Met veel tamtam hebben 22 ‘experts’ een verzoek ingediend om het eerste wetenschappelijke artikel waarin een PCR-test voor het coronavirus wordt voorgesteld in te trekken. Volgens dit clubje, aangevoerd door moleculair bioloog en creationist Pieter Borger, is er van alles mis met deze test. Die test is ontworpen door internationaal vooraanstaande wetenschappers als Christian Drosten en “onze” Marion Koopmans. Dus om aan te tonen dat ie niet deugt zul je met je argumenten van goeden huize moeten komen, maar dat valt hier nogal tegen.
De aandachttrekkerij voor hun actie die op sociale media al geruime tijd aan de gang was voor het daadwerkelijk indienen van hun ‘retraction paper’ heeft in zoverre succes dat het Russische propagandakanaal RT het heeft opgepikt en FvD Tweedekamerlid Wybren van Haga er kamervragen over heeft gesteld. Het Reformatorisch Dagblad, waarin Borger met enige regelmaat creationistische stukjes publiceerde, besteedde er ook aandacht aan, maar niet op een manier waar hij op gerekend had: “PCR-test overleeft stortvloed aan kritiek“. Volgens Borger had de journalist hem er achter de rug van de wetenschapsredactie om ingeluisd.
De kritiek op de ‘Corman-Drosten paper‘ (Victor Corman is de eerste auteur van het artikel) is vrij technisch van aard en voor iemand die geen expertise op het gebied van PCR in huis heeft, vaak lastig op waarde in te schatten. Ik heb die kennis zeker niet, dus zal me bescheiden opstellen. De club van 22 wordt door Borger onomwonden wel als experts voorgesteld (zie zijn tweet hierboven), terwijl dat duidelijk maar hooguit voor enkelen van hen opgaat. Een ondertekenaar, de Nederlandse kwaadsprekende neuroloog Jan Bonte, geeft het ruiterlijk toe op Twitter:
‘Jan B. Hommel’ is het pseudoniem van Jan Bonte.
Aan het slot van dit stuk zal ik nog wat namen laten passeren van de lijst, zoals ik ook op Twitter al deed. Kritiek van (veelal anonieme) tweeps op dat commentaar is dat ik angstvalig zou vermijden op de inhoud van de kritiek van Borger c.s. in te gaan. Dat is aantoonbare onzin, maar een blog als deze leent zich wat beter om mijn opmerkingen op een rijtje te zetten.
Kritiek op Corman-Drosten et al. Eurosurveillance 2020
In het retraction paper (waarvoor ze een eigen website hebben ingericht) staan 10 punten van kritiek, ‘major scientific flaws’ in hun woorden. Die variëren van wobbly primers en problemen met annealing temperatures tot het ontbreken van een voorgeschreven afbreekpunt voor het aantal cycles. Het voert te ver om hier in detail uit te leggen hoe zo’n RT-qPCR test precies werkt, lees dat maar na op Wikipedia en lees bijvoorbeeld een interessant draadje van de Australische viroloog Ian Mackay op Twitter die uitlegt hoe je de procedure nu in de praktijk uitvoert.
Veel van de punten van kritiek komen er op neer dat de primers en probes die in het Corman-Drosten artikel worden voorgesteld niet goed gekozen zouden zijn. Het zijn juist die elementen die in de test (delen) van het rna van het coronavirus moeten herkennen en vermenigvuldigen en rna van andere bronnen links moeten laten liggen. Volgens Borger is de test ‘volledig aspecifiek’:
Dat de patiënten in de ziekenhuizen en op de IC’s met Covid-19 eigenlijk griep zouden hebben, is wat vreemd, gegeven het feit dat griep helemaal niet rondgaat op het moment zoals uit de NIVEL surveillance valt op te maken. Dat de Covid test zo aspecifiek zou zijn dat die ook bij influenza positief kan uitslaan, bedoelt Borger volgens mij ook weer niet.
In een eerder stuk op LinkedIn maakte Borger er wel een punt van dat de Corman-Drosten test ook positief uitslaat bij SARS-CoV (het SARS-virus dat in 2002/2003 opdook) en enkele andere (vleermuis)coronavirussen. Waarom dat precies een probleem zou zijn, kon hij mij toen niet uitleggen (screenshot van deel van de discussie, kort hierna werd Borgers LinkedIn-account verwijderd). De test is juist speciaal zo ontworpen dat hij ook positief is bij SARS-CoV, want materiaal van dat virusmateriaal was makkelijk verkrijgbaar voor laboratoria en kon dus als positieve controle gebruikt worden. Fout positieven levert het niet op aangezien dat virus niet meer is aangetroffen bij mensen sinds 2003, en die vleermuisvirussen natuurlijk ook niet. Drosten legde dat ook al eerder dit jaar helder uit in de media:
Drosten bij de NDR, 18 maart 2020
Andere risico’s op vals positieven?
Een van de primers zou ook precies matchen met een bacterie, Pantoea agglomerans. Die zou je kunnen aantreffen bij personen met een niet goed functionerend immuunsysteem. Is dat dan iets om je zorgen over te maken? Dat lijkt me niet. Als je opzoekt hoe dat zit met die bacterie kom je er al snel achter dat het gaat om een bacterie die bij planten voorkomt. Als je je bijvoorbeeld prikt aan een besmette plant, zou je een lokale infectie kunnen oplopen. Met een slecht functionerend immuunsysteem kan zo’n infectie uit de hand lopen en zelfs tot sepsis lijden. Dit komt echter zelden voor. En voor je de bacterie in neus of keel aantreft, is het met de persoon in kwestie waarschijnlijk al ernstig gesteld [*], zo iemand gaat niet voor een coronatest naar de teststraat.
Figuur 3 uit het retraction paper van Borger c.s.
Nog een probleempje: sommige primers zouden deels op elkaar kunnen plakken. Theoretisch vast ongewenst, maar levert het in de praktijk ook problemen op? Als ik de volgende paragraaf lees in het artikel van Corman, Drosten e.a., dan lijkt me dat ze dat getest hebben en uitgesloten als probleem:
Maar goed, zoals al gezegd, ik ben geen expert op dit gebied. Wat ik er wel uit opmaak is dat eigenlijk al dit soort kritiekpunten erop neerkomen dat de specificiteit van de Corman-Drosten test niet zo hoog zou zijn. Dat zou dan betekenen dat je veel vals positieven vindt. Dat is echter niet zo, zie daarvoor bijvoorbeeld een blog van de eerdere vermelde Mackay: The “false-positive PCR” problem is not a problem.
Een belangrijke makke van het ‘retraction report’ is het ontbreken van elk experimenteel bewijs dat de aangedragen theoretische bezwaren in de praktijk ook echt vals positieven veroorzaken.
‘Unieke vingerafdruk’ – Borgers creationisme sijpelt door?
Ook in het retraction report staat de ‘vondst’ van Borger dat SARS-CoV-2 een verzwakte variant van SARS-CoV zou zijn. Hij schreef dat al in het voorjaar op in een artikeltje in de American Journal of Biomedical Science & Research. Klinkt indrukwekkend, maar het blijkt een predatory journal. Grappig detail: omstreeks dezelfde tijd als dat de journal Borgers stuk publiceerde, accepteerden ze ook een artikel dat zo duidelijk fake was dat het door geen enkele serieuze peer review heen zou kunnen slippen.
Borger meent als eerste gezien te hebben dat in het rna van het huidige coronavirus een reeks codons (setje van 3 baseparen dat voor een eiwit codeert) voorkomt die haast gelijk is aan de overeenkomstige reeks in het SARS virus van 2003, en die zou uniek zijn. Voor Borger het bewijs (naast zijn verkeerde veronderstelling dat SARS en Covid-19 beide goed met chloroquine behandeld kunnen worden), dat het eigenlijk om dezelfde virussen en ziektes gaat. Het huidige coronavirus zou een afgezwakte variant zijn van SARS-CoV, minder dodelijk inmiddels, maar wel makkelijker verspreidbaar.
Het gaat in SARS-CoV om de eiwitreeks KTFPPTEPKKDKKKKTDEAQ. Nu is zo’n reeks sowieso al wat variabel, de afzonderlijke eiwitten kunnen door meerdere codons gecodeerd worden, Lysine (K) bijvoorbeeld door AAA en AAG. Borger haalt een Science artikel uit 2003 aan, waarin staat dat deze reeks uniek is voor SARS-CoV. Het is echter duidelijk dat je dat moet lezen als ‘we hebben het nog nergens anders aangetroffen’. Wie nu in de databases zoekt op die reeks komt erachter dat de reeks inmiddels in coronavirussen van diverse vleermuissoorten is aangetroffen en ook bij civetten. Daarmee valt het verhaal van Borger al grotendeels in duigen, maar er is ook onderzoek dat laat zien dat de evolutionaire ontwikkelingen die tot de twee virussen heeft geleid vanaf een gemeenschappelijke voorganger al aardig lang geleden uit elkaar zijn gaan lopen. Gepubliceerd in Nature, dus daar mogen we toch wel iets meer gewicht aan hechten dan aan Borgers publicatie in zo’n ‘u-betaalt-wij-publiceren’- tijdschrift.
Het ideetje van Borger paste denk ik iets te mooi in zijn versie van het creationisme om het te laten liggen. Gaat mij hier te ver om dat uit te diepen, maar als de lezer daar meer van wil weten, kan ik de uitvoerige bespreking van Bart Klink van Borgers boek Terug naar de oorsprong, of hoe de nieuwe biologie het tijdperk van Darwin beëindigt waarin het ook gaat over rna-virussen, van harte aanraden: De wetenschappelijke dwaalwegen van een creationistisch bioloog.
