De EASAC, European Academies’ Science Advisory Council, heeft in een advies aan de Europese Commissie duidelijk afstand genomen van het gedoogbeleid voor homeopathische geneesmiddelen.
Die homeopathische korrels en druppels kunnen nu nog als geneesmiddel verkocht worden zonder dat de fabrikanten bewijs hebben geleverd dat ze ook werken. Als ze maar zover verdund zijn dat het uiterst onwaarschijnlijk is dat er ook nog enige werking van uit gaat en ze dus als veilig voor consumptie kunnen worden beschouwd, mogen die onzinproducten als ‘homeopathisch geneesmiddel’ verkocht worden. In Nederland mag er dan sinds enige tijd echt niet meer op staan waarvoor dat spul dan geacht wordt te werken volgens de homeopathie-gelovigen, maar elders in Europa gelden nog soepelere regels.
De EASAC stelt niet eens zoveel schokkends voor, gewoon een einde maken aan die rare uitzonderingspositie voor homeopatische producten:
Our purpose is not to seek the prohibition of homeopathic products, and we recognise the fundamental importance of allowing and supporting consumer choice. Rather, we aim to explore the policy dimensions for ensuring informed patient choice with the emphasis on ‘appropriately informed’, and for achieving a standardised knowledge-based, robust regulatory framework and sound advertising practices across the EU, which can apply equitably to all medicinal products, whatever their origins and whatever their mechanisms.
Maar ja, die homeopathie-gelovigen snappen ook wel dat ze nooit bewijs voor werking zullen kunnen leveren als ze aan dezelfde spelregels moeten voldoen als reguliere medicijnen. EASAC vat de stand van zaken rondom homeopathie zo samen:
Het laatste puntje is ook wel interessant, omdat in de Europese regels voor de biologische veehouderij in feite wordt opgelegd dat boeren bij zieke dieren eerst aanrommelen met homeopathische (of kruiden-) middelen voordat ze mogen overschakelen op reguliere medicijnen. Dit is eigenlijk onverdragelijk uitstel van een echte behandeling en dus dierenmishandeling. Ik schreef daar toevallig mijn allereerste stuk op Kloptdatwel over.
Maar lees vooral zelf het hele advies (pdf, 12 pagina’s). En ook de berichtgeving in de Volkskrant, waarin homeopathisch arts Frans Kusse van de AVIG mag klagen: ” ‘De EASAC denkt vanuit een puur scheikundig model: een middel kan alleen werken als er werkzame moleculen in zitten. Terwijl wij zeggen: veel belangrijker is dát het werkt, en het bewijs daarvoor is er.'” Ja hoor, dat kulverhaal kennen we intussen wel. Het zit ze ook niet mee, die sprookjesdokters, na 1 januari zal hij ook vast zijn artsentitel moeten inleveren. Arme Frans!
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
‘De EASAC denkt vanuit een puur scheikundig model: een middel kan alleen werken als er werkzame moleculen in zitten.
Gelukkig wel.
De benzinetank van mijn auto kan alleen naar behoren functioneren als er werkzame brandstof in zit. Of is het een homeopaat ooit gelukt op homeopathisch verdund en geschud leidingwater te rijden? Ik denk van niet. Maar al kun je niet op homeopathisch verdund en geschud leidingwater rijden, zulk leidingwater kan ons wel genezen van allerlei echte enge kwalen? Waarom snijdt het homeopathisch mes niet aan twee kanten?
Ja, maar de homeopaten redeneren anders. Een mens is namelijk geen machine. Bovendien zien ze zelf dat het werkt, dus het moet wel werken.
Dat de mens geen machine is, is duidelijk, maar dat pleit niet in het voordeel van homeopathie. Het verschil tussen een mens en een machine is, dat bij een mens genezing ook vaak gewoon tijd nodig heeft en dingen dus zonder verdere behandeling overgaan, waardoor de homeopaat de indruk kan krijgen dat zijn watertjes ‘helpen’. Een kapotte auto blijft kapot, hoe lang je ook blijft wachten tot het probleem zich vanzelf herstelt.
Homeopaten behandelen zieke mensen. Als we even het onderscheid tussen mens en machine verwaarlozen, dan nog geldt dat een lege tank geen ziekte of verstoring van het normale functioneren is. Ook homeopaten behandelen ondervoeding (als ze die onderkennen…) niet met hoogverdund eten.
