De Universiteit Wageningen (WUR) ziet geen reden om te kijken naar de mogelijke schending van de wetenschappelijke integriteit bij een artikel over de inzet van homeopathie tegen biggendiarree. Het inhoudelijke meningsverschil zou nog wel binnen de academische kaders van journal en peer review voortgezet kunnen worden volgens de WUR. En eigenlijk konden buitenstaanders sowieso niet klagen. Het gaat echter niet alleen om de inhoudelijke discussie, maar ook om de verantwoordelijkheid om fouten, waarvan de auteurs op de hoogte zijn, toe te geven en te corrigeren. Een artikel met kanjers van fouten blijft zo ongecorrigeerd voortbestaan en wordt door de homeopathielobby al jarenlang gebruikt voor hun propaganda. Ook de Nederlandse en Britse parlementen worden er nu mee lastiggevallen.
De biggenstudie
Het gaat om de biggenstudie die ik eerder op Kloptdatwel heb besproken in “Biggenstudie krijgt prijs: homeopaten blij met dode mus?” De auteurs van de studie zijn Irene Camerlink (toen nog masterstudent), Liesbeth Ellinger (homeopathisch dierenarts), Evert-Jan Bakker (Leerstoelgroep Wiskundige en statistische methoden, WUR) en Egbert Lantinga (Leerstoelgroep Farming Systems Ecology, WUR). Het artikel heeft als titel Homeopathy as replacement to antibiotics in the case of Escherichia coli diarrhoea in neonatal piglets (hier vrij toegankelijk) en er is ook een Nederlandse versie.
Heel in kort komt het er op neer dat ze zeugen voor de bevalling besproeiden met een homeopathisch verdunning van E.Coli (30K) en dat daarna bleek dat er bij de biggetjes die geboren werden veel minder diarree, veroorzaakt door E.Coli, voorkwam dan in een controlegroep.
Er zijn grofweg drie serieuze problemen met dit onderzoek,
- de statistiek deugt niet: de significantie is op het verkeerde niveau berekend. Het aantal zieke biggetjes is vergeleken, terwijl die elkaar besmetten en het middel aan de zeug is gegeven;
- de blindering deugt niet: de ‘Wageningse methode’ is gebruikt, dwz. twee sprayflacons, één met het middel en één met placebo, in plaats van 52 flacons, één voor iedere zeug;
- de bacterie waar het om gaat is helemaal niet aangetoond: het enige sample dat getest werd, kwam negatief terug voor E.Coli.
In mijn eerdere stuk heb dit uitgebreider besproken. Voor een andere kritische bespreking, zie het blog van Kausik Datta: “homeopathy replacing antibiotic? Oy vey!“
Kwakzalver & Kar
In 2011 had ik met Camerlink over de (on)zin van dit soort onderzoek gecorrespondeerd. Met Ellinger raakte ik in het voorjaar van 2012 (dus na mijn ‘dode mus’-stuk) in discussie in de brievenrubriek van het blad Arts & Auto. Door sommigen wordt dat blad gekscherend ‘Kwakzalver & Kar’ genoemd, omdat er nogal eens een kritiekloos stuk over alternatieve gezondheidszorg in verschijnt. Zo’n stuk als dat van homeopathisch arts Michel de Sonnaville, waarin hij de loftrompet stak over de mogelijkheden van homeopathie bij ernstige infectieziekten en ook de biggenstudie aanhaalde (maart 2012). Dat leverde een ingezonden brief op, waarop De Sonnaville in een reactie met een ‘onderzoek’ van een Franse homeopaat over homeopathie tegen cholera op Haïti aan kwam zetten. Het opvoeren van homeopathie als iets dat tegen cholera zou helpen, schoot me in het verkeerde keelgat en ik klom in de pen om deze onethische praktijken aan de kaak te stellen. En passant deelde ik ook een sneer uit over die biggenstudie.
Vreemd genoeg (dacht ik) reageerde Ellinger op mijn brief, verontwaardigd dat ik haar biggetjesonderzoek als prutswerk verwierp. We wisselden nog een paar felle brieven uit. In de laatste brief gaf ze onomwonden toe dat die blindering in de biggenstudie inderdaad op die ondeugdelijke wijze was uitgevoerd. Wat later begreep ik dat De Sonnaville en Ellinger behalve collega’s ook echtgenoten zijn, maar dat terzijde.
Wetenschappelijke integriteit
Gedurende deze brievenwisseling (die even duurde, omdat Arts & Auto een maandblad is) nam ik via e-mail contact op met Bakker (de derde auteur), van wie ik vermoedde dat hij (mede)verantwoordelijk was geweest voor de statistiek. Hij gaf toe dat ze al anderhalf jaar wisten van die statistische blunder. Ik denk dat ze de opmerkingen daarover van Jan Willem Nienhuys en mij hadden gelezen na mijn mailcontact met Camerlink. Bakker had overigens de data gekregen toen het onderzoek al was afgerond en was dus niet op de hoogte van de foutieve opzet (hij had er blijkbaar ook niet naar gevraagd). Hij gaf nog wel aan dat er met een correcte berekening toch nog een significant resultaat overbleef. Ik heb hem toen voorgelegd of hij zich niet verantwoordelijk voelde om op zijn minst een correctie te plaatsen, zeker nu hij wist dat er nog veel meer mee mis was. Daar kreeg ik echter geen reactie op. Dezelfde gewetensvraag stelde ik ook aan Lantinga, zonder daar een reactie op te krijgen.
Dat verstoppertje spelen en weglopen voor verantwoordelijkheid stoorde me. Dat wetenschappers af en toe een keer flink misgrijpen, kan ik begrijpen, maar om er dan niets aan te willen doen om het recht te zetten, vind ik geen beste zaak. Volgens mij zouden vooral Bakker en Lantinga zich iets moet aantrekken van deze problemen. Camerlink was nog student en Ellinger is zelfstandige, die kon ik ook moeilijk ergens op aanspreken via de WUR. Beide heren voeren de studie echter nog altijd op op hun publicatielijst (1, 2). Ik besloot daarom toch maar de stap te zetten naar de vertrouwenspersoon voor wetenschappelijke integriteit, misschien dat die wat beweging in de zaak kon krijgen. Zou de WUR zelf orde op zaken kunnen stellen?
Toen diende zich het eerste probleempje aan, nergens op de site van de WUR was te vinden bij wie ik moest zijn. Uiteindelijk vond ik uit dat ik bij professor dr. Bas Kemp zou moeten aankloppen. Ik stuurde hem alles, het artikel, mijn blog, de briefwisseling in Arts & Auto, de mailwisseling met Bakker en Lantinga. En om wat duidelijker te maken dat het mijns inziens van belang is dat er wat gebeurde, wees hem er ook op dat de studie regelmatig aangehaald werd door de homeopathielobby, richting de Minister voor Landbouw bijvoorbeeld. Kemp antwoordde dat hij het zou oppakken. Een week of zeven later, het was inmiddels half november 2012, kreeg ik antwoord. Niet van Kemp, maar van mr. Frans Pingen, hoofd van de juridische afdeling van de WUR:
Met dit schrijven wil ik u berichten dat uw reactie geen aanleiding geeft om onderzoek te doen naar de wetenschappelijke integriteit van de schrijvers van dit artikel. Uit uw reactie maken wij op dat u het (op onderdelen) niet eens bent met de inhoud van het artikel en dat u daarover uw ongenoegen tot uitdrukking brengt.