De lijst ondertekenaars
Over Borger heb ik het al genoeg gehad, maar wie zijn zijn 21 medestrijders? De lijst ‘lekte’ vroegtijdig uit. De website had pas maandag publiekelijk gemaakt moeten worden, maar iemand deelde al eerder een link, waarna de website beheerder en mede-ondertekenaar, 3D kunstenaar Bobby Malhotra, haastig een wachtwoord op de pagina’s zette. Net te laat om te voorkomen dat iemand die al in webarchieven had opgeslagen. Toen ik daarvan screenshots deelde, betichte Malhothra mij er zelfs van dat ik ze gefotoshopt zou hebben en dreigde nauwelijks verholen mij te gaan hacken. Een lekker heerschap.
De lijst met ondertekenaars
Iemand anders die nauw betrokken was bij het schrijven van het rapport is prof. dr. Ulrike Kämmerer, die zich in Duitsland al stevig had geroerd in discussie over de PCR-test, maar bijvoorbeeld ook onzinnige diëten bij kanker promoot. Personen die wat nadrukkelijker als expert worden genoemd zijn die van dr. Michael Yeadon en Kevin McKernan. De eerste was iets belangrijks bij Pfizer (en vertelt onterecht dat de pandemie eigenlijk al over is) en McKernan is iemand die betrokken is geweest bij de ontwikkeling van machines om dna te sequencen. Die weet waarschijnlijk van het clubje nog het beste waar hij het over heeft, maar gaat net als Borger en Malhotra nogal lomp te keer op Twitter tegen o.a. Koopmans en Drosten.
Dan hebben we nog Thomas Binder, een Zwitserse cardioloog, die zich vorig jaar in de picture speelde met complottheorieën over de gifgasaanval in Douma. Rondom corona houdt hij ook nog vol dat er mogelijk een verband is tussen covid-19 en 5g. Eerder dit jaar werd hij enige tijd gedwongen opgenomen in een psychiatrische inrichting.
En bij de Italiaanse ondertekenaars treffen we dr. Stefano Scoglio aan. Een homeopaat, gepromoveerd in de filosofie, die meent dat hij genomineerd is geweest voor de Nobelprijs voor geneeskunde en een van die types is die blijft roepen dat het virus nooit is geïsoleerd.
Vul in de comments hieronder uw eigen bevindingen over deze of anderen van de lijst aan. Er is volgens mij nog genoeg interessants over ze vinden!
Besluit
Wat denken ze eigenlijk te bereiken met hun kritiek op de test? Waarom zou het artikel überhaupt ingetrokken moeten worden als de gekozen primers niet optimaal zijn? Die is immers niet gepresenteerd als de meest optimale test, maar als een test die snel ontworpen is, maar toch heel nuttig kan zijn in het begin van de pandemie. En er zijn inmiddels ook andere tests, met andere primers.
De suggestie die ze willen wekken is dat alle maatregelen die genomen zijn om de verspreiding van het coronavirus te beperken in feite afhangen van deze PCR-test, de eerste die officiële wetenschappelijke erkenning kreeg en door de WHO werd omarmd. Zou je dit steentje uit het bouwwerk van de coronabestrijding weten weg te toveren, dan zou alle grond voor die maatregelen wegvallen. Maar dat is natuurlijk flauwekul. De zieken die opgenomen moeten worden, hebben zonder PCR-test niet opeens een andere ziekte. En zonder PCR-test zou je bij verdenking op besmettelijkheid waarschijnlijk veel vaker en langer in quarantaine moeten, want dan zouden we weer aangewezen zijn op viruskweken die lang niet zo vaak lukken en zeker veel meer tijd in beslag nemen.
Op Twitter hebben ook anderen (waaronder Koopmans) al kritiek geleverd die geheel of delen van het ‘retraction paper’ bespreken. En nogmaals: met dit stuk probeer ik dat rapportje allerminst uitputtend te behandelen. Er zijn anderen die daar veel meer voor gekwalificeerd zijn dan ik, bijvoorbeeld de editorial board van Eurosurveillance, die hier vast een stevige reactie op zal formuleren.
(titelafbeelding: thiagolazarino |Pixabay)
[*] Update 3/12/2020: dit stel ik misschien wel iets te stellig. Er zijn wel onderzoeken die laten zien dat de bacterie ook bij een klein percentage gezonde mensen in de mondholte en de tonsillen is gevonden. Het voorkomen van de bacterie is echter niet voldoende om deze PCR-test positief te laten uitslaan, daar is nog wel meer voor nodig. Degene die het als mogelijk ontwerpprobleem opperde, McKernan, gaf op Twitter ook aan dat hij niet echt verwacht dat dit vals positieven zal veroorzaken. Het is dus eerder gemiereneuk over het ontwerp en dat de auteurs dit hypothetische probleem niet in het artikel hebben besproken.
Update 4/2/2012: Eurosurveillance verwerpt het verzoekt tot intrekking. De reactie gaat in op de snelle peer review en stelt na advies van vijf geraadpleegde onafhankelijke deskundigen:
The consulted experts confirmed that the Corman et al. article was scientifically adequate for its purpose and for the limited data and material available at this early stage in the COVID-19 pandemic. Any laboratory deciding to use the primers and protocol suggested in this article would ascertain the assay for its fitness for purpose and compliance with local quality and accreditation requirements; this is what has happened worldwide since the publication of the article. With more data and evolving knowledge, laboratories have since further improved the initial method, as per usual practice.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Op http://www.integralworld.net/visser198.html staat een nieuwe afleving van skepticus Frank Visser. Frank Visser bespreekt hier onder andere het uitgebreide rapport van Andreas Beyer (zie eerder) en een video van Naomi Wolf. Het samengevatte eindoordeel van Frank Visser:
“In fact, this whole notion of an “INTERNATIONAL CONSORTIUM OF SCIENTISTS IN LIFE SCIENCES (ICSLS)” which produced the Review Report is an inflated charade when it comes to relevant technical PCR expertise.”
“If this is the type of “science” advocated by this team of “top scientists”, we are really in deep trouble. This is a slanderous and grossly misinformed interpretation of what the Corman-Drosten protocol really intends to accomplish.”
Deze keiharde eindoordelen gaan onder andere over Maasziekenhuismedewerker Marjolein Doesburg-van Kleffens.
Bobby Rajesh Malhotra heeft ondertussen via Twitter gereageerd op het uitgebreide rapport van Andreas Beyer. Hij schreef op 6 februari 2021:
“We will release a refute of this utter nonsense soon. TL:DR: utter nonsense, circular reasoning, and he gets all the facts false, even our biographies. We are not in a hurry to refute his points, they are full of ad hominems, etc. But we will refute them nevertheless soon.”
Ik ben benieuwd waarmee men op de proppen komt.
@FVerweven (“Als je wilt dat je gehoord wordt kun je beter niet meteen met de vuist op tafel slaan maar eerst een open houding aannemen en vragen stellen.”), de vragen zijn gesteld, en zijn nogmaals gesteld, en de open houding is aangenomen.
Helaas is het bewandelen van dit weg niet mogelijk. Daarom ben ik bezig met het opbouwen van een dossier bij de IGJ. Een vriend van mij heeft een bovenbuurman die erg veel geluidsoverlast veroorzaakt. Die vriend doet precies hetzelfde: zorgen dat er bij de Woningstichting een dik dossier over deze overlastgevende bovenbuurman wordt opgebouwd.
Verder beroep ik me bij mijn verzoek voor ontslag op staande voet op artikel 3.2.14 van de CAO voor de Nederlandse ziekenhuizen. Daarin staat: “Het is de werknemer niet toegestaan een al dan niet gehonoreerde nevenfunctie te vervullen of al dan niet gehonoreerde nevenwerkzaamheden te verrichten die redelijkerwijs geacht kunnen worden onverenigbaar te zijn met zijn functie dan wel met de belangen of het aanzien van de instelling.” Bron: https://cao-ziekenhuizen.nl/cao-ziekenhuizen-2019-2021
In de eerste plaats is het de vraag of een bestuurslidmaatschap van Antroposana van labhoofd Marjolein Doesburg-van Kleffens verenigbaar is met de belangen van / het aanzien voor Maasziekenhuis / zorgverlener Pantein. In de tweede plaats kan hetzelfde worden gezegd over het lidmaatschap van Doesburg van het “INTERNATIONAL CONSORTIUM OF SCIENTISTS IN LIFE SCIENCES (ICSLS)”. Bron: cormandrostenreview.com/icsls/
Meer in detail is het verzoek om ontslag op staande voet gebaseerd op onderstaande punten:
(1): liegen tegen Eurosurveillance dat Borger et al. (2020) mede namens Maasziekenhuis Pantein was ingediend;
(2): tot op de dag van vandaag liegen tegen lezers van Borger et al. (2020) dat deze review mede namens Maasziekenhuis Pantein bij Eurosurveillance was ingediend;
(3): liegen tegen Eurosuveillance dat ze geen andere belangen had (“conflict of interest none declared”);
(4): liegen tegen haar collega Olga ten Wolde (en daardoor indirect tegen mij) dat het voor haar verplicht was om haar huidige werkgever als affiliatie in Borger et al. (2020) te vermelden;
(5): weigeren om inzicht te geven in haar inhoudelijke bijdrage aan Borger et al. (2020) en daardoor sterk de indruk wekken dat ze heeft gelogen tegen Eurosurveillance over de tekst ‘proofreading the analyses and research’;
(6): verspreiden van nepnieuws / desinformatie over de betrouwbaarheid van de PCR test;
(7): verspreiden van nepnieuws / desinformatie over de ernst van de coronapandemie;
(8): geen signalen dat ze na grondige en steekhoudende kritiek haar visie heeft bijgesteld. Met andere woorden, doorgaan met verspreiden van nepnieuws / desinformatie over de betrouwbaarheid van de PCR test en over de ernst van de coronapandemie;
(9): het hierdoor (blijven doorgaan met het) aanbrengen van schade aan de goede naam van een heel stel onderzoekers, te weten alle auteurs van Corman et al. (2020).
Is dit voldoende? Of moet ik de lijst langer maken?
In artikel 3.2.14 van de CAO voor de Nederlandse ziekenhuizen staat niets over ontslag, laat staan op staande voet.
Als het ziekenhuis niks doet, kunt u verder niks, voortdurende berichten hierover helpen niet.
En de inspectie kan ook niet zomaar iemand ontslaan.
Wat u liegen noemt kan achteraf vaak als vergissing, vergeten of misverstand worden afgedaan. Zo blijven er van die 9 een stuk minder staan.
Voor de rest blijf ik bij mijn opmerkingen van 9 februari.
@FVerweven, excuses mocht ik de indruk hebben gewekt dat ik er geen begrip voor zou hebben dat Maasziekenhuismedewerker Marjolein Doesburg-van Kleffens, geen fouten zou mogen maken en/of geen foutieve inschattingen zou mogen maken. Verder mijn excuses dat ik niet had vermeld dat alle 9 punten in samenhang met elkaar moeten worden bezien.
Het gaat er mij veel meer om dat mij tot heden geen berichten hebben bereikt dat Marjolein Doesburg-van Kleffens op wat voor manier dan ook lering heeft getrokken uit het al het inhoudelijk commentaar op haar review (Borger et al. 2020). Met andere woorden, Marjolein Doesburg-van Kleffens gaat gewoon door met het verspreiden van nepnieuws / desinformatie over de betrouwbaarheid van de PCR test en met het verspreiden van nepnieuws / desinformatie over de ernst van de coronapandemie. Mijn standpunt kan veranderen als deze berichten me wel bereiken.
Het gaat hier om wetenschappelijk onderzoek en daarom maak ik in dit verband vaak een vergelijking met 1 van de 9 punten op grond waarvan een Nederlandse onderzoeker schuldig kan worden bevonden aan wetenschappelijk wangedrag. Het gaat om het volgende punt: “Being culpably careless when conducting research. Misbehaviour is only at issue when the researcher goes further than mistakes and carelessness and does not adapt his or her actions after serious and well-grounded criticism.”
Ik denk dat er weinig twijfel is dat al die inhoudelijke weerwoorden van al die deskundigen in zijn gezamenlijkheid zeer ruim vallen binnen iedere definitie van “well-grounded criticism”. Met andere woorden, er was niets aan de hand geweest als Marjolein Doesburg-van Kleffens had geleerd van al die “well-grounded criticism” en afstand had genomen van haar eerdere standpunten. Staat dat ergens op https://cormandrostenreview.com/ ? Staat dat ergens anders? Hebben haar (nieuwe) vrinden daarover getweet? Staat die informatie ergens op de website van Maasziekenhuis? Heeft Doesburg of iemand van het Maasziekenhuis / Pantein hierover contact met me opgenomen? Ik herhaal nog maar eens: tot heden hebben mij geen berichten bereikt dat Marjolein Doesburg-van Kleffens is gestopt met het verspreiden van nepnieuws / desinformatie over de betrouwbaarheid van de PCR test en met het verspreiden van nepnieuws / desinformatie over de ernst van de coronapandemie.
Tot slot heb ik Maasziekenhuis / Pantein een aantal malen gewezen op de discussie alhier. Daar is niet op gereageerd. Ik sta daardoor op het standpunt dat er daarom geen fouten en/of onzorgvuldigheden in mijn teksten staan. Vanzelfsprekend heeft Maasziekenhuis Pantein het recht om ook over dit punt niet met me te communiceren. Dan houdt het op en dan blijf ik op mijn standpunt staan dat er alhier en elders geen fouten en/of onzorgvuldigheden in mijn teksten staan.
Pieter Borger schrijft vandaag in een draad op Twitter:
“Two days ago, I kindly asked @Eurosurveillanc to provide the point-by-point replies of the 5 experts who supposedly had peer-reviewed our critique on the Corman-Drosten paper. We had submitted our paper as a review and as such we expect to receive independent review reports of at least 2 or 3 independent reviewer. This would be the normal procedure for a science journal. Not for Eurosurveillance, who earlier wrote me our paper would go through a fair peer review process.
They now write: “Thank you for your mail. The group of five experts thoroughly assessed your manuscript and provided a clear verdict on which the decision to reject your submission is based. This includes numerous points listed as per the email from our submission system for your consideration.”
That is all. It is clear that there are no peer-review reports of the 5 experts. It is clear that @Eurosurveillanc never had the intention to peer review our paper in an unbiased scientific way. They asked us to provide peer-reviewers, we did, but none of them was approached. Now they found 5 poeple “with a clear verdict”. A clear verdict! Is this a joke? @Eurosurveillanc is unable to show us the peer reviewer’s reports of the 5 experts! In october 2020, I asked them for the peer review report of the Corman-Drosten paper. They couldn’t! Now, I asked them to provide the peer-review reports of the 5 experts “with a clear verdict” and…they could NOT!
@Eurosurveillanc is not a science journal, it is a political journal. Free science from politics and politicians. @c_drosten @MarionKoopmans @rivm”
Bron: https://twitter.com/BorgerPieter/status/1359747050406035457
Het is opvallend dat Pieter Borger in deze draad niet verwijst naar een tweet van gister van zijn co-auteur Bobby Rajesh Malhotra. In deze tweet staat een transcriptie van een recent gesprek tussen Eric Coppolino en Stephen Bustin. Bustin vertelt in dat gesprek dat hij op verzoek van Eurosurveillance een inhoudelijk oordeel heeft gegeven over Borger et al. (2020). Stephen Bustin is dus 1 van de 5 peer-reviewers van Borger et al. (2020). Op grond van informatie op https://en.wikipedia.org/wiki/Stephen_Bustin lijkt me dat een prima keus. Bustin geeft in het interview de volgende samenvatting van zijn visie over Borger et al. (2020):
“I can say to you that that is a disgraceful piece of work, that whole thing. There’s no truth in.. yeah. Let’s leave it at that.”
Bron: https://twitter.com/Bobby_Network/status/1359496254976372741
Dit oordeel komt volgens mij prima overeen met het oordeel van alle andere deskundigen over Borger et al. (2020).
“Bayes Lines Tool (BLT) – A SQL-script for analyzing diagnostic test results with an application to SARS-CoV-2-testing” is de titel van een vervolgartikel op het Corman-Drosten review report (Borger et al. 2020). Het artikel is op 23 januari 2021 als preprint op Zenodo gezet. De auteurs zeggen hier dat ze hun preprint (op die dag) bij het wetenschappelijke tijdschrift F1000 hebben ingediend (“Submitted to F1000 Research”). Het artikel staat nog steeds niet op https://f1000research.com/browse/articles Zou dit betekenen dat het artikel van een dusdanig beroerd niveau is, dat het meteen is afgekeurd?
Op https://f1000research.com/about staat: “Once the authors have finalised the manuscript, the article is published within a week, enabling immediate viewing and citation. (…) Article submissions to F1000Research undergo a rapid initial check by the in-house editorial team before being published with the status ‘Awaiting Peer Review’. There is no Editor (or Editor-in-Chief) to make a decision on whether to accept or reject the article, or to oversee the peer-review process. (…) If a submission fails the initial checks it will be returned to the authors to address the issues, and if they are not resolved satisfactorily the article will not be accepted.”
Met andere woorden, hadden Pepijn en anderen gelijk met hun kritische opmerkingen hierover, zie bijvoorbeeld https://www.pepijnvanerp.nl/2021/01/bayes-lines-tool-flawed/ ?
Op 28 februari 2021 verscheen in het “International Journal of Molecular Sciences” een artikel met als titel “COVID-19 and Diagnostic Testing for SARS-CoV-2 by RT-qPCR—Facts and Fallacies”. De auteurs van het artikel zijn Stephen Bustin, Reinhold Mueller, Gregory Shipley en Tania Nolan. (Stephen Bustin is volgens Pieter Borger & co. 1 van de 5 experts die namens Eurosurveillance een inhoudelijk commentaar heeft geleverd op Borger et al.) Het artikel staat op https://www.mdpi.com/1422-0067/22/5/2459/htm (open access).
De samenvatting luidt als volgt: Although molecular testing, and RT-qPCR in particular, has been an indispensable component in the scientific armoury targeting SARS-CoV-2, there are numerous falsehoods, misconceptions, assumptions and exaggerated expectations with regards to capability, performance and usefulness of the technology. It is essential that the true strengths and limitations, although publicised for at least twenty years, are restated in the context of the current COVID-19 epidemic. The main objective of this commentary is to address and help stop the unfounded and debilitating speculation surrounding its use.”
De literatuurlijst telt 104 titels. Borger et al. (2020) wordt niet vermeld. Wel wordt volgens mij in de lopende tekst gerefereerd naar de activiteiten van Pieter Borger & co.
