graancirkels

In deze tweede Happinez van dit jaar met als thema ‘alles is liefde’ draait het allemaal om geloven in jezelf en houden van jezelf. Je komt erdoor in een hoge trillingsfrequentie terecht en dan wordt alles beter. Dit is heel in het kort de strekking van veel artikelen in deze Happinez. In deze recensie vier onderwerpen meer in detail: een interview met de spirituele leraar Isha Judd, heartfulness (‘leven vanuit je hart’), seksualiteit en het graancirkelcentrum.

Interview met Isha Judd: ‘Zodra je ja zegt tegen het leven krijgt alles vaart’ (p.23)

Isha Judd is een spiritueel leraar die vooral in Zuid-Amerika erg populair is. Op haar pad naar verlichting ontdekte zij een eenvoudige methode voor absolute vrijheid. De methode leert ons te concentreren op het nu, op liefde en volmaaktheid. Hierdoor verhoogt ons trillingsniveau en beginnen alle zaken met een lagere frequentie te verdwijnen. Het is eenvoudig, krachtig en snel: ideaal voor moderne mensen met een druk leven. Isha heeft de methode ‘Isha Judd systeem’ genoemd. Is dat niet een tikje te zelfingenomen? Nee, dat zie ik natuurlijk verkeerd, zij houdt van zichzelf en dat moet ik nog leren. Een irritante betweetster dus, maar ja, er zijn liefhebbers voor. In de Wikipedia vind je een kort artikel over haar.

‘Een korte cursus heartfulness’ (p. 52)

In dit artikel gaat het om leven vanuit je hart, ‘de grote uitdaging van deze tijd’. Er is aandacht voor de methode van het Californische HeartMath Instituut. Een organisatie waar ik me al jaren aan erger omdat ze zich onterecht veel wetenschappelijker voordoen dan ze zijn. Goed: er werken wetenschappers, maar de manier waarop zij onderzoek doen en onderzoeksresultaten interpreteren is niet algemeen aanvaard. Het instituut wil aantonen dat mensen hun hartslag kunnen beïnvloeden en beweert bovendien dat we daar gezonder van worden. Het HeartMath Instituut claimt aangetoond te hebben dat gezondheid begint met liefde. Liefde reduceert vervolgens stress, zo begrijp ik uit een stuk uit Ode dat op de website van Heartmath Benelux staat. Een toestand van liefde zou een coherente hartslag opleveren, met alle voordelen van dien. Maar andersom kan ook: door het hart te trainen coherent te zijn zou je vanzelf in de staat van liefde en stressloosheid terecht komen. Ook zeggen ze dat hoe meer mensen zo’n hartslag hebben, hoe meer harmonie er in de wereld is.

Onder het mom van ‘gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek’ heeft het instituut de hartcoherentietherapie en bijbehorende biofeedback-apparatuur en -software ontwikkeld en op de markt gebracht. De antistressmethode lijkt inmiddels een wereldwijd succes te zijn. Een google op ‘hartcoherentie’ levert al meer dan 35.000 resultaten op. Menig coach, therapeut, psycholoog of fysiotherapeut werkt er al mee, en ook op Nederlandse opleidingsinstellingen wordt het gepromoot.

Volgens de Californiërs is hartritmevariabiliteit (HRV) de wetenschappelijke basis van hun methode. Het klopt dat HRV een echt wetenschappelijk onderzocht fenomeen is. Kort gezegd: met hoe meer variatie het hart klopt, hoe gezonder het is. Uit onderzoek is gebleken dat een verlaagd HRV een indicatie is voor het risico op overlijden na een hartaanval. Reden voor dokters om hartpatiënten met een laag HRV extra goed in de gaten te houden.

Het HeartMath Instituut ging met de HRV aan de haal en ontwikkelde biofeedbackapparatuur en -software waarmee je kunt testen of je hartslag ‘coherent’ is. Coherent is niets anders dan wat het instituut als predicaat heeft meegegeven aan de volgens hen meest ideale HRV. Een coherent hart zou dus een ideale toestand zijn zonder stress en goed voor van alles en nog wat, zowel op fysiek, emotioneel en mentaal niveau. Er is echter geen enkele wetenschappelijke consensus over dat ‘coherentie’ ook maar iets nuttigs zou doen of dat het bereiken van zo’n toestand door middel van het apparaatje ook maar enig positief effect heeft. (Zie voor een kritische bespreking van de methode bijvoorbeeld dit artikel op de website van de James Randi Educational Foundation).

Nieuwsgierig geworden naar de mate waarin mijn eigen hart coherent is, besloot ik de proef op de som te nemen door een test te doen met de emwave, één van de biofeedbackapparaten. Via een oorclipje ben ik verbonden met het apparaat, dat op de een of andere manier mijn hartslag in een golfpatroon vertaalt (Misschien een beetje zoiets als bij een EEG?). Het beeldscherm gaf een piekerig grafiekpatroon te zien. Oei, niet best, mijn hart klopt niet bepaald coherent! De bedoeling is dat op het beeldscherm een min of meer gelijkmatige golf verschijnt, dan ben je ‘in hartcoherentie’. Na wat oefenen lukte het om zo’n golf op het beeldscherm te krijgen. Het was gewoon een kwestie van heel geconcentreerd consequent vijf seconden in en vijf seconden uit ademen. Niet bepaald ontspannend om te doen. Toen iemand mij een vraag stelde, lag ik er dan ook onmiddellijk uit en kwamen de pieken weer te voorschijn.

Naar aanleiding van mijn eigen ervaringen met de emwave kan ik mij niet voorstellen dat er mensen zijn die zomaar spontaan in deze geforceerde toestand van ‘hartcoherentie’ zitten. Laat staan dat het nuttig zou zijn om dit te oefenen. Nee, dan ga ik liever gewoon mediteren, dat is een stuk relaxter. De heartmath-fan van wie ik het apparaatje had geleend zei toen dat je door meditatie ook in de hartcoherentietoestand terecht komt. Dus dat heb ik nog even geprobeerd maar bij mij leverde dat allerminst een mooie gelijkmatige golf op.

Op wat voor manier zouden therapeuten dit apparaat eigenlijk inzetten, vraag ik me af. De website van een enthousiaste fysiotherapeute vermeldt dat zij haar patiënten even aan het apparaat hangt om ze te laten inzien dat ze heus wel gestrest zijn, ook al voelen ze daar zelf niets van. Verder vindt ze het mooie aan het apparaat dat het zowel gebruikt kan worden om diagnoses te stellen als om te behandelen! Ongelooflijk, hoe gemakkelijk mensen zichzelf en anderen voor de gek kunnen houden.

Ik heb ook al een idee hoe meer psychologisch georiënteerde therapeuten het apparaatje kunnen inzetten. Eerst laat je de cliënt een tijdje in het vijftellenritme ademen zodat een mooie sinusgolf op het scherm verschijnt, dan stel je een vraag afhankelijk van zijn of haar problematiek, bijvoorbeeld, hoe is de relatie met je moeder? Gegarandeerd prijs, het apparaat geeft aan dat hier een bron van stress is aangeboord!**

* Pilotonderzoek naar de effectiviteit van een hartritmevariabiliteit-training – Koller, 2011

** Voor de zekerheid – voordat iemand zich aangevallen voelt: ik wil natuurlijk niemand er van beschuldigen dat het apparaat op deze manier daadwerkelijk wordt ingezet.

Heb je lijf lief (p. 68)

Dit artikel gaat over seksualiteit. ‘Wat jammer toch dat we er niet openhartig en gemakkelijk over praten zoals in andere culturen die daar veel beter mee omgaan’, zo opent het artikel. Als voorbeeld van zo’n ideale cultuur wordt een beeldschone oosterse actrice aangehaald die tijdens de lunch met westerse collega’s openhartig verhaalt hoe ze de dag ervoor wel drie keer achter elkaar een orgasme had tijdens een massage van haar favoriete masseur.

In een artikel dat het gevoel van eigenwaarde wat betreft seksualiteit bij vrouwen wil versterken niet zo’n gelukkige anekdote, lijkt mij. Seksueel genot wordt hier toch maar mooi weer op een lijn gesteld met ‘beeldschoon’ zijn. En afgezien daarvan levert het toch echt wel een gênante situatie op, ik geloof er niets van dat dit in ‘oosterse’ culturen normaal zou zijn. Geen teken van kleingeestigheid dus dat de rest van de filmploeg zich verslikte in de gadogado.

Natuurlijk kan het best interessant zijn om eens naar andere gewoonten en gebruiken te kijken, maar met deze inleiding wordt een beeld neergezet als zouden de westerse omgangsvormen bekrompen en verkrampt zijn, dit in tegenstelling tot de vrije, open, natuurlijke, zuivere seksualiteit uit exotischer oorden.

