet in de puzzle die men ons voor schoteld.
Maarten Koller says
Als het goed is schepen we niet alles af als onzin, alleen vinden we de aanwijzingen die er zijn voor UFO’s niet goed genoeg om te zeggen dat er buitenaardsen door onze atmosfeer vliegen.
Daarnaast weten we dat onze hersenen soms gekke dingen met ons uithalen (visuele illusies bijvoorbeeld, maar denk ook aan wanen, hallucinaties en massahysterie) waardoor een waarneming niet altijd even betrouwbaar is.
Tel daarbij op dat een mens praktisch niet in staat is om dingen als afstand/vliegrichting/snelheid correct in te schatten tegen een effen achtergrond (zoals de lucht en de sterrenhemel).
Het vervelende is alleen dat we soms wel het gevóel hebben dat we dat kunnen. Dan krijg je uitspraken als “ik weet het zeker, ik heb het met mijn eigen ogen gezien”. Maar dat soort uitspraken zeggen alleen iets over de mate waarin iemand overtuigd is van zichzelf en zeggen dus niets over of iets echt gebeurd is.
Het is nogal wat, échte buitenaardsen die ons zouden bezoeken. Geloof me: ik zou het heeeeel erg graag willen geloven, hoe fantastisch zou dat zijn!! (Ik ben een fanatieke science fiction fan, Star Trek, Star Wars, Stargate, noem maar op of ik kijk er met veel plezier naar). Maar helaas, nu ik door mijn studie meer weet van het gemak waarmee onze hersenen (en ogen) te foppen zijn, zijn de aanwijzingen voor mij niet voldoende om mij te overtuigen.
Laat ze maar gewoon simpel landen of radiocontact of iets dergelijks zoeken.
Dan zijn we van alle speculatie af. Ik verwacht dat, als ze ooit landen,
heel verbaast zullen zeggen “huh? jullie denken dat we jullie al jaren
bezoeken? nee hoor, we zijn hier voor het eerst!”.
2011/10/9 Disqus