Onder homeopaten is het tegenwoordig gangbaar om te zeggen dat mensen een natuurlijk zelfherstellend vermogen (NZV) hebben (daar kun je ze gelijk in geven), en dat hun middeltjes dat NZV “helpen”, een duwtje in de goede richting als het ware. Daar hebben ze natuurlijk ook geen bewijs voor, maar dat weerleg je niet door met een autometafoor aan te komen zetten.
De homeopaat denkt zogenaamd “holistisch”. Om in uw vergelijking te blijven: als uw automotor vreemd sputtert, kijkt de homeobeunhaas of de banden bemodderd zijn, of het asbakje vol zit en wat er in het handschoenenkastje zit. Vervolgens vult hij het tankje voor ruitensproeivloeistof bij met ritueel dubbelgeklutst zuiver bronwater. Dan is het gesputter subiet over… of niet. In dat laatste geval gaat u moedeloos naar een echte garage die mogelijk vaststelt dat u veel te lang hebt doorgereden met de klacht en dat er dus een dure reparatie nodig is. Dan bent u verontwaardigd want u hebt onnodig kosten gemaakt voor de klinische blik van de beunhaas en ook nog eens de dure reparatie moeten betalen. En dan gaat u naar Radar, of Opgelicht, of naar de politie, wat u maar wilt. Mogelijk wordt dan de beunhaas aangepakt of zwartgemaakt en verliest hij klanten. Tja, de beunhaas zal natuurlijk volhouden dat u meer geloof in zijn klutswater had moeten hebben. Eigen schuld dikke bult…
In bovengenoemd verhaal gaat het om gezondheid, het allerhoogste en allerbelangrijkste nietwaar? Ik hoor dat tenminste mensen altijd beweren. En toch gaan ze naar beunhazen en kopen ze goedgelovig bedriegelijke beunhaas-watertjes en – korreltjes. Snapt u deze domheid? Ik kan er niet bij.
Ja, ha ha, holistisch…!
Als er iemand niet holistisch maar puur symptoomgericht kijkt en werkt, is het wel de homeopaat. Alleen maar afgaand op (zinloze) symptomen en daar een middeltje bij zoeken (kan via de computer tegenwoordig heb ik me laten vertellen).
En bijzonder medicaliserend: ik heb nog nooit van een homeopaat gehoord die een patiënt zonder recept of middeltje de deur uitstuurde. Ze hebben weinig vertrouwen in dat fameuze zelfgenezend vermogen van de mens.
Ach, als je die onzinnige Organon in een computer stopt, komt er natuurlijk ook onzin uit.
Dat NZV moet, zoals al hierboven betoogd, gewoon een duwtje hebben. Wat wilt u, de schoorsteen van de homeopaat moet ook roken en dat doet hij niet op aardgas D30.
Ik ben er opeens niet meer zo zeker van dat homeopaten hun artsentitel moeten inleveren per 1 januari. Tenminste, als het klopt dat zij “binnen hun alternatieve consulten de tijd besteed aan ‘anamnese, lichamelijk onderzoek en het stellen van een diagnose’ als reguliere uren mogen meetellen” zoals in het stuk op de VtdK-site staat waarheer hierboven gelinkt is.
Een homeopaat is al gauw anderhalf uur bezig met een anamnese. Na afloop van de anamnese wordt aan de hand van de antwoorden op de eindeloos veel vragen een diagnose gesteld die dan luidt: ‘Lycopodium 30C’
Met andere woorden, de homeopaat doet vrijwel niets anders dan anamnese enn diagnose. Wie gaat er controleren of anamnese en diagnose ‘regulier’ gebeuren?
Bovendien hebben de gewone artsen al vanaf 2012 dat soort gegevens moeten bijhouden, Zouden de alto’s sinds die tijd alsmaar netjes gescheiden hebben bijgehouden hoeveel tijd ze aan anamnese en diagnose besteedden? En een alto die
iemand doormeet (‘lichamelijk onderzoek?’) met een biotensor of een raar apparaat, is dat ook ‘diagnose’?
Als de minister dat echt beloofd heeft, dan blijven al die alto’s gewoon actief, tenzij er op de een of andere manier afgedwongen wordt dat er serieus bewijs geleverd wordt dat de anamnese en diagnose op reguliere manier geschied is.
Ik kan me niet voorstellen dat de minister dit staande een gesprek zomaar toezegt. Hooguit zal ze toezeggen het te zullen bespreken met haar ambtenaren. Als het een echte toezegging is, dan moet het ook op papier staan zodat alle alto’s het weten en
de komende drie maanden alsnog hun papieren in orde maken.
