Fantastische monsters, zoals die van het Loch Ness, Big-Foot, nog levende dinosauriërs etc, zijn altijd leuk (en makkelijk) om te debunken. Kort gezegd: ze bestaan (helaas) gewoon niet*. Maar zombies… dat is misschien toch andere koek, volgens onderstaande video:
Misschien zijn al die ‘Doomsday-preppers’ toch niet zo raar ;). Wil je je ook voorbereiden? Dan is er de Zombie Survival Guide:
Ik hoop dat iedereen het veilig houdt enne… zorg dat je niet gebeten wordt!
* Er ontbreekt in elk geval ieder bewijs van hun bestaan.
Het zombiegeloof is deel van het voodoogeloof. De meest voor de hand liggende verklaring van de verschijnselen die ten grondslag aan dit geloof liggen is de manier waarop men omgaat met verstandelijk gehandicapten en geestelijk gestoorden. Voor de rest is het een variant van geloof aan spoken en vampiers.
Overigens zijn de filmzombies literaire creaties, want de zombies van het voodoogeloof zijn willoze werktuigen van de tovenaar (bokor) die ze in die toestand gebracht heeft. De vampiers in films zijn ook literaire creaties. In het begin van de 19de eeuw zijn er westerse verhalen verzonnen die geïnspireerd waren op Oost-Europees vampiergeloof, maar die Oost-Europese vampieren waren totaal anders dan die in de romans.
Dat zie je trouwens met wel meer vormen van onzin. Zo zijn de chakra’s in het westerse bijgeloof min of meer concrete dingen, terwijl ze oorspronkelijk meditatiehulpen waren, zoiets dus als schaapjes die je telt om in slaap te raken: zaken die men dient te visualiseren om in een bepaalde geestestoestand te raken. Zelfs die Mayakalender is een voorbeeld: dat eindpunt van een bepaald type cyclus in een n onbruik geraakte kalender is door bijgelovige westerlingen van een concrete betekenis voorzien.
Beetje een vaag verhaal.
Kort antwoord: De hersenen zijn veel complexer dan ‘schakel deze gebieden uit om een mens-etend, verder normaal functionerend monster te maken’.
Lang antwoord (NB: dit is wel een simplificatie van neurobiologie, maar het gaat om het idee):
1. De hersengebieden doen niet precies wat de persoon in het filmpje uitlegt.
– De amygdala is niet het centrum voor “emotie en geheugen”; deze functies zijn veel diffuser over de hersenen verspreid (sterker nog, er zijn verschillende vormen van emotie/geheugen met allemaal wijdverspreide netwerken). Er zijn mensen waarbij de amygdalae niet meer functioneren, en deze mensen zijn niet opeens emotieloze, agressieve monsters die ‘hun familie niet meer herkennen’. Googlen naar “amygdala lesion” geeft vrij veel bronnen over disfunctionerende amygdalae in mensen, zie bijvoorbeeld http://www.benbest.com/science/anatmind/anatmd9.html . Overigens heeft de amygdala niet veel te maken met agressief gedrag, hetgeen het filmpje lijkt te suggereren.
– De ventromediale hypothalamus (VMH) is een gebied met vrij veel functies. Ter voorbeeld, Lin et al. (2011) toonden aan dat agressie in muizen specifiek wordt geregeld door het ventrolaterale gedeelte van de VMH. Tot dusver zijn er geen mechanismen bekend waardoor virussen specifiek dit gebiedje zouden kunnen vernietigen/beïnvloeden. De gehele VMH is niet alleen betrokken bij agressief gedrag, maar ook bij sexueel gedrag (zowel bij mannen als bij vrouwen) en bij andere functies als bijvoorbeeld een verzadigd gevoel (zie punt 4) of het regelen van de temperatuur van het lichaam.
– De frontale cortex is een ongelooflijk diffuus gebied met heel veel functies. Het eerste wat opvalt, is dat de frontale cortex ook de motor cortex in zich heeft. De motor cortex zorgt er voor dat je vrijwillige bewegingen kunt maken, dus het uit- of inschakelen van dit gebied leidt tot ernstige bewegingsproblemen (verlamming dus). Ik neem aan dat het filmpje doelt op de prefrontale cortex (PFC), oftewel specifiek het voorste gedeelte van de frontale cortex. De gevolgen van het uitschakelen van de PFC kunnen we echter makkelijk bestuderen. Halverwege de vorige eeuw was lobotomie een methode om psychiatrische klachten te verminderen. Bij de lobotomie werd, via een operatie, de PFC losgesneden van de rest van de hersenen, waardoor de PFC niet meer deel uitmaakte van de hersenen. Dan wordt de zombie hypothese opeens wat interessanter (http://www.intropsych.com/ch02_human_nervous_system/lobotomy_effects.html ):
“However, as time went on, some disastrous consequences were discovered.
Dynes found that some patients were “slowed up in thinking and acting,
they were dull, at times completely lacking in emotional expression or
display and showed a striking reduction in interest and driving energy.”
Others receiving the same operation were “uninhibited and euphoric and
they were somewhat restless with a purposeless type of activity.””