Dit gebrek aan objectiviteit vind ik storend. Een ander voorbeeld hiervan zijn de documentaires van Sunny Bergman, waar in het artikel lovend over wordt gesproken. Haar eerste documentaire ging over schaamlipcorrectie door plastische chirurgie. Volgens het westerse schoonheidsideaal mogen de binnenste schaamlippen niet zichtbaar zijn en terecht, vond ik, zette Sunny Bergman hier vraagtekens bij. Haar volgende documentaire serie (‘The Sunny Side of Sex’) ging over niet-westerse gebruiken waar Sunny onverdeeld enthousiast over is, zoals het uitrekken van de labia (de binnenste schaamlippen) bij Oegandese meisjes, zie bijvoorbeeld deze video:

Of ze dit nu leuk vinden of niet, het is daar traditie en past in het plaatje van de ideale vrouw. Bij Sunny ontbreekt dan plots iedere ktritische kanttekening want het is een onderdeel van de Oegandese cultuur die zo geweldig is en waarvan wij nog zoveel kunnen leren.

Verderop in het artikel komen vooral academici aan het woord bij wie spiritualiteit een belangrijke plaats is gaan innemen in hun praktijk. Bijvoorbeeld seksuologe en spiritueel leraar Maitreyi D. Piontek, van het boek De Tao van de vrouw (‘zelfgenezing of spirituele groei bereik je door je seksuele kracht bewust te verbinden met de liefde en de stilte van het hart en hogere energiecentra’), relatietherapeute Marja Moors die onder andere aan familieopstellingen doet en spiritueel gynaecologe Christiane Northrup, bekend van Oprah en schrijfster van diverse boeken over vrouwelijke seksualiteit en gezondheid. In de VS heeft Christiane Northrup zo ongeveer een goeroestatus, lees ik in een artikel van Harriet Hall op science-based medicine en dat is wel bedenkelijk want door haar medische achtergrond zijn sommige mensen misschien geneigd de aperte onzin die zij verspreidt wat betreft gezondheidsonderwerpen serieus te nemen. Hier nog een link naar een ander stuk op sbm.

Het meest hilarisch vond ik het stukje over de cursus van Marleen Jansen (een columniste van Linda en Libelle). Naast de (niet bestaande) G-spot en het spuitorgasme is er nu een spirituele variant in opmars: het vallei-orgasme. Samen met taoïstisch trainer Reinoud Eleveld (die over de hele wereld reisde om de cultuur en de wijsheid van de oude Chinese taoïsten en de Tolteken te bestuderen) zette zij een onlinecursus op en geeft een aantal live-events. Marleen Janssen legt uit wat het is:

‘Het is een herhaald uitgesteld orgasme dat het hele lichaam warm en orgastisch maakt. Dat zorgt voor meer seksueel genot: een intens langdurig orgasme dat door het lichaam golft. … In het online programma leren we vrouwen hoe ze deze kostbare seksuele energie van Moeder Aarde die in de eierstokken ligt opgelagen, in het lichaam kunnen brengen.’

Dit gebeurt door middel van qigongoefeningen. Marleen belooft: ‘Vrouwen die deze technieken onder de knie krijgen, beleven meer plezier aan seks, worden vitaler èn wijzer.’

Het nieuwe fenomeen is niet onopgemerkt gebleven, op diverse sites wordt er al de draak mee gestoken.

Graancirkelcentrum (p. 82)

Ten slotte een opmerkelijk bericht in de rubriek ‘Het Hart’. Er is een heus graancirkelcentrum geopend in Naarden. Zakenvrouw Monique Klinkenbergh verkocht haar bedrijf in luxe agenda’s. Ze wilde meer haar hart volgen en is daarom het graancirkelcentrum begonnen. Het centrum wil

‘beschikbare kennis en informatie over graancirkels bijeen brengen en onderzoekers, wetenschappers en gepassioneerde amateurs een platform bieden om onderzoeksresultaten, inzichten en theorieën met elkaar te delen. Zo hoopt het centrum de samenwerking tussen wetenschappers en onderzoekers te bevorderen. Als ieder vanuit zijn of haar expertise de krachten bundelt, is de code van dit universele raadsel wellicht te ontcijferen. En dat geeft ons ongetwijfeld nieuwe inzichten in hoe de wereld functioneert’

aldus de website van het graancirkelcentrum.

Het centrum is drie dagen in de week geopend en organiseert regelmatig op zondag een lezing of workshop. Binnenkort komt Janet Ossebaard. Zij gelooft in de foto’s die Robbert van den Broeke maakt van UFO’s, engelen en andere paranormale verschijnselen. Zie hiervoor dit artikel op het Skepsis blog. Verder functioneert het centrum als een soort reisbureau naar populaire graancircelgebieden zoals Wiltshire in Engeland