In Borger et al. (2020) staan 2 personen die hebben gefungeerd als externe proeflezers van het manusccript: “Additional Proof-Readers: Saji N Hameed, Environmental Informatics, University of Aizu, Tsuruga, Ikki-machi, Aizuwakamatsu-shi, Fukushima, Japan // Howard R. Steen, MA Chem. Eng. Cantab (1969-’73), Former Research Manager, UK”.
Beide namen kan ik niet vinden in de buitengewoon uitgebreide literatuurlijst van dit nieuwe artikel van Stephen Bustin & co. Ik vraag me ook af waarom Pieter Borger & co. niemand uit de kringen van de auteurs van dit nieuwe artikel bereid hebben gevonden om hun manuscript door te lezen en van inhoudelijk commentaar te voorzien. Iemand enig idee? Of waren deze mensen, waaronder bijvoorbeeld auteurs van relevante artikelen in de literatuurlijst van Bustin et al. (2021), niet bereid om een concept van Borger et al. (2020) door te lezen?
Ik ontdekte vandaag dat de url https://www.maasziekenhuispantein.nl/specialisten/m-doesburg-van-kleffens/69/ automatisch wordt doorgeleid naar de startpagina van Maasziekenhuis Pantein en dat de naam Marjolein Doesburg-van Kleffens niet meer is te vinden op een overzichtslijst met specialisten die werkzaam zijn in dit ziekenhuis, zie https://www.maasziekenhuispantein.nl/specialisten (gearchiveerde kopieën van deze pagina’s zijn te vinden op https://archive.org/web/ ).
Zou dit betekenen dat Marjolein Doesburg-van Kleffens, 1 van de vele co-auteurs van Borger et al. (2020), niet langer bij Maasziekenhuis Pantein werkt?
Pieter Borger heeft gister in een commentaar op ResearchGate toegegeven dat co-auteur Jan Bonte inderdaad niet is gepromoveerd en dat Jan Bonte daardoor niet is gerechtigd was om in het Corman-Drosten review report (Borger et al. 2020) de titel ‘Dr. med.’ te gebruiken.
Pieter Borger heeft in hetzelfde commentaar toegegeven dat ook Berber Pieksma niet is gepromoveerd. Berber Pieksma was daardoor niet gerechtigd om in een overzichtslijst van de experts van het ICSLS, het International Consortium of Scientists in Life Sciences (zie bv. https://web.archive.org/web/20210209000812/cormandrostenreview.com/icsls/ voor een gearchiveerde versie), de titel ‘Dr’ te gebruiken. Ook Jan Bonte was dus niet gerechtigd om in deze overzichtslijst de titel ‘Dr. med.’ te gebruiken.
Op https://web.archive.org/web/20201128002522/http://www.cormandrostenreview.com/ staat een gearchiveerde versie van het Corman-Drosten review report.
Ik blijf het vreemd vinden dat Jan Bonte een eerdere versie van het manuscript grondig heeft doorgelezen (“JB: Proofreading the analyses and research.”), maar kennelijk niet heeft opgemerkt dat de informatie over zijn academische titel incorrect was.
Daarnaast blijf ik het vreemd vinden dat Jan Bonte en Berber Pieksma bezoekers van de url http://www.cormandrostenreview.com/icsls/ erg lang onjuiste informatie over hun academische titel hebben voorgeschoteld.
@ Klaas van Dijk
Je leest wel eens dat een crimineel is betrapt omdat zijn auto-achterlichten stuk waren of dat hij te hard reed of consequent geen richting aangaf. Typisch voor criminelen die alle regels aan hun laars lappen.
Ik krijg wel eens het gevoel dat mensen als Borger zo druk met hun complot-pushen bezig zijn dat ze vergeten hun kompanen te controleren op hard te rijden of werkende achterlichten.
Ze zijn al dolblij dat ze een medestander hebben gevonden dus details als CV en titels controleren dat schiet er bij in. Maar je valt er wel mee door de mand.
@FVerweven, het gebruik van de term crimineel is volgens mij passend, want het is in Nederland strafbaar een beschermde titel te voeren die je niet hebt. De details staat op https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/hoger-onderwijs/vraag-en-antwoord/welke-titel-mag-ik-voeren-als-ik-ben-afgestudeerd-of-gepromoveerd en op https://wetten.overheid.nl/BWBR0001854/2019-08-01#BoekDerde_TiteldeelII_Artikel435
Berber Pieksma en Jan Bonte kunnen dus een geldboete van de tweede categorie (momenteel maximaal € 4.350,-) krijgen voor het onterecht voeren van de titel ‘Dr.’ / ‘Dr. med.’. Berber Pieksma en Jan Bonte kunnen zich niet op onkunde / onwetendheid beroepen, want iedere Nederlander wordt geacht de wet te kennen. Met andere woorden, je kunt je in Nederland niet beroepen op onkunde / onwetendheid als je ‘s nachts door de politie wordt aangesproken op het fietsen zonder licht. Berber Pieksma (BIG-nummer 99023252501) en Jan Bonte (BIG-nummer 49061117201) zijn BIG geregisteerde artsen. Gerede vermoedens over het onterecht voeren van de titel ‘Dr.’ / ‘Dr. med.’ door beide zorgverleners zijn al gemeld bij de IGJ. Deze melding is door de IGJ in goede orde ontvangen.
Er was ooit een staatssecretaris die zich ten onrechte drs noemde. Charles nog wat, meen ik. Maar waarom het schermen met titels als je ze niet hebt? Waarom niet gewoon eerlijk zijn?
Maar wil Borger echt eerlijk zijn, dan moet hij zelf gewoon erkennen dat zijn kritiek op de PCR test bij nader inzien geen hout snijdt. Wat zegt de Bijbel over valse getuigenis?
Charles Schwietert
Charles Schwietert. Was die eerder ook geen journalist bij het programma Brandpunt? En was er toen niet iets over een handel in mensenhoofden? Oh nee, dat blijkt Willibrord Frequin geweeest te zijn.
https://www.villamedia.nl/artikel/hoofdenaffaire-uit-1989-leidt-tot-nieuwe-kopzorgen
https://www.parool.nl/nieuws/de-man-rook-direct-dit-zijn-hoofden-uit-het-amsterdamse-lab~bbc04c4e/
Dat had ik gelezen. Zo ontdekte ik dat dit om de heer Frequin ging. Ook van Brandpunt.
Op https://www.trouw.nl/nieuws/titelfraude-aangifte-tegen-ex-deken-haffmans~b398b004/ staat nog een bericht over titelfraude. Enige achtergronden over Charl Schwietert staan op https://nl.wikipedia.org/wiki/Charl_Schwietert
Het lijkt er inderdaad sterk op dat het erg moeilijk is voor Pieter Borger en zijn companen om gewoon toe te geven dat ze bij nader inzien geen gelijk hadden met bijna al hun kritiek op het artikel over de PCR test.
Er blijken Duitse evolutiebiologen en andere Duitse wetenschappers te zijn die zich bezig hebben gehouden met een inhoudelijke weerlegging van creationistische teksten van Pieter Borger (in ieder geval van de tekst “Das HAR1F-Gen stellt Evolution in Frage” op http://www.genesisnet.info/index.php?News=280 , gepubliceerd in 2020). De weerlegging staat op https://www.ag-evolutionsbiologie.net/html/2020/evolution-gehirn-har1f.html en is in het Duits.
De conclusie van de weerlegging is als volgt: “Das ist das notorische Problem der Evolutionskritik; ihre Verfechter multiplizieren und potenzieren in einer Art und Weise, dass darüber völlig die Voraussetzungen vergessen werden, unter denen ihre Schlüsse berechtigt wären. Ihre Berechnungen zur Unwahrscheinlichkeit der Evolution lassen sich treffend mit der bekannten Phrase aus der Informatik “Garbage in, Garbage out” (kurz: GIGO) charakterisieren. Der WORT-UND-WISSEN-Debütant Peter BORGER ist da keine rühmliche Ausnahme.”
Oude-aardecreationisten zoals bijvoorbeeld Behe hebben geen goed woord over voor jonge-aardecreationisten zoals bijvoorbeeld Borger. En het genoegen is wederzijds. Best wel smeuïg, het creationisme met zijn interne broedertwisten.
Eindelijk een inhoudelijke reactie van Pieter Borger op het onterecht voeren van de titel ‘Dr. med’. door co-auteur Jan Bonte en op het onterecht voeren van de titel ‘Dr.’ door co-auteur Berber Piekma (zie mijn eerdere commentaren).
De reactie is van vandaag en staat op https://twitter.com/BorgerPieter/status/1371372909713821698 : Pieter Borger zegt hier: “Speurwerk van Klaas van Dijk? Wat een onzin. Hij heeft slechts op Researchgate lopen rondvragen zonder zijn bedoeling te onthullen. Ik vroeg de ornitholoog naar zijn qualifications om een PCR paper te kunnen beoordelen…blijft de vogelaar in gebreke.”