Inhoudelijke wetenschappelijke discussies worden niet op instellingsniveau gevoerd als zij geen schending van de wetenschappelijke integriteit betreffen. Wij willen u daarom adviseren om deze wetenschappelijke discussie binnen de academische kaders van journal en peer review voort te zetten.
Gedoe
Ik begreep hier weinig van. Had Kemp mijn brief zomaar doorgestuurd zonder er zelf inhoudelijk naar te kijken en contact op te nemen met de auteurs om te kijken of er wat te bemiddelen viel? Dat had ik namelijk verwacht. Kijk zelf maar eens hoe de rol van de vertrouwenspersoon in het Landelijk Model Klachtenregeling Wetenschappelijke Integriteit van de VSNU beschreven staat. Ik had Kemp voorgesteld om te kijken of ze het artikel niet beter zouden kunnen intrekken om het terug te brengen tot wat het in mijn ogen is, een minorscriptie met ernstige gebreken en zeker geen artikel dat thuishoort op de publicatielijst van serieuze wetenschappers. Toen ik die regeling nog eens goed bekeek, leken mij ook wat termijnen overschreden te zijn, maar dat boeide me niet zo. Wel wilde ik graag uitleg over deze beslissing en waarom ze zo makkelijk heen stapten over de eigen verantwoordelijkheid van de auteurs om de evidente fouten recht te zetten. ‘De wetenschappelijke discussie binnen de academische kaders van journal en peer review voortzetten’? Hoe zouden ze dat voor zich zien? Moet ik dan een ingezonden brief sturen naar Homeopathy (dat onlangs de enige serieus te nemen wetenschapper uit de editorial board mieterde)? En wie had nu eigenlijk de beslissing genomen om er niets mee te doen ? Ik vroeg Pingen dus maar hoe ze die hele klachtenregeling hadden toegepast en of ik ertegen in beroep kon gaan. Het antwoord dat kwam verbaasde me nog meer dan zijn eerste brief:
Op dit moment is er binnen Wageningen UR nog geen commissie wetenschappelijke integriteit ingesteld. Daartoe worden wel voorbereidingen getroffen. Tot die tijd wordt er al naar gelang de inhoud van een klacht binnen de organisatie bekeken hoe daarop te reageren.
Overduidelijk betreft uw grief jegens het door u aangehaalde artikel geen klacht die vatbaar is voor een onderzoek naar de wetenschappelijke integriteit van de auteurs. In eerdere mails geeft u aan kritiek te hebben op onderhavig artikel en dat u van mening bent dat het artikel teruggebracht zou moeten worden tot ‘wat die is: een minorscriptie met ernstige gebreken’.
en:
Zolang de klachtenprocedure wetenschappelijke integriteit voor derden en de commissie wetenschappelijke integriteit nog niet zijn geïnstitutionaliseerd binnen Wageningen UR, bestaat er geen enkele mogelijkheid voor de stichting Skepsis om bij Wageningen UR te klagen. Zou dit al wel de situatie zijn dan zou uw klacht open staan voor de commissie maar zal die op grond van het bovenstaande tot niet-ontvankelijkheid leiden. Nu er in casu geen enkele regeling van toepassing is komt er ook geen besluit waartegen u een bezwaarschrift kunt indienen.
Geen bezwaar mogelijk? Kan dat zo maar? Ik heb dat nog bij de secretaris van het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI) voorgelegd. Net voor Kerst vorig jaar kreeg ik als antwoord dat het LOWI van mening was dat de WUR dat toch verkeerd zag. Het mocht wel degelijk als een besluit van het College van Bestuur gezien worden, waartegen beroep in principe mogelijk was, maar:
In het onderhavige geval gaat het om een wetenschappelijke controverse waar de wetenschappelijke discussie zich toespitst op het (ten onrechte) gebruiken van statistieken en het ontbreken van E. Coli en de noodzaak van (herhaal)proeven dienaangaande, en ten slotte de conclusies die op grond hiervan al dan niet getrokken kunnen worden. Zo een discussie hoort thuis in het wetenschappelijk forum en niet bij het LOWI noch bij het CvB van de WUR.
Ik ben het met deze visie volstrekt oneens. De fouten in het onderzoek zijn niet helemaal uit het artikel zelf te halen. En belangrijker: waarom worden de auteurs die aan de WUR zijn verbonden niet aangespoord om de fouten, die bij hun inmiddels welbekend zijn, te corrigeren? Daar zijn allerlei manieren voor. Voor mijn part schrijven ze er een blog over. Als er maar iets komt waar je naar kunt verwijzen als de zoveelste homeopathische organisatie naar het onderzoek verwijst als ‘uitstekend onderzoek van een respectabele universiteit dat de werking van homeopathie bewijst’. En ik weet dus nog steeds niet of er ook maar één persoon met verstand van experimenteel onderzoek serieus heeft gekeken naar mijn bezwaren. Zelfs van Kemp weet ik dat niet, die liet ook niets meer van zich horen.
Toevallig was net twee weken eerder een interessante casus aan de Universiteit Utrecht naar voren gekomen. De betrokken onderzoekers trokken hun artikel terug, omdat ze een fout ontdekten die waarschijnlijk nooit door iemand anders zou worden opgemerkt als ze het zelf niet hadden gemeld. Dat is natuurlijk wel even slikken: “We realiseren dat terugtrekking kan leiden tot reputatieschade”, maar “toch vonden we het niet goed om niks te doen. Je moet als onderzoekers je verantwoordelijkheid nemen als er iets is misgegaan. Je wilt voorkomen dat andere onderzoekers je gaan citeren, of verkeerde keuzes maken als gevolg van dit artikel.” Dat lijkt mij een houding die toe te juichen is. Deze casus, die in mijn ogen aardig vergelijkbaar is met de biggenstudie, legde ik de juristen van de WUR en het LOWI ook nog voor als lichtend voorbeeld, maar ik heb niets meer van ze vernomen.