Dan nog zijn dit geen zombies. Mensen die een lobotomie ondergingen, gingen niet spontaan mensen opeten en konden nog redelijk functioneren ten opzichte van een zombie.
2. Het virus zou differentiële invloeden moeten hebben op de verschillende hersengebieden. Het zou de amygdala, de VMH en de PFC moeten inhibiteren (doen verminderen in activiteit), terwijl het de ventrolaterale VMH moet activeren. Hierdoor wordt het virus ook nog eens genoodzaakt om verschillende SOORTEN neuronen te beïnvloeden in verschillende hersengebieden (er zijn echt heel veel soorten neuronen). Ik ben niet zo’n ster in genetica, maar in mijn oren klinkt het onwaarschijnlijk dat er opeens zo’n soort virus zou kunnen ontstaan.
3. De voorgestelde route van het virus brengt risico’s met zich mee. Simpeler gezegd, het virus komt op veel meer plekken in de hersenen (zacht uitgedrukt). In combinatie met het vorige punt, is de kans klein dat er niet ook andere hersengebieden worden in- of uitgeschakeld door het virus. Afhankelijk van het aangetaste hersengebied zullen er bijbehorende symptomen ontstaan. Er zijn veel hersengebieden die essentieel zijn voor normaal functioneren (motoriek, homeostase, etc.). Als ook maar één van deze gebieden wordt aangetast, dan zouden de zombies geen bedreiging meer zijn.
4. Stel dat het virus precies zo werkt en precies dezelfde symptomen opwekt als het filmpje suggereert, dan is er nog geen reden dat deze zombies specifiek mensen eten. Stel dat ze alles zouden eten, dan zouden we de zombies af kunnen leiden door een willekeurig voorwerp voor hen neer te zetten.
Edit: Er zijn trouwens betere argumenten te maken tegen deze hypothese, maar ik heb me nooit zo verdiept daarin. Ja, er zijn mensen die zich bezig houden met de hersenen van zombies.
Referenties:
– Lin, D., Boyle, M. P., Dollar, P., Lee, H., Lein, E. S., Perona, P., & Anderson, D. J. (2011). Functional identification of an aggression locus in the mouse hypothalamus. Nature, 470, 221-226. doi:10.1038/nature09736
Grappig!
Ik meende ergens ooit eens te hebben gelezen dat zombies zijn vergiftigt met een extract wat afkomstig is van bepaalde soorten kogelvissen, maar om een heel lang verhaal even kort te houden, want ik heb de link al inmiddels gevonden.
De slachtoffers zijn gewoonweg gedrogeerd om het nog maar enigszins mild uit te drukken.
http://www.paranormaalonderzoek.nl/zombies.php
Maarten: Ik hoop dat iedereen het veilig houdt enne… zorg dat je niet gebeten wordt!
Af en toe gebeten worden, Maarten kan best lekker zijn, maar misschien moet je dat in je leven nog ontdekken, dat weet ik dus niet. 🙂
Het is wel grappig dat het Centers for Disease Control and Prevention ook aandacht heeft voor de Zombie Apocalypse zie: http://blogs.cdc.gov/publichealthmatters/2011/05/preparedness-101-zombie-apocalypse/
Onder het motto dat als je goed voorbereid bent op zombies dat je dan ook goed voorbereid bent op meer realistische rampen.
Virtueel heb ik er al heel wat afgeschoten, nu de praktijk nog.
Maar dat gaat niet lukken natuurlijk, want ze zijn al dood. 🙂
Dat je met een bepaald gif een toestand van schijndood kan bewerkstelligen
lijkt mij helemaal niets magisch aan.
Maar of dat gif ook inderdaad gebruikt wordt is natuurlijk weer een heel ander verhaal.
(die link krijg ik er jammergenoeg niet op, maar dat wel aan mijn computer liggen denk ik).
Maar het is al met al een leuk stukje folklore, hoewel het natuurlijk ook een schaduwzijde heeft.
Ik zou haast geneigd zijn te stellen, trek een blik zendelingen open en stuur die er maar op af, kunnen ze daar weer “Licht” in de duisternis brengen” met de blijde boodschap, mits ze zelf niet voortijdig als Zombie worden getransformeerd.
Ja slimmeke, dat is natuurlijk niet magisch, ik geloof sowieso niet in magie, maar binnen een voodoogemeenschap kan zoiets wel een eigen leven gaan leiden als zijnde een magisch middeltje. Ik heb overigens het idee dat de vermeende witchdoctor uit de docu totaal niets van wat voor middeltje dan ook af weet en gewoon een slaatje probeert te slaan uit de situatie. Ik denk dat je het met folklore inderdaad goed omschrijft. Mocht je over de aanhalingstekens gestruikeld zijn, die waren ouderwets voor een citaat bedoeld.
Ik heb ook nog op de link geklikt en die doet het gewoon. Bij zoeken op Vice + Zombie in Youtube heb je hem ook direct bovenaan staan.
Met dank voor de explicatie slimmeke. 🙂
Het is al gelukt, ik heb mijn computer inmiddels al even goed opgeschoond, maar bedankt voor de tip.