Deze tweet van Pieter Borger is een reactie op een tweet van gister van Niko Terpstra (Voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij) op https://twitter.com/artinspector/status/1371078825593954306 : “Mooi speurwerk van Klaas van Dijk: titelfraude van de bedelneuroloog en zijn ondeskundige huisartscollega:[met een printscreen van een deel van mijn bijdrage alhier van 12 maart jl. (eerste bijdrage) en met een link naar dit verhaal op Kloptdatwel]”
Pieter Borger zegt in een aantal vervolgtweets: “Er is overigens geen sprake van “titelfraude”, maar van een internationaal misverstand dat door de vogelaar buitenproportineel wordt opgeblazen. “Dra” en “Drs” bestaan niet en “a” en “s” verdwenen tijdens het editing proces. Deze fouten zijn tijdens het preprint reeds verwijderd. Als dit het nivo van sceptisch NL is, dan kun je beter je kennis halen uit prive, story en telegraaf. Dit artikel [op Kloptdatwel] is niet van Klaas van Dijk. Het is van @pjvanerp en ik wees Van Erp reeds op zijn fouten (o.a. de sequenties van SARS waarvan hij beweert dat het geen SARS is). Zou u dat niet eens veranderen? Sceptici verspreiden overigens al nepnieuws sind 1859. Het klubje bestaat uit pseudowetenschappers, prutsende journalisten en mijn geloofsopponenten.”
Ik heb deze verklaring een aantal malen doorgelezen, maar begrijp het nog steeds niet. Maar dat zal wel aan mij liggen.
De verklaring van Borger is inderdaad merkwaardig. Hij suggereert dat er ‘dra.’ bij Pieksma stond en ‘drs.’ bij Bonte, maar dat moet er nog wel iets meer gebeuren om bij Bonte tot ‘dr. med.’ te komen dan die a en s weg te laten. Malhotra had het over een ‘copy paste typo’. Ze hebben in ieder geval gewoon niet zitten opletten. Het stelt ook weer niet zo veel voor, maar het is engiszins relevant omdat ze zelf zo’n heisa maken over de (volstrekt onterechte) twijfel die er zou bestaan over de rechtmatigheid van de titel van Drosten.
P.S. het is Nico met een c.
Nepnieuws sinds 1859? Is mij iets ontgaan of betreft het een jaar dat vermeldenswaardig is inzake deze speciale soort “nieuws”?
En “geloofsopponenten”? Wat zou meneer Borger daarmee eigenlijk bedoelen t.a.v. degenen zonder enig geloof, mensen die hij mogelijk betitelt als “atheisten”.
Italiaanse onafhankelijkheidsoorlog? Publicatie van de stelling van Riemann? Of de publicatie van Darwins Origen of Species (On the Origen of Species by Means … )?
Maar laten we als we kritiek uitoefenen op de kritiek van Borger op de PCR test, zijn geloof buiten beschouwing. En Borger dient in de discussie over de PCR test ook te zwijgen over geloof en Darwin. Want het gaat niet over Darwin en over Borgers Jezus maar over de PCR test. Geef de PCR test wat des PCR tests is, dit vrij naar de Bijbel, die Borger wellicht op zijn duimpje kent, bij de pinken als die is.
Gister heeft Jan Bonte in een draad via https://twitter.com/hommel_b/status/1371367707980005376 gereageerd op een tweet van Nico Terpstra (zie mijn commentaar van gister, dank aan FVerweven voor de correctie).
Jan Bonte schrijft in deze draad: “Nico is ook weer blij. “Titelfraude”. Nico is werkelijk zo dom als het achtereind van een niet al te snugger zoogdier dat ‘boe’ zegt. @Bobby_Network [co-auteur Bobby Rajesh Malhotra] had mij en Berber Pieksma per ongeluk aangeduid als Dr. Med. Formeel is dat een Duitse titel, die staat voor de promotie in Duitsland. In werkelijkheid is dit niet meer dan een soort afstudeerscriptie. De werkelijke Duitse promotie heet “Habilitation”. In het Engels is er MD, hetgeen staat voor “Medical Doctor”, en hiermee wordt gewoon een arts aangeduid. Zowel Medical Doctor (MD) als ook Dr. Med. zijn geen officiële titel in Nederland. Maar dat hinderde de rasechte medische NSB’er natuurlijk niet om hijgerig de IGJ in te lichten. Overigens, en dat is ook wat verwarrend, wordt in Nederland de afkorting dr. gebruikt voor dokter en doctor. De eerste is een arts, de tweede is gepromoveerd. Ik heb slechts twee titels: drs., en daarvan hebben we er in Nederland meer dan koeien. Nico Terpstra is dat ook, en ik denk dat die vergelijking voor hem mooi opgaat. Dan heb ik de titel ‘neuroloog’, en dat soort komt wat minder endemisch voor. Wat moet je een ongelofelijk leeg en armzalig leventje hebben om dit zo belangrijk te vinden, dat je daar een melding bij de IGJ aan waagt en daar tijd aan besteed. Dag Nico! Dat je maar snel mag vertrekken naar je hotelletje in China, cosy bij de Oeigoeren.”
Verder heeft Pieter Borger gister in commentaren bij https://www.researchgate.net/publication/348732878 de volgende opmerkingen gemaakt:
“In good Darwinian tradition Klaas van Dijk thus far only replied ad hominem. Darwinian zealots always try to put valid scientific opposition to their completely outdated, refuted, intolerant and dangerous belief as “incredulous” because we all have to believe what they believe.” (……)
“The problem with Van Dijk and his “skeptic” group is their intolerance towards other beliefs. He is convinced that his faith is the only truth. A fundamentalist Darwinian zealot, he is unable to accept (or maybe he does not understand) that modern biology completely refuted his darwinian faith.”
Ik beschouw deze reacties als een antwoord / weerwoord op een aantal van mijn vragen die ik aldaar in commentaren had gesteld. Het gaat onder andere om de volgende vragen:
* “are authors Pieter Borger / Simon Goddek / Rainer Klement able to confirm that their submission to F1000 of their preprint “Bayes Lines Tool (BLT) – A SQL-script for analyzing diagnostic test results with an application to SARS-CoV-2-testing” did not pass the “rapid initial check by the in-house editorial team” of F1000?” (4 maart 2021)
* “please provide the scientific motives why two recent articles, “A SARS-like Coronavirus was Expected, but nothing was done to be Prepared”, (also listed in the references, [15]), and “Free Science from Dogma. or: How the “Pseudogene” Hampered Scientific Progress”, were published in a predatory journal (the American Journal of Biomedical Science & Research).” (10 februari 2021)
* “I would like to note that Pieter Borger and others have until now failed to provide (over here) the name of the university (in Germany) which issued the degree ‘Dr. med.’ to co-author Jan Bonte (RE: my comment over here and dated 10 February 2021). Is it thus correct to conclude that co-autor Jan Bonte is not qualified to use the title ‘Dr.’ / ‘Dr. med.’? I also would like to note that there is, towards the best of my knowledge, no evidence that co-author Berber Pieksma is qualified to use the title ‘Dr.’ (listed at cormandrostenreview DOT com/icsls/ ). Is this correct?” (4 maart 2021)
* “Pieter Borger wrote over here [at ResearchGate] on 12 March 2021: “After ceasing my discussion with him (everything was addressed)”. I am glad that there is thus right now a formal admission (through the concept of tacit approval) by Pieter Borger that: (a): co-author Berber Pieksma has no peer-reviewed publications (within the field of research of the Corman-Drosten review report); (b): co-author Jan Bonte has no peer-reviewed publications (within the field of research of the Corman-Drosten review report); (c): co-author Marjolein Doesburg-van Kleffens has no research projects for already a very prolonged period of time (well over 10 years).” (13 maart 2021)
Op 5 maart 2021 heb ik Pieter Borger in een commentaar bij https://www.researchgate.net/publication/348732878 een drietal vragen gesteld:
“(1): it is towards my opinion highly remarkable that Pieter Borger and his co-authors seem to have been unable to get comments as additional proof readers from experts like for example Ian Mackay and Ab Osterhaus. I am looking forwards to a response about this topic. I propose that Pieter Borger will post over here a complete list with the names and backgrounds of all experts which have been approached for proof-reading a draft of Borger et al. (2020).
(2): is it correct to state that proof-reader Howard Steen has no recent publications in peer-reviewed journals about the subjects which are discussed in Borger et al. (2020)? Is Pieter Borger (and/or one of his co-authors) willing to provide an url with an overview of all publications of Howard Steen in peer-reviewed journals? I am looking forward to get solid scientific motives to warrant this choice as proof-reader.
(3): proof-reader Saji N Hameed does not seem to have (recent) publications in peer-reviewed journals which are related to subjects which are discussed in Borger et al. (2020). I am looking forward to get solid scientific motives to warrant this choice as proof-reader.”
Pieter Borger gaf in een commentaar van 7 maart 2021 het volgende antwoord: “IanMackay and Ab Osterhaus…are big pharma supported scientists with loads of conflicts of interest as reviewers? (….) [Ab Osterhaus] also does not know anything about RTPCR. Ian Mckay is a friend of Olfer Landt, one of the coauthors of the Corman-Drosten paper and the producer of Drosten^s commercial RTPCR. Would make a brilliant review couple….” (…) Steen and Hameed are excellent in english. So we asked them to make corrections and they did. In my opinion, your view on science is outdated. It used to be a quest for truth. Nowadays it is a quest for money.”
Op 9 maart heb ik in een commentaar als volgt gereageerd: “(….) (2): is it towards my opinion common practice to ask some outside experts, in this case for example virologists, for comments on a draft before it is submitted to a peer-reviewed journal. It is of course up to Pieter Borger & co. what to do with the comments from these experts. I therefore fail to understand why Pieter Borger & co. have not choosen this option. It is as well common practice to ask native speakers for comments / remarks on the text in case all authors of a manuscript are not native speakers. Several co-authors of Borger et al. (2020) are towards the best of my knowledge native speakers of the English language. I therefore once again fail to understand why Pieter Borger & co. have choosen to ask Howard Steen and Saji N Hameed as proof-reader. It is therefore towards my opinion also understandable that their Corman-Drosten review report (Borger et al. 2020) was soon hammered down by a whole array of experts (….)”
Pieter Borger reageerde dezelfde dag met de volgende reactie: “2) No, this is not common practice. Maybe in ornithology of the old days, not in our field. (….)”
Moderne biologie verwerpt geenszins de evolutietheorie. Integendeel, diachronische biologie is pas zinnig als zij de evolutietheorie omarmt. En dat weet Borger drommels goed. Maar in plaats van ons bezig te houden met de evolutietheorie kan de heer Borger beter zakelijk reageren op de zakelijke kritiek op zijn kritiek op de PCR test en zich dus verre houden van allerlei niet ter zake doend geneuzel. Zoals de aarde toch echt een bol is en niet Bijbels plat, zo stammen we toch echt af van eencelligen die miljoenen jaren geleden leefden.
RV schreef: “Moderne biologie verwerpt geenszins de evolutietheorie. Integendeel, diachronische biologie is pas zinnig als zij de evolutietheorie omarmt.” Op https://research.rug.nl/en/publications/family-planning-under-social-competition staat een proefschrift van de RUG uit 2017 over gedrag bij vogels waarbij in de eerste zin van het eerste hoofdstuk meteen al wordt verwezen naar de evolutietheorie.
Deze eerste zin luidt als volgt: “Evolution is commonly defined as the change in gene frequencies in populations over successive generations, and the process of natural selection has a strong social component because competition is involved (Darwin 1859).” Pieter Borger heeft biologie gestudeerd aan de RUG en zal tijdens zijn studie ongetwijfeld in aanraking zijn gekomen met allerlei ideeën die in dit proefschrift staan.
RV schreef: “Maar in plaats van ons bezig te houden met de evolutietheorie kan de heer Borger beter zakelijk reageren op de zakelijke kritiek op zijn kritiek op de PCR test.” Ook in de reacties van Pieter Borger in de commentaren bij het rapport van Andreas Beyer op
https://www.researchgate.net/publication/348732878 valt op dat Pieter Borger regelmatig niet /nauwelijks / half reageert op zakelijke kritiek dan wel rookgordijnen optrekt en/of over niet-zakelijke punten gaat lamenteren, etc.
Pieter Borger viel over de eerste 2 woorden (“Great work”) van mijn eerste commentaar (van 5 februari 2021) bij het rapport van Andreas Beyer op ResearchGate. Vooralsnog heeft Pieter Borger mij niet met inhoudelijke argumenten kunnen overtuigen dat ik ten onrechte dit oordeel heb gegeven over het rapport van Andreas Beyer.
@RV
Het woord “geloofsopponenten” werd genoemd door meneer Borger, zonder nadere toelichting. Hij veegde deze groep samen met (in zijn ogen) pseudowetenschappers en prutsende journalisten. Van farma moet hij ook niet veel hebben, evenmin van sceptici en van virologen. Dan kun je je afvragen wat er in zijn ogen nog voor waardevols overblijft van het denkende deel van de bevolking. Meneer Borger wordt zo een roepende in de woestijn. Antwoord komt er niet want het wordt heel leeg om hem heen. Dan ga je steeds harder en nuttelozer schreeuwen. Het lijkt Baudet wel; die denkt ook dat alleen hij en zijn blinde volgelingen gelijk hebben. In zo’n deerniswekkende situatie ga je als vanzelf contact zoeken met andere complotdenkers, gelovigen en kwakzalvers. Een spiraal naar beneden.
Tja, de heer Baudet, die in een reclamespotje al zoveel fouten maakt, dat m’n broek afzakt.
Covid-19 is maar voor een beperkte groep kwetsbare mensen echt gevaarlijk. Tja, als je de mensen die na een infectie met langdurige klachten blijft zitten niet meerekent. En zelfs dan is de groep kwetsbaren bepaald niet klein te noemen.
Door de lockdown zitten we met uitgestelde zorg, waardoor er meer slachtoffers vallen. Nee meneer Baudet, die uitgestelde zorg komt niet door de maatregelen, maar doordat er zoveel mensen met Covid-19 in het ziekenhuis belanden.
Hoe denkt de heer Baudet kwetsbaren te beschermen en de maatschappij open te gooien, zonder dat er meer mensen in het ziekenhuis belanden? Er moet meer in de zorg geïnvesteerd worden. Kan de heer Baudet misschien een blik verpleegkundigen opentrekken?
Op http://www.sterrenstof.info/recensie-terug-naar-de-oorsprong/ staat een uitgebreide recensie van René Fransen in het Nederlands Dagblad van een boek van Pieter Borger (“Terug naar de oorsprong. Of hoe de nieuwe biologie het tijdperk van Darwin beëindigt, De Oude Wereld/Johannes Multimedia, Amerongen 2009. 326 blz. € 19,95”).
De recensie is van eind 2009 / begin 2010. Direct eronder staat een uitgebreid weerwoord van Pieter Borger. Daarnaast staat op deze url een lange lijst met in totaal 588 reacties. De lijst bevat erg veel bijdragen van Pieter Borger. Ook Bart Klink, auteur van http://www.deatheist.nl/index.php/artikelen/312-de-wetenschappelijke-dwaalwegen-van-een-creationistisch-bioloog , heeft hier diverse reacties geplaatst.
Bart Klink verwijst in zijn reacties regelmatig naar zijn eigen bespreking en naar eerdere ervaringen met Pieter Borger. Hieronder een aantal citaten uit bijdragen van Bart Klink op sterrenstof DOT info (allemaal van ondertussen al 11 jaar geleden). Deze citaten geven volgens mij een goede indruk van de werkwijze van Pieter Borger en de door Bart Klink beschreven ervaringen komen volgens mij in hoofdlijnen goed overeen met de werkwijze van Pieter Borger bij het samenstellen van het Corman-Drosten review report en bij zijn reacties op inhoudelijk commentaar op het Corman-Drosten review report.
Bart Klink schrijft op 8 februari 2010 om 11:12 PM: “(….) Ik heb een uitgebreide inhoudelijke kritiek op het boek van PB geschreven, zie mijn site [zie hierboven]. De kritiek op hoe PB bijvoorbeeld met Gould omgaat, is geen muggenzifterij, maar laat zien dat PB oninteger met de literatuur omgaat. Dit is zeker niet de enige keer, zoals ik uit ervaring weet na een paar jaar regelmatig met hem gediscussieerd te hebben. Bij PB moet je altijd de referenties nakijken, want hij haalt er regelmatig dingen uit die er niet in staan. Om een inhoudelijke discussie goed te kunnen voeren, moet je kunnen vertrouwen op de integriteit van je discussiepartner. Ik heb genoeg ervaring met PB om daaraan sterk te twijfelen.”
Bart Klink schrijft op 9 februari 2010 om 12:47 PM: “(…..) Hij verzint de meest bizarre complotten, geeft vele malen de literatuur onjuist weer en heeft een aantal keer aantoonbaar gelogen (ook over mij als persoon). Jij kent PB misschien net, maar ik ken hem al een stuk langer, en heb helaas vele malen meegemaakt dat hij niet integer te werk gaat.”
Bart Klink schrijft op 9 februari 2010 om 02:52 PM: “(….) De relevante evolutiebiologische literatuur ken je [ = Pieter Borger] vaak niet. In mijn stuk geef ik daar meerdere voorbeelden van. Voor zover je die wel kent, citeer je er heel selectief uit. Als je alleen de uitkomsten van een onderzoek aanhaalt zonder de beperkingen ervan te vermelden (zoals met het geconserveerde DNA zonder fenotype), ben je als wetenschapper onverantwoord bezig. Dat je dit blijft doen, ondanks je er vele malen op gewezen bent, is ronduit oninteger. Over de complotten hebben we het al vaak genoeg gehad. Volgens jou is evolutie zo breed geaccepteerd alleen omdat de atheïsten/naturalisten/materialisten dat nodig hebben voor hun ‘geloof’. Dat is niets meer dan een bizar complot, zeker omdat veel prominente verdedigers van evolutie gelovig zijn, zoals Rene Fransen in ons land (al hebben die volgens jou natuurlijk niet het ‘ware geloof’). Dat je ook liegt, blijkt o.a. uit het feit dat je vele malen hebt gezegd dat ik Darwin nodig heb voor mijn atheïsme, terwijl ik al atheïst was voordat ik me in evolutie ging verdiepen en genoeg andere redenen heb om atheïst te zijn. Je weet dus dondersgoed dat wat je zegt niet klopt, maar toch blijf je het zeggen, liegen dus.”
Bart Klink schrijft op 9 februari 2010 om 06:27 PM: “(…..) De relevante literatuur bestaat helemaal niet uit “explaining-away-the-problem-scenarios”, maar bijvoorbeeld uit wat bedoeld wordt met een woord als “random”, wat de Cambrische ‘explosie’ werkelijk inhoudt, wat overgangsvormen zijn en welke prachtige voorbeelden we daarvan hebben. Dit negeer jij allemaal, en dan zwijg ik nog maar over je literatuurblaters over de 2R-hypothese, redundantie vs. robuustheid, jouw vermeende paradox van de RNA-virussen. Of je ‘publicatie’ over het GULO-gen in het creationistenblaadje JoC, dat vol staat met elementaire fouten. Keer op keer blijkt dat je de literatuur of niet kent, of niet begrepen hebt, of onjuist weergeeft. Kijk ook nu weer naar je reactie op mijn kritiek op hoe jij omgaat met het onderzoek naar geconserveerd DNA zonder fenotype, waarbij je duidelijk onrechtmatige conclusies trekt. Zien we een verontschuldiging? Het toegeven van een fout? Nee, natuurlijk niet, maar wel een reactie die nergens op slaat: “Ik zou zeggen: Darwinisten daar is een taak voor u. Het wordt tijd dat u uw publiek niet langer onderschat”. Met dit soort reactie ben jij als wetenschapper volstrek niet serieus te nemen.”
