• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

adhd

Reclame voor Bachbloesems in strijd met de wet

29 February 2016 by Laurens Dragstra 80 Comments

bachflesjesEdward Bach (1886-1936) meende dat mensen ziek konden worden van negatieve gemoedstoestanden. Gelukkig kon de goede dokter daar wat aan doen. Naar eigen zeggen dan, want de door Bach ontwikkelde remedies op basis van bloemen – Bachbloesems – hebben veel weg van homeopathie. Er zit niets in en het werkt ook niet. Toch zijn Bachbloesems nog erg populair en producenten maken er graag reclame voor. Dat mag echter niet zomaar, aldus recentelijk de voorzitter van de Reclame Code Commissie.

Meer over de merkwaardige ideeën van Edward Bach is te vinden in dit artikel van Richard Monvoisin uit de Skepter, waarin ook het bereidingsproces wordt uitgelegd. De Encyclopedie der pseudo-wetenschappen zegt er het volgende over:

“De Bach-preparaten worden als volgt bereid. De bloemen dienen in volle bloei op een zonnige wolkenloze dag ‘s ochtends voor negen uur geplukt te worden. Ze worden vervolgens in een schaal bronwater in de volle zon gelegd tot ze verwelken, en de geneeskracht dus in het water trekt. De bloemen worden dan verwijderd en het bronwater wordt in een verhouding van 1 op 480 met cognac vermengd. Het zo ontstane medicijn wordt druppelsgewijs ingenomen met wat water, analoog aan aromatherapie. Voor de toepassing dient de patiënt eerst een diepgaand gesprek met de therapeut te hebben, en zich ook met de gedachten van Bach vertrouwd te maken. Voor niets van dit alles bestaat enige wetenschappelijke fundering.”

Maar ongefundeerd of niet, de Bachbloesems zijn nog altijd populair. Bijvoorbeeld bij voormalig winnaressen van de Miss Nederlandverkiezing. Zij mochten in september vorig jaar in het Algemeen Dagblad tips geven om de verkiezing te winnen. Een goede tip was om geen Ritalin tegen de spanning te nemen. Een minder geslaagde tip was het alternatief dat ze voorstelden: “Bloesemdruppels voor onder je tong. Rustgevend én homeopatisch.”

Het klopt geen van beide. De druppels doen uit zichzelf niets en ze zijn strikt genomen ook niet homeopathisch. Thaler e.a. onderzochten in 2009 de effectiviteit van Bachbloesem-remedies bij psychologische problemen en pijn. Ze vonden ofwel überhaupt geen onderzoeken ofwel onderzoeken die geen effectiviteit boven placebo aantoonden. Een jaar later publiceerde Edzard Ernst een systematische evaluatie, die ook niets opleverde, behalve dan de duidelijke conclusie dat “the most reliable clinical trials do not show any differences between flower remedies and placebos”. Einde verhaal voor de Bachbloesems dus, althans vanuit wetenschappelijk perspectief.

Maar een adverteerder dacht daar heel anders over. In een advertentie in de gratis krant Metro schreef hij ter aanprijzing van zijn handelswaar:

“Bachbloesems helpen bij uiteenlopende klachten als angst, stress, faalangst, neerslachtigheid, verdriet, laag zelfbeeld, etc. Daarnaast helpen ze ook goed bij slaapproblemen, adhd, stoppen met roken, afslanken, menopauze…”

Klanten hoefden slechts € 28,95 af te tikken voor een flesje van dit prachtige product. Nogal prijzig voor een flesje placebo, en reden genoeg de Reclame Code Commissie eens te vragen wat zij van deze ongefundeerde aanprijzingen vond.

De zaak was kennelijk eenvoudig genoeg om zonder zitting door de voorzitter van de Reclame Code Commissie afgedaan te worden. Hij bleek bovendien bereid nog enige spoed te betrachten, aangezien de Metro-bijlage met de advertentie ook tijdens de Nationale Gezondheidsbeurs van 11 t/m 14 februari 2016 zou worden verspreid. De voorzitter oordeelde als volgt:

“In de uiting worden diverse situaties opgesomd waarin het aangeprezen product ‘helpt’, namelijk bij angst, stress, faalangst, neerslachtigheid verdriet, laag zelfbeeld, slaapproblemen, ADHD, stoppen met roken, afslanken en menopauze. Klager maakt vooral bezwaar tegen de mededeling dat het product helpt bij ADHD, dat volgens hem een ziekte in de zin van de Geneesmiddelenwet is. Adverteerder heeft de stelling van klager dat ADHD als ziekte kan worden gekwalificeerd onvoldoende weersproken. In de uiting wordt verder de indruk gewekt dat het aangeprezen product bij ADHD een effectieve werking heeft (“helpt”). Deze werking kan worden opgevat als een werking die gelijk is aan een geneesmiddel. De gemiddelde consument zal kunnen menen dat bij ADHD in plaats van een door een arts voorgeschreven geneesmiddel ook het aangeprezen product kan worden gebruikt omdat het ‘helpt’. Dit laatste zal, mede gelet op de context van de uiting waarin wordt gesproken over “therapie” en waarbij het aangeprezen product wordt omschreven als een “recept”, door de consument worden opgevat in de zin dat het product in dergelijke gevallen ‘geneest’. De voorzitter onderschrijft op grond van het voorgaande het oordeel van de Keuringsraad KOAG/KAG dat het aangeprezen product in de uiting in feite als geneesmiddel wordt gepositioneerd. Het product zal op grond van het voorgaande ook in die zin door de gemiddelde consument worden opgevat en dient volgens het aandieningscriterium te worden aangemerkt als geneesmiddel in de zin van artikel 1 aanhef en onder b Geneesmiddelenwet.”

Voor dit ‘geneesmiddel’ is natuurlijk geen handelsvergunning verleend, en reclame voor dergelijke geneesmiddelen is ingevolge de Geneesmiddelenwet verboden. Daarmee was deze advertentie in strijd met de wet. De voorzitter achtte het na dit oordeel niet meer nodig nog te beoordelen of de reclame-uiting ook misleidend was. Dat is wel jammer, want ‘laag zelfbeeld’, ‘roken’ en ‘overgewicht’ zijn natuurlijk niet per definitie ziekten. Het was mooi geweest als de voorzitter tevens had geoordeeld dat de reclame vanwege het totaal ontbreken van bewijs van werkzaamheid van de Bachbloesems ook misleidend en daarmee oneerlijk was. Hij volstond echter met de verklaring dat sprake was van strijd met de wet, en daarmee met de Nederlandse Reclame Code en de Code Publieksreclame voor Geneesmiddelen.

Filed Under: (Bij)Geloof, Gezondheid, Pseudowetenschap Tagged With: adhd, bach bloesem, edward bach, geneesmiddel, reclame, reclame code commissie

Homeopaat discussieert mee over ADHD medicatie

2 February 2011 by Maarten Koller 8 Comments

Al eerder schreef Kloptdatwel.nl over het feit dat er tijdens een discussie over medicatie gebruik bij kinderen met ADHD ook een homeopaat aanwezig zou zijn. Ik uitte toen al mijn bezorgdheid richting het SPS-NIP (Sectie Psychologie Studenten van het Nederlands Instituut van Psychologen). Zij waren het echter niet met mij eens en door beide partijen aan het woord te laten wilden zij de studenten de kans geven om hun eigen conclusies te trekken. Lees verder om te zien of dat gelukt is.

De zitting begon met een documentaire van Louis Theroux over kinderen met psychiatrische stoornissen. Het waren bepaald geen typische ADHD’ers. Deze kinderen hadden allemaal meerdere psychiatrische diagnoses. Het kind ‘Hugh’, dat het meeste in beeld was en waar Louis een aantal dagen in het gezin doorgebracht had, had behalve ADHD ook last van ODD (Oppositional Defiant Disorder), bipolaire stoornis en bij vlagen suïcidaliteit.

Na dit atypische beeld waarin de vraag of medicatie goed voor kinderen is, centraal stond, maar vrijwel uitsluitend (over het algemeen positieve) ervaringen werden besproken en geen onderzoeken, werd de discussie geopend met een voorstelronde.

De homeopaat (Gerda Zaalberg) bleek bestuurslid te zijn van de Nederlandse Vereniging voor de Klassieke Homeopathie. Zij zag in haar praktijk veel kinderen met ADHD-problematiek en vanuit die positie zat zij daar.

De kinderartsen Ellen Fliers en Rob Rodrigues Pereira noemden eerst hun opleidingen (geneeskunde + specialisaties) en ervaring. Beiden doen onderzoek naar wat werkzaam is bij ADHD.

Als eerste valt me tijdens het begin van de discussie op dat na een vraag over eventuele veranderingen aan de hersens bij een kind dat vanaf jonge leeftijd medicatie gebruikt, de homeopaat als eerste het woord neemt. Alsof homeopaten iets leren over hersenstructuren, neurotransmitters, synapsen, invloeden van hormonen, inhibitie en excitatie etcetera. Toegegeven, ze zegt slechts dingen die je met gezond verstand zelf ook kan verzinnen. Bijvoorbeeld dat pizza niet goed is voor de ontwikkeling van een jong brein. (Ik neem aan dat ze een dieet van pizza bedoelt, en niet dat een stukje pizza al een negatief effect zou hebben).

Van dhr. Pereira horen we dat de laatste onderzoeken met methylfenidaat (Ritalin bijv.) een verbetering van de hersenschors lijken te laten zien. De dikte van de hersenschors bij een 11-jarige met ADHD zou vergelijkbaar zijn met de die van een normale 7-jarige. De invloed van methylfenidaat zou te zien zijn doordat de dikte van de hersenschors van een kind met ADHD een normaler ontwikkelingspatroon laat zien (dikker dan verwacht op die leeftijd met ADHD). Dit betrof een recent onderzoek uit 2009 en moet nog verder bevestigd worden, maar het kan als een aanwijzing gezien worden dat de medicatie juist een positieve invloed op de ontwikkeling heeft.

Een ander lopend onderzoek laat zien dat het INCA-‘dieet’ zou kunnen helpen bij ADHD. Dit dieet is extreem streng. In de eerste vijf weken mag er slechts een beperkt aantal producten door het kind gegeten worden (zoals groente, kalkoen, rijst en sla) waarna er heel langzaam steeds voedselproducten in kleine hoeveelheden aan worden toegevoegd. De voorlopige conclusie lijkt te zijn dat dit werkzaam is. Echter is dit vooralsnog uitsluitend vanwege een klinische verbetering (merkbaar in het gedrag) en als er objectieve maatstaven (bijvoorbeeld bloedwaarden) zijn die veranderen, dan zijn die nog niet ontdekt.

Hierop merkte de homeopaat nog tussen neus en lippen op dat dit erg overeenkomt met homeopathie wegens “de zeer kleine hoeveelheden die toegediend worden”.

Een andere vraag gaat over of de diagnose ADHD tegenwoordig niet meer voorkomt. Een van de kinderartsen zegt daarop dat de herkenning van de stoornis is verbeterd, maar ook dat de wereld ingewikkelder is geworden waardoor het mogelijk problematischer kan zijn wanneer concentratie een probleem is.

Een volgende vraag is: ‘Hoe gaat dat nou, zo’n homeopathische behandeling?’.

Sowieso wordt eerst het reguliere traject gevolgd. Vaak komen ouders van jonge kinderen die de medicatie toch wat eng vinden. Wanneer er wordt gestart met een homeopathisch middel, wordt dat genomen naast het reguliere middel. Het homeopathische middel krijgt vervolgens twee maanden (!) de kans om te gaan werken. Als er werking ervaren wordt, wordt het reguliere middel langzaam afgebouwd. Dit gebeurt dan wel altijd in overleg met een reguliere arts/psychiater.

Ik besluit mijn vragen er maar eens in te gooien en simpel te beginnen: “Wat is een homeopathisch middel precies?”. Ik verwacht een antwoord over verdunnen en schudden maar niets is minder waar. Ik krijg namelijk een verhaal over ziektebeelden en dat het karakter van Hugh erg goed bij het ziektebeeld ‘Mercurius’ past. En de homeopathische middelen die bij Mercurius horen zijn dus geschikt voor Hugh.

Ik houd me van de domme en vraag “ja… maar wat is een homeopathisch middel precies?” Krijg ik nu dan het schudden en verdunnen verhaal? Alsof het allemaal niet zo makkelijk is zegt ze enigszins lacherig: “Nou daar kan ik wel een hele dag over vertellen dus als je daar geïnteresseerd in bent dan kan je dat beter nalezen op mijn website of op andere plaatsen op internet of we kunnen het er beter na afloop over hebben”. Ik kan mijn oren bijna niet geloven, het lijkt er wel heel sterk op alsof ze het gewoon niet wíl vertellen! Zou ze zelf ook wel weten dat het onzin is? Schaamt ze zich ofzo? En hoezo zou ze een hele dag nodig hebben om uit te leggen dat je een beetje schudt, en heel veel verdunt?

Gelukkig kon de kinderarts het schudden en verdunnen verhaal wel direct oplepelen en had daar slechts vier zinnen voor nodig.

“Maar hoe werkt dat dan?”, is mijn volgende vraag. Het blijkt dat alles trilt. Ik tril, jij trilt, de tafel trilt. Doordat alles trilt en uit energie bestaan en homeopathie al 250 jaar daarop gebaseerd is zijn de middelen zeer werkzaam en voelbaar. (Dat je voelt dat het werkt).

Erg interessant, al 250 jaar zelfs… Knap dat de man die homeopathie verzon dat blijkbaar al op vijfjarige leeftijd deed. 200 jaar was dichter in de buurt geweest.

Ik merk door de blikken die ik van de organisatoren krijg dat men me al een beetje lastig begint te vinden. Maar elke keer wanneer ik een stilte laat vallen, wordt die niet opgevuld door een medestudent die ook een vraag wil stellen, dus daar gaan we maar weer:

“Ik snap het nog niet helemaal denk ik, want als ik u zo hoor en u zegt dat het al 250 jaar bestaat en zeer werkzaam en zelfs voelbaar is, waarom zeggen fabrikanten en verkopers dan dat ze geen bewijs hebben? Waarom staat er dan in de literatuur dat het niet werkzaam is boven het placebo-effect?”

Het antwoord was simpel: “Het werkt wel.” Geen onderbouwing, nee, gewoon ertegenin gaan. Toen ik begon tegen te sputteren werd ik helaas onderbroken en er werd gezegd dat we dit misschien later moesten voorzetten. Het dreigde op dit punt een welles-nietessituatie te worden dus dat deden we dan ook.

Na afloop sprak ik de homeopaat en zei haar dat ik altijd had begrepen dat het niet werkte, maar dat als zij andere informatie had ik daar graag de referenties van wilde hebben. Vooral omdat ik in The Lancet gepubliceerde onderzoeken ken waarin de onwerkzaamheid staat. “Er zijn ook nog andere bladen dan The Lancet“, kreeg ik te horen en ik geloof het graag, de Happinez bijvoorbeeld? Of het vakblad Homeopathy, waar we ook vast geen onderzoeken in terug zullen vinden die het bestaansrecht ervan ontkrachten. In ieder geval beloofde ze me de verwijzingen zo snel mogelijk te sturen en noteerde ook mijn naam en e-mailadres. Het zou uiterlijk januari worden en ze zei nog dat ze het leuk vond dat ik zo geïnteresseerd was. Helaas is het nu februari en heb ik nog niets van haar mogen ontvangen.

Ik sprak na afloop ook de kinderartsen en die beaamden ook weer: homeopathie werkt niet. En hoe kan het ook, er zit nu eenmaal niets in.

Conclusie: ik ben bang dat veel van de aanwezigen door deze discussie juist gesterkt zijn in het idee dat homeopathie werkt. Ik denk dat voornamelijk vanwege haar aanwezigheid (ze mag toch niet voor niets achter het tafeltje met de spreekwoordelijke microfoon plaatsnemen?) en de op dat moment oncontroleerbaarheid van haar uitspraken. Als je niet achteraf de moeite neemt om uit te zoeken hoe het zit, zul je er niet achter komen dat ze niet kloppen. Daarnaast kwamen er behalve vanuit mijn kant geen verdere vragen over eventuele werkzaamheid, methodiek of ideeën over homeopathie. Blijkbaar slikte iedere student de “alles trilt”-opmerking voor zoete koek.

N.B. Ik heb mijn best gedaan om al het onderzoek en gegevens over ADHD zo correct mogelijk te beschrijven. Hoewel zeer interessant heb ik me in mijn aantekeningen voornamelijk gericht op de homeopathie. Aangezien het even geduurd heeft voordat ik dit stuk schreef kan ik niet garanderen dat wat betreft de onderzoeken alle informatie 100% volledig en/of juist is.

