Over aspartaam wordt (nog steeds) vaak gezegd dat het onveilig is, maar daar zijn helemaal geen bewijzen voor.
De Volkskrant kopte gisteren dan ook:
Nog maar eens: ‘Aspartaam is ECHT NIET gevaarlijk’
Kunstmatige toevoegingen aan etenswaren blijven voor veel mensen verdacht. Kleurstoffen, conserveringsmiddelen, smaakversterkers maar vooral zoetstoffen worden geassocieerd met tal van gezondheidsproblemen. Zit daar een kern van waarheid in?
Het misverstand over zoetstoffen lijkt onuitroeibaar, zegt Kees de Graaf, hoogleraar sensoriek en eetgedrag aan Wageningen Universiteit. ‘Voeding is emotie, en je bent wat je eet. Dat maakt deze discussies zo gevoelig.’
De achterdochtige consument richt zijn kritiek vooral op aspartaam. Dat is de meest gebruikte kunstmatige zoetstof, die in meer dan zesduizend producten zit, van suikervrije kauwgom tot light-frisdranken, drinkyoghurt en tafelzoetjes. De stichting Skepsis onderzocht ooit dat inmiddels 95 kwalen aan de stof worden toegeschreven – van kanker en hoofdpijn tot oorfluiten en het Golfoorlogsyndroom.
De angst voor aspartaam is eigenlijk vreemd, zegt De Graaf, want het middel valt in ons lichaam uiteen tot twee aminozuren die ook in veel grotere hoeveelheden in andere voedingsmiddelen zitten.
(…)
De EFSA, de Europese instantie die de voedselveiligheid bewaakt, heeft onlangs opnieuw al het onderzoek tegen het licht gehouden. Zij concludeert wederom dat aspartaam veilig is voor de gezondheid. Er is geen enkel bewijs dat de stof bij mensen kankerverwekkend is.
In de tekst heb ik de link naar het Skepter-artikel over aspartaam toegevoegd. Dat doen ze dan helaas weer niet bij de Volkskrant.
De reacties op de Volkskrant-site onder het artikel zijn weer van het gebruikelijke gehalte (veel complotdenken en naturofilie en chemische onzin zoals over ‘stapeling van aspartaam’). Een puntje: de tegenstanders van aspartaam merken ook op dat aspartaam niet exact een dipeptide is maar dat er ook een methanolgroep in zit (de nog net op de voorpagina-illustratie zichtbare CH3O-groep), en ze betogen dan dat methanol heel gevaarlijk is. Als je dan opmerkt dat er in tomatensap ook methanol zit, althans dat je meer methanol binnenkrijgt als je tomatensap drinkt dan als je iets drinkt met aspartaam erin, dan bedenken ze daar weer wat op, namelijk dat er in al die andere methanolbronnen (zelfs alcoholische dranken) weer iets zit dat zodanig concurreert met methanol dat het dan weer onschadelijk is.
Zie trouwens ook http://nl.wikipedia.org/wiki/Aspartaam
Beluister ook de column van Martijn Katan over stevia:
http://mkatan.nl/radio-en-tv/330-19-apr-stevia-het-nieuwste-e-nummer.html
De Engelse Wikipedia over aspartaam heeft een apart stuk over de aspartaamcontroverse:
http://en.wikipedia.org/wiki/Aspartame_controversy
Daaruit licht ik de passage over methanol (in vrije vertaling)
Bij de omzetting van aspartaam in het lichaam komt methanol (CH3OH) vrij, maar die wordt snel omgezet naar formaldehyde (CH2O) en dat weer naar mierenzuur (HCOOH). Mierenzuur wordt nogal langzaam afgebroken en geldt daarom als de hoofdoorzaak van de effecten bij methanolvergiftiging.
Het is anaannemlijk dat de methanol uit aspartaam een veiligheidsprobleem is. Daar zijn verschillende redenen voor.
De hoeveelheid methanol die vrijkomt bij de vertering van aspartaam is minder dan bij vruchtensappen en citrusvruchten en er zijn nog wel andere bestanddelen van de normale voeding die methanol bevatten, zoals alcoholische dranken. Daarom is de hoeveelheid methanol uit aspartaam minder dan wat men normaal met de voeding binnenkrijgt.
