Amerika was in 1881 tussen 2 juli en 19 september in de ban van de moordaanslag op president Garfield. De president overleed uiteindelijk na een ziekbed van 80 dagen. Vermoedelijk niet door de kogel die hem raakte bij de aanslag maar door slechte medische zorg: een totaal gebrek aan hygiëne en conflicten tussen homeopathisch en regulier werkende artsen aan het ziekbed van de president. Een recent verschenen boek zet de gebeurtenissen op de rij. Sinds 1881 is de rol van homeopathie flink teruggedrongen, de kwaliteit van reguliere medische behandelingen nam enorm toe. 

Gedood door een kogel en door artsen 1

De aanslag op Garfield (wikipedia)

President Garfield stond in Washington te wachten op zijn trein toen hij werd getroffen door twee kogels die werden afgevuurd door de verwarde Charles Guiteau, een mislukte advocaat en prediker die zich wilde wreken omdat hij vergeefs had gesolliciteerd naar de functie van Amerikaans consul in Parijs. Twee kogels raakten de president – één schampte zijn arm, een tweede ging door twee ruggenwervels, raakte geen enkel vitaal orgaan en bleef steken naast de milt. Als de president gewoon met rust zou zijn gelaten zou hij vermoedelijk snel weer op de been zijn geweest. Met de huidige medische technologie zou hij na twee of drie dagen ziekenhuis weer naar huis zijn gestuurd. Maar het liep anders.

Gedood door een kogel en door artsen 2

Garfield op zijn ziekbed, omringd door artsen en zijn vrouw en dochter (National Museum of Health and Medicine).

Ten minste 12 artsen onderzochten de wond van de president met ongesteriliseerde vingers en instrumenten. Hoewel de Engelse chirurg Joseph Lister al in 1860 overtuigend het belang van steriel werken had aangetoond, was dit, anders dan in grote delen van Europa, in de VS nog geen praktijk. Verschillende malen per dag werd de wond van de president onderzocht. Hierdoor kreeg de president een ernstige wondinfectie en sepsis. De president kreeg aanvankelijk zware voeding, overspoeld met alcohol, hetgeen leidde tot veel overgeven. Later kreeg hij rectale voeding met bouillon, eigeel, melk, whisky en opium. Hierdoor vermagerde de zieke president, hij viel meer dan 50 kilo af. Verder kreeg de patiënt dagelijks een grote dosis kinine toegediend als zinloze preventie tegen malaria (een ziekte die toen heerste in Washington). Al deze ‘mishandelingen’ leidden uiteindelijk tot de dood van president Garfield na een ziekbed van 80 dagen.

Interessant aan dit verhaal is natuurlijk niet alleen het totale gebrek aan kwaliteit van de behandeling van de zieke president. Opvallend is vooral dat de artsen geen geloof hechtten aan de resultaten van medisch onderzoek dat het belang van steriel werken had aangetoond. Uit het besproken boek:

‘American doctors largely ignored his [Joseph Listers] advice, not wanting to “go to all the trouble” of washing hands and instruments … enamored of the macho trappings of their profession, the pus and blood and what they referred to fondly as the “good old surgical stink” of the operating room’.

Opmerkelijk is ook dat homeopathie en reguliere geneeskunde aan het ziekbed van de president min of meer als gelijkwaardig waren vertegenwoordigd. Dit leidde natuurlijk tot enorme ruzies tussen de behandelende artsen die in de vakpers breed werden uitgemeten.

De kwaliteit van medische behandelingen is enorm toegenomen sinds 1881. De krachtige positie die homeopathie had in 1881 is flink teruggedrongen.

Guiteau’s verweer dat ‘General Garfield died from malpractice’ hielp niet. Hij werd opgehangen.

 

het boek dat over de dood van president Garfield verscheen heet ‘Destiny of the Republic, A Tale of Madness, Medicine, and the Murder of a President’, van Candice Millard. Als je het boek koopt via de link hieronder steun je Kloptdatwel.

Voor dit artikel gebruikte bronnen: