Factchecking

Professor Theo Schetters krabbelt iets terug

16 February 2021 by Pepijn van Erp 4 Comments

Met het interview dat prof.dr. Theo Schetters gaf aan het YouTubekanaal blckbx van Flavio Pasquino maakte hij nogal wat los met dubieuze beweringen over de coronapandemie en met name angstzaaierij over de veiligheid van mRNA-vaccins. Er verschenen meerdere debunks in de media die hopenlijk ook de meer dan een miljoen kijkers van dat interview hebben weten te bereiken. Op Kloptdatwel verscheen de eerste – Professor Schetters zaait ongefundeerde twijfel over coronavaccins – die inmiddels op meer dan honderduizend views staat, ook voor ons een uitzonderlijk groot bereik in zo’n korte tijd.

Schetters en Pasquino hebben nu een nieuw interview gepubliceerd waarin ze ingaan op de stroom van kritiek die loskwam. Wordt het er beter op? Wel iets. Schetters legt beter uit wat hij had willen zeggen, ze geven toe dat het opvoeren van Wakefield een blunder was, maar Schetters brengt ook weer nieuwe onzin de wereld in. Daarom toch ook maar een bespreking van dit vervolg.

Onder vuur

Ze beginnen met de aantijging van o.a. Debbie van Baarle, hoogleraar immunologie, dat Schetters de urgentie van de epidemie niet ziet. Schetters houdt het op een andere interpretatie van de overlijdens- en besmettingscijfers die door RIVM, Stichting NICE en de GGD geleverd worden. Hij zet ze wekelijks in zijn spreadsheet en kijkt er volgens hemzelf objectiever naar dan iemand die bijvoorbeeld verantwoordelijk is voor het draaiende houden van een intensive care unit.

Maar hoe staat het met de kwaliteit van zijn blik? Daar valt wel het een en ander op af te dingen.

Schetters komt eerst met ‘de piramide van Van Dissel’ waarin schattingen staan hoe een besmetting met corona gemiddeld uitpakt. Inderdaad belandt 98 procent van besmette personen niet in het ziekenhuis, maar om nou te zeggen dat die mensen de infectie allemaal flierefluitend doorstaan is ver bezijden de waarheid. Een deel houdt er zelfs langdurige klachten aan over. Daar heeft Schetters het wederom niet over. Overigens vind ik zelf ook tamelijk bizar dat die piramide nog steeds zo in de presentaties van Van Dissel staat, alleen al omdat de verhoudingen niet kloppen.

Schetters stelt dat die 98 procent klaarblijkelijk voldoende weerstand heeft tegen dit coronavirus. Daniel Tuijnman schreef al in zijn debunk op Kloptdatwel dat dit een merkwaardige kijk is op ziekte. Die weerstand komt volgens Schetters waarschijnlijk door kruisimmuniteit. Veel nieuws horen we hier niet over, al geeft hij nu een aantal artikelen waarop hij zich baseert. Het is allemaal wel interessant, die T-cel reactiviteit, maar nog nergens heb ik onderzoek gelezen waarin de mate waarin die kruisimmuniteit optreedt meer dan enigszins behulpzaam is bij het overwinnen van een infectie met SARS-CoV-2. “Het lichaam kan het gewoon aan” is zo’n beetje de samenvatting van Schetters kijk op het virus. En blijkbaar was iedereen die het niet aankon eigenlijk al rijp voor de sloop. “Niet zo’n groot probleem voor de Nederlandse populatie, alleen een capaciteitsprobleem in de zorg.”

Dan gaat Schetters verder door ook die druk op de zorg door corona enigszins te bagatelliseren. Volgens hem heeft een groot deel van de opgenomen patiënten die als COVID-19 patiënten te boek staan alleen een positieve PCR test, maar geen symptomen. Hij wijst op het grote verschil tussen de GGD cijfers van opgenomen patiënten met COVID-19 en de cijfers van Stichting NICE.

Schetters vergeet hier een paar dingen. Op zich klopt het dat de NICE-cijfers inclusief opnames zijn van patiënten die niet vanwege COVID-19 opgenomen werden, maar bij test in het ziekenhuis positief bleken. Maar dat is wel het totaal dat je wil weten, want die patiënten moet je natuurlijk net zo voorzichtig behandelen als de patiënten die (al) wel covidklachten hebben en leggen daardoor dezelfde druk op de zorg. Zie ook dit blog van Luc Bonneux.
Ook is het al maanden bekend dat die cijfers van de GGD helemaal niet meer compleet zijn. Staat gewoon in de RIVM-rapportages. Waarom het dan in de eerste golf wel aardig overeenkwam, komt wellicht ook omdat de gewone zorg in de ziekenhuizen toen veel meer was afgeschaald dan nu. Je had toen dus minder ‘gewone’ patiënten waarbij een besmetting pas in het ziekenhuis ontdekt werd.

Op grond van zijn verkeerde interpretatie van deze grafieken stelt Schetters dat de tweede golf in geen verhouding staat tot wat we zagen tijdens de eerste golf. Zijn hele betoog komt er eigenlijk op neer dat het allemaal niet zo’n enorm probleem is als de overheid doet voorkomen. Dat wordt nog erger als hij de sterftecijfers erbij pakt.

Het valt Schetters op dat de verdeling van de coronadoden over leeftijdscategoriën ongeveer overeenkomt met de verdeling van het totale aantal sterfgevallen. En even later suggereert hij dat bij het loslaten van de maatregelen om de verspreiding van het virus te beteugelen dat totale aantal ook wel niet zal stijgen, er gaan dan niet meer mensen dood, alleen meer aan COVID-19 in plaats van aan andere ‘normale’ oorzaken. Schetters doet alsof haast iedereen die aan de virusinfectie komt te overlijden anders ook wel binnenkort zou zijn overleden door andere oorzaken. Dit is volstrekte lariekoek. Het aantal coronadoden komt aardig goed overeen met de oversterfte in 2020.

Volgens Schetters moet het beleid helemaal anders. De vaccins moeten worden aangeboden aan doelgroepen die risico lopen. Wat hier echt anders is dan wat de overheid nu doet, ontgaat me enigszins. Het verschil zit ‘m er vast in dat de groepen die volgens Schetters geen risico lopen, überhaupt niet gevaccineerd zouden moeten worden. Schettters zit overigens ook in de klankbordgroep van het Artsen Covid Collectief, waarvan ik al eerder liet zien dat het desinformatie over de effectiviteit van de coronavaccins verspreidt.

Kijkersvragen

De eerste vraag van kijkers die Pasquino en Schetters gaat over een mogelijk verband tussen uitbraken van het virus in verzorgingshuizen en de eerste vaccinatie. Gelukkig pleit Schetters hier voor voorzichtigheid. Hij vergelijkt het echter met de ‘door of met corona overleden’-discussie en weet er zo dus toch weer een coronasceptisch sausje over te gieten.

Dan gaat het over het verschil tussen landen in Europa voor welke leeftijdscategorieën het AstraZeneca-vaccin wordt toegepast. Schetters voert hier aan dat de enorme onduidelijkheid die er zou bestaan over tot welke leeftijd het veilig is, komt omdat de veiligheid in algemene zin niet goed zou zijn uitgezocht. Daarmee zaait hij weer meer verwarring dan nodig is. Hij maakt er zelfs van dat de verwarring die hierdoor kan onstaan bij het publiek twijfel over de veiligheid van vaccinaties in het algemeen zou kunnen vergroten. Die verwarring komt dan mijns vooral door het soort verdraaiing van de feiten die Schetters hier vertoont, ondanks dat hij zich als een voorstander van vaccins opstelt.

Wakefield

Eindelijk komen ze dan aan de hand van een kijkersvraag aan bij misschien wel de grootste blunder uit het vorige interview, het opvoeren van Andrew Wakefield als expert op het gebied van vaccins. Schetters geeft aan dat het niet erg handig was om het fragment van Wakefield te gebruikten, want “het blijkt een man met een discutabele reputatie te zijn en dat doet onze zaak geen goed.” Ook Pasquino biedt zijn excuses aan, overigens zonder enige uitleg waarom Wakefield dan zo discutabel is. Lees voor een beeld van de schurkenstreken van deze kerel bijvoorbeeld de boekbespreking in Skepter van het recent verschenen boek van Brian Deer die hem ontmaskerde.

Wat beide heren ook niet doen is afstand nemen van wat Wakefield stelde in het filmpje, namelijk dat mRNA-vaccins een vorm van genetische manipulatie zouden zijn. Ook de kijkersvraag of zo’n vaccin je DNA kan veranderen, omzeilt Schetters eigenlijk. Hij durft het niet stellig uit te sluiten omdat hij geen moleculair bioloog is. Je zou dat dus aan iemand anders moeten vragen, zegt hij, terwijl net daarvoor zo’n ‘iemand anders’, professor Marjolein van Egmond, uitlegt dat het niet kan. Schetters ondergraaft hier dus eigenlijk haar expertise.

Schetters gaat dan uitleggen wat hij in zijn vorige interview nou eigenlijk bedoeld had met het risico op auto-immuunziektes. Het gaat bij hem om auto-immuunziektes die op langere termijn plotseling zouden kunnen ontstaan. Via welk biologisch mechanisme hij dat dan voor zich ziet, maakt hij op geen enkele manier helder. Hij vindt alleen dat de tegenwerping dat we dergelijke effecten op lange termijn ook niet kennen van andere vaccins niet opgaat, omdat mRNA-vaccins heel anders zouden werken. Het enige andere waar hij vervolgens op wijst is dat de werkzame deeltjes in zo’n mRNA-vaccin ook cellen kunnen binnendringen die niet door het virus zelf zouden worden aangevallen. Wat er dan mis zou gaan in die andere cellen, legt hij niet uit. Het blijft speculeren over mogelijke risico’s zonder enige basis.

Onderliggend lijden

De volgende kijkersvraag gaat over de vermeende discrepantie die zou bestaan tussen het omgaan met onderliggend lijden bij sterfgevallen na vaccinatie en door een coronabesmetting. Schetters gooit het er op dat beleidsmakers van het vaccinatiebeleid de verantwoordelijkheid niet zouden willen dragen dat vaccinatie in uitzonderlijke gevallen ook tot de dood kan leiden. En suggereert anderzijds dat het registreren van overlijdens als coronadoden te maken zou kunnen hebben met het bewaken van de capaciteit. Of om de bevolking te beïnvloeden om zich aan de regels te houden.
Hij gaat er geheel aan voorbij dat het onderliggend lijden in beide situaties gemiddeld heel anders van aard is. Bij de overlijdens na vaccinatie, wellicht versneld door de bijwerkingen, gaat het om echt heel kwetsbare ouderen, die nog maar een korte levensverwachting hebben. Bij de coronadoden met onderliggend lijden gaat het meestal om aandoeningen waarmee iemand nog jaren goed had kunnen leven.

Besluit

Nogal wat andere punten waar Schetters kritiek op kreeg, zoals zijn steun aan middelen als hydroxychloroquine en ivermectine komen niet eens aan bod. Al met al blijft er maar bar weinig over van Schetters stellige uitspraken in het vorige interview, in ieder geval als je beschouwt met welke vermeende expertise hij die deed. Bij de misleidende boodschap die het meest resoneerde bij de kijkers, namelijk dat mRNA-vaccins wel eens gevaarlijk zouden kunnen zijn op lange termijn, moeten we dus vooral onthouden dat Schetters zelf benadrukt dat hij dat eigenlijk niet weet omdat hij geen moleculair bioloog is. Van meer dan een onderbuikgevoel van deze professor doctor Theo Schetters kun je dus eigenlijk niet spreken.

Professor Schetters zaait ongefundeerde twijfel over coronavaccins

9 January 2021 by Daniel Tuijnman 137 Comments

Op zijn ‘Maatschappij kritisch platform’ Black Box News presenteert Flavio Pasquino een interview met prof. dr. Theo Schetters, waarin deze nogal opmerkelijke uitspraken doet over het coronabeleid en in het bijzonder de mRNA -vaccins die nu uitgerold worden. Een kritische beschouwing van dit interview.

(Deze post is een bewerking van mijn eerdere Twitter-draadje.)

Veiligheid: auto-immuunziektes?

Theo Schetters is een bonafide wetenschapper. Hij is gepromoveerd op immuniteit tegen malaria, en heeft zijn hele leven gewerkt aan vaccin-ontwikkeling, thans via zijn (eenmans?)-BV ProtActivity

Rond 2:35 zegt Schetters dat mRNA-vaccins nog nooit breed ingezet zijn bij mensen. Dat klopt, maar er is de nodige ervaring mee opgedaan met eerdere trials – zie dit Nature artikel – en het trial van Pfizer omvat 43.998 proefpersonen. En hoewel de resultaten van Pfizer nog niet compleet zijn, vallen er gezien de omvang van het trial – 43.998 personen, zie het EMA assessment report – echt geen rare dingen meer te verwachten wat betreft veiligheid.

Professor Schetters zaait ongefundeerde twijfel over coronavaccins 5 — Schetters (l) en Pasquino (r) luisteren naar Andrew Wakefield en ‘vergeten’ te vermelden dat hij een van de ergste medische oplichters van de moderne tijd is.

Op 3:20 draait Flavio een fragment uit een recent interview met Andrew Wakefield, waar Schetters mee instemt. Wakefield is een notoire antivaxxer en wetenschappelijk fraudeur. Voor een debunk van dat interview, zie mijn Twitter-draadje of Facebook-post.

Schetters vertelt dat het mRNA in het Pfizer-vaccin eiwit produceert en laat een plaatje zien uit een artikel – een “supplementary figure” dat dus niet interessant genoeg was om in het artikel zelf te staan. Het artikel, “Visualization of early events in mRNA vaccine delivery in non-human primates via PET–CT and near-infrared imaging“, is heel interessant. Het gaat over het volgen van het mRNA in een mRNA-vaccin, in dit geval een tegen gele koorts, van de injectieplaats naar een lymfeknoop. Het begint te vertellen hoe veilig de nieuwe techniek van mRNA-vaccins in principe is.

Bij een infectie zijn het namelijk bepaalde immuuncellen, APCs, in het bijzonder dendritische cellen, die antigenen vervoeren naar lymfeknopen om ze daar te presenteren aan andere immuuncellen. Het zijn ook deze APCs die typisch het mRNA opnemen.

Schetters’ zorg dat een RNA-vaccin een auto-immuunziekte tegen eigen spierweefsel zou kunnen veroorzaken is dus ongegrond, om twee redenen: (1) de immuunreactie richt zich tegen een lichaamsvreemd eiwit, niet een lichaamseigen eiwit, en (2) het zijn typisch niet de spiercellen die het mRNA uit een RNA-vaccin opnemen, maar juist immuuncellen, in het bijzonder dendritische cellen, die zich tussen het spierweefsel bevinden. Zoals prof. Huub Schellekens terecht opmerkt: als dit ene eiwit auto-immuunziektes zou kunnen veroorzaken, dan hadden we dat allang gezien bij vaccins met levend-verzwakte virussen zoals die voor mazelen en rode hond.

Professor Schetters zaait ongefundeerde twijfel over coronavaccins 9 — Huub Schellekens reageert op de video als hem die door George van Houts voor de voeten wordt geworpen.

‘Vaccin niet nodig, meesten zijn al immuun’

Schetters beweert vervolgens, vanaf 8:10, dat de enige reden voor urgentie van vaccinatie is omdat de maatschappij op slot zit. Dit is een pure complottheorie: hij zegt dus dat de overheid zonder reden lockdown-maatregelen neemt om een vaccin door te drukken. Hij ontkent dat er urgentie zou zijn vanuit het oogpunt van infectieziekten, omdat de meeste mensen immuun zouden zijn. Dat is ver bezijden de waarheid. In mei, aan het eind van de eerste golf, heeft Sanquin gemeten dat slechts 6% van de bevolking antistoffen had. [Toegevoegd: eind oktober was dat 6,2%, laatste cijfer is 8,1% (eind november)]

Vanaf 8:45 vraagt Schetters zich af waarom RNA-vaccins gepusht zouden worden, terwijl er toch ook vaccins met traditionele technieken zijn, zoals een Chinees vaccin met levend-verzwakt virus (zoals BMR) of een andere met gedood virus (zoals de griepprik). Hij noemt ook het subunit-vaccin van Sanofi/GSK, dat bestaat uit één viruseiwit en een adjuvans. Dit is het enige traditionele vaccin waar door de EU orders voor zijn geplaatst, naast 3 RNA-vaccins en 2 vaccins op basis van een virale vector. Na twee minuten klagen dat deze nieuwe technieken gepusht zouden worden noemt hij eindelijk terloops de echte reden: deze nieuwe technieken maken het mogelijk sneller vaccins te maken. Dat blijkt thans ook: er zijn op dit moment alleen 2 RNA-vaccins toegelaten, en geen andere.

Lockdowns

Op 11:20 komt Schetters met de verbijsterende uitspraak dat massa-vaccinatie geen manier is om van de lockdown af te komen. Wat dan wel de manier is, en hoe je overbelaste ziekenhuizen voorkomt, vermeldt hij niet. Op 11:40 zegt Flavio dat er geen probleem zou zijn want er liggen “maar” 3.000 mensen in het ziekenhuis. Flavio vraagt zich nog af of het schandalig is dat hij dat zegt. Persoonlijk vind ik dat inderdaad schandalig van Flavio, hij moet zich rot schamen dat hij dat bagatelliseert. Schetters vindt het niet schandalig. We hebben in Nederland vrijheid van meningsuiting, dus je mag zeggen wat je wilt. Je mag kennelijk volgens hem dus ook de overbelaste zorgmedewerkers en (ex)patiënten op die manier beledigen.

Immuunsysteem van COVID-slachtoffers

Op 12:00 maakt Schetters het nog bonter door te zeggen: “Hoe komt het dat alle gezonde mensen die geïnfecteerd raken met corona, immuun zijn.” Hij stelt hier dus “niet ziek worden” gelijk met “immuun zijn voor infectie”. Dat is wetenschappelijke fraude. Schetters weet ook drommelsgoed dat bij een virusinfectie niet iedereen ziek wordt, ook mensen die geen immuniteit hebben tegen het virus. Dat was de hoofdreden waarom de Koch-postulaten voor virusziektes herzien moesten worden. Kijk bijvoorbeeld bij polio, met vergelijkbare cijfers als COVID-19: 90-95% van de infecties verloopt asymptomatisch, en slechts 0,5-1% vertoont verlammingsverschijnselen (bron: LCI-richtlijn RIVM).

Vervolgens stelt Schetters dat het overgrote deel van de zieken en doden ouderen waren of mensen met onderliggende aandoeningen, en dat het vaccin bij deze mensen niet gaat helpen omdat ze immunologisch niet goed zouden functioneren. Dat is weer apert onwaar. Bij ouderen functioneert het immuunsysteem slechter, maar een vaccin kan nog steeds een immuunrespons opwekken, en er wordt ook expliciet op deze groep getest door de verschillende vaccinontwikkelaars. Bij aandoeningen als obesitas, of suikerziekte, of hoge bloeddruk, om even een paar risicofactoren voor COVID-19 te noemen, is er helemaal geen sprake van dat er een probleem is met het immuunsysteem, en slaat een vaccin prima aan.

‘Met een vaccin haal je de dreiging niet weg’

Schetters maakt het helemaal bont als hij zegt dat het een utopie is het virus uit de populatie te krijgen met vaccinatie, en verwijst ernaar dat het virus ook bij nertsen en andere dieren voorkomt. Dit is een grote drogreden. Tetanus komt ook in de natuur voor, maar vaccinatie is uiterst succesvol in het tegengaan van tetanusinfecties. Rabiës komt ook in de natuur voor, zelfs bij een populair huisdier, en dat hebben we zo teruggedrongen dat vaccinatie in Nederland niet eens nodig is.

Op een vraag van Flavio over de nieuwe mutatie B.1.1.7, zegt Schetters dat het niet om de besmettelijkheid gaat maar om de virulentie. Hij gaat er aan voorbij dat besmettelijkheid veel meer impact heeft: dit Twitter-draadje van Marino van Zelst geeft een duidelijk rekenvoorbeeld.

Vervolgens gaat Schetters in complotmodus en speculeert dat “mensen” deze mutatie zullen aangrijpen om ons een nieuwe lockdown en nieuwe vaccinatieronde in te rommelen. Want de overheid heeft daar baat bij dat minder ondernemers belasting kunnen betalen, of zo.

Professor Schetters zaait ongefundeerde twijfel over coronavaccins 10 — De ongefundeerde stellingname van Schetters samengevat door Black Box News

Van gebrek aan data naar suggestie van risico’s

Na een clipje van het CBG vraagt Flavio of er te weinig data is. Schetters beaamt dat: te weinig data over ernstige ziekte en te weinig data over tegengaan van besmettelijkheid. Daarom heeft de EMA een conditional license afgegeven.

Schetters noemt daarbij tussen neus en lippen door “ernstige COVID” volgens de Pfizer-normen “de ziekte”. Voor hem zijn dus al die mensen die thuis zitten, dagelijks in de weer met een thermometer en een saturatiemeter, kennelijk niet ziek. Wat hij daarbij ook onder tafel schuift, is dat ook in deze groep van lichte gevallen die thuis uitzieken kunnen, een significant aantal nog maandenlang vermoeidheidsklachten en andere “long covid”-klachten hebben.

Vervolgens speculeert Schetters vanaf 17:10 dat het wel eens kon blijken dat het vaccin verkeerde immuunreacties oproept nadat miljoenen mensen ermee gevaccineerd zijn. Hij vindt dat onverantwoordelijk. Schetters legt daarbij niet uit hoe zo’n “verkeerde immuunreactie” eruit zou moeten zien, wat het effect ervan zou zijn, en vooral legt hij niet uit waarom dat dan niet al gevonden zou zijn bij de 22.000 proefpersonen in de vaccin-arm van het fase 3-trial.

Schetters schuift de overtuigende getallen over (lichte) ziektegevallen terzijde en noemt de getallen over ernstige ziekte: 3 in de controlegroep en 1 in de vaccingroep. Die getallen zijn te klein om statistisch relevant te zijn. Hij zegt: “je zou kunnen zeggen, dat is 75% effectiviteit” en vervolgt dat dat onder de norm van de EMA van 90% is. Dat is niet juist: de EMA heeft geen minimum norm voor effectiviteit.

Schetters spint het vervolgens alsof iedereen die nu gevaccineerd wordt proefpersoon zou zijn. Dat is onjuist: de proefpersonen zijn die 44.000 mensen. Daarvan zijn nog niet alle data geëvalueerd, maar genoeg dat het veilig is het vaccin uit te rollen. Flavio maakt het nog bonter door te suggereren dat alleen die 179 die ziek geworden zijn bestudeerd zouden worden en verder gevolgd. Dat is natuurlijk niet waar, maar Schetters gaat mee in die onwaarheid.

Schetters gooit er nog een schepje bovenop door te claimen dat dat laat zien dat COVID-19 helemaal niet zo gevaarlijk is. Dat het relatief geringe aantal zieken in de trials ook het gevolg is van lockdown-maatregelen komt kennelijk niet in hem op.

Schetters beweert rond 22:00 dat lockdowns helemaal niet nodig zijn en dat de WHO inmiddels haar mening daarover bijgesteld zou hebben. Het is mij een raadsel waar hij daarmee op doelt.

Vervolgens komt Flavio terug op het door Schetters geconfabuleerde probleem van een auto-immuunziekte, wat Schetters graag inkopt en zegt dat hij dat (verzonnen) risico niet kan verantwoorden, want mensen hebben volgens hem voldoende weerstand. Dat is een zieke bewering. Ter vergelijk: mazelen heeft een IFR van 0,01%, beduidend lager dan de 0,65% van COVID-19 in Nederland, maar toch vaccineren we, want anders heb je 200.000 zieken, 20.000 ziekenhuisopnamen en 120 doden per jaar.

Eigen schuld en wondermiddelen

Flavio wendt vervolgens het gesprek naar (onbewezen) geneesmiddelen, en noemt HCQ en Ivermectine. Schetters vindt dat er veel meer aandacht moet komen voor geneesmiddelen – alsof er niet uitgebreid gezocht is en al veel te veel trials gedaan zijn met HCQ. Vervolgens zegt hij eerst dat het tijd kost, ook bij een bestaand geneesmiddel, om een te vinden die werkt en te (her)registreren, en spreekt vervolgens zichzelf tegen door te beweren dat een geneesmiddel nu meteen mensen kan helpen.

Rond 25:00 beweert hij dat massale vaccinatie niet gaat helpen omdat de bevolking al immuun zou zijn – we hebben al gezien dat dat helemaal niet klopt – en omdat mensen in het ziekenhuis zouden belanden vanwege comorbiditeiten. Maar ook voorheen gezonde mensen komen in het ziekenhuis. Bovendien is die tweede bewering bijzonder smerig: hij zegt dat het van de mensen die in het ziekenhuis belanden de eigen schuld is, omdat het ligt aan hun ongezonde levensstijl: dat is de enige comorbiditeit die hij hier met name noemt.

Op 25:40 kan Flavio het niet laten te noemen dat er allerlei artsen geband zouden worden van Youtube, waaronder Adrian Hill, een onderzoeker die “nauw samenwerkt met de WHO in relatie tot het HIV-vaccin”. De verspreking in de naam is bijzonder – zou Flavio dat expres doen? Adrian Hill is namelijk een professor in Oxford die het Oxford/Astra Zeneca-vaccin heeft ontwikkeld. Hij bedoelt Andrew Hill, een postdoc van Liverpool University, die van de WHO niet meer dan wat subsidie heeft. Vervolgens toont Flavio een Youtube-filmpje (maar hij was toch geband?) van diezelfde Andrew Hill waarin hij een systematic review (die nog niet gepubliceerd is) presenteert. Hill is daarin een stuk terughoudender dan Flavio over de effectiviteit van ivermectine.

Flavio zegt: “daar zou je toch naar kunnen kijken?” op een toon alsof zulke onderzoeken naar geneesmiddelen genegeerd zouden worden. Schetters doet ook een duit in het zakje door valselijk te suggereren dat dat een oplossing zou zijn voor mensen die *nu* ziek zijn.

Schetters vindt het voorts fout om te praten over vaccinatie van een gezonde populatie. Wie wil hij dan vaccineren? Mensen die al ziek zijn? Dat is toch te laat? Met zijn 40 jaar ervaring in vaccinonderzoek weet hij drommelsgoed waar vaccins voor zijn: om gezonde mensen te vaccineren en ze vóór ze ziek dreigen te worden zo te wapenen tegen diezelfde ziekte.

Schetters vindt het ook fout om bij zieke mensen alleen te praten over belasting van de zorg. Heeft hij dan alle mogelijke geneesmiddelen gemist? HCQ, dexamethason, ivermectine, noem maar op, waar onderzoek naar gedaan is en wordt?

Rond 27:45 zegt Schetters compassie te hebben met de mensen die ziek zijn en sterven, diezelfde mensen die hij zojuist zelf de schuld had gegeven van hun ziekte door hun ongezonde levensstijl, en terwijl hij beleid propageert waarbij er nog veel meer mensen sterven.

Vaccinonderzoek nooit goed genoeg voor coronasceptici

Na een clip van het CBG waarin uitgelegd wordt dat nog niet duidelijk is of het Pfizer-vaccin infectie tegengaat, of transmissie, confabuleert Schetters dat Pfizer op zoek gegaan is naar plekken op de wereld waar geen COVID-19 heerst. Dat is natuurlijk onzin: zulke plekken zijn er niet. Wel zijn mensen die al aantoonbaar geïnfecteerd geweest zijn, uitgesloten. Hoe wil je anders achteraf kunnen meten of het vaccin ook infectie tegengaat? Natuurlijk weet Schetters dat dat de reden is. Desalniettemin brengt hij dit in als drogreden om te zeggen dat de proefpersonen niet representatief is voor de Nederlandse bevolking. In de tien maanden dat we “aan het stoeien zijn” met het SARS-CoV-2-virus is minder dan 20% van de bevolking geïnfecteerd.

De 800.000 mensen die PCR-positief zijn geweest zijn maar 5% van de bevolking. Die zijn volgens hem niet ziek geweest want ze hebben niet allemaal in het ziekenhuis gelegen. Dat is een idiosyncratische opvatting van ziekte. Immers, verreweg de meeste mensen die een PCR-test hebben laten afnemen hebben dat gedaan omdat ze klachten hadden; dus omdat ze ziek waren. Schetters verdraait hier alweer het begrip “ziekte” om alweer COVID-19 te bagatelliseren.

Over de vraag of het Pfizer-vaccin transmissie tegengaat, beweert hij dat hij zelfs bewijs zou hebben van het tegendeel, in de vorm van de 8 zieken in de vaccingroep van het trial, en dat dit bewijst dat het vaccin niet 100% beschermt. Ten eerste is dat geen bewijs van transmissie. Er is niet gezegd dat deze 8 personen weer iemand anders besmet hebben, en transmissie kan ook plaatsvinden zonder dat de drager er ziek van wordt; een voorbeeld is het Salk-poliovaccin. Ten tweede trekt hij een gemene stropop op door 100% effectiviteit te eisen. Hij weet drommels goed dat geen enkel vaccin 100% veiligheid biedt, en die norm legt hij ook niet op aan zijn autogordel of aan zijn traploper. Uit die drogredenen trekt hij de conclusie dat het vaccin ondeugdelijk zou zijn, waarbij hij weer de gigantische reductie in ziektelast onder het tapijt schuift. Maar ja, volgens Schetters ben je pas ziek als je in het ziekenhuis ligt.

Tussendoor noemt Schetters de R-waarde iets van beleidsmakers, alsof het niet een heel legitiem epidemiologisch begrip is.

Terug naar normaal

Flavio vraagt rond 32:40 of we nu niet weten of we weer kunnen knuffelen en uit de lockdown kunnen komen. Schetters heeft de euvele moed om, terwijl we tegen code zwart aankijken, te beweren dat we nu kunnen knuffelen en de lockdown opheffen, zonder vaccinatie. Hoe hij overstromende ziekenhuizen tegen denkt te gaan blijft onbeantwoord.

Vanaf 33:40 presenteert Schetters een sprookje. Hij zegt dat hij “terug naar normaal” wil waarbij mensen met een griepje thuisblijven en uitzieken, onder zorg van de huisarts. Hij suggereert daarmee dat mensen nu meteen in het ziekenhuis opgenomen worden. Ook dat is ver bezijden de waarheid. Uiteraard blijven mensen met griep, of mazelen, of wat voor infectieziekte dan ook, thuis zolang de ernst van de ziekte dat toelaat, onder zorg van de huisarts – en graag zelfs, vanuit het zicht van de zorg, je wil liever niet zo iemand in het ziekenhuis anderen kunnen laten aansteken. Er is helemaal niets veranderd. En dat geldt ook voor COVID-19: honderdduizenden Nederlanders hebben COVID-19 thuis uitgeziekt, onder zorg van de huisarts. Maar die “lichte” gevallen passen niet in de alternatieve wereld die Schetters in zijn betoog heeft opgetuigd.

Vervolgens fantaseert Schetters lustig verder dat er een eindeloze cirkel zou komen van nieuwe varianten van het virus, nieuwe vaccins en nieuwe lockdowns. Dat is wensdenken; er is geen reden te denken dat vaccins niet effectief zullen zijn tegen andere varianten.

Flavio van zijn kant sluit af met een complotfantasie van een gemedicaliseerde surveillance-maatschappij waar je overal een vaccinatiepas moet laten zien. De ironie is dat door zijn activisme tegen overheidsmaatregelen zo’n pas een self-fulfilling prophecy kan worden.

Conclusie: gevaarlijke misleiding

Beste lezer, dit is een lange post geworden, maar het is belangrijk om elke verdraaiing, onwaarheid en drogreden van Schetters te vangen en te ontzenuwen. Juist vanwege zijn levenslange ervaring als vaccinonderzoeker is zijn bijdrage gevaarlijk. Wat hij hier doet is wetenschappelijke fraude. Persoonlijk vond ik dat dit gesprek sociopatische trekken heeft, met twee heren die nog net niet het bestaan van de ziekte ontkennen, maar wel de omvang en zwaarte bagatelliseren, patiënten zelf de schuld geven van hun ziekte, en de druk op de zorg en de ziektelast van talloze patiënten ontkennen.

Gelikte misleiding in Covid-19 – The System

18 December 2020 by Richard Rasker 64 Comments

De documentaire Covid-19 The System doet de ronde. Het is een ‘coronakritisch’ verhaal van ondernemer Nico Sloot waarin hij vooral de nadelige gevolgen voor de economie van het huidige regeringsbeleid benadrukt. Hierbij bagatelliseert hij de risico’s van corona en pleit hij ook voor het opheffen van alle genomen maatregelen die besmetting moeten voorkomen.

Samenvatting

In de video worden helaas veel onwaarheden, fabels en insinuaties gepresenteerd die niet of nauwelijks worden onderbouwd. Regering en het RIVM worden beticht van leugens, misleiding en censuur, zonder maar het kleinste snippertje bewijs. Inspanningen om algemene vaccinatie tegen corona op poten te zetten worden herhaaldelijk (en eveneens zonder onderbouwing) als verwerpelijk weggezet, ondanks dat dit de snelste, goedkoopste èn veiligste manier is om uit deze crisis te geraken.

Verder worden enkele complotten opgetuigd waarbij wordt gesuggereerd dat farmaceutische industrie, via de WHO en regeringen wereldwijd, de werkelijke partij is die achter de schermen aan de touwtjes trekt – en dat die regeringen ook alleen het Grote Geld dienen en geen enkel oog meer hebben voor de belangen van de burger. Ook hiervoor amper onderbouwing, afgezien van wat speculatieve complotpraat.

Sloot vertelt aan het begin trots dat in het kader van deze video ‘duizenden uren onderzoek’ is gedaan, waarbij maar liefst twintig wetenschappers uit meerdere landen informatie hebben vergaard en geëvalueerd – Sloot is in de video ook regelmatig in de weer te zien met paperassen. Je zou dan ook verwachten dat hiervan het nodige terug te vinden is, waaronder een overzicht van en links naar controleerbare bijdragen, rapporten, verslagen, verantwoording en natuurlijk namen van die wetenschappers. Helaas lijkt hier niets van beschikbaar te zijn. We worden met andere woorden geacht de sprekers in deze video op hun woord te geloven.

Een wat vreemd contrast is het gedeelte tussen 1:00:00 en 1:25:00, dat een wel redelijk realistische maatschappijkritische inhoud heeft, al zwerven ook hier enkele complotjes (‘New World Order’) rond.

Bij de afronding raakt Sloot echter weer compleet van het pad af met diverse bekende coronafabels. Een van deze fabels is dat slechts 2% van de mensen iets te vrezen heeft van corona, en dat de resterende 98% er vrijwel geen last van zal hebben. De realiteit: minstens 2% van de geïnfecteerden wordt zodanig ziek dat ziekenhuisopname noodzakelijk is, en minstens 0,5% (1 op elke 200) van de geïnfecteerden overlijdt. Van degenen die niet in het ziekenhuis belanden wordt echter nog steeds een aanzienlijk deel flink ziek, vergelijkbaar met een zware griep – denk aan een week op bed met hoge koorts, gevolgd door meerdere weken herstel. Dit is toch echt iets anders dan ‘weinig of geen last’. Ook zijn er mensen die na maanden nog restverschijnselen hebben en soms zelfs blijvende orgaanschade hebben opgelopen. Hoe groot deze groep is, is nog niet goed in kaart gebracht, maar het zou wel eens kunnen gaan om 10% van alle geïnfecteerden, waaronder ook veel mensen die niet bijzonder ziek werden door de infectie zelf.

Sloot merkt ook meermaals op dat het vrijwel alleen ouderen en mensen met onderliggende kwalen zijn die een groot risico lopen op overlijden. Hij zegt er echter niet bij dat vrijwel al deze mensen vaak nog jaren leven wanneer ze geen corona krijgen. Het is nogal kwalijk om te suggereren dat hun leven toch vrijwel voorbij is. Sloots suggestie om alleen deze groep ouderen en zwakkeren tegen besmetting te beschermen is weinig realistisch, want dat zou neerkomen op langdurige, strikte isolatie van enkele miljoenen Nederlanders, iets wat ondoenlijk en onmenselijk is.

Diverse van de deskundigen die in deze video aan het woord komen staan bekend om hun extreme opvattingen. Soms ook worden onwaarheden verkondigd. Tevens valt op dat van wederhoor geen sprake is: nergens komen mensen aan het woord die het door Sloot bekritiseerde beleid toelichten, verdedigen of zelfs maar nuanceren.

Mijn oordeel: deze video mag dan technisch netjes in elkaar gezet zijn, het is inhoudelijk niet bepaald een product dat een positieve bijdrage levert aan de coronacrisis en de discussie daarover. Sloot denkt beter te weten hoe de vork in de steel zit dan alle overheden en deskundigen wereldwijd. Hij lijkt zich niet te realiseren dat we ‘slechts’ tienduizend doden te betreuren hebben door de genomen maatregelen, en dat het al heel snel vijftigduizend of meer zouden worden wanneer we alle maatregelen zouden afschaffen, om maar te zwijgen over de chaos in de zorg en de maatschappij wanneer er wekelijks honderdduizenden coronapatiënten bij zouden komen.

Mensen wordt middels deze video wantrouwen, angst en onzekerheid aangepraat, juist jegens degenen die hun best doen om ons zo goed mogelijk door deze crisis te loodsen. Dat is Niet Goed.

Hieronder informatie over wie er in de documentaire aan het woord komt en een zeer gedetailleerde puntsgewijze bespreking met tijdsaanduiding. Klikken op de knoppen met ‘Show’ laat de tekstvakken uitklappen (als het niet werkt, ligt dat waarschijnlijk aan de mobiele weergave van deze pagina, klik deze link om de pagina ‘normaal’ te openen).

Volgens de website van de makers is Covid-19 The System in ieder geval tot en met 19 december gratis te zien.

Covid-19 - The System: Wie komen er aan het woord in deze video?	Select Show
Koos Biesmeijer is ecoloog en hoogleraar Natuurlijk Kapitaal aan de Universiteit Leiden, en houdt zich vooral bezig met biodiversiteit en duurzame leefomgevingen. Hij heeft geen bijzondere expertise op de gebieden die spelen in de coronadiscussie en verkondigt ook onzinnige dingen over ons immuunsysteem. Het is niet helemaal duidelijk welk doel zijn bijdrage aan deze video dient. Dick Bijl is een bekend en fel criticus van de farmaceutische industrie. Veel van zijn kritiek is volkomen terecht en wordt ook onderschreven door andere professionals uit de gezondheidszorg en de wetenschap. Helaas doet hij ook zeer ongenuanceerde en zelfs onware uitspraken, zoals de uitspraak dat alle moderne farmaceutische producten ‘vergif’ zouden zijn – wat in deze video kennelijk wordt gebruikt om coronavaccins in een kwaad daglicht te stellen. Evelien Peeters is internist en endocrinoloog en maakt zich zorgen over de schade die wordt veroorzaakt door de coronamaatregelen, echter zonder erg concreet te worden. Verder bespreekt ze de organisatorische problematiek in de gezondheidszorg. Zij is ook een van de initatiefnemers van de ‘brandbrief van artsen‘ die deze zomer opgesteld werd (ook Bijl is daarbij betrokkken). Dat initiatief is nu uitgegroeid in een stichting en opvalt is dat de kern bestaat uit artsen die zich ook met alternatieve behandelingen als homeopathie bezighouden. Peeters zelf deed ook een opleiding tot natuurgeneeskundige. Cees Hamelink is emeritus-hoogleraar Internationale Communicatie die zich met enige regelmaat aan complotpraat bezondigt. Zo speculeerde hij in 2002 dat de WTC-aanslagen van 9/11 met voorkennis van Bush zouden hebben plaatsgevonden, en verkondigde hij deze zomer in een interview met Ongehoord Nederland dat de informatievoorziening over de coronacrisis vergelijkbaar is met de antisemitische propaganda in nazi-Duitsland. Hamelink vergelijkt dus overheidsinformatie die bedoeld is om burgers te beschermen tegen een potentieel dodelijk virus met staatspropaganda die bedoeld was om miljoenen onschuldige mensen het leven onmogelijk te maken – op het laatst zelfs letterlijk. Hij heeft tot op heden helaas geen excuses aangeboden voor deze toch wel erg foute vergelijking. Weer een andere onzinnige uitspraak van Hamelink is dat corona effectief bestreden zou kunnen worden met homeopathie – wat dus pure, bewezen onwerkzame kwakzalverij is. (Harry Hol besprak het interview ook). Willem Sloot is de broer van de maker Nico Sloot en opmerkelijk genoeg in dienst bij farmareus Merck – opmerkelijk aangezien farmaceuten in deze video de Grote Boeman zijn. Willem Sloot lijkt van alle geïnterviewden de meeste wetenschappelijke kennis van zaken te hebben, gezien zijn inhoudelijk correcte uitspraken over de werking van het immuunsysteem. Ad Broere is econoom en tevens complotgelovige. Zo hecht hij geloof aan claims dat 5G gevaarlijk is en onder meer kanker en hersenschade veroorzaakt, en ook het immuunsysteem zo aantast dat corona zich gemakkelijker kan verspreiden. Ook denkt hij dat de PCR-test voor corona niets zegt. Zijn werk op het gebied van economie en financiën is iets minder controversieel, zij het nog wel gebaseerd op aanstaande doemscenario’s, onder meer dat ons huidige financiële systeem onze ondergang zal worden. Bob de Wit is professor in Strategisch Leiderschap aan Nyenrode en gelooft klaarblijkelijk in het complot van een aanstaande New World Order. Angelo van Schaik is correspondent in Italië en heeft onder meer verslag gedaan van de erbarmelijke omstandigheden van burgers die de beloofde coronasteun nooit hebben ontvangen.

Covid-19 - The System: Wie komen er aan het woord in deze video?

Show

Koos Biesmeijer is ecoloog en hoogleraar Natuurlijk Kapitaal aan de Universiteit Leiden, en houdt zich vooral bezig met biodiversiteit en duurzame leefomgevingen. Hij heeft geen bijzondere expertise op de gebieden die spelen in de coronadiscussie en verkondigt ook onzinnige dingen over ons immuunsysteem. Het is niet helemaal duidelijk welk doel zijn bijdrage aan deze video dient.

Dick Bijl is een bekend en fel criticus van de farmaceutische industrie. Veel van zijn kritiek is volkomen terecht en wordt ook onderschreven door andere professionals uit de gezondheidszorg en de wetenschap. Helaas doet hij ook zeer ongenuanceerde en zelfs onware uitspraken, zoals de uitspraak dat alle moderne farmaceutische producten ‘vergif’ zouden zijn – wat in deze video kennelijk wordt gebruikt om coronavaccins in een kwaad daglicht te stellen.

Evelien Peeters is internist en endocrinoloog en maakt zich zorgen over de schade die wordt veroorzaakt door de coronamaatregelen, echter zonder erg concreet te worden. Verder bespreekt ze de organisatorische problematiek in de gezondheidszorg. Zij is ook een van de initatiefnemers van de ‘brandbrief van artsen‘ die deze zomer opgesteld werd (ook Bijl is daarbij betrokkken). Dat initiatief is nu uitgegroeid in een stichting en opvalt is dat de kern bestaat uit artsen die zich ook met alternatieve behandelingen als homeopathie bezighouden. Peeters zelf deed ook een opleiding tot natuurgeneeskundige.

Cees Hamelink is emeritus-hoogleraar Internationale Communicatie die zich met enige regelmaat aan complotpraat bezondigt. Zo speculeerde hij in 2002 dat de WTC-aanslagen van 9/11 met voorkennis van Bush zouden hebben plaatsgevonden, en verkondigde hij deze zomer in een interview met Ongehoord Nederland dat de informatievoorziening over de coronacrisis vergelijkbaar is met de antisemitische propaganda in nazi-Duitsland. Hamelink vergelijkt dus overheidsinformatie die bedoeld is om burgers te beschermen tegen een potentieel dodelijk virus met staatspropaganda die bedoeld was om miljoenen onschuldige mensen het leven onmogelijk te maken – op het laatst zelfs letterlijk. Hij heeft tot op heden helaas geen excuses aangeboden voor deze toch wel erg foute vergelijking. Weer een andere onzinnige uitspraak van Hamelink is dat corona effectief bestreden zou kunnen worden met homeopathie – wat dus pure, bewezen onwerkzame kwakzalverij is. (Harry Hol besprak het interview ook).

Willem Sloot is de broer van de maker Nico Sloot en opmerkelijk genoeg in dienst bij farmareus Merck – opmerkelijk aangezien farmaceuten in deze video de Grote Boeman zijn. Willem Sloot lijkt van alle geïnterviewden de meeste wetenschappelijke kennis van zaken te hebben, gezien zijn inhoudelijk correcte uitspraken over de werking van het immuunsysteem.

Ad Broere is econoom en tevens complotgelovige. Zo hecht hij geloof aan claims dat 5G gevaarlijk is en onder meer kanker en hersenschade veroorzaakt, en ook het immuunsysteem zo aantast dat corona zich gemakkelijker kan verspreiden. Ook denkt hij dat de PCR-test voor corona niets zegt.
Zijn werk op het gebied van economie en financiën is iets minder controversieel, zij het nog wel gebaseerd op aanstaande doemscenario’s, onder meer dat ons huidige financiële systeem onze ondergang zal worden.

Bob de Wit is professor in Strategisch Leiderschap aan Nyenrode en gelooft klaarblijkelijk in het complot van een aanstaande New World Order.

Angelo van Schaik is correspondent in Italië en heeft onder meer verslag gedaan van de erbarmelijke omstandigheden van burgers die de beloofde coronasteun nooit hebben ontvangen.

Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:00:00-0:10:00

Show

Tijd	Inhoud	Commentaar
0:00:00	Onheilspellende achtergrondmuziek en dito beeldmontage zet de toon
0:01:40	Sloot zegt dat alles bij elkaar 5000 uur onderzoek is gedaan.	Hiervan is geen verslag of andere documentatie terug te vinden.
0:03:20	Sloot stelt dat het RIVM de al maandenlang ‘de halve waarheid’ verkondigt en ‘halve wetenschap’ bedrijft.	Dit zijn ernstige beschuldigingen waar geen bewijs voor wordt aangedragen.
0:03:30	“Ik wil graag vertrouwen in de overheid c.q. media dat als ik wat lees dat dat klopt en dat er geen censuur is.”	Hier wordt gesuggereerd dat er censuur wordt gepleegd en dat de overheid en de media niet te vertrouwen zijn. Er wordt echter nergens onderbouwing gegeven voor deze insinuaties.
0:03:40	“Maar als er zoveel gelogen wordt en er worden zoveel halve waarheden verteld, wat moet ik daar dan mee?”	Dit zijn ernstige beschuldigingen, wederom zonder enige concrete voorbeelden of bewijs.
0:03:45	“Hoe kan het dat wij doorgaan met dit beleid ondanks dat er veel meer niet-Covid-slachtoffers zijn dan wel-Covid-slachtoffers”	Simpel antwoord: dit beleid is erop gericht om het aantal slachtoffers zo lang mogelijk zo laag mogelijk te houden. Zonder dit beleid zouden vele tienduizenden mensen op korte termijn sterven.
0:04:05	Dick Bijl: “Het is heel duidelijk het businessmodel van de farmaceutische industrie: winst maken, zoveel mogelijk winst maken, en dat heeft niks te maken met gezondheidszorg.”	Dit zijn bekende ‘Big Pharma’-aantijgingen van Dick Bijl. De farmaceutische industrie heeft vooralsnog vrijwel niets verdiend aan corona, want er is helemaal geen medicijn tegen corona, en de vaccins worden tegen kostprijs geleverd.
0:04:15	“Want als het echt met gezondheidszorg te maken had, hadden ze wel gezorgd dat ze echt goede medicijnen in de handel brachten. De nieuwe producten die zij op de markt hebben gebracht zijn over het algemeen vergif, niets anders.”	Dit is onzin, en dat is ook simpel te beredeneren: het verkopen van goede medicijnen is zeker op langere termijn veel lucratiever dan het vergiftigen van je klanten. Dit soort extreem ongenuanceerde en ongefundeerde uitspraken hoort niet thuis in een serieuze documentaire.
0:04:35	Bob de Wit: “Als je heel nauwkeurig kijkt naar de eigenschappen van het virus en wat het doet, dan zijn de maatregelen die worden genomen, de gevolgen, zijn eigenlijk niet in verhouding tot het virus zelf.”	Bob de Wit is niet deskundig op het gebied van corona en zou hier dan ook geen uitspraken over moeten doen. Zonder de huidige maatregelen zouden we inmiddels tienduizenden doden en een kapot zorgsysteem hebben.

0:05:35	Hier suggereert Koos Biesmeijer dat ons immuunsysteem ‘samenwerkt’ met bacteriën, virussen en andere microben.	Dit is onzin. Ons immuunsysteem probeert binnendringende bacteriën en virussen uit te roeien om te voorkomen dat ze ons ziek maken en doden. Er is geen sprake van ‘samenwerking’. Vermoedelijk probeert Biesmeijer te zeggen dat er sprake is van co-evolutie van het immuunsysteem en microben, maar dat is iets heel anders dan samenwerking.
0:07:00	Biesmeijer legt uit dat de griepprik niet bijzonder goed werkt omdat het griepvirus doorlopend muteert.	Het Covid-19-virus is iets geheel anders dan een griepvirus en muteert veel minder snel.
0:07:20	Er wordt gesuggereerd dat mutaties van virussen het grote probleem zijn bij het maken van een vaccin.	Dit is onzin. De meeste virussen muteren niet zodanig dat dit problemen geeft met vaccins. Vaccins tegen mazelen, hepatitis B of gele koorts zijn niet alleen zeer effectief, maar ook al decennia onveranderd. Hier probeert men kennelijk twijfel te zaaien over het nut en de effectiviteit van coronavaccins.
0:09:40	Sloot maakt zich zorgen over de nationale en private schulden die ontstaan door de coronacrisis en vooral de maatregelen daartegen.	Dit is absoluut een terechte zorg, echter zonder maatregelen hadden we ook voor grote maatschappelijke en economische kosten gestaan. Iedere grote ramp of crisis kost onvermijdelijk heel veel geld.

Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:10:00-0:20:00

Show

Tijd	Inhoud	Commentaar
0:12:30	Uitgelicht beeld: “COVID-19 is a SARS-like virus that can be treated with chloroquine”	Dit is onwaar. Chloroquine werkt niet tegen corona – dit is een bekende fabel uit de hoek van ‘coronasceptici’. Het artikel dat in beeld komt (gepubliceerd in een predatory journal) is van de hand van creationist Peter Borger, door Pepijn van Erp ook genoemd in zijn bespreking van het zogenaamde retraction paper.
0:13:00	Willem Sloot bespreekt SARS-COV-1	Covid-19 (SARS-COV-2) is toch echt een ander virus.
0:14:00	Nico Sloot verbaast zich erover dat het OMT en de overheid het alleen maar hebben over het virus, en noemt allerlei andere zaken die ook invloed hebben op de gezondheid, zoals leefstijl.	Dit is onzinnig. De virusuitbraak is een nieuwe, acute bedreiging voor de volksgezondheid, en dus is het ook logisch dat de aanpak zich richt op dat virus (en dan vooral het voorkomen van overdracht daarvan).
0:14:25	“… en toen bleek ook dat al die andere deskundigen niet in het OMT zaten.”	Welke andere deskundigen? En wat zouden die dan te zoeken hebben in het OMT? Het Outbreak Management Team gaat primair over het beheersen van de uitbraak, niet over de economische effecten van mogelijke maatregelen –- dat is een zaak van de regering.
0:14:45	“… op een gegeven moment waren we met twintig wetenschappers in vier landen onderzoek aan het doen.”	Welke wetenschappers? Waar is hier iets over terug te vinden?
0:15:10	“Het bijzondere is dat we in acht weken tijd heel goed op de rit hadden wat er aan de hand was.”	Dit klinkt alsof men iets heeft ontdekt wat niemand anders wist. Helaas wordt in de video niet duidelijk wat dat dan is.
0:15:20	“Dat was ook de grote vraag: wat doet dat virus eigenlijk met een lichaam?”	Het antwoord op deze vraag begint nu pas wat duidelijk te worden, en kon zeker in het begin niet gegeven worden. Wel is duidelijk dat het virus besmettelijker zowel als schadelijker is dan in eerste instantie werd gedacht.
0:16:10	Willem Sloot bespreekt het immuunsysteem en refereert aan een onderzoek in het Italiaanse Vo’, waarbij een kleine 50% van de besmette mensen symptomen had.	Willem Sloot lijkt hier een onderzoek met slechts 73 besmettingen te willen generaliseren. Dit is slechte wetenschap. En wanneer je dat onderzoek opzoekt, zie je dat van die 73 besmette personen één persoon is overleden en 13 in het ziekenhuis belandden. Dit zijn toch behoorlijk alarmerende aantallen.
0:17:50	Willem Sloot legt uit dat het immuunsysteem het coronavirus via meerdere mechanismen kan bestrijden, waardoor veel mensen al min of meer immuun zijn en niet of minder ernstig ziek worden.	Deze uitleg is grotendeels correct. Wat de aangetoonde T-cel activiteit betreft is het echter helemaal niet duidelijk dat die ook immuniteit geeft. Wel is het aannemelijk dat je minder ernstig ziek wordt bij besmetting. En bedenk ook dat de praktijk laat zien dat ook veel mensen zeker niet immuun zijn en ernstig ziek worden, en ook overlijden.

Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:20:00-0:33:00

Show

Tijd	Inhoud	Commentaar
0:20:20	Nico Sloot: “De WHO, daar zit ook heel veel farma-geld, overigens, dus die zijn ook beïnvloed …”	Dit is onwaar. Er zit geen farma-geld van betekenis in de WHO, want de statuten van de WHO verbieden dit expliciet. Kennelijk wil Sloot suggereren dat ‘de farma’ wereldwijd aan de touwtjes trekt en zo invloed heeft op het coronabeleid van landen. Dit zijn insinuaties waar geen bewijs voor wordt geleverd.
0:20:35	Sloot stelt dat in 2009 hetzelfde is gebeurd met H1N1 (de Mexicaanse griep), die door de WHO ook als ernstige pandemie werd beschouwd –- en die uiteindelijk erg bleek mee te vallen.	De Mexicaanse griep viel inderdaad mee en kostte wereldwijd uiteindelijk enkele honderdduizenden levens. Maar dat konden de WHO en de wetenschappers aan het begin niet weten – en men vreesde een herhaling van de Spaanse griep van 1918, die 50 tot 100 miljoen mensen het leven kostte.
0:20:45	“Er zijn ook heel veel vaccins gemaakt, en die zijn ook verkocht, daar is heel veel ophef over geweest.”	Dit is een klassiek geval van wijsheid achteraf: – Niemand kon aan het begin van die uitbraak voorspellen hoe erg deze zou worden. Niets doen en domweg afwachten had een wereldwijde catastrofe kunnen betekenen met miljoenen doden. – De vaccins hebben vrijwel zeker levens gered, alleen is niet te zeggen hoeveel.
0:20:50	“Want achteraf bleek dus dat het allemaal niet klopte, het zat helemaal niet zo. Het was gewoon farma-geld wat bepaalde wat er moest gebeuren.”	Sloot suggereert dat het wereldwijde beleid om de Mexicaanse griep aan te pakken werd bepaald door farmaceuten en niet door wetenschappers of overheden. Dit is een ernstige insinuatie waar geen onderbouwing voor wordt gegeven.
0:20:55	“En het lijkt wel alsof we niks hebben geleerd, want in feite gebeurt er nu weer exact hetzelfde.”	Dit is een ernstige insinuatie waar geen onderbouwing voor wordt gegeven.
0:21:35	“Maar intussen werd voor 193 landen hetzelfde beleid uitgezet.”	Dit is complotpraat en onwaar. De WHO stelt richtlijnen op volgens de beste stand van de wetenschap op ieder moment. Het staat landen vrij om deze richtlijnen te volgen of te negeren in hun beleid. De meeste landen kiezen ervoor om de voornaamste richtlijnen te volgen omdat ze zinvol zijn, en omdat niets doen geen optie is. Er zijn overigens ook allerlei lokale verschillen in beleid.
0:21:40	Sloot zegt dat ze hebben geprobeerd de politiek te overtuigen om in navolging van Zweden minder maatregelen in te stellen.	Al lang vóór het uitkomen van deze video (in september) was duidelijk geworden dat de ‘Zweedse aanpak’ faalde; epidemioloog Anders Tegnell gaf dit al op 3 juni toe. Nog steeds gaat het niet goed in Zweden en is bijna één op elke 1000 inwoners overleden aan corona – en het dodental blijft vooralsnog stijgen. Het noemen van Zweden als ‘goed voorbeeld’ is misleidend, want Sloot kon weten dat dit niet waar was.
0:22:30	[nog steeds over de Zweden-aanpak die hier niet werd ingevoerd] “Maar groepsimmuniteit is kennelijk niet zo belangrijk”	Het inmiddels weer groeiende aantal besmettingen en doden in Zweden laat zien dat daar nog geen sprake kan zijn van groepsimmuniteit.
0:23:50	Sloot bekritiseert het feit dat genomen maatregelen ook jongere, economisch actieve groepen treffen, in plaats van dat alleen de ouderen en kwetsbaren worden beschermd.	Het is in de praktijk niet haalbaar om ouderen en kwetsbaren effectief te beschermen en tegelijk toe te laten dat het virus zich ongehinderd onder jongere groepen verspreidt.
0:31:50	Sloot stelt dat er al lang sprake is van groepsimmuniteit, wat onder meer te zien zou zijn aan het aantal asymptomatische gevallen.	Dit is onzin. Er zijn weliswaar meer mensen immuun dan een Sanquin-onderzoek naar antistoffen suggereert, maar dat aantal is zelfs nu nog relatief klein, zo’n twaalf procent. Asymptomatische gevallen hebben nog steeds een actieve corona-infectie en kunnen het virus vaak ook verder verspreiden – ze hebben er alleen weinig tot geen last van, net zoals er tal van andere infectieziekten zijn waar de meeste mensen helemaal niks van merken maar die evengoed zeer besmettelijk zowel als gevaarlijk zijn (polio is een voorbeeld).
0:32:00	“… dat de wetenschap bewijst dat er groepsimmuniteit is.”	Dit is een leugen. Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor wijd verbreide groepsimmuniteit.
0:32:30	Sloot is verontwaardigd dat er niet goed wordt gekeken naar de beschermende werking van T-cellen (een type afweercel van het immuunsysteem), en dat het RIVM en Sanquin het daar helemaal niet over hebben.	De rol van T-cellen bij corona werd pas eind mei vermoed en eind juni bevestigd door onderzoek van het Erasmus MC. Het RIVM/Sanquin-onderzoek vond al plaats in april en mei. Onterechte verontwaardiging dus.

Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:33:00-0:48:00

Show

Tijd	Inhoud	Commentaar
0:33:15	“Feike Sijbesma heeft natuurlijk een deal gemaakt met AstraZeneca, en dan begint het verhaal een beetje duidelijk te worden … onderhandse deal met vier landen dat het AstraZeneca moet worden”	Dit is niet het hele verhaal; er zijn ook bestellingen geplaatst bij diverse andere vaccinproducenten.
0:33:20	“En dan blijkt achteraf ineens dat het de broer is van Feike die CEO is van [AstraZeneca] Duitsland”	Dit is onwaar. Feike Sijbesma heeft meteen aan het begin van zijn opdracht melding gemaakt van de functie van zijn broer bij AstraZeneca.
0:33:50	“… dan komt ineens in de pers dat de hoop op groepsimmuniteit vervaagt, …”	Dit is onzin. Er is nooit reële hoop op groepsimmuniteit geweest, omdat dit gepaard zou gaan met een onacceptabel aantal zieken en doden. Sloot heeft eerdere berichtgeving kennelijk verkeerd begrepen.
0:34:00	“… en Feike Sijbesma gaat ineens in de pers vertellen dat heel Nederland gevaccineerd moet worden …”	Ja, en? Dat is de snelste manier om uit deze crisis te komen. En er is ook geen sprake van ‘moeten’ – vaccinatie is en blijft vrijwillig.
0:34:00	“… net als Bill Gates, die zegt dat de hele wereld gevaccineerd moet worden.” – dit alles op hoogst verontwaardigde toon.	Gates is de standaard boeman van complot- en antivaccinatiegelovigen. En nogmaals: wat is er mis met vaccinatie om een nare ziekte te bestrijden?
0:34:10	Sijbesma heeft het vaccin zeer goedkoop ingekocht.	De prijs van nog geen twee euro per dosis (volgens AstraZeneca de kostprijs) is echt extreem laag, en minder dan de prijs van de meeste andere vaccins.
0:34:40	Sloot echter begint op hevig verontwaardigde toon over ‘een tweede verdienmodel’: AstraZeneca heeft ook overeenkomsten met tal van andere landen voor levering van dit vaccin.	Wat is hier verkeerd aan? Als ze een goed product maken, mogen ze dat toch verkopen aan wie ze willen?
0:36:50	Dick Bijl: “Er komen steeds meer aanwijzingen dat medicijnen een hele belangrijke rol spelen bij de dalende levensverwachting in de Verenigde Staten en de stagnerende levensverwachting in de Europese Unie”	De VS kampen inderdaad met een opioïdencrisis en een toename van zelfmoorden, ook vaak door medicijnen. Van een stagnatie in de EU is echter weinig te zien en er zijn ook geen aanwijzingen dat medicijngebruik sterk bijdraagt aan de sterfte. In Nederland overlijden jaarlijks ongeveer 1200 mensen door fouten met medicatie, en dat aantal is al jaren stabiel. De uitspraak van Bijl lijkt dus niet helemaal correct.
0:37:25	Bijl, over medicijnschandalen: “Talloze van die middelen hebben honderdduizenden mensen het leven gekost.”	Dit is in grote lijnen correct, echter wat is de relevantie voor corona? Dat we de coronavaccins niet kunnen vertrouwen en dus moeten afwijzen?
0:38:20	Bijl: farmaceuten hebben afspraken gemaakt met de registratie-autoriteiten aan welke eisen ze moeten voldoen	Ja, en? Farmaceuten moeten toch weten aan welke eisen ze moeten voldoen?
0:38:45	Bijl: “Je zou verwachten van dit soort organisaties dat ze het belang van de burgers voorop stellen, dat ze alleen maar medicijnen toelaten waarvan bewezen is dat ze werken en dat ze zo weinig mogelijk bijwerkingen hebben.”	En dat is dan ook wat die organisaties doen – dat is zelfs waarvoor ze in het leven zijn geroepen. Bijl lijkt echter te suggereren dat de EMA en de FDA corrupt zijn en vooral de belangen van farmaceuten dienen – zonder hiervoor geloofwaardig bewijs aan te dragen. Overigens lijken de coronavaccins dus inderdaad erg veilig te zijn en weinig bijwerkingen te hebben.
0:40:00	Bijl, over de virusremmer remdesivir: “Die voorlopige toelating is gebaseerd op onderzoek dat buitengewoon slecht is.”	Dit klopt, remdesivir is peperduur maar lijkt vrijwel niks te doen. Het wordt sinds enkele maanden dan ook afgeraden door onder meer de WHO (die dus kennelijk toch niet alleen de belangen van farmaceuten dient …).
0:40:45	Sloot komt hier ineens met de bewering dat corona ‘vergelijkbaar zou zijn met een fikse griep’, en Bijl bevestigt dit min of meer.	Dit is onwaar. Corona is dodelijker zowel als besmettelijker dan de griep, volgens de meeste schattingen is het verschil een factor vijf. Ook geeft corona vaak langdurige gezondheidsklachten en zelfs permanente orgaanschade, dingen die bij griep vrijwel nooit gebeuren.
0:42:00	Bijl merkt op dat AstraZeneca met enige regelmaat verwikkeld is in fraudezaken, vooral met betrekking tot onderzoek.	Dit is op zich correct, maar zegt niets over de kwaliteit van het coronavaccin van AstraZeneca. Kennelijk is dit bedoeld om wantrouwen te zaaien.
0:44:30	[van de hak op de tak] Sloot beweert dat de farmacie niet verantwoordelijk is en dat er geen productaansprakelijkheid zou gelden, en dat dit in het geheim besloten wordt met elkaar.	Dit is een leugen en een bekende fabel uit de antivaccinatiehoek. Farmaceuten zijn wel degelijk verantwoordelijk voor hun producten, gezien ook de regelmaat waarmee ze boetes en andere sancties krijgen opgelegd bij malversaties.
0:44:50	“Het gaat er toch niet om dat wij allemaal gevaccineerd moeten worden?”	Het gaat erom dat we terug kunnen naar normaal; vaccinatie is daarbij onze beste troefkaart. Dus ja, het is het beste wanneer we zoveel mogelijk mensen vaccineren.
0:45:15	Sloot bekritiseert ‘snelkookpancondities’ en ‘verdienmodellen’ bij de ontwikkeling van vaccins.	Dit is een belediging voor die talloze deskundigen die al maandenlang hun uiterste best doen om snel met een betaalbaar en goed getest (en dus veilig) vaccin te komen – en dat lijkt zowaar ook allemaal te lukken.
0:45:40	Contact met Feike Sijbesma, met diens e-mailbericht in beeld.	De verklaring van Sijbesma in de e-mail ziet er correct en netjes uit

Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 0:48:00-1:00:00

Show

Tijd	Inhoud	Commentaar
0:48:00	Sloot vindt het onbegrijpelijk dat de Volkskrant het regeringsbeleid tijdens de crisis ondersteunt, en vindt dat de media juist dingen zou moeten controleren en ter discussie moet stellen.	Als je een crisis nog groter wil maken, moet je vooral nog meer onzekerheid en twijfel gaan zaaien – zeker op een moment dat letterlijk niemand de wijsheid in pacht heeft.
0:51:05	Een journalist legt desgevraagd uit dat het momenteel veiliger is om de informatievoorziening van de overheid te volgen dan om dingen in twijfel te trekken.	Dit is m.i. een verstandige aanpak in tijden van crisis. Het in twijfel trekken van overheidsbeleid is alleen gerechtvaardigd als daar een duidelijke aanleiding voor is, dus aantoonbare leugens of wanbeleid.
0:53:30	Hamelink bepleit dat goede, kritische journalisten voldoende kennis moeten hebben over het desbetreffende politieke/maatschappelijke onderwerp.	Het probleem is dat momenteel niemand ‘voldoende kennis’ heeft over de coronacrisis en de gevolgen daarvan – zowel wat betreft gezondheidszorg als wat betreft economisch/maatschappelijke gevolgen van maatregelen. Het stellen van ‘kritische’ vragen is dan weinig zinvol, want het antwoord zal zeer vaak zijn “dat weten we (nog) niet.”
0:54:45	“Juist in tijden van crisis moeten de media kritisch zijn. Zij zijn degenen die moeten bekijken of de beslissingen die we nemen wel juist zijn.”	Dit is nu net het hele probleem: de media kunnen absoluut niet beoordelen of de genomen beslissingen juist zijn. Vaak kunnen zelfs het RIVM en de regering dit niet beoordelen, wat er dus op neerkomt dat het een kwestie is van afwachten, en het beleid al dan niet bijstellen aan de hand van de resultaten.
0:54:50	“Maar als er zoveel gelogen wordt en er worden zoveel halve waarheden verteld, wat moet ik daar dan mee?”	Dit is wederom een kwalijke insinuatie waar geen enkele onderbouwing voor wordt gegeven.
0:55:00	Hamelink zegt dat we te maken hebben met kartels, politieke besluitvormers en handlangers. “De politieke besluitvormers zouden inderdaad het publiek belang moeten dienen” Hamelink zegt dat het flauwekul is dat Rutte in het begin nog niks wist, en dat hij vanaf begin januari al veel meer wist dan hij ooit heeft willen toegeven.	Opnieuw een kwalijke insinuatie dat de politiek niet het publieke belang zou dienen, dat onze politici ons voorliegen enzovoort. Ook hiervoor wordt geen bewijs of onderbouwing aangedragen. En WAT wist Rutte dan meer in januari? Zelfs dat wordt hier niet uitgelegd …
0:56:00	Hamelink verwijt de politiek dat die geen rationele beslissingen neemt.	Wederom geen enkele uitleg of onderbouwing. Sterker nog: in het voorbeeld dat hij geeft probeert de politiek de burger juist met rationele argumenten te overtuigen van de noodzaak van maatregelen. Dat dit vaak maar moeizaam lukt, komt door de irrationaliteit van de burger, niet van de politiek.
0:56:50	Sloot: “We zijn natuurlijk steeds beter opgeleid, ook als burger, er is eigenlijk heel wat know-how, veel meer know-how dan in het kabinet zelf …”	Sloot suggereert hier dat ‘de burger’ het kennelijk allemaal veel beter weet dan de overheid en het RIVM samen. Dit is onzin.
0:57:00	Sloot verwijt het kabinet dat het volkomen onnodig “angst, angst, angst” zou zaaien.	Het benoemen van de realiteit dat er tienduizenden doden vallen als we niks doen is geen angst zaaien. In de VS zien we wat er gebeurt wanneer leiders de boel sussen en bagatelliseren, en weigeren te erkennen dat er een probleem is: onnodig veel doden.
0:57:15	Sloot suggereert dat dit “angst zaaien” eigenlijk alleen gebeurt door dictators en repressieve regimes.	Dit is een kwalijk staaltje framing.
0:57:40	Hamelink suggereert dat de politiek goeddeels wordt gestuurd door lobbyisten in plaats van het publieke belang, en daarmee dus corrupt zou zijn.	Ook al zal dit vast wel deels kloppen, het is onduidelijk waar deze uitspraak op aanstuurt. ‘Kartels’ en lobbyisten zitten helemaal niet te wachten op coronamaatregelen, want die zijn funest voor hun inkomsten èn voor de tevredenheid en het vertrouwen van de burger.
0:58:00	Hamelink stelt dat de politieke beslissingen die worden genomen niet in het belang zijn van de meerderheid, maar van een kleine minderheid.	Dit is nonsens, zie hierboven.
0:58:20	Sloot concludeert: “Als je al dit soort dingen ziet, wat hier gebeurt, dat je je natuurlijk gaat afvragen: gaat dit eigenlijk nog wel over volksgezondheid?”	Er is vooralsnog geen enkele geloofwaardige reden gegeven waarom het niet over volksgezondheid zou gaan.

Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 1:00:00-1:25:00

Show

Tijd	Inhoud	Commentaar
1:00:00	Intermezzo hartinfarct Nico Sloot	Alle beterschap gewenst, maar de vergelijking met corona is nogal krom.
1:04:35	Sloot: “Hoe komt het dan toch dat we dit beleid voeren en dat het lichtpunt alleen maar een vaccin is, en dan spelen dus andere machten een rol.”	Het was al vanaf het begin duidelijk dat massale immuniteit nodig is om van het virus af te komen – en dat gaat het snelst en met het kleinste aantal slachtoffers door middel van vaccinatie. Er is geen aanleiding om te veronderstellen dat ‘andere machten’ een rol zouden spelen.
1:05:05	Ad Broere: “Ik denk dat corona gewoon een onderdeel uitmaakt van een beweging die nu is ingezet en die eigenlijk alleen maar de touwtjes verder aantrekt vanuit degenen die op dit moment de macht bezitten. …	Dit is dus onversneden (en bekende) complotpraat, bekend als ‘New World Order’.
1:06:30	Sloot laat zien dat het grootste deel van alle geld in handen is van slechts een zeer klein aantal partijen – en dat die partijen ook nog steeds onevenredig rijker worden, en als klap op de vuurpijl ook nog eens weinig of geen belasting betalen.	Deze fundamentele oneerlijkheid is een bekend gegeven, en het is volkomen terecht om hiertegen te ageren. Dit speelt echter al decennia, en de relevantie voor de coronacrisis is vrijwel nihil. Ook is er geen enkele aanwijzing dat deze rijke partijen de vooropgezette bedoeling hebben om de hele mensheid aan zich te onderwerpen.
1:10:25	“Ik zou graag af zijn van die verhalen dat de overheid voor ons zorgt, want het is toch ons geld, ons belastinggeld [waarmee ze alles doen].”	Dit is een redeneerfout. Wanneer we de overheid geen belastinggeld zouden geven, zouden we geen publieke voorzieningen hebben zoals onderwijs, zorg, AOW, uitkeringen en nog veel meer. We kunnen daarom beter zeggen dat we de overheid geld geven om voor ons te zorgen.
1:10:40	Ad Broere zegt dat de overheid garant zou staan voor eventuele schadeclaims met betrekking tot vaccinatie, wat dus betekent dat de belastingbetaler deze claims betaalt, en dat farmaceuten vrijgesteld zijn van iedere aansprakelijkheid.	Dit is onzin. Farmaceuten zijn nog gewoon aansprakelijk voor alles wat verwijtbaar is, dus schade door fouten in de productie, fraude enzovoort. Ze zijn alleen vrijgesteld van claims wegens schade die niet te voorzien was. En dit laatste is dus extreem zeldzaam bij vaccins, want vaccins veroorzaken zo goed als nooit schade.
1:14:00	Ad Broere claimt dat de burger doelbewust steeds armer wordt gemaakt om die burger “de wil op te kunnen leggen via het geld”	Dit is prietpraat uit de complothoek, waar ook geen bewijs of onderbouwing voor wordt gegeven.
1:14:50	“Als we die grootkapitaalbezitters wereldwijd nu gewoon 50% belasting laten betalen, zouden we in één keer iedereen uit de schulden kunnen halen en alle coronakosten kunnen aflossen.”	Het is inderdaad een probleem dat kapitaal veel minder belast wordt dan arbeid. Dit zou in internationaal verband aangepakt moeten worden – misschien te beginnen in belastingparadijs Nederland. Het wordt echter wel lastig om ineens 50% van dat grootkapitaal in beslag te nemen – het gaat immers om kapitaal, niet om inkomen. Dit zou dan hooguit eenmalig kunnen gebeuren.
1:15:00	“Als dat geld vrij zou komen, was er geen armoede meer in de wereld. Dus die armoede wordt bewust in stand gehouden.”	En opnieuw een non sequitur: dat een klein clubje gierige doch extreem rijke partijen niet de helft van hun geld wil weggeven, wil nog niet zeggen dat zij er bewust op uit zijn om armoede in stand te houden. Ze zijn er wèl op uit om hun rijkdom te behouden.
1:16:40	Sloot noemt expliciet Bill Gates als een van de bovengenoemde grootgeldgraaiers.	Laat Bill Gates nu net de uitzondering zijn: die heeft daadwerkelijk de helft van zijn geld (iets van 40 miljard) weggegeven als bijdrage aan de oplossing van de coronacrisis. Al jaren geeft hij ook grote bedragen weg aan gezondheids- en onderwijsprojecten in armere landen.
1:17:00	Broere constateert terecht dat het geldsysteem oneerlijke verdeling in de hand werkt en eigenlijk grondig op de schop moet.	Hier kan ik het mee eens zijn. Broeres opmerkingen dat de machtigen der aarde de gewone burger hun wil proberen op te leggen blijven echter onzinnig.
1:20:00	Bob de Wit praat met Sloot over grote (tech)bedrijven.	Ook hier weer een realistische visie, helaas doorspekt met complotpraat over de New World Order

Covid-19 - The System: Transcript en commentaar. 1:25:00-1:40:00

Show

Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-test

2 December 2020 by Pepijn van Erp 360 Comments

Met veel tamtam hebben 22 ‘experts’ een verzoek ingediend om het eerste wetenschappelijke artikel waarin een PCR-test voor het coronavirus wordt voorgesteld in te trekken. Volgens dit clubje, aangevoerd door moleculair bioloog en creationist Pieter Borger, is er van alles mis met deze test. Die test is ontworpen door internationaal vooraanstaande wetenschappers als Christian Drosten en “onze” Marion Koopmans. Dus om aan te tonen dat ie niet deugt zul je met je argumenten van goeden huize moeten komen, maar dat valt hier nogal tegen.

De aandachttrekkerij voor hun actie die op sociale media al geruime tijd aan de gang was voor het daadwerkelijk indienen van hun ‘retraction paper’ heeft in zoverre succes dat het Russische propagandakanaal RT het heeft opgepikt en FvD Tweedekamerlid Wybren van Haga er kamervragen over heeft gesteld. Het Reformatorisch Dagblad, waarin Borger met enige regelmaat creationistische stukjes publiceerde, besteedde er ook aandacht aan, maar niet op een manier waar hij op gerekend had: “PCR-test overleeft stortvloed aan kritiek“. Volgens Borger had de journalist hem er achter de rug van de wetenschapsredactie om ingeluisd.

De kritiek op de ‘Corman-Drosten paper‘ (Victor Corman is de eerste auteur van het artikel) is vrij technisch van aard en voor iemand die geen expertise op het gebied van PCR in huis heeft, vaak lastig op waarde in te schatten. Ik heb die kennis zeker niet, dus zal me bescheiden opstellen. De club van 22 wordt door Borger onomwonden wel als experts voorgesteld (zie zijn tweet hierboven), terwijl dat duidelijk maar hooguit voor enkelen van hen opgaat. Een ondertekenaar, de Nederlandse kwaadsprekende neuroloog Jan Bonte, geeft het ruiterlijk toe op Twitter:

Bedenkingen bij het 'retraction paper' voor de Corman-Drosten PCR-test 13 — ‘Jan B. Hommel’ is het pseudoniem van Jan Bonte.

Aan het slot van dit stuk zal ik nog wat namen laten passeren van de lijst, zoals ik ook op Twitter al deed. Kritiek van (veelal anonieme) tweeps op dat commentaar is dat ik angstvalig zou vermijden op de inhoud van de kritiek van Borger c.s. in te gaan. Dat is aantoonbare onzin, maar een blog als deze leent zich wat beter om mijn opmerkingen op een rijtje te zetten.

Kritiek op Corman-Drosten et al. Eurosurveillance 2020

In het retraction paper (waarvoor ze een eigen website hebben ingericht [gearchiveerde kopie]) staan 10 punten van kritiek, ‘major scientific flaws’ in hun woorden. Die variëren van wobbly primers en problemen met annealing temperatures tot het ontbreken van een voorgeschreven afbreekpunt voor het aantal cycles. Het voert te ver om hier in detail uit te leggen hoe zo’n RT-qPCR test precies werkt, lees dat maar na op Wikipedia en lees bijvoorbeeld een interessant draadje van de Australische viroloog Ian Mackay op Twitter die uitlegt hoe je de procedure nu in de praktijk uitvoert.

Veel van de punten van kritiek komen er op neer dat de primers en probes die in het Corman-Drosten artikel worden voorgesteld niet goed gekozen zouden zijn. Het zijn juist die elementen die in de test (delen) van het rna van het coronavirus moeten herkennen en vermenigvuldigen en rna van andere bronnen links moeten laten liggen. Volgens Borger is de test ‘volledig aspecifiek’:

Dat de patiënten in de ziekenhuizen en op de IC’s met Covid-19 eigenlijk griep zouden hebben, is wat vreemd, gegeven het feit dat griep helemaal niet rondgaat op het moment zoals uit de NIVEL surveillance valt op te maken. Dat de Covid test zo aspecifiek zou zijn dat die ook bij influenza positief kan uitslaan, bedoelt Borger volgens mij ook weer niet.

In een eerder stuk op LinkedIn maakte Borger er wel een punt van dat de Corman-Drosten test ook positief uitslaat bij SARS-CoV (het SARS-virus dat in 2002/2003 opdook) en enkele andere (vleermuis)coronavirussen. Waarom dat precies een probleem zou zijn, kon hij mij toen niet uitleggen (screenshot van deel van de discussie, kort hierna werd Borgers LinkedIn-account verwijderd). De test is juist speciaal zo ontworpen dat hij ook positief is bij SARS-CoV, want materiaal van dat virusmateriaal was makkelijk verkrijgbaar voor laboratoria en kon dus als positieve controle gebruikt worden. Fout positieven levert het niet op aangezien dat virus niet meer is aangetroffen bij mensen sinds 2003, en die vleermuisvirussen natuurlijk ook niet. Drosten legde dat ook al eerder dit jaar helder uit in de media:

Bedenkingen bij het 'retraction paper' voor de Corman-Drosten PCR-test 15 — Drosten bij de NDR, 18 maart 2020

Andere risico’s op vals positieven?

Een van de primers zou ook precies matchen met een bacterie, Pantoea agglomerans. Die zou je kunnen aantreffen bij personen met een niet goed functionerend immuunsysteem. Is dat dan iets om je zorgen over te maken? Dat lijkt me niet. Als je opzoekt hoe dat zit met die bacterie kom je er al snel achter dat het gaat om een bacterie die bij planten voorkomt. Als je je bijvoorbeeld prikt aan een besmette plant, zou je een lokale infectie kunnen oplopen. Met een slecht functionerend immuunsysteem kan zo’n infectie uit de hand lopen en zelfs tot sepsis lijden. Dit komt echter zelden voor. En voor je de bacterie in neus of keel aantreft, is het met de persoon in kwestie waarschijnlijk al ernstig gesteld [*], zo iemand gaat niet voor een coronatest naar de teststraat.

Bedenkingen bij het 'retraction paper' voor de Corman-Drosten PCR-test 16 — Figuur 3 uit het retraction paper van Borger c.s.

Nog een probleempje: sommige primers zouden deels op elkaar kunnen plakken. Theoretisch vast ongewenst, maar levert het in de praktijk ook problemen op? Als ik de volgende paragraaf lees in het artikel van Corman, Drosten e.a., dan lijkt me dat ze dat getest hebben en uitgesloten als probleem:

Maar goed, zoals al gezegd, ik ben geen expert op dit gebied. Wat ik er wel uit opmaak is dat eigenlijk al dit soort kritiekpunten erop neerkomen dat de specificiteit van de Corman-Drosten test niet zo hoog zou zijn. Dat zou dan betekenen dat je veel vals positieven vindt. Dat is echter niet zo, zie daarvoor bijvoorbeeld een blog van de eerdere vermelde Mackay: The “false-positive PCR” problem is not a problem.
Een belangrijke makke van het ‘retraction report’ is het ontbreken van elk experimenteel bewijs dat de aangedragen theoretische bezwaren in de praktijk ook echt vals positieven veroorzaken.

‘Unieke vingerafdruk’ – Borgers creationisme sijpelt door?

Ook in het retraction report staat de ‘vondst’ van Borger dat SARS-CoV-2 een verzwakte variant van SARS-CoV zou zijn. Hij schreef dat al in het voorjaar op in een artikeltje in de American Journal of Biomedical Science & Research. Klinkt indrukwekkend, maar het blijkt een predatory journal. Grappig detail: omstreeks dezelfde tijd als dat de journal Borgers stuk publiceerde, accepteerden ze ook een artikel dat zo duidelijk fake was dat het door geen enkele serieuze peer review heen zou kunnen slippen.

Borger meent als eerste gezien te hebben dat in het rna van het huidige coronavirus een reeks codons (setje van 3 baseparen dat voor een eiwit codeert) voorkomt die haast gelijk is aan de overeenkomstige reeks in het SARS virus van 2003, en die zou uniek zijn. Voor Borger het bewijs (naast zijn verkeerde veronderstelling dat SARS en Covid-19 beide goed met chloroquine behandeld kunnen worden), dat het eigenlijk om dezelfde virussen en ziektes gaat. Het huidige coronavirus zou een afgezwakte variant zijn van SARS-CoV, minder dodelijk inmiddels, maar wel makkelijker verspreidbaar.

Het gaat in SARS-CoV om de eiwitreeks KTFPPTEPKKDKKKKTDEAQ. Nu is zo’n reeks sowieso al wat variabel, de afzonderlijke eiwitten kunnen door meerdere codons gecodeerd worden, Lysine (K) bijvoorbeeld door AAA en AAG. Borger haalt een Science artikel uit 2003 aan, waarin staat dat deze reeks uniek is voor SARS-CoV. Het is echter duidelijk dat je dat moet lezen als ‘we hebben het nog nergens anders aangetroffen’. Wie nu in de databases zoekt op die reeks komt erachter dat de reeks inmiddels in coronavirussen van diverse vleermuissoorten is aangetroffen en ook bij civetten. Daarmee valt het verhaal van Borger al grotendeels in duigen, maar er is ook onderzoek dat laat zien dat de evolutionaire ontwikkelingen die tot de twee virussen heeft geleid vanaf een gemeenschappelijke voorganger al aardig lang geleden uit elkaar zijn gaan lopen. Gepubliceerd in Nature Micriobiology, dus daar mogen we toch wel iets meer gewicht aan hechten dan aan Borgers publicatie in zo’n ‘u-betaalt-wij-publiceren’- tijdschrift.

Het ideetje van Borger paste denk ik iets te mooi in zijn versie van het creationisme om het te laten liggen. Gaat mij hier te ver om dat uit te diepen, maar als de lezer daar meer van wil weten, kan ik de uitvoerige bespreking van Bart Klink van Borgers boek Terug naar de oorsprong, of hoe de nieuwe biologie het tijdperk van Darwin beëindigt waarin het ook gaat over rna-virussen, van harte aanraden: De wetenschappelijke dwaalwegen van een creationistisch bioloog.

De lijst ondertekenaars

Over Borger heb ik het al genoeg gehad, maar wie zijn zijn 21 medestrijders? De lijst ‘lekte’ vroegtijdig uit. De website had pas maandag publiekelijk gemaakt moeten worden, maar iemand deelde al eerder een link, waarna de website beheerder en mede-ondertekenaar, 3D kunstenaar Bobby Malhotra, haastig een wachtwoord op de pagina’s zette. Net te laat om te voorkomen dat iemand die al in webarchieven had opgeslagen. Toen ik daarvan screenshots deelde, betichte Malhothra mij er zelfs van dat ik ze gefotoshopt zou hebben en dreigde nauwelijks verholen mij te gaan hacken. Een lekker heerschap.

Bedenkingen bij het 'retraction paper' voor de Corman-Drosten PCR-test 19 — De lijst met ondertekenaars

Iemand anders die nauw betrokken was bij het schrijven van het rapport is prof. dr. Ulrike Kämmerer, die zich in Duitsland al stevig had geroerd in discussie over de PCR-test, maar bijvoorbeeld ook onzinnige diëten bij kanker promoot. Personen die wat nadrukkelijker als expert worden genoemd zijn die van dr. Michael Yeadon en Kevin McKernan. De eerste was iets belangrijks bij Pfizer (en vertelt onterecht dat de pandemie eigenlijk al over is) en McKernan is iemand die betrokken is geweest bij de ontwikkeling van machines om dna te sequencen. Die weet waarschijnlijk van het clubje nog het beste waar hij het over heeft, maar gaat net als Borger en Malhotra nogal lomp te keer op Twitter tegen o.a. Koopmans en Drosten.

Dan hebben we nog Thomas Binder, een Zwitserse cardioloog, die zich vorig jaar in de picture speelde met complottheorieën over de gifgasaanval in Douma. Rondom corona houdt hij ook nog vol dat er mogelijk een verband is tussen covid-19 en 5g. Eerder dit jaar werd hij enige tijd gedwongen opgenomen in een psychiatrische inrichting.
En bij de Italiaanse ondertekenaars treffen we dr. Stefano Scoglio aan. Een homeopaat, gepromoveerd in de filosofie, die meent dat hij genomineerd is geweest voor de Nobelprijs voor geneeskunde en een van die types is die blijft roepen dat het virus nooit is geïsoleerd.

Vul in de comments hieronder uw eigen bevindingen over deze of anderen van de lijst aan. Er is volgens mij nog genoeg interessants over ze vinden!

Besluit

Wat denken ze eigenlijk te bereiken met hun kritiek op de test? Waarom zou het artikel überhaupt ingetrokken moeten worden als de gekozen primers niet optimaal zijn? Die is immers niet gepresenteerd als de meest optimale test, maar als een test die snel ontworpen is, maar toch heel nuttig kan zijn in het begin van de pandemie. En er zijn inmiddels ook andere tests, met andere primers.
De suggestie die ze willen wekken is dat alle maatregelen die genomen zijn om de verspreiding van het coronavirus te beperken in feite afhangen van deze PCR-test, de eerste die officiële wetenschappelijke erkenning kreeg en door de WHO werd omarmd. Zou je dit steentje uit het bouwwerk van de coronabestrijding weten weg te toveren, dan zou alle grond voor die maatregelen wegvallen. Maar dat is natuurlijk flauwekul. De zieken die opgenomen moeten worden, hebben zonder PCR-test niet opeens een andere ziekte. En zonder PCR-test zou je bij verdenking op besmettelijkheid waarschijnlijk veel vaker en langer in quarantaine moeten, want dan zouden we weer aangewezen zijn op viruskweken die lang niet zo vaak lukken en zeker veel meer tijd in beslag nemen.

Op Twitter hebben ook anderen (waaronder Koopmans) al kritiek geleverd die geheel of delen van het ‘retraction paper’ bespreken. En nogmaals: met dit stuk probeer ik dat rapportje allerminst uitputtend te behandelen. Er zijn anderen die daar veel meer voor gekwalificeerd zijn dan ik, bijvoorbeeld de editorial board van Eurosurveillance, die hier vast een stevige reactie op zal formuleren.

(titelafbeelding: thiagolazarino |Pixabay)

[*] Update 3/12/2020: dit stel ik misschien wel iets te stellig. Er zijn wel onderzoeken die laten zien dat de bacterie ook bij een klein percentage gezonde mensen in de mondholte en de tonsillen is gevonden. Het voorkomen van de bacterie is echter niet voldoende om deze PCR-test positief te laten uitslaan, daar is nog wel meer voor nodig. Degene die het als mogelijk ontwerpprobleem opperde, McKernan, gaf op Twitter ook aan dat hij niet echt verwacht dat dit vals positieven zal veroorzaken. Het is dus eerder gemiereneuk over het ontwerp en dat de auteurs dit hypothetische probleem niet in het artikel hebben besproken.

Update 4/2/2012: Eurosurveillance verwerpt het verzoekt tot intrekking. De reactie gaat in op de snelle peer review en stelt na advies van vijf geraadpleegde onafhankelijke deskundigen:

The consulted experts confirmed that the Corman et al. article was scientifically adequate for its purpose and for the limited data and material available at this early stage in the COVID-19 pandemic. Any laboratory deciding to use the primers and protocol suggested in this article would ascertain the assay for its fitness for purpose and compliance with local quality and accreditation requirements; this is what has happened worldwide since the publication of the article. With more data and evolving knowledge, laboratories have since further improved the initial method, as per usual practice.

Burgerfront: ongeloofwaardige virusontkenners

13 November 2020 by Arthur Bijl 9 Comments

In de derde uitgave van de Skepter dit jaar stond een mooi artikel van Frank Visser over virusontkenners. Eén van de bewoners van die wereld is Stefan Lanka. Enige tijd terug kwam ik online een Nederlandse volgeling van Lanka tegen: MKB-jurist Jeroen Sloendregt van burgerfront.nl. Burgerfront wil in eigen woorden: “[…] een blok van bezorgde burgers zijn, die de politiek af en toe aan haar taak kan herinneren en waar nodig kan bijsturen.”

Wie meer over de virusontkenning van Lanka wilt weten verwijs ik naar het artikel in de Skepter en het pdf-boek over corona complotten beide geschreven door Visser. Ik ga het in dit stuk vooral hebben over de door Sloendregt en burgerfront.nl gemaakte video die te zien is op YouTube “Rutte: bewijs ‘virus’?” Volgens burgerfront beschrijft deze video hun hoofdbenadering, de boodschap is dat er geen wetenschappelijk bewijs zou zijn voor SARS-CoV-2.

Mocht er enige twijfel zijn over het bestaan van SARS-CoV-2, hierbij een kleine greep (die geenszins compleet is of beoogd te zijn) van bewijzen ter overweging. De genetische code is bekend, deze lijkt op andere virussen zoals SARS. Het genetische materiaal is in meerdere landen gevonden bij patiënten, hier een overzicht van de WHO uit 68 landen. Ook Nederland heeft het virusgenoom geïsoleerd o.a. bij zorgpersoneel. Er zijn meerdere elektronenmicroscopische foto’s van het virus. Het virus heeft de ziekte veroorzaakt in model dieren. Als laatste doet de verspreiding van de ziekte denken aan eerdere viruspandemieën.

In het filmpje van Sloendregt en Burgerfront melden ze dat wetenschappelijk bewijs herhaald dient te worden voor controle. Gezien de hierboven gegeven bronnen voor het genetisch materiaal in patiënten, de meerdere microscopische foto’s en het feit dat het virus de ziekte bij meerdere modeldieren veroorzaakt, wordt aan deze eis voldaan. Een ander punt dat volgens hun nodig is, is dat het virus geïsoleerd en losstaand gefotografeerd dient te zijn. Ook dat bewijs is hierboven geleverd. Als we dus volgens hun eigen punten wetenschappelijk bewijs definiëren, dan lijkt er geen redelijk argument meer te zijn om te twijfelen aan het bestaan van het virus.

Waarom beweren Sloendregt en burgerfront dan in hun filmpje dat er geen bewijs is? Ze proberen de hele virologie in twijfel te trekken door aan de mazelenrechtzaak te refereren tussen Stefan Lanka en David Bardens (hier, hier en hier op Kloptdatwel besproken) en verwijzen naar een interview met Luc Montagnier (de Nobelprijswinnaar voor de ontdekking dat hiv de ziekte aids veroorzaakt).

Laten we eerst kijken naar wat burgerfront over de rechtszaak stelt. Sloendregt beweert dat de zes papers die Bardens als bewijs voor het mazelenvirus inbracht allemaal van John Franklin Enders uit 1954 zijn. In het eerdere Kloptdatwel- artikel hierover zien we dat dit niet klopt. De zes papers zijn van verschillende auteurs. Ook meldt Sloendregt dat dr. Podbielski het bewijs beoordeelde. Jeroen vergeet echter te vermelden dat Podbielski van oordeel was dat de zes papers samen inderdaad het bestaan van het mazelenvirus bewijzen.

Vervolgens beweert Sloendregt, zonder enig spoor van ironie en met de uitspraak uitgeprint in zijn hand, dat erin zou staan dat de rechtbank geoordeeld heeft dat het mazelenvirus niet aangetoond is met de artikelen van Bardens. Wie echter de paragrafen 113-117 leest, komt erachter dat ook dit niet klopt. In paragraaf 132 staat dat Lanka geen 100.000 euro aan Bardens hoeft te betalen, omdat er niet aan de criteria is voldaan die Lanka had opgesteld. Het bewijs moest namelijk in één wetenschappelijk artikel staan. Lanka’s rechtszaak wordt wel vaker foutief geïnterpreteerd om te doen alsof virussen niet zouden bestaan. Dat een MKB-jurist, die toch ervaring zou moeten hebben in het lezen van gerechtelijke uitspraken, deze fout ook maakt geeft toch te denken in hoeverre hij zich laat verblinden door zijn eigen ideologie.

Hierna heeft hij het over het interview met Montagnier. In het interview zou Montagnier bekennen dat hij hiv niet geïsoleerd heeft. Ik vind dat echter niet terug in het interview. Montagnier stelt juist dat hij wel hiv geïsoleerd heeft en dat hij niet de enige was. Ook beweert Sloendregt dat hiv nooit geïsoleerd is, noch gefotografeerd. Hierbij de foto die het tegendeel bewijst.

Op basis van de hierboven besproken argumenten roepen Sloendregt en burgerfront premier Mark Rutte op om bewijs te leveren voor het bestaan van het coronavirus. Zonder dit bewijs is er geen virus en dan zijn de maatregelen volgens hen ook niet nodig “[w]ant van iets dat niet bestaat, kun je niet ziek worden, toch?”

Na het bovenstaande gemeld te hebben in een reactie onder het YouTube filmpje kreeg ik een korte reactie terug: “Natuurlijk. Volgens de regels van de wetenschap is er nog nooit een virus wetenschappelijk aangetoond. The lancet heeft reeds zijn onafhankelijkheid verloren.”

Een begrijpelijke reactie voor wie wetenschap ontkent, want dan moet je toch af van die wetenschappelijke tijdschriften met hun vervelende artikelen.

Op de site van burgerfront spreken verschillende posts de hoofdboodschap van deze virusontkenning tegen. Immers waarom zou het virus minder dodelijk zijn als het niet bestaat? Toen ik vroeg hoe dit zat en ze wees op de wetenschappelijke geschiedenis van de ontdekking van virussen, kwam er weer een reactie: “@Arthur Bijl In de hoofdvideo ‘Rutte bewijs virus’ staat onze hoofdbenadering. Deze informatie is van 1953 en 2016. Er zullen heus wel andere theorieën rondwaren; prima; bewijs het maar. Rutte kan of wil het niet bewijzen. Dus: geen bewijs/geen virus: klaar. Dat andere tekstschrijvers op onze site ooit eens een ander bericht kopiëren staat hen vrij. We gaan de discussie niet uit de weg.” Gezien de meerdere posts zonder discussie op hun site ben ik echter nog steeds benieuwd. Hoe kan een niet bestaand virus minder schadelijk zijn?

Misschien zijn juridische uitspraken overtuigender voor Sloendregt en burgerfront dan wetenschappelijke artikelen. Sloendregt meldt in het filmpje namelijk dat gerechtelijke uitspraken feiten zijn. Er zijn verschillende kort geding uitspraken in rechtszaken aangespannen door viruswaarheid, de Koninklijke Horeca Nederland (KHN) en meerdere horeca ondernemers, allen tegen de maatregelen van de overheid. Alle uitspraken melden dat de maatregelen gerechtvaardigd en proportioneel zijn, of waren, om de ziekte COVID-19 te bedwingen. Als we naar de feiten kijken bij de uitspraken tegen viruswaarheid en KHN komen we als eerste feit (2.1) de volgende zinnen tegen: “In december 2019 zijn verschillende personen in de regio Wuhan in China besmet met een nieuw coronavirus, ook wel SARS-CoV-2 genoemd (hierna: het coronavirus). Het virus kan de ziekte Covid-19 veroorzaken.”

Dus er zijn genoeg wetenschappelijke bewijzen en juridische uitspraken voor het bestaan van het virus en de ziekte. De verontwaardiging die Sloendregt aan het eind van de video uit naar journalisten en politici die het virus wel als aangetoond beschouwen, is vanuit zijn houding om alle bewijzen voor het bestaan van het virus naast zich neer te leggen, begrijpelijk, maar daarom niet minder onjuist, tendentieus en maatschappelijk gevaarlijk. Ik hoop dat hij in de toekomst meer dan 30 minuten neemt om dit soort zaken te onderzoeken.

Burgerfront verkoopt ook juridische toolkits om zo gezegd “weer in je recht te staan.” Ik beschik niet over de nodige juridische kennis om te beoordelen of die toolkits kunnen werken. Maar de virusontkenning door o.a. rechtsuitspraken verkeerd te interpreteren en te negeren en de elkaar tegensprekende posts geven me weinig vertrouwen in deze organisatie. Hopelijk gaan ondernemers en particulieren die het financieel zwaar hebben hun laatste geld hier niet aan spenderen. Ze kunnen dat vast beter besteden.

*Update Winkeliers kunnen in de problemen komen door foutieve informatie van de Toolkit tegen handhavers https://youtu.be/_PubHkNnI4Q.

*Update 2. Hoogleraar recht en samenleving Jan Brouwer, behandeld wat punten die winkeliers, samen met burgerfront opvoeren https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/3324147/dit-zeggen-winkeliers-die-geen-mondkapje-willen-dragen-en-dit-zijn-de-feiten . Ook heeft omroep Brabant een artikel geschreven over burgerfront zelf: https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/3324172/burgerfront-wil-verzet-tegen-coronaregels-maar-wat-voor-club-is-dat-eigenlijk .

Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsOp https://archive.is/1Exnu staat een gearchiveerde versie van een recente posting van Ronald Meester op LinkedIn. In deze posting verwijst
Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsEen verbeterde versie van Hoofdstuk 6 van dit rapport van Ronald Meester en Marc Jacobs is op 22 april 2025
Hans1263 on Volgens Maurice de Hond beschikt hij over telepathische gavenHet filmpje waarin hij een trucje met Jeroen Pauw uithaalt, bewijst natuurlijk helemaal niets, ja misschien het denkniveau van De
Renate1 on De linke weekendbijlage (17-2025)En de paashaas is er snel vandoor gegaan,
Hans1263 on De linke weekendbijlage (17-2025)@Renate1 Nee, de paashaas heeft het in een mandje op zijn rug. 😅😅😅