Propaganda
En zo blijft er dus een onzinnig artikel staan zonder enige kanttekening vanuit de universiteit Wageningen. En het wordt nog regelmatig aangehaald. Soms in wetenschappelijke artikelen, maar minstens zo vaak in publiciteitsuitingen van de homeopathielobby. Het Britse Homeopathy Research Institute (HRI, “an innovative international charity created to address the need for high quality scientific research in homeopathy“) diende onlangs een stuk in bij de commissie voor wetenschap en technologie van het Britse parlement. In het stuk pleit het HRI voor nader onderzoek naar de inzet van homeopathie in de veesector om het antibioticagebruik te verminderen en aldus het grote probleem van resistentie tegen te gaan. In het stuk wordt de biggenstudie opgevoerd als één van de belangrijkste studies die nog niet eerder is gepresenteerd aan de commissies van het parlement: HRI submission to antimicrobial resistance inquiry published (zie ‘full text’ voor het ingediende stuk). Toevallig of niet, in ons land schreef op hetzelfde moment het Patiënten Platform Complementaire Gezondheidszorg samen met de Artsenvereniging Voor Integrale Geneeskunde een brief van vergelijkbare strekking aan de Tweede Kamer. Ook daarin wordt de biggenstudie aangehaald.
Zouden ze dat nu leuk vinden aan de WUR, deze aandacht voor die studie? Intussen hebben ze daar nu wel een Commissie voor Wetenschappelijke Integriteit ingesteld met nieuwe vertrouwenspersonen. Zelf heb ik er na al dit geneuzel niet zoveel trek meer in om het nogmaals te proberen. Ik troost me met de gedachte dat ik niet de enige ben die tegen dit soort problemen aanloopt. Wordt het niet eens tijd voor een onafhankelijke ombudsman voor de wetenschap?
foto titelpagina Flickr:woodleywonderworks
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Hilarisch …
Ik vind dierenleed nooit Hilarisch,
maar daar gaat van Erp niet over,
over de Reguliere dierkwellerij.
Integendeel, mijn verontwaardiging over de inzet van homeopathische middelen in de veesector komt voort uit bezorgdheid dat dieren zo een fatsoenlijke zorg wordt onthouden. Zie ook mijn allereerste stuk op Kloptdatwel:
EKO-keurmerk garandeert niet beste zorg voor dieren
Zou er niet eens een jurist naar moeten kijken?
Of er strafbare feiten zijn gepleegd zoals misbruik van subsidies?
Of dat er civielrechtelijk schade is ontstaan?
P.S. ” en Ellinger is zelfstandige, em die kon “
Dat lijkt me allemaal wat overdreven, kan me ook niet zo goed voorstellen dat er veel geld mee gemoeid was en of dat gemeenschapsgeld zou zijn. Liever gewoon een duidelijke stellingname van Wageningen hoe ze tegen dit stuk aankijken en wat ze ervan vinden dat de homeopathielobby het zo gebruikt.
PS die typo heb ik gewijzigd, thanks.
Tja, Al Capone werd ook veroordeeld op belastingfraude…
Er worden hier natuurlijk nogal wat varkenshouders overtuigd van deze onzin, waarbij gewapperd wordt met het Wageningen Biggen Rapport.
Dat is volgens mij economische schade en onnodig dierenleed.
Dus aanpakken via de wet oneerlijke handelspraktijken?
Maken ze reclame? Klacht bij de reclameraad?
Die dierenarts geeft wel cursussen aan biologische veehouders. In 2001 was ze ook homeopathie aan het propageren tegen de mond-klauwzeer epidemie die toen heerste (zie optreden bij Barend en Van Dorp http://www.barendenvandorp.nl/uitzendingen/uitzending-04-04-2001 ) en ze was ook nog voorzitter van een Internationale organisatie voor homeopathische dierenartsen.
Dan kan je verder ook wel inpakken.
wat bedoel je daar mee?
Op de één of andere manier zijn (m.i.) de belangen van de homeopathie dermate sterk verstrengeld met bepaalde bedrijfstakken dat de consequenties van deze belangenafweging blijkbaar meer gewicht in de schaal werpen dan het werkelijk bewezen wetenschappelijke nut van deze geneeswijze.
Die indruk begin ik tenminste te krijgen, overal blijft de homeopathie maar de kop opsteken, alsof het ingebed is in onze cultuur, zou je bijna denken, mocht dit echt het geval zijn dan lijkt het mij inderdaad vechten tegen de bierkaai.
Ja, misschien zou een ombudsman de oplossing zijn, die het op een breedschalige manier in de media aan de kaak zou gaan stellen.
Het is de gebruikelijke gang van zaken bij aanhangers van het onzinnige en onsamenhangende domme sprookje dat homeopathie heet: niets anders dan leugens, onzin, afleidingsmanoeuvres en gedraai. Nu weer “dierenkwellerij” als absurd verwijt, nota bene als iemand slechts kritiek heeft op statistische onzin in een wetenschappelijk artikel.
Was de recente monsterdiscussie nu echt nog niet voldoende?
Inderdaad, hilarisch als het niet zo’n bedroevende mentaliteit blootlegde.
Is dit niet een casus die je zou kunnen melden bij wetenschapsjournalist Frank van Kolfschooten (http://nl.wikipedia.org/wiki/Frank_van_Kolfschooten ), die ook over wetenschapsfraude publiceert? Op zichzelf is slecht onderzoek verrichten natuurlijk nog geen fraude, maar als universiteit zwijgen terwijl je weet dat er enorme fouten in een studie zitten tart de wetenschappelijke integriteit, zeker als belanghebbenden inmiddels enthousiast met het rapport wapperen.
Die brief van de PPCG is weer een verzameling van de bekende leugens en halve waarheden: Kleijnen e.a. waren alleen maar positief over homeopathie, Shang e.a. deugen niet, CAM is aantoonbaar goedkoper, Hippokrates was de eerste homeopaat. Merkwaardig is ook dat de termen ‘CAM’ en ‘homeopathie’ door elkaar heen worden gebruikt. Met weinig moeite zouden Jan Willem Nienhuys en jij namens Skepsis een brief aan de Tweede Kamer kunnen sturen waarin al die onzin wordt ontkracht. Het kan ook gemakkelijk per mail: cie.vws@tweedekamer.nl .
Treurig trouwens dat Edzard Ernst uit de redactie van Homeopathy is geknikkerd.
Ik heb Van Kolfschooten er wel eens iets over gemaild, maar kreeg toen geen reactie en ik heb ook niet aangedrongen. Het is net wat subtieler dan zaken als plagiaat of verzinnen van gegevens, misschien dat het hij daarom niet meteen als iets interessants zag.
Natuurlijk heeft dit niet de hoogste prioriteit. Dat was ook wel voorspelbaar.
Begrijpelijk dat je niet aandringt. Schrijft Skepsis wel eens brieven richting ‘de politiek’, bijvoorbeeld in reactie op brieven van clubs als de PPCG?
Kijk trouwens nog even naar de titel van deze mooie bijdrage (‘wetenschappelijk integriteit’; er ontbreekt een ‘e’).
Ik zou toch graag zien dat dit onderzoek aandacht blijft krijgen. Dit heeft namelijk het potentieel om “het onderzoek dat homeopathie aantoont”te worden.
Je kan in ieder geval de placebofactor inzake homeopathie toegepast op dieren wel elimineren.
Maar niet de ‘observer bias’, die wordt gemakshalve vaak vergeten. Als je geen objectieve criteria gebruikt om ‘zieke’ dieren van gezonde te onderscheiden, ga je mooi het schip in.
Absoluut.
Waarom zouden placebo’s niets doen bij dieren?
Ik hoor dat argument af en toe bij aanhangers van homeopathie met als achtergrondgedachte: zie je wel dat het werkt want homeopathie wordt toch ook bij dieren toegepast en dieren zijn niet gevoelig voor placebo (baby’s idem dito…). Naar mijn idee klopt daar niets van. Zeker intelligente dieren als varkens kunnen m.i. prima door de experimentator worden beïnvloed en ook bij dierenonderzoek is dus een vergelijking met placebo nodig.
Ik snap dat het vervelend is de procedure bij de WUR opnieuw te starten en het is makkelijk om op afstand achter mijn PC te zeggen dat ik vind dat dat eigenlijk wel moet anders belonen we de struisvogelstrategie van de WUR.
Is het tijd voor een anti-wetenschapsprijs van Skepsis, analoog aan de Kackadorisprijs?
Welke Uni produceert in een jaar de meeste wetenschappelijke onzin?
Welke Uni heeft de meeste pseudo-wetenschappers in dienst (Duarte, Vermeeren)?
Je kunt die prijs, of misschien prijzen, ook vergelijken met de prijzen die de Belgische collega’s van Skepsis jaarlijks uitreiken.
Maar het lijkt me wel een goed idee. Ik heb de indruk dat de WUR hoog zou scoren op een lijstje voor zo’n prijs.
Het probleem is hier met de methoden van de onderzoekers. Ik kan me voorstellen dat de universiteit er enigszins huiverig voor is om hier een zaak van te maken. De peer review (die het tijdschrift doet en die aan publicatie vooraf gaat) had de methodologische onvolkomenheden moeten oppikken. Het is eigenlijk niet aan de universiteit om na publicatie nog een soort post-hoc peer review te doen. Bij zo’n universitaire integriteitstaakgroep gaat het doorgaans om zaken die peer review niet kan oppikken: ze kijken (meestal na een klacht) of al het papierwerk betreffende de dierproeven in orde is, ze kijken of er geen plagiaat is gepleegd en of het met de namen die boven het artikel staan ook echt gaat om de personen die het werk hebben gedaan.
“Homeopathy” wordt geacht een wetenschappelijk tijdschrift te zijn (het is trouwens een “Elsevier” tijdschrift en Elsevier runt vanuit Amsterdam zo’n 2000 wetenschappelijke tijdschriften). Indien ze echt wetenschappelijk zijn, dan zouden ze ook ontvankelijk moeten zijn voor een “Comment” of “Short Communication” van jouw hand (eventueel samen met Jan Willem). Bij veel wetenschappelijke tijdschriften is er een expliciete mogelijkheid om kritisch commentaar te leveren op eerder verschenen artikelen. Op de Elsevier website heb ik vooralsnog niets van dien aard kunnen vinden. Desnoods stuur je dus eerst een email naar de hoofdredacteur (zie http://www.homeopathyjournal.net/edboard ) van “Homeopathy” waarin je kort uitlegt dat er problemen zijn met de methoden & statistiek in de betreffende veelgeciteerde biggenstudie. En dan vraag je of z’n tijdschrift ervoor ontvankelijk zou zijn wanneer jij een “short communication” hierover voor publicatie zou voorleggen. De kans is groot dat je dan eerst nog door een peer review heen moet. Maar dat moet bijna iedereen.
Ik ben dat toch niet helemaal met je eens. Ik heb namelijk al via e-mail de discussie getracht te voeren met de auteurs (Bakker, Lantinga) en daaruit komt naar voren dat minstens één van hen toegeeft dat er fouten inzitten, de andere reageert niet eens. Dat zij weten van die fouten en dat het artikel een rol speelt in de propaganda van de homeopathielobby is mijns inziens meer dan voldoende reden om hen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid om een correctie te plaatsen. En als ze dat dus niet doen (zonder te verklaren waarom) lijkt het me wel degelijk een zaak van de universiteit. In eerste instantie in vertrouwelijkheid via de vertrouwenspersoon, maar ja, dat liep dus anders aan de WUR.
Hoe zou je je nu het placebo-effect bij dieren moeten voorstellen. Er is toch wel sprake van een verschil tussen een opgewekte geconditioneerde reflex (Pavlov) en het placebo-effect, maar ik kon de uitleg van Johanna Fink (MP3) op onderstaande niet beluisteren.
https://kloptdatwel.nl/2011/02/05/placebo-effect-bij-dieren/
Ik heb al iets over het onderwerp van Johanna Fink beluisterd op een andere site, maar hoelang zou het wel niet gaan duren voordat een hond, varken of kat, ik noem maar wat, eindelijk doorheeft dat bijv een bepaald pilletje aan het dier gepresenteerd als lekkernij helpt tegen bepaalde klachten.
Ik vind het toch wel wat vergezocht en begrijp ook wel dat de homeopaten dankbaar van dit gegeven gebruik maken om hiermee aan te tonen als bewijs dat de werkzaamheid hiervan niet puur op het placebo-effect berust.
Ik kreeg vanochtend via e-mail vragen uit Zweden over de biggetjesstudie. Op een site van de Zweedse skeptici loopt een debat tussen een verdediger van homeopathie en iemand die het aanvalt. Als voorbeeld van een overtuigende studie heeft de homeopate de biggetjes van stal gehaald. Het één-op-één debat is te volgen via http://forum.vof.se/viewtopic.php?f=38&t=21052 en voor de ‘toeschouwers’ is een ander draadje om over het debat te discussiëren: http://forum.vof.se/viewtopic.php?f=38&t=21055 Met Google Translate is het best te volgen.
Geeft toch weer aan hoe belangrijk het is dat deze “munitie” onschadelijk wordt gemaakt.
Het is in dit verband geen slecht idee om dat hele experiment te herhalen. Maar dan dus met correcte statistiek en een aparte flacon voor iedere zeug. Opzet en uitvoering van het experiment zijn vrij eenvoudig. En meer dan een paarduizend euro hoeft het al met al niet te kosten. Met de concrete uitslag van dat herhaalexperiment kan de discussie tot een bevredigend einde worden gebracht.
Beste Pepijn (en anderen),
De zaak rond Stapel heeft duidelijk gemaakt dat Nederlandse universiteiten altijd verantwoordelijk zijn èn blijven voor alle publicaties met daarop de naam van de universiteit als ‘affiliatie’. Met andere woorden: de RUG is en blijft verantwoordelijk voor (en aanspreekbaar op) alle publicaties van Stapel waarbij Stapel de RUG als affiliatie achter zijn naam heeft staan. Het doet er dus niet toe of Stapel wel of niet meer in dienst was van de RUG en/of wel of niet (meer) reageerde (etc.). Vandaar dat de RUG meteen een onderzoekscommissie heeft ingesteld toen er twijfels kwamen over RUG publicaties van Stapel.
Hetzelfde geldt voor WU/WUR en de biggenstudie. “Biological Farming Systems Group, Wageningen University” en “Biometris, Wageningen University” staan als affiliatie bij het artikel over de biggenstudie en de WU/WUR is hier dus voor verantwoordelijk en ook op aan te spreken, of de auteurs nu wel of niet meewerken / wel of niet nog werkzaam zijn bij WU/WUR. Eindverantwoordelijk bij WU/WUR is de rector magnificus. Verder heeft WU/WUR ondertussen officieel beleid hoe om te gaan met -vermoedens van- schendingen van de wetenschappelijke integriteit, zie http://www.wageningenur.nl/nl/Over-Wageningen-UR/Integriteit/Wetenschappelijke-integriteit.htm
Inhoudelijk heb ik de biggenstudie niet goed bestudeerd. Ik maak uit je opmerkingen op dat wellicht (mogelijk) sprake is van -vermoedens van- schendingen van de wetenschappelijke integriteit, met name als het gaat om de punten 6, 7 en/of 8. Herhaalde weigering om fouten te verbeteren cq herhaalde weigering om hierover met jou van gedachten te wisselen cq herhaalde weigeringen om inhoudelijk op jouw kritiek te reageren (etc.) zijn dus wel dergelijk punten waarbij op een gegeven moment de grens wordt gepasseerd tussen ‘onzorgvuldig’ (= sloppy science / questionable research practise) en ‘schending van wetenschappelijke integriteit’. De CWI van WU/WUR bestaat uit drie personen: Frans Brom (voorzitter), Herman Eijsackers (lid) en Fons Voragen (lid). Ergo, bij hardnekkige weigering van betrokkenen om fouten te verbeteren (= inclusief hardnekkige weigering om te reageren) kun je dus wel degelijk overwegen om een klacht in te dienen. Iedereen kan een dergelijke klacht indienen.
Verder is uitgever Elsevier lid van COPE (http://publicationethics.org/). Een citaat van de website van COPE: “When genuine errors in published work are pointed out by readers, (..), which do not render the work invalid, a correction (or erratum) should be published as soon as possible. (..). If the error renders the work or substantial parts of it invalid, the paper should be retracted with an explanation as to the reason for retraction (i.e., honest error).” Wellicht Elsevier zelf benaderen als je geen vertrouwen hebt in de redactie van het tijdschrift ‘Homeopathy’?
Tot slot is het maken van fouten helemaal niet erg. Het wordt pas een probleem als je de fouten niet erkend en als je weigert om de fouten te verbeteren.
Vandaag een artikel op Nu.nl:
“Universiteiten zoeken juiste aanpak fraude in wetenschap”.
[ Vergeleken met tien jaar geleden zijn universiteiten tegenwoordig veel bezig met het bewaken van de wetenschappelijke integriteit. “Ze zijn heel erg bang voor reputatieschade. Door de aandacht van de media zitten universiteiten er bovenop.” ]
Blijkbaar is dat bij de WU nog niet doorgedrongen.
http://www.nu.nl/binnenland/3715585/universiteiten-zoeken-juiste-aanpak-fraude-in-wetenschap.html
Liesbeth Ellinger kreeg onlangs weer eens de gelegenheid om het verhaaltje te vertellen , nu op uitnodiging van een europarlementariër: link.
Nu zelfs (afgaande op de slides) zonder de correctie op de statistiek die ze nog wel opnam bij de indiening voor de IACH research prize
Daar word je als mens toch niet blij van – en als big al helemaal niet. *zucht*
De biggenstudie is één van de twee studies die in een recente meta-analyse van Robert Mathie en Jürgen Clausen in Homeopathy<a href="http://www.donotlink.com/d5rg"Veterinary homeopathy: meta-analysis of randomised placebo-controlled trials als ‘reliable evidence’ worden betiteld. Dat zegt mijns inziens vrij veel over het niveau van het onderzoek in homeopathie 😉
Dat is weer een mooi stukje werk van Dr. Mathie. Clausen en hij hadden laatst ook al kleine effecten van geïndividualiseerde homeopathie gevonden die superieur aan die van placebo’s zouden zijn (http://edzardernst.com/2014/12/homeopaty-proof-of-concept-or-proof-of-misconduct/ ). Toen kwamen ze tot hun conclusie na het uitsluiten van enkele goede studies (waaronder een van Edzard Ernst, die not amused was). Maar dan nog vonden ze slechts kleine effecten, en zoals een ex-homeopaat ooit zei: “When an effect is as small as this it may not be there at all”.
Die uitspraak lijkt me zonder meer ook van toepassing op die meta-analyse van homeopathie bij dieren. Die bevestigt eigenlijk precies wat de skeptici al heel lang roepen. Van de 15 beschikbare RCT’s kunnen er maar 2 als “reliable” worden aangemerkt. De rest is bagger. Bij 9 is bovendien sprake van een “high risk of bias”. En al met al is er slechts “very limited evidence” dat homeopathie bij dieren het beter doet dan placebo’s. Alleen de meest verstokte schudverdunners kunnen dan nog volhouden dat nog geen definitieve conclusies kunnen worden getrokken. Kennelijk zijn Mathie en Clausen zulke schudverdunners.
Richt een sterrenkijker op het veronderstelde zwarte gat Cygnus X1 en hang in het brandpunt een flesje met water: het homeopathische geneesmiddel “Lux foraminis nigris” is gemaakt. Een ander flesje water bij het hoofd van een slaper leggen en zie: het homeopathische middel dream-p is klaar. Gepotentieerde droom-essentie.
Men kan zich meerdere regenachtige zondagen amuseren met het bestuderen van homoeopathie.
Dikke boeken schrijven de homoeopathen vol met hun indrukwekkende genezingen. Vooral die waarbij onschuldige patiënten door vijandige allopatische artsen zijn verprutst tot ze kanker en autisme kregen, maar door de witte homoeopathen voor de poorten van de hel zijn weggesleept en genezen, doen het erg goed. Ook het genezen van aids vormt voor de doorsnee homoeopaath geen probleem. Als ik dat allemaal moet geloven, moeten er toch heel wat van die wonderbaarlijk genezen mensen rondlopen. Ik zou ze wel eens moeten tegenkomen of anders wel via iemand die ik ken. Maar nee, nog nooit heb ik er een gezien en nog nooit heb ik er van gehoord. Ik kom alleen soms mensen tegen die pas bij een homeopaath lopen en dan vol lof zijn maar als je ze twee maanden later nog eens vraagt, zijn ze de homeopathie alweer vergeten en doen ze die fantastische klankschaaltherapie. Of iets anders …
Nu zijn er best wel homoeopathen verslaafd aan (zwart) geld maar voor de meerderheid der homoeopathen is de wereld minder mooi. Ergens weten ze wel dat het oplichterij is, maar ja, ze hebben er zoveel tijd en geld in geïnvesteerd. Hun familie en vrienden kennen hen als homeopaath en dan kun je er niet opeens mee ophouden. Je collega’s claimen allerlei successen dus dan kun je niet opeens gaan zeggen dat het niet werkt. Dus dan ga je maar opnieuw een middel zoeken voor je patiënt. De vorige keer wist je zo zeker dat het zou gaan werken maar dat deed het niet. Dus dan bekijk je de zaak (je zieke patiënt) maar weer eens van een andere kant. Er zijn ontelbaar veel kanten vanwaar je de zaak zou kunnen bekijken en altijd is er wel iets wat met de zaak overeen komt. En nooit werkt het. Maar je moet het op de goede manier doen, dat is de “kunst”. Als het niet werkt, ligt het aan de homeopaath en niet aan de homeopathie. En omdat je er al zoveel in geïnvesteerd hebt, kun je er nu niet mee stoppen maar ga je door.
Het is een verslaving.
EdJussen,
Wat goed van je om het een verslaving te noemen.
Doe mee aan de discussies want je hebt vast veel meer te vertellen.
Goed nieuws voor velen hier! Er zijn ook homoeopathische geneesmiddelen tegen een hekel aan homoeopathie.
Voor geïnteresseerden, die er hier vast veel zullen zijn, zal ik ze opnoemen:
caust. hep. lyc. nit-ac. nux-v. sep.
Maar… ik wíl helemaal niet worden genezen van mijn antipathie tegen homoeopathie!
Ik wil nl. graag blijven betogen dat het bedrijven van en het geloof in deze verderfelijke sprookjeshandel met wortel en tak moet worden uitgeroeid.
Het lijkt me beter als de mensen die in de positie verkeren om homeopathie op enige wijze te bevorderen, een middeltje krijgen om hun liefde voor homeopathie kwijt te raken. Misschien helpt dit dan ook tegen de voorkeur voor alle mogelijke andere kwakzalverij.
Iets voor bewindslieden die menen dat het om keuzevrijheid voor de patiënt gaat.
Ik begrijp toch wel goed, hoop ik, dat het dan niet om een homoeopathisch middeltje gaat? Stel je voor dat het zou helpen, al dan niet placebogewijs… 🙂
De bewindslieden die kwaken over de keuzevrijheid van de patiënt zijn niet goed wijs, daar valt bitter weinig heil van te verwachten. Hadden ze maar een echt vak geleerd!
Eigenlijk ben ik ook voor keuzevrijheid. Maar ik vind ook dat de overheid aan goede voorlichting moet doen en ook dat allerlei kwakzalvers duidelijk moeten aangeven wat ze doen en wat ze toedienen, goed in de gaten gehouden moeten worden en bij gevaarlijke kwakzalverij opgepakt moeten worden.
@ Hans, misschien in de vorm van een vaccinatie?
@ RV, keuzevrijheid is prima, maar we laten ook geen ondeugdelijke auto’s op de weg toe en onbetrouwbare luchtvaartmaatschappijen zijn ook niet welkom, dus waarom de keuzevrijheid voor de patiënt dan zo groot maken dat hij ook bij allerhande kwakzalvers terecht kan, die daar goed aan verdienen.
Als een bedrijf adverteert met claims die het niet waar kan maken, dan wordt het aan de schandpaal genageld, maar allerhande kwakzalvers kunnen zonder problemen hun onzin in advertenties en dergelijke verkondigen.
Er is geen foodwatch voor kwakzalvers, die ieder jaar een Gouden Windei uitreikt. Dan zou men bij kwakzalvers wel aan de gang kunnen blijven.
Een windei voor homeopaten en fabrikanten van homeopathische middeltjes, die water en suikerkorreltjes als medicijnen verkopen.
Een windei voor chiropractors, die patiënten wijsmaken dat ze door gerommel aan de wervelkolom alle mogelijke kwalen kunnen genezen en bovendien verkondigen dat dit regelmatig herhaald moet worden, als een soort onderhoud.
Een windei voor acupuncturisten, die verkondigen dat hun naaldkunst helpt tegen alle mogelijke kwalen.
Een windei voor… enz., enz. enz.
Ik kan het nog veel korter verwoorden. Homeopathie is flauwekul en het tegen beter weten in bedrijven ervan is dus bedrog. Bedrog moet worden bestreden.
Nou nou. Fanatiek, hoor.
Ziel, god en hiernamaals zijn onzichtbaar en niet te bewijzen. Godsdienst verbieden dan maar? Wie (zoals ik) wel eens als atheïst tegenover een scheldende en schreeuwende gereformeerde heeft gestaan, weet dat dit weinig kans van slagen heeft. Godsdienst scheiden van de staat is het hoogst haalbare en wat dat betreft kan er in Nederland misschien nog wel het een en ander gebeuren.
Homeopatie is net zo onzichtbaar (ik bedoel: de verdunningen) en onbewijsbaar (ik bedoel: de resultaten) en je kunt het wel verbieden maar daarmee is het nog niet uitgeroeid. Veel mensen hebben behoefte aan dit soort zaken. Voer voor psychologen (zien jullie overigens psychologie en psychiatrie als wetenschap? Ik zal mijn lachen proberen in te houden)
Ik denk dat jullie beter kunnen proberen om tegen te gaan dat zorgverzekeringen dit soort “therapieën” vergoeden zodat ook “ongelovigen” gedwongen meebetalen. Net zoals ongelovigen nu overigens meebetalen aan bijvoorbeeld katholiek onderwijs.
Als mensen troost vinden in een geloof, dan gaan ze hun gang maar.
Maar op het moment dat mensen gaan beweren dat hun onzin (welke onzin dan ook) mensen kan genezen, dan is er in mijn ogen sprake van een zekere vorm van oplichting en dat dient naar mijn mening bestreden te worden, net zo goed als andere oplichters, die mensen bijvoorbeeld verleiden met ondeugdelijke financiële producten, waarbij bijvoorbeeld sprake is van een pyramidespel, vervolgt worden.
Meebetalen aan katholiek onderwijs is niet erg. Katholiek onderwijs is gewoon openbaar onderwijs met een dun gelovig sausje erover. Een beetje bidden en wat bijbelverhaaltjes. Aan dat bidden hoef je niet mee te doen als je maar wel eventjes je kwek houdt. En kennis nemen van de Bijbel behoort bij je algemene-kennisverwerving. Het wordt wel erg als bijvoorbeeld de biologieles ontsierd wordt door een overdosis creationisme en een groot gebrek aan evolutiebiologie. Maar we hebben nog altijd de onderwijsinspectie en daarnaast onderschrijft de RK kerk de evolutiebiologie en ook de Big-Bang-fysica.
Zelf zat ik op een christelijke middelbare school. De biologieleraar begon al vroeg met de evolutiebiologie. Als goede bioloog was hij voor de evolutiebiologie. Wel hoorde ik van enkele andere leraren iets over Teilhard de Chardin. Maar Teilhard was zo’n zwever dat ik hem niet serieus nam. Een aan alle kanten rammelend compromis tussen evolutiebiologie en creationisme.
Een beetje buiten het onderwerp, maar ik pleit voor slechts openbaar onderwijs. Willen mensen hun kinderen een geloof meegeven, dan doen ze dat maar op eigen kosten en in eigen tijd. Ik betaal mijn hobbies ook helemaal zelf. Enige algemene kennis op geloofsgebied op openbare scholen, prima, mits men er maar bij vertelt dat er een hele serie religieuze stromingen bestaat, en dat je ook níet kunt geloven en dat het wel zo goed is slechts het gezond verstand te gebruiken.
Goed, ik ben iets liberaler dus. Hopelijk mag dat. 🙂 Maar ik vind wel dat ook het onderwijs op de zogeheten bijzondere scholen goed moet zijn en geen onzin mag bevatten. Rekenen moet rekenen zijn, spellen spellen en biologie evolutiebiologie. Met het katholiek onderwijs valt het waarschijnlijk wel allemaal mee. Maar hoe zit het met de zogeheten reformatorische middelbare scholen? Wordt op die scholen wel goed onderwijs gegeven in de evolutiebiologie? Of krijgen die lieve kindjes een cultuurschok als ze beginnen op een universiteit? Misschien moeten we hier eens een onderzoekje aan wijden. Ik heb niets tegen liberaal “religieus” onderwijs. Maar bij extreme vormen van bijzonder onderwijs frons ik wel mijn wenkbrauwen. Je hebt op internet het refoweb, een soort forum voor bevindelijk gereformeerde jongens en meisjes. Prima, laat ze maar bazelen over de lengte van de rok. Maar zodra ze het hebben over wetenschap, steigeren mijn nekhaartjes in enige mate. Als een jongmens van SGP-huize daar een vraag stelt over wetenschap, dan is er altijd wel een would-be refogoeroe die op dogmatische en retorische wijze een bijbelgetrouwe “wetenschap” (lees: pseudowetenschap) predikt in plaats van het jongmens aan te moedigen om zelf op zoek te gaan in de geloofsneutrale wetenschap.
U bevestigt met uw reactie mijn mening.
Precies. Eerst zegt RV dat het allemaal niet erg is om vervolgens zelf met uitwassen te komen. De enige oplossing is openbaar onderwijs voor iedereen en geloof naar de kerk of achter de voordeur te verbannen. Dat katholiek onderwijs in de randstad vrij weinig met godsdienst te maken had wil niet zeggen dat dat overal zo is en blijft. Zeker als we geen islamitisch onderwijs willen en eventuele twisten tussen soennieten en sjiieten is het beter het onderwijs te neutraliseren zo lang het nog kan. Maar ik zie het tijdens mijn leven niet gebeuren door tegenwerking van de katholieken en gereformeerden en antroposofen, terwijl het voor hun eigen bestwil is.
Hoewel god onzichtbaar lijkt kun je god best wel bewijzen. Gewoon uitleggen.
Het is trouwens niet zo dat de bedenkers van het geloof zeggen dat er een God is, maar dat ze doen alsof dat zo is.
Deelnemen aan dat geloof betekent dat je zonder verantwoordelijkheid gaat leven. Je gaat de verantwoordelijkheid van wat er gebeurt en zal gebeuren door jouw handelen, aan God overlaten. En je gaat leven volgens de geboden van de bedenkers.
Als er één god is, is dat ” het alles ” . En ” het alles ” is het gebeuren. God = het gebeuren dat plaats vindt.
Alles wat er in het gebeuren gebeurt, gebeurt door het gebeuren zelf omdat het doorgaat zolang er energie is.
Wetenschappelijk uitgelegd laat ” het gebeuren ” alles gebeuren.
Deelnemers aan het geloof leggen het uit dat God het laat gebeuren.
Verschil is de verantwoordelijkheid, waarvan de verlosser je verlost heeft. Vandaar dat je moest biechten. Je vond van jezelf dat je een beetje onverantwoordelijk was geweest. Maar het geloof zegt dat je niet verantwoordelijk moet zijn, dus wordt het je vergeven.
Aan dat geloof doen, dat God verantwoordelijk is, was trouwens geen doel maar een middel. Doel was om zo een hoogwaardiger volk te laten ontstaan.
Dat biechten en vergeving krijgen is alleen bij katholieken. Bij andere stromingen ligt dat toch weer anders, variërend van zelf verantwoordelijk zijn, tot zelfs dan nog niet verlossing krijgen, omdat het uiteindelijk dan nog steeds god is die beslist.
Maar goed, ik geloof niet in sprookjes en religie hoort daar wat mij betreft ook bij. En vaak is religie dan ook nog een gevaarlijk en intolerant sprookje, dat alleen het eigen sprookje kan verdragen en iedereen die in een ander sprookje gelooft, of helemaal niet gelooft, of niet leeft in overeenstemming met wat in het sprookje verkondigd wordt het leven zuur, of onmogelijk wil maken.
Ik ben geen historicus en daarom vraag ik me wel eens af hoe het kan dat de machthebbers ooit zo verstandig waren om een grondwet te accepteren die iedereen gelijkstelde en religie op de achtergrond schoof. Was dat omdat alleen bepaalde mensen stemrecht hadden in plaats van iedereen of was men destijds gewoon veel toleranter, verlichter?
Want later heeft men toch het speciaal onderwijs er doorgekregen (ik meen in ruil voor de wet op de kinderarbeid) en met de huidige stemming in het land zie ik vooral intolerantie en openlijke voortrekking en bevoordeling van het eigen geloof.
Het grondswetsartikel 23 gaat over het bijzonder onderwijs. Je kunt eenvoudig vinden waar het over gaat, bijvoorbeeld hier:
https://www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvihlf299q0sr/vi5kn3s122s4
De meeste wetsartikelen gaan over het waarborgen van de kwaliteit. Je kunt wel vinden dat al het onderwijs openbaar moet zijn, maar net zoals vrijheid van godsdienst en meer algemeen mensingsuiting iest positiefs is, is vrijheid van onderwijs goed. Als een aantal ouders een school wil stichten waar het onderwijs ietwat anders wordt aangepakt, is dat OK. Als de kwaliteit maar gewaarborgd wordt.
Artikel 7 van dat grondwetsartikel is waar het eigenlijk om draait: als men een school wil stichten en genoeg leerlingen heeft, zal de overhedi het bijzonder onderwijs net zo als het openbaar onderwijs bekostigen.