Filed Under: Gezondheid Tagged With: adhd, discussie, energie, homeopaat, kinderarts, trilling

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Skepter 35.2 – Zomernummer 2022
8 June 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.2 – Zomernummer 2022

Subliminale reclameboodschappen, communicerende planten, intelligente dieren en een uitgebreide quiz om denkfouten te ontdekken. En hoe zit dat nu met het populaire mindfulness? Lees erover in het nieuwe nummer van Skepter. Het bericht Skepter 35.2 – Zomernummer 2022 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen
15 May 2022 - Pepijn van Erp

  Het tweejaarlijks georganiseerde congres van de koepel van Europese skeptische organisaties ECSO zal komende keer plaatvinden in Wenen, van 8 t/m 11 september. Een uitgelezen moment om actieve skeptici te onmoeten en te horen waar die zich zoal mee bezighouden in hun landen. Zeker nu het het weer het eerste congres is na het ... Meer lezen Het bericht European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Gauquelin’s Mars Effect
9 March 2022 - Jan Willem Nienhuys
Gauquelin’s Mars Effect

For Dutch version click on flag.   The Mars Effect kept skeptics quite busy for quite some time. One of the amazing things is how easily all kinds of skeptics were fooled and how quickly they launched themselves into investigations without examining properly the source of this effect. Rereading the original articles doesn’t lessen this ... Meer lezen Het bericht Gauquelin’s Mars Effect verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

SKEPP reikt jaarlijkse prijzen uit
14 June 2022 - tayson

Sinds 1996 reikt SKEPP, de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale, jaarlijks twee prijzen uit. De Zesde Vijs wordt uitgereikt aan iemand die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve wetenschappelijke kennis. De twijfelachtige eer van de Skeptische Put gaat naar een persoon of organisatie die zich tegen de verwachtingen in uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld inzake wetenschap. [...]

Expertengroep GEMS wint Zesde Vijs - Laudatio
14 June 2022 - tayson

Goed twee jaar geleden, op 18 maart 2020, ging ons land voor de eerste keer in lockdown. Niet-essentiële winkels gingen dicht, thuiswerken werd de norm, de horeca sloot de deuren, niet-essentiële verplaatsingen werden verboden, op school werden lessen opgeschort en zelfs de grenzen gingen gedeeltelijk toe. Het concept bubbel werd ingevoerd, waardoor ook contacten met familie en vrienden fors werden ingeperkt. In een rusthuis in Brussel stierf diezelfde maand de eerste Belgische burger aan covid-19. Iedere dag zagen we de nieuwsberichten over stijgende coronacijfers. [...]

SKEPP op Nerdland - illusies en vraagstukken
8 June 2022 - Paul De Belder

Ben je niet op het festival geraakt? Of wil je nog eens nalezen hoe het weer in elkaar stak? Op deze pagina vind je een beschrijving van alle vraagstukken waar onze bezoekers zich het hoofd over braken. De oplossing en verklaring zit telkens weggestopt achter een link. Probeer het eerst zelf, voor je gaat "spieken". Sommige proeven of illusies konden enkel ter plaatse worden uitgevoerd of ervaren, omdat er specifieke objecten voor nodig waren. [...]

Gender-affirming care is not “experimental”
25 June 2022 - AJ Eckert

Gender-affirming care remains the evidence-based standard of care, despite claims by some laws and lawmakers that it is “experimental”. The post Gender-affirming care is not “experimental” first appeared on Science-Based Medicine. [...]

The Shocking Link Between a Popular Toy Company and Preventable Infant Deaths
24 June 2022 - Clay Jones

The 2019 recall of a dangerous infant sleep product helped uncover how corporate greed and poor federal regulations contributed to preventable deaths and helped lead to improvements that will save lives. The post The Shocking Link Between a Popular Toy Company and Preventable Infant Deaths first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Questions about DNA Barcoding
23 June 2022 - Scott Gavura

The author of a 2013 paper on supplement quality is now facing serious allegations of scientific misconduct. The post Questions about DNA Barcoding first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Renate1 on De linke weekendbijlage (26-2022)Het ging niet om het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen, maar om het volgende stukje: Waarbij er dus strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (26-2022)@Renate1 Ik begrijp niet zo goed wat het waanidee dat de natuur perfect is, te maken zou moeten hebben met
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (26-2022)@Renate1 Nu deze link dan maar: https://www.mareonline.nl/opinie/waarom-ik-mij-schaam-voor-mijn-alma-mater/
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (26-2022)Ik weet niet of het nu harteloosheid is, of gewoon het waanidee dat de natuur perfect is en dat als
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (26-2022)De link werkt niet.

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2022 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in