Formaldehyde wordt snel omgezet in het lichaam, en de hoeveelheid die uit aspartaam komt is bovendien verwaarloosbaar vergeleken bij wat het lichaam zelf onder normale omstandigheden aan de lopende band produceert of wat uit andere (voedings)middelen komt. Men heeft nagegaan dat zelfs bij de hoogste menselijke consumptie van aspartaam de hoeveelheden methanol en mierenzuur in het bloed niet meetbaar stijgen. Zie hiervoor:
Magnuson, B. A.; Burdock, G. A.; Doull, J.; Kroes, R. M.; Marsh, G. M.; Pariza, M. W.; Spencer, P. S.; Waddell, W. J. et al. (2007). “Aspartame: A Safety Evaluation Based on Current Use Levels, Regulations, and Toxicological and Epidemiological Studies”. Critical Reviews in Toxicology 37 (8): 629–727.
http://informahealthcare.com/doi/abs/10.1080/10408440701516184
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17828671
Verder is vastgesteld dat wie zoveel aspartaam nuttigt dat die in de net in de top tien procent van de aspartaameters behoort, toch maar slechts 4% van een giftige dosis methanol binnenkrijgt.
Zie hiervoor:
Butchko, H; Stargel, WW; Comer, CP; Mayhew, DA; Benninger, C; Blackburn, GL; De Sonneville, LM; Geha, RS et al. (2002). “Aspartame: Review of Safety”. Regulatory Toxicology and Pharmacology 35 (2 Pt 2): S1–93.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12180494
De commentaren op internet bij artikelen uit de Volkskrant lees ik over het algemeen niet eens. Over het algemeen wordt daar meer onzin beweerd dan een normaal mens kan weerleggen. En dat weerleggen heeft dan over het algemeen geen zin, want men komt onmiddellijk met complotten, met lobbies van de industrie die dingen tegen houden en met opmerking over de betaling van bepaalde onderzoeken. Kortom, iedere weerlegging wordt onmiddellijk afgestopt met opmerkingen waar je nauwelijks nog iets tegen in kunt brengen.
ik werd gebeld door iemand van de radio die zich (na kennisname van het stuk van Rie Prins en Wikipedia en dergelijke) zich uitermate verbaasde (en haar collega’s ook) over al die naschriften. Volgens mij is het religieuze zendingsdrang. Zouden het telkens dezelfden zijn?
Ik kon de structuurformule bij de introductie niet goed zien en daarom heb ik deze maar even in mijn literatuur opgezocht. De wetenschappelijke naam is voluit 3-amino-N-[alfa-(methoxy-carbonyl)-fenethyl]-succinamidezuur.
Ik denk dat met de methanolgroep is bedoeld dat wat ik liever methoxygroep noem.
Gezien het gebruik in zeer kleine hoeveelheden van aspartaam, zal het met de kwalijke eigenschappen van het in het lichaam afgesplitste methanol inderdaad erg meevallen.
Ik denk dat de als bijwerking gemelde allergische reacties veel meer serieus te nemen zijn.
Maar ja, allergische reacties komen ook bij veel doodgewone voedingsmiddelen voor.
Inderdaad, allergische reacties zijn vervelend, maar zeggen in feite niets over de schadelijkheid van een stof, daar mensen allergische reacties bij alle mogelijke stoffen, inclusief gewone voedingsmiddelen, kunnen krijgen. Kijk maar eens naar de allergie-informatie over verpakkingen van diverse producten, die soms ook wel eens open deuren in lijken te trappen.
Het is het plaatje wat bij de wikipedia pagina over aspartaam staat.
2011/11/22 Disqus
Ook hier aan vastkoppelen: stevia.
Om de een of andere reden wordt dit product nu de hemel ingeprezen als zijnde het nieuwe manna en is het de suikerlobby en de aspartaamlobby die dit allemaal al die jaren heeft tegengehouden.
Deze stelling bevat volgens mij wel een grond van waarheid – landbouw en chemie zijn twee heel sterke lobbygroepen – maar het voorzichtigheidsprincipe wordt hier dan weer in de wind geslagen op basis van het argument: het is een natuurlijk product dus het moet wel gezond zijn. Dat er aanwijzingen waren dat stevia mogelijk kankerverwekkend zou zijn, wordt ook onder de mat geveegd op basis van bovenstaande argumenten. Nu na bijkomend onderzoek is gebleken dat er toch geen risico zo zijn wordt het op de markt gegooid. En over x aantal jaar zal er waarschijnlijk wel weer iets nieuws op de markt komen.
Luister maar naar Katan (door mij gelinkt). Niet alleen komt er na een tijdje iets nieuws, maar dan komen er ook weer allemaal indianenverhalen over stevia.
Nog even over minimale hoeveelheden methanol. Zou men zich wel realiseren dat alle alcoholische dranken ook een beetje methanol bevatten?
Nee, dat wist ik overigens ook niet. Ik ken methanol eigenlijk alleen als een middel om alcohol mee te denatureren.