Pieter Borger schrijft op 10 februari 2010 om 11:06 AM: “(…) Ik ben pas sinds 2003 bekeerd Christus-volger, na een soort Damaskus-road ervaring. Daarvoor was ik met name een verloren schaap. Vandaar ook mijn nooit aflatenden ijver om van Hem en Zijn werk te getuigen. Opdat zoveel mogelijk mee gaan in de bus. De Weg waarop de bus rijdt is smal. Maar er is plaats zat. En iedereen mag mee.”
Tot slot nog even een citaat uit een bijdrage van Taede Smedes (10 februari 2010 om 03:00 PM): “(….) Bovendien, nogmaals: Wie moet er nu van je gelijk overtuigd worden? De gemeenschap van wetenschappers? Die zeggen allemaal dat je theorie onzin is. Je publiceert in obscure creationistische blaadjes, omdat jouw theorieën volgens de algemene standaarden van wetenschappelijkheid niet deugen. Maar ja, jij vindt dat censuur, stelselmatig verdachtmaken, etc. In ieder geval, reguliere wetenschappers zijn (in jou ogen) niet te overtuigen, door het feit dat ze blind zijn vanwege hun darwinistische vooroordelen. (…). Diep van binnen weet je dat de evolutietheorie de sterkste papieren heeft. Diep van binnen weet je ook dat jouw eigen ideeën niet zulke sterke papieren hebben (zou dat immers wel zo zijn, dan zouden immers wetenschappers je laten publiceren in erkende tijdschriften). Je probeert dus jezelf te overtuigen door voortdurend erop te hameren dat jij gelijk hebt en alle andersdenkenden ongelijk omdat die al bij voorbaat bevooroordeeld zijn. Dit noemt men dus “geloven bij de klippen op”. Dat mag hoor, geen probleem.”
En zo gaat het nog wel een tijdje door, inclusief allerlei weerwoorden / reacties van Pieter Borger.
Op 16 maart jl. heb ik hier in een commentaar geschreven over de in mijn ogen ongewone gang van zaken m.b.t. het laten doorlezen / becommentariëren door derden van eerdere versies van het Corman-Drosten review report. In deze bijdrage verwees ik allereerst naar een reactie van Pieter Borger: “Steen and Hameed are excellent in english. So we asked them to make corrections and they did. In my opinion, your view on science is outdated. It used to be a quest for truth. Nowadays it is a quest for money.” Daarna kwam een vraag van mij: “it is towards my opinion common practice to ask some outside experts, in this case for example virologists, for comments on a draft before it is submitted to a peer-reviewed journal. It is of course up to Pieter Borger & co. what to do with the comments from these experts. I therefore fail to understand why Pieter Borger & co. have not choosen this option.” Tot slot stond er een reactie hierop van Pieter Borger: “No, this is not common practice. Maybe in ornithology of the old days, not in our field.”
Gister stuitte ik bij toeval op een recente (early online) publicatie in het tijdschrift Evolution met als titel ‘Defining the speciation continuum’, zie https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/evo.14215 Er is geen enkele twijfel dat deze studie niet hoort bij het werkveld van Pieter Borger. Wel denk ik dat de kans groot is dat Pieter Borger meteen al problemen heeft met de eerste zin van de samenvatting: “A primary roadblock to our understanding of speciation is that it usually occurs over a timeframe that is too long to study from start to finish.”
Wel maakt het hoofdstuk Acknowledgments in dit nieuwe artikel duidelijk dat het inderdaad correct is om te stellen dat de gang van zaken m.b.t. het laten doorlezen / becommentariëren etc. door derden van het Corman-Drosten review report inderdaad erg ongewoon was (en zeker niet gangbaar is voor dit werkveld).
Via copy/pasted uit het hoofdstuk Acknowledgments van ‘Defining the speciation continuum’: “We thank Martin Garlovsky, Simon Martin, Christopher Cooney, Camille Roux, Jenny Larson and James Mallet for critical feedback and for discussion. Konrad Lohse, Marina de la Cámara, José Cerca, Madeline A. Chase, Carina Baskett, Anja M. Westram and Nicholas H. Barton gave feedback on a draft of the manuscript. (….) Gertjan Bisschop and Konrad Lohse kindly contributed the simulations and analyses presented in Box 3. We would also like to extend our thanks to everyone who took part in the speciation survey, which received ethical approval through the University of Sheffield Ethics Review Procedure (Application 029768). We are especially grateful to Roger K. Butlin for stimulating discussion throughout the writing of the manuscript and for feedback on an earlier draft.”
Dus hoezo “your view on science is outdated”?
Sean Stankowski en Mark Ravinet, de beide auteurs van ‘Defining the speciation continuum’, zijn ook actief op Twitter. Beide hebben in een draad op Twitter ook nog even wat uitleg gegeven over hun nieuwe publicatie. Zie https://twitter.com/Mark_Ravinet/status/1374384082629455879 en
https://twitter.com/speci8_mate/status/1374759482052509698 Vlot valt ook op dat de invalshoeken van de tweets van Sean Stankowski en van Mark Ravinet (over deze nieuwe publicatie) totaal anders zijn dan de invalshoeken van de tweets van Pieter Borger (& co.).
Simon Goddek werkt al enige tijd nauw samen met diverse auteurs van het Corman-Drosten review report (Borger et al. 2020). Simon Goddek is een fanatieke Twitteraar en Pepijn heeft in een draadje op https://twitter.com/pjvanerp/status/1358007230742876162 al eens aandacht besteed aan een opmerkelijke tweet van Simon Goddek. Zelf heb ik hier in eerdere commentaren ook over geschreven.
Simon Goddek is onder andere een (voormalige?) verkoper van vitaminepillen en verblijft afwisselend in Nederland en in Brazilië. Hij stuurt via https://twitter.com/goddeketal regelmatig opmerkelijke tweets de wereld in.
Zo tweette hij op 7 april 2021: “I just got back from a foreign consulate in Amsterdam. The first thing the official in charge told me was: “Oh, you’re the one who’s crazy (sic!) in his head – sorry, but I won’t issue you the visa today.” Which year is this? 1984?”
Gezien de activiteiten van Simon Goddek neem ik aan dat het hier gaat om het consulaat van Brazilië. Het zou goed kunnen dat onderstaande tweets uit april 2021 een deel van de verklaring vormen.
Op 6 april schreef Simon Goddek op Twitter: “It is quite remarkable that the public authorities of literally all countries are fighting so hard to keep us away from the #sun and #beaches in particular. It appears that they know that high vitamin D levels might complicate their agenda in the longer term. #EndTheLockdowns”
Ook 6 april (iets eerder op die dag): “There is nothing better than an invisible and intangible enemy to establish a new social order. That viral enemy we are currently facing isn’t easily comprehensible and therefore leaves much room for data interpretation and manipulation. #GreatReset #NewNormal”
Ook 6 april (nog weer iets eerder): “Last week, @c_drosten made a remarkable statement by calling scientists who were part of the Great Barrington Declaration ‘pseudo-experts’. A little later in that @ndr-podcast episode, he was then complaining about ad-hominem attacks. What #hypocrisy!”
Op 5 april schreef Simon Goddek op Twitter: “Welcome to the new normal, where soaking up some sun at the beach constitutes a criminal offence.”
Op 4 april schreef Simon Goddek op Twitter: “The main reason why doctors and pharmacists usually don’t recommend taking 5000 IU of vitamin D per day is because they don’t want to lose customers.”
Op 2 april schreef Simon Goddek op Twitter: “Faith is a private affair. Freedom of #religion is reasonable as long as one does not harm or restrict others. The same accounts for #COVID. Feel free to believe in that cult and follow its rules but don’t claim to have the right to dictate others what they may or may not do. [symbool Gevouwen handen].”
Op 1 april schreef Simon Goddek op Twitter: “Dear members of the covid death cult, Do what you want, but leave me alone with your unscientific conspiracies. If you feel unsafe, then go and protect yourself however you like. But you need to understand that your paranoia doesn’t justify restricting the freedom of others.”
En zo kan ik nog een hele tijd doorgaan.
Het Twitteraccount van Bobby Rajesh Malhotra, één van de vele auteurs van het Corman-Drosten review report (Borger et al. 2020), is momenteel opgeschort. Wie nu de url https://twitter.com/Bobby_Network bezoekt, krijgt de volgende tekst in beeld: “Waarschuwing: dit account is tijdelijk opgeschort. Je krijgt deze waarschuwing te zien omdat er verdachte activiteit is opgemerkt van dit account. Wil je het alsnog bekijken?”
Op grond van tweets van Simon Goddek heeft deze opschorting te maken met teksten van Bobby Rajesh Malhotra in een lange draad over Bill Gates. Deze lange draad van Bobby Rajesh Malhotra begint met de volgende tweet:
“1/100: It’s time to examine the biggest snake oil seller of the planet – @BillGates: his detached worldview, his alleged philanthropic motives, the monopolisation of science, behavioural patterns of the wannabe saviour of the planet & possible endgames. It’s a #WildRide-Thread. [symbool Pijl omlaag]”.