Dat maakt het wel erg makkelijk. Roomse ouders hoeven niet de hele kosten van de parochieschool op te brengen. Dat is, zeker in Nederland, een belangrijke factor geweest.
Artikel 23 kwam in de Grondwet door een soort koehandel. Tegelijk kwam het algemeen kiesrecht (i.e. stemrecht voor vrouwen) erin. De liberalen wilden het algemeen kiesrecht, maar hadden de steun van de confessionelen daarvoor nodig (die confessionelen vonden stemrecht voor vrouwen eigenlijk maar niks), en de confessionelen hadden de liberalen nodig voor de subsidiëring van het bijzonder onderwijs.
Immers, voor een grondwetswijziging was een soldie 2/3 meerderheid nodig (in beide Kamers, zowel voor als na verkiezingen als ik het wel heb.
De enige praktische manier om te zorgen dat het confessionele bijzonder onderwijs niet al te veel ontaardt in indoctrinatie is dat flink wat werk gemaakt wordt van controle op de kwaliteit.
Art. 23 bevat wel bepalingen over eerbiediging van de richting (lid 5 en 6) maar volgens mij kun je verder gaan dan men nu doet.
Zo was er een tijd lang een soort commissie die ervoor zorgde dat er op het schriftelijk eindexamen geen vragen werden gesteld die ‘gelovigen’ in de problemen zouden brengen, speciaal vragen over evolutie. Hoe het nu zit weet ik niet.
Vrijheid van onderwijs heeft m.i. niets te maken met vrijheid van religie. Je moet vrij zijn om bepaalde onderwijsmethodieken te kunnen hanteren zolang de resultaten goed zijn.
Maar vrijheid van religieus onderwijs was m.i. alleen gewenst om lekker bij elkaar te kunnen klitten en de katholieken van de protestanten te kunnen scheiden. Uiteraard kun je zo ook je eigen religie in de kinderhoofdjes prenten en contact met atheïsten en andere religies vermijden.
[ een soort commissie die ervoor zorgde dat er op het schriftelijk eindexamen geen vragen werden gesteld die ‘gelovigen’ in de problemen zouden brengen ]
Ja, daar ga je al. Het zou me niet verbazen als er nu al zelfcensuur plaats vindt om maar vooral niks over de holocaust te examineren of over homoseksualiteit.
Als het voor jou nog een sprookje is, heb je de bewust toegevoegde cryptische, ingewikkelde, verpakkende en in de war brengende mystiek niet verwijderd.
Dat was leuk om te lezen allemaal!
Gelovigen die “troost zoeken” bij hun geloof. Tsja. Laatst vertelde ik iemand dat ik de evolutieleer van Darwin veel meer waardeer dan het creationisme. Toen legde meneer uit dat hij niets zag in dat moderne gedoe, dat de Franse Revolutie een zinloze moordpartij was geweest en dat de Verlichting enorm overgewaardeerd werd. Toen ik hem vroeg of hij dan naar de middeleeuwen terug wilde, beaamde hij dat. Toen was alles nog goed, toen leefden god’s philosophen nog op aarde, en nu zitten we met die moderne troep. Ik meende toen slim te moeten zijn en wees hem erop dat wat hij wilde precies hetzelfde was wat Erdogan wilde. Meneer was namelijk geen fan van Erdogan. Hij noemde mij “stommer dan het achterend van een varken” en de ”kleuterschool niet waard”. Deze grefo had duidelijk “troost in zijn geloof” gevonden. Hum. Nu kun je om zo’n akkefietje natuurlijk geen geloof verbieden (hoewel ik sindsdien wat meer afstand houd van protestanten) maar het zal u verbazen hoeveel mensen tegenwoordig terug willen naar de middeleeuwen.
De klassieke geloven worden in hoog tempo vervangen door de “spiritualiteit”: iets met een universum met trillingen erin en niets is toeval en vorige levens. En leylijnen voor de liefhebbers. Ieder een kip en een geit en 10 vierkante meter grond en iedereen gelukkig en gezond. Geen autistische inentingen meer! Windmolens zover het oog reikt. De hele wereld een homeopatisch paradijs! Ik heb het nu niet meer over dat half procentje grefo’s. Ik denk dat inmiddels bijna de helft van de bevolking van het Westen met dit virus is besmet. Alsof men afhaakt. Men begrijpt de moderne kunst en wetenschap niet (meer) en vlucht terug in de warme moederschoot van voorbije tijden. Dat toen de pest en andere ziektes rondwaarden, die de bevolking soms halveerden, waarna de overgeblevenen zich dan weer settelden op de meest vruchtbare gronden, de mensheid weer in aantal groeide en groeide, totdat de pest weer opnieuw toesloeg, deze zaagtand van de dood: ach, dat is nu eenmaal de natuur, dat went wel.
Geloof achter de voordeur (laïcisme als in Frankrijk) akkoord, hoewel dat dan weer zielig is voor de kerststalletjes en het kruis op de mijter van Sinterklaas, dus hoe streng moet je zijn?
Moet een rationalist op een grefo gaan lijken?
Homeopathie achter de voordeur. Uitroeien kun je het geloof niet. Het is net onkruid. Hier wied je de klassieke duivel uit en achter je rug groeit het kwaad in de persoon van Trump weer op. Homeopathie: zelf betalen en homeopaten die opscheppen dat ze kanker en aids kunnen genezen voor de rechter en als ze hun claims niet kunnen bewijzen: de bak in wegens oplichterij. Het zal druk worden in die bak want psychologen en psychiaters mogen er wat mij betreft dan ook heen.
Ik heb het idee dat u hier toch wel een beetje overdrijft.
En of alle psychologen en psychiaters oplichters zijn, waag ik toch echt te betwijfelen.
De menselijke geest bestaat. En wat bestaat, kan wetenschappelijk bestudeerd worden. Dus psychologie en psychiatrie kunnen wel degelijk wetenschappen zijn. Maar ook voor hen geldt dat ze aan zorgvuldige empirie moeten doen, voorzichtige theorievorming moeten bedrijven, hun theorieën kritisch en meedogenloos moeten testen en zich dus niet onledig mogen houden met wilde, al te wilde speculaties. In wezen hanteren de cultuurwetenschappen dezelfde basale methodiek als de natuurwetenschappen. Maar de resultaten van de natuurwetenschappen zijn wel indrukwekkender dan die van haar culturele tegenhangers. Dus enige bescheidenheid siert de cultuurwetenschappen.
Zie bijvoorbeeld het verhaal over Gert Postel:
https://skepsis.nl/postel/
De laatste commentaren zijn wel erg van het onderwerp afgedwaald. Ik stel voor dat degenen die daar mee door willen, die discussie voortzetten op het ‘Skeptisch Chatten’ (bereikbaar via de menubalk).