In de Skeptische Notitie 6 over homeopathie staat een tabel ontleend aan een boekje van Wolfgang Hopff (1991) met de samenstelling van ‘zuivere’ ethanol dwz 99,8% ethanol pro analysi afkomstig van Merck. In 1 liter van dat spul zit nog:
500 mg methanol CH3OH
500 mg C5H11 OH
en diverse andere organische stoffen
(en nog een hele zwik metalen zoals aluminium, lood, ijzer, zink, tin …)
Tegenwoordig kun je op de website van Merck vinden Ethanol absolute for analysis EMSURE®, dat is nog ongeveer 10 keer zo zuiver (bevat meer dan 99,9% ethanol),
en aan vluchtige stoffen anders dan ethanol nog altijd 300 ppm, waarvan 100 ppm methanol.
Op een liter is 1 ppm ongeveer 1 mg, dus 100 ppm methanol is 100 mg methanol.
Die methanol komt daar in omdat je hem er door destilleren niet uit kunt halen, denk ik.
Gewone wijn bevat 50-200 mg methanol per liter, en ruim 100 gram ethanol per liter, dus ongeveer 0,1% van de “alcohol” in wijn is methanol. Die ontstaat bij fermenteren. Ook bier bevat methanol, zie
http://www.inchem.org/documents/ehc/ehc/ehc196.htm
Daar vind je bijv. dat in diverse soorten bier 6-27 mg/liter methanol zit. Omdat een liter bier ongeveer 50 gram ethanol bevat is ongeveer 0,05% van de “alcohol” in bier methanol.
Als je sterke drank gaat stoken uit gefermenteerde producten komt natuurlijk de methanol voorop want die verdampt makkelijker, dus als je het niet goed doet (door niet het eerste vocht weg te gooien) kun je drank met een hoog methanolgehalte krijgen, waar je dan blind van wordt of dood van gaat.
Bij alle reacties miste ik er één! Waar blijven al die epidemieën nu verreweg het grootste deel van de mensheid aspartaam in slikt?
Rie
O ja, die reactie moet nog, anders is iedereen hier het weer roerend eens.
Wat dacht je van de wereldwijde toename van MS, fibromyalgie, autisme, Asperger, chronische vermoeidheid (voorheen ME), chronische depressie, schizofrenie, ADD, PDD NOS, etc., en dat allemaal op steeds jongere leeftijd? Allemaal modegrillen, onze cultuur van etiketjes en rugzakjes, of een manier om het volk aan de medicijnen te krijgen?
Welnee joh, niets aan de hand. Aspartaam is gewoon veilig hoor. Monsanto heeft het toch ontwikkeld? We krijgen het toch dagelijks massaal binnen? En de FDA heeft vanaf 1974 alle onderzoeken die op mogelijke gevaren wezen, van tafel geveegd. Het is dus veilig, dat hoeft nu niet meer te worden aangetoond. Wat het in combinatie met andere stoffen doet, tja, wie zal het zeggen? Formaldehyde is weliswaar dit jaar verklaard tot ‘known human carcinogen’ door de National Toxicology Program (NTP) in de VS, maar wat zou het? Het komt in ons lichaam voor. We kunnen op alle slakken wel zout gaan leggen.
Ronduit vervelend inderdaad, dat altijd weer dat argument opduikt van commerciele belangen, sterke industrielobby’s, door producenten gefinancierde onderzoeken en zwakke regulering. Zo achterdochtig en complotterig. Het doet denken aan de verhalen over kwik en fluoride in de tandheelkunde, hoe kinderachtig moet je zijn om daar vraagtekens bij te zetten? Vergif dat zich opstapelt en langzaam maar zeker steeds meer ellende veroorzaakt? Bewijs het maar. Anders is het onzin.
Bewijs maar dat het een met het ander te maken heeft. Jij beweert dingen, dus mag je ook de bewijzen leveren.
Heeft de toename van de diagnose autisme, misschien ook iets te maken met het oprekken van definities?
Wanneer de tegenstanders zich gaan richten op de smaak van aspartaam hebben ze aan mij een medestander… Bah
Gewoon suiker gaan gebruiken, alleen niet teveel…
“De EFSA, de Europese instantie die de voedselveiligheid bewaakt, heeft onlangs opnieuw al het onderzoek tegen het licht gehouden.”
Op de EFSA website staat dat men bezig is met een ‘full re-evaluation’ te voltooien in 2012. In dat kader zijn de originele industry studies verzameld en recent gepubliceerd.
Ik kan niet vinden wat de VK hier precies bedoelt met ‘onlangs opnieuw … tegen het licht gehouden’.
Aspartaam zal best veilig zijn. Maar dan graag duidelijke bron. Of is die uit de VK-duim gezogen?