Nog een opmerking:
“Reclameclaims over eventuele werkzaamheid moeten nog meer dan nu al het geval is worden uitgebannen, en op homeopathische producten moet altijd te zien zijn wat erin zit, ‘zodat je inzichtelijk maakt dat zo’n middel uit honderd procent water bestaat’, aldus Van der Meer.”
staat er in de Volkskrant. Ik weet niet of VdM dat zo gezegd heeft, maar vloeibare homeopathische middelen bestaan vaak voor een groot deel uit alcohol, en de meeste enkelvoudige homeopathische middelen (Sulfur 200C bijvoorbeeld) zijn korrels melksuiker die zijn behandeld door er een homeopathische oplossing (alcohol, of voor de echt hoge verdunningen, water) boven te vernevelen en dan te laten opdrogen.
Typische homeopathica zijn dus korrels. Er staat trouwens op een middel zoals Belladonna 6C hoeveel erin zit. Het zou beter zijn als geëist werd dat er de hoeveelheid in grammen of voor mijn part milligrammen per korrel op moet staan. Als er op staat dat het zoveel attogram per korrel bevat, ben je niet duidelijker dan als je C6 schrijft.
Beleidsmakers hebben het in verband met homeopathie vaak over water. Dat begrijpt het publiek misschien beter, maar ze roepen over zich af dat ze eigenlijk geen flauw benul hebben van wat homeopathische middelen zijn.
Als het geen geneesmiddel is, moet er dan niet een label bij met calorieën per 100g en aandeel koolhydraten, waarvan x gram suikers?
Dat is bij de homeodruppeltjes natuurlijk een gewéldige reclame! “Geen toegevoegde suikers”. En nog wáár ook! “Geen bestanddelen” is ook een optie.
Maar dan kom ik in conflict met meneer Kusse, want ja, ik denk te zeer in een scheikundig model, moleculen en zo. Wat er verder dan nog in die flutdruppeltjes zou zitten, daar hoef je van hem niet eens over na te denken. Hij gelooft in de mogelijkheid van werkzaamheid zonder moleculen en dus waarschijnlijk in van alles en nog wat meer, wat hem als arts totaal diskwalificeert.
Wat bij de apotheek staat en het opschrift ‘homeopathisch geneesmiddel’ draagt, moet voldoen aan allerlei kwaliteitseisen. Zo moet de melksuiker van farmaceutische kwaliteit zijn, en mogen verschillende middelen niet in dezelfde ruimte bereid worden (ook als de bereiding bestaat in eindeloos verdunnen en/of het sproeien van een water-alcoholmengsel over een massa suikerkorrels). Er moeten veel hygiënische maatregelen genomen zijn om besmetting tegen te gaan (net als bij echte medicijnen). Allemaal om de ‘veiligheid’ te garanderen.
Dat is geen overbodige luxe, want in de VS, waar er bij mijn weten geen bereidingsregels voor homeopathische middelen zijn, is bij een of ander middel tegen de pijn van doorkomende tandjes bij baby’s ontdekt dat er veel te veel belladonna in zat, althans bij sommige batches, met als gevolg veel zieken en naar ik meen wel 10 doden. Gebeurde vorig jaar.
https://www.forbes.com/sites/brucelee/2017/01/28/fda-toxic-belladonna-in-homeopathic-teething-products/#7f4bade440dd
Volgens mij stappen veel homeopathie-producenten van ‘geneesmiddel’ over op ‘gezondheidsproduct’. Dan staat er weliswaar geen ‘geneesmiddel’ op hun flesjes, maar het voordeel is dat ze bij de vermelding van de samenstelling er geen 8C meer bij zetten, zodat je helemaal niet meer kunt zien dat er niks in zit, en bovendien is het absolute verbod op indicaties bij gezondheidsproducten minder streng. Ikmheb het niet behoorlijk onderzocht, maar als ik een apotheek kom, krijg ik de indruk dat er minder dingen op de plank staan met “homeopathisch geneesmiddel” erop. Hoe het bij de drogist is weet ik niet.
Hopelijk vind EASAC in de nabij toekomst ook tijd om Rare Apparaten aan te pakken:
https://www.spooky2-mall.com/spooky2-advanced-kit-for-cancer-lyme-and-morgellons-436.html
http://skepp.be/nl/apparatuur/spooky2
Roeland
Een probleem met al die Rare Apparaten is dat ze (om even in vaktermen te blijven) onder de radar blijven door hun schijnbare diversiteit in verschijningen en claims. Maar misschien kan in een aantal gevallen wel de NVWA erop worden afgestuurd, wanneer een apparaat duidelijk hoger geclassificeerd is dan een ‘Klasse I medisch hulpmiddel’ (en vaak geldt dit al zodra een apparaat stroom door het lichaam stuurt, hoe weinig ook). En van de apparaten Klasse I kunnen we uiteraard gewoon natrekken of die zoals het hoort zijn geregistreerd bij de IGZ (al is dat een formaliteit waar men simpel aan kan voldoen).
Ik zou graag zien dat bijvoorbeeld dit soort oplichters gedwongen wordt om hun deuren te sluiten: https://www.vitaliteitengezondheid.nl/
Gemiddeld ruim 150 euro per uur rekent deze figuur voor zijn complete nepperij…
“veel belangrijker is dát het werkt, en het bewijs daarvoor is er.”
OK, als dat bewijs er is, dan zijn homeopaten (nog steeds) echt ontzettende domkoppen. Want als ze dat bewijs gewoon even duidelijk demonstreren voor een internationale wetenschappelijke commissie, ligt een Nobelprijs voor zowel scheikunde als geneeskunde al zo ongeveer binnen handbereik. Bovendien zouden ze dan de hele alternatieve sector in één klap een goede naam kunnen bezorgen — en ze zouden er natuurlijk hemeltjeschatrijk worden, want wie wil dat nou niet: geneesmiddelen die je gewoon maakt door wat schudden en verdunnen van nagenoeg kosteloze ingrediënten, zonder bijwerkingen en andere risico’s. Die homeopaten zouden met andere woorden Grote Helden worden. Waarom doen ze dit dan niet?
Maar nee, zelfs megakwakbedrijf Boiron met een jaaromzet van meer dan een half miljard heeft nog van geen enkel middel de werkzaamheid tegen ook maar één kwaal overtuigend en herhaalbaar aangetoond…
Maar nee. Meneer Kusse heeft last van zelfbedrog — een kwaal waaraan alle homeopaten en tal van andere alterneuten lijden.
Ik zou eigenlijk graag zien dat gepensioneerde wetenschappers en medici in de aanval gaan. Zij gaan na hun veelal met gemeenschapsgeld rijkelijk beloonde werkzaamheden eens lekker hobbyen tegen de kwakzalverij en oplichterij. Dus een Vereniging tegen de Homeopathie, Vereniging tegen de Acupunctuur, Vereniging tegen de Antiprikkers, Vereniging tegen de (vul zelf maar in). Specialiseren, net zoals de alternatieven doen, zodat niet alleen Renckens de kar op alle terreinen moet trekken. En het verzamelen van alle informatie tegen Homeopathie of acupunctuur op één plek. Dan kan niemand, en zeker geen journalist, zeggen dat hij geen tegengeluid kon vinden.
Want als je nu discussieert op internet sta je tegenover specialisten die enkele sites met alle info tot hun schikking hebben en kunnen knippen en plakken, terwijl de skepticus overal zijn info bij elkaar moet schrapen. Volgens mij bestaat zo’n site wel voor 9/11.
In interviews op tv of radio kan een homeopaat of antiprikker altijd een reeks onderzoeken noemen met zogenaamd positief resultaat terwijl de opponent dan eerst de debunking moet gaan opzoeken, dus de homeopaat heeft dan altijd “gewonnen” want werd niet goed weersproken anders dan in algemene termen.
Ik heb al een tijdje het idee om een site te beginnen waarin ik afzonderlijke websites van homeopaten, natuur’genezers’ en wat al niet fileer, domweg door al hun foute tekst over te nemen en van commentaar te voorzien. Details beoordelen en waar nodig afschieten is een van mijn specialiteiten — zowel in mijn werk als in mijn kwakzalverijhobby.
Ja, dit zou een monsterklus worden, maar is toch een minder zware taak dan het lijkt, aangezien zeer veel van de door de kwakzalvers geboden ‘informatie’ domweg knip-en-plakwerk is dat men van elkaar en van buitenlandse sites overneemt. Ook kun je ontzettend veel van die informatie weerleggen met een paar standaardfrasen ‘hiervoor bestaat geen enkel bewijs’ of zelfs vaak ‘dit is gewoon onzin’.