Simon Goddek zegt op 31 maart 2021 over deze tijdelijke opschorting:
“13/: Bobby_Network has written an amazing thread on Bill Gates and his involvements and got BANNED for a factual statement while posting the thread. This is #censorship @jack. He will finish writing the thread as soon as he is back. 14/: This is what @Bobby_Network got BANNED for. There is nothing wrong with what he said and yet @twitter silences dissidents. RIP free society.” Getoond wordt een screenshot van een tekst van Bobby Rajesh Malhotra van 31 maart 2021:
“49/100: In Nov 2019 @Pirbright_Inst funded by @gatesfoundation was granted EP3172319B1 patent nr: “The present invention also relates to the use of such a coronavirus in a vaccine to prevent and/or to treat a disease.” “[…] may be used to treat a human. [link naar een url, verwijderd]”
Bron: https: / / twitter [DOT] com / goddeketal/status/1377321394892107782
Bobby Rajesh Malhotra bleek ook een ander account op Twitter te hebben en is momenteel op dit andere account volop aan het Twitteren over onder andere Bill Gates etc. Zie https://twitter.com/Bobby_Global
Enkele co-auteurs van Borger zijn een beetje het spoor goed bijster. Misschien een goede gelegenheid voor Borger om afstand te nemen van deze lieden?
RV schreef: “Enkele co-auteurs van Borger zijn een beetje het spoor goed bijster. Misschien een goede gelegenheid voor Borger om afstand te nemen van deze lieden?” Pieter Borger reageert over het algemeen sterk negatief op iedereen die prodarwiniaanse standpunten verkondigt. Veel zal er dan niet overblijven.
Ter illustratie een aantal voorbeelden van citaten van Pieter Borger over mij:
(1): “The problem with Van Dijk and his “skeptic” group is their intolerance towards other beliefs. He is convinced that his faith is the only truth. A fundamental Darwinian zealot, he is unable to accept (or maybe he does not understand) that modern biology completely refuted his darwinian faith’.”
(2): “Darwinian zealots [het gaat hier over mij] always try to put valid scientific opposition to their completely outdated, refuted, intolerant and dangerous belief as “incredulous” because we all have to believe what they believe.”
(3): “Klaas van Dijk, the Dutch bird watcher, shows once more he is unable to say anything sensible about PCR”. Dit is het weerwoord van Pieter Borger in een discussie met mij over een opmerking in het 90ste advies van het OMT (dd. 7 december 2020) over nepnieuws over de betrouwbaarheid van de PCR test. (Het OMT doelt op de informatie in Borger et al. 2020.)
Het zijn volgens mij kenmerkende argumenten die vaak in dit soort discussies worden gebruikt. Het is daardoor volgens mij goed te verklaren dat Pieter Borger nauw samenwerkt met personen als Simon Goddek, Bobby Rajesh Malhotra, Yardey Yeadon etc.
Zo stuurde Simon Goddek op 10 april jl. onderstaande tweet de wereld in: “The fact that the media is trying to label pseudoscience as THE SCIENCE™ while discrediting upright researchers without conflicts of interest will cause substantial long-term damages to both media and scientific credibility.”
Bron: https://twitter.com/goddeketal/status/1380842903564587014
Op 13 maart 2021 zegt Simon Goddek in een draad op Twitter: “5/: “Super-Spreader” Link: [url verwijderd]. Background: @HolgerHamburgo is blocked and thus harasses me by commenting with lies on many replies to my tweets. He calls me a fake-scientist and, accuses me of harming people, and stalks me all over the internet. Poor soul!” Deze tweet is onderdeel van een draad die op 3 maart 2021 begint met de volgende tekst: “Ad hominem attacks can be annoying and debilitating. It is totally fine to hold different opinions as long as they can be justified and do not harm others. This [Pijl omlaag] thread [Pijl omlaag] will serve as a scrapbook for irrational attacks against me and my friends.” Pepijn krijgt in deze draad ook een veeg uit de pan. Bron: https://twitter.com/goddeketal/status/1367162975774248967
Het twitteraccount https://twitter.com/HolgerHamburgo heeft als motto “Die Pandemie ist schlimm. Die Info-Pandemie noch schlimmer. Gegen Corona-Kleinschreiber und deren Unsinn!”. Regelmatig staan op dit account commentaren op tweets van Simon Goddek. Simon Goddek wordt op dit account omschreven als “Dr. Fisch” en als “Fisch Züchter”.
Aan de heer Van Dijk
Ik ken de heer Borger van enkele andere sites waarop over evolutie en geloof wordt geschreven. In elk geval, de meeste gelovige wetenschappers zijn volop wetenschappers en aanvaarden dus gewoon de evolutiehypothese omdat die hypothese stukken intelligenter is dan al haar alternatieven. De sneren van de heer Borger zijn wilde slagen in de lucht en wellicht zijn zijn grootste tegenstanders niet zozeer de sceptici als wel gelovige wetenschappers die naar eer en geweten de evolutiehypothese hanteren. Onder die gelovige wetenschappers bevinden zich ook theologen, zoals de heer Gijsbert van den Brink, die tamelijk recent een theologisch werk pro de evolutiehypothese publiceerde. Of Borgers kritiek op de PCR-test een oratio pro creatione, een pleidooi voor de scheppingshypothese is, weet ik niet. In elk geval is de kritiek op die kritiek geen aanval op Borgers scheppingshypothese maar een kritiek op diens broddelwerk inzake de PCR-test.
RV schreef: “Of Borgers kritiek op de PCR-test een oratio pro creatione, een pleidooi voor de scheppingshypothese is, weet ik niet.” Volgens mij moet de kritiek van Pieter Borger op de PCR-test wel degelijk gezien worden vanuit het perspectief dat hij zijn eigen scheppingshypothese voortdurend aan het promoten is. Dat wordt onder andere zichtbaar door flink wat tweets (over de PCR-test) waarin wordt verwezen naar naar zijn eigen boek.
Hieronder enkele recente voorbeelden van zijn redeneringen. In een draad van 7 april 2021 op https://twitter.com/BorgerPieter/status/1379773086174699526 zegt PB:
“The law of recurrent variation signals the natural end of SARS-CoV-2 is neigh
Virus-evolution is always downhill. Random mutations in genetic code can only lead to destruction of genetic information. A virus with a small genome, such as SARS-CoV-2, has its genome saturated with all possible mutations. After that point, new virus variants have mutations on the same spots as other variants. This is known as “recurrent variation” and it signifies the virus reached the level of mutational saturation.
Recurrent variation signals the end stage of the natural course of virus biology. Viruses always become as infectious and benign as possible. In other words, they transmit more easily and are less dangerous. Interestingly, SARS-CoV-2 has now reached the stage of “mutational saturation”, as indicated by identical mutations in the British and Sout-African and other variants.
It also started to lose genes.
A question to be asked is: “Did the measurements, lockdowns, vaccination, etc, speed up the process of natural saturation?” No. Most likely, the measurements had the opposite effect. It slowed down the process and politicians send us even longer in lockdowns.”
Pieter Borger doelt hier op “genetic entropy”. Dit niet biologisch begrip wordt veelvuldig door creationisten gebruikt. Op https : // creation.com / genetic-entropy-vs-evolution staat: “Simply put, genetic entropy means that the information content in the genome (all of our genes) is progressively declining, due to the accumulation of mutations, generation after generation. This topic is not widely known, but it’s very powerful support for biblical creation.”
Een ander voorbeeld staat op https://twitter.com/BorgerPieter/status/1379737368383610880
X vraagt daar op 30 maart 2021: “Beste Pieter, wat is jouw professionele mening over de ontwikkeling van dit COVID vaccin gebaseerd op Gele Koorts vaccin?” X verwijst in deze tweet naar een bericht op https://nieuws.kuleuven.be/nl/2020/update-covid-19-vaccinstudie-van-ku-leuven-gepubliceerd-in-nature
PB reageert op 7 april jl. als volgt: “Dit is wat ze doen: “We employed the live-attenuated yellow fever 17D (YF17D) vaccine as a vector to express the prefusion form of the SARS-CoV-2 Spike antigen.” Ze zetten een spike gen van SARS-CoV-2 in het verzwakte gele koorts virus. Ze maken dus een nieuw virus. De politiek zou dit moeten verbieden. Met name ook omdat hun evolutiedogma ervan uitgaat dat virussen steeds complexer en dodelijker kunnen worden. Het maken van nieuwe hybride virusen is levensgevaarlijk onderzoek.”
X reageert dezelfde dag: “Beste Pieter, dank je hartelijk voor je tijd en je kennis. Dit soort dingen is voor normale burgers niet te volgen of in te schatten. Ik weet genoeg en zal dus geheelonthouder worden op gebied van COVID19-vaksins. Ben niet anti vaksin, maar dit vertrouw ik ECHT niet.”
PB reageert die dag hierop als volgt: “Heel goed. Ikzelf zal me nooit laten inspuiten met mRNA- en DNA-Vectorvaccins. Ze zijn eenvoudigweg NIET goed getest en potentieel genotoxsisch (mutageen).”
Y (“Sportief en levensgenieter!”) mengt zich ook in de discussie: “Ik ben al gevaccineerd tegen gele koorts. Dat is dan wel genoeg, toch?”