Helaas zal ik deze ambitie nog even moeten laten voor wat het is, want ik moet een bedrijf runnen, en mijn kwakhobby is ook al op andere manieren danig uit de hand aan het lopen… (En ik moet ook nog steeds eens bij Heeck op de koffie om te praten over wat we zouden kunnen doen aan al die onzinnige elektronische kwakapparaten.)
Men komt tijd te kort om zelfs maar een compleet deelgebied binnen de onzin goed aan te pakken.
Naar mijn idee valt er met de heer Heeck vast wel een informatieve site over nonsenseapparaten te maken. Het liefst in mooie rubrieken met veel aandacht voor de geschiedenis.
En mensen als Jan Willem en Pepijn willen vast fungeren als een soort kritische meelezers.
Een overzicht van alle argumenten en tegenargumenten t.a.v. bijvoorbeeld homeopathie is heus niet zo omvangrijk. En bovendien is het er allang.
@Hans1263
Inderdaad is de onzin van homeopathie al door talloze mensen prima uitgelegd, niet in de laatste plaats door Jan Willem Nienhuys. Het is dan ook niet mijn bedoeling om dat werk over te doen. Ik wilde de kritiek meer direct op de (websites van) homeopaten zelf richten, te beginnen met degenen die zich in hoofdzaak bezighouden met kinderen. Dit zijn in mijn optiek de meest verderfelijke lieden, omdat ze met hun antivaccinatiefabels en homeopathische nepvaccinaties een aantoonbaar gevaar voor de volksgezondheid vormen, en parasiteren op de angst van ouders dat hun kind iets overkomt (en ook niet te beroerd zijn om die angst flink aan te wakkeren door te beweren dat vaccinatie kan leiden tot hersenbeschadiging en overlijden).
[ Een overzicht van alle argumenten en tegenargumenten t.a.v. bijvoorbeeld homeopathie is heus niet zo omvangrijk. ]
In algemene zin dan. Maar dan is er altijd een “nieuw” onderzoek dat juist heeft aangetoond dat homeo wél werkt. Als je dat onderzoek niet kunt afserveren heb je verloren.
Verder moet je nog rekening houden dat het om de oren slaan met feiten kan resulteren in een verharding in het geloof “en toch werkt het”. Dus emoties moeten ook ingezet worden, zoals tragische verhalen over ernstig zieke kinderen.
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/01/13/prikcritici-lees-deze-voorbeelden-en-huiver-6194146-a1541133
@Richard R.
Wat u wilt, lijkt me – hoewel ongetwijfeld buitengewoon nuttig – een meer dan ambitieuze dagtaak die u niet alleen kunt vervullen. Bovendien wordt het snel vervelend voor u, want de kwakkers herhalen steeds dezelfde afgezaagde en niet valide argumenten. De VtdK heeft er ook al zijn handen aan vol. Kijk bijvoorbeeld naar de reactie van Nienhuys hier beneden. Meer hebben de kwakkers nl. niet, bij 100% gebrek aan bewijs en bij 100% ongeloofwaardige en onmogelijke zwamtheorieën. Waar doet me dat toch steeds weer aan denken? Dat hebt u de afgelopen weken al enkele malen kunnen lezen in reacties van mijn hand. Ook moet ik steeds aan Multatuli denken wanneer hij herhaaldelijk moedeloos schrijft: mijn verhaal wordt eentonig, beste lezer.
Vandaag schrijft J.H. (Huib) de Ruiter, antroposofisch arts te Leiden (en lid NVAA) een brief in de Volkskrant. Hij schrijft dat ‘een Europees instituut’ vindt ‘dat homeopathie wel bewezen moet zijn.’
En dat keuze van regulier of alternatief ieders demoscratische recht is. ‘ Een Vadertje Staat hebben wij niet nodig.’
Maar Vadertje Staat is wel zo goed om controle uit te oefenen op de kwaliteit van geneesmiddelen. Ook de reclame voor geneesmiddelen is sterk gereguleerd. Door Vadertje Staat. Het is prima, zo begrijp ik De Ruiter als Vadertje Staat zich helemaal niet bemoeit met homeopathische middelen. Vadertje Staat bemoeit zich ook niet met gebedsgenezing (heeft de gezondbidder wel het juiste gebed gebruikt en het juiste Opperwezen aangesproken?). Ook bemoeit Vadertje Staat zich er niet mee of een antroposofische arts de richtlijnen van Rudolf Steiner wel goed in praktijk brengt.
De Ruiter haalt het oubakken argument van stal dat de helft van de reguliere behandelingen niet bewezen is. Maar voor 100% van de *medicijnen* moet bij Vadertje Staat toch wel degelijk een bewijs worden ingeleverd dat ze wat doen. Misschien is dat bewijs in sommige gevallen minder goed als men zou wensen, dan is dat een ongewenste toestand, maar geen reden om een bepaalde groep middelen domweg vrij te stellen van bewijs.
De Ruiter en Frans Kusse geven hoog op van de bewijzen waarover zij beschikken. We weten in geval van de homeopathie precies wat die ‘bewijzen’ zijn: stapels artikelen die met diep-roze brillen zijn ‘bestudeerd’. Tal van instanties hebben serieus naar het beschikbare bewijs gekeken en bijv. Linde kwam al 20 jaar geleden tot dezelfde conclusie als de EASAC. Homeo- en antro-artsen beroepen zich op hetzelfde soort van bewijs dat 20 eeuwen lang diende om te bewijzen dat aderlaten werkt: de persoonlijke ervaring van genezing, zonder fatsoenlijk vergelijkingsmateriaal.
De drogredeneringen van de Ruiter dienen alleen het eigen belang. Wanneer zoals hij stelt voor de helft van de reguliere behandelingen inderdaad geen bewijs van werkzaamheid bestaat, is de enig juiste oplossing natuurlijk dat deze behandelingen (na herevaluatie) gewoon worden afgeschaft — zeer beslist niet dat 100% onwerkzame alternatieve behandelingen dan ook maar moeten worden getolereerd of geaccepteerd.
Zijn pleidooi voor ‘keuzevrijheid’ is eveneens gebaseerd op een drogredenering. Keuzevrijheid betekent dat mensen een goed geïnformeerde keuze kunnen maken. Bij alternatieve behandelingen is hier geen sprake van, want het alternatieve volk verkondigt of wekt op zijn minst sterk de suggestie dat de werking van hun behandelingen bewezen is; dit is aantoonbaar verkeerde voorlichting, waardoor de consument keuzen maakt die hij anders misschien niet had gemaakt.
Ze overtreden hiermee in wezen ook deze richtlijn van de IGZ:
“Alternatieve behandelaars moeten hun patiënten goed voorlichten over het feit dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor hun alternatieve methode.”
Het zou al een aardig begin zijn wanneer een tekst in de volgende trant verplicht en duidelijk leesbaar aanwezig moet zijn op alle producten en websites van alternatieve behandelaars:
“BELANGRIJK: er is geen bewijs dat deze behandeling kwalen en ziekten kan genezen. Wel kan de behandeling door het placebo-effect het welzijn verbeteren en klachten verminderen.
Raadpleeg altijd een arts bij een vermoeden van gezondheidsproblemen.”
Een dergelijke waarschuwing bestaat al en staat in het Engels bekend als de Quack Miranda Warning.
Helaas lijkt dit weinig te helpen.
Ik zie het vooral als een haalbare stap in de goede richting, aangezien een verbod op kwakzalverij er vooralsnog niet in zal zitten. Op dit moment claimen kwakzalvers nog gewoon openlijk dat hun zinledige behandelingen echt werken en soms zelfs dat dit ‘wetenschappelijk bewezen’ zou zijn. Dit is in wezen gewoon bedrog en zou dus verboden moeten kunnen worden.
Maar ik zal inderdaad wel te optimistisch zijn; ze zullen gewoon hun oude claims handhaven, en zich distantiëren van de verplichte waarschuwing met dingen in de trant van ‘Wij zijn wettelijk verplicht de volgende tekst weer te geven, ook al staan wij hier niet achter’ of zoiets…
@ Richard,
Daar heb je vermoedelijk gelijk in. Hoe graag we het ook anders zouden zien, de kans op een verbod op kwakzalverij is klein. En helaas leidt dit vooral tot meer ellende, met zielige verhalen van mensen, wier behandeling niet vergoed wordt en die daardoor noodgedwongen geld in proberen te zamelen om deze behandeling toch te kunnen betalen. En je moet natuurlijk wel een hart van steen hebben om daar niet in mee te gaan.
Dat het veelal om kwakzalversbehandelingen gaat, wil er bij de wanhopige patiënten en hun aanhang niet in en dan wordt er geroepen dat de behandeling in ieder geval hoop biedt. Alsof valse hoop de zaken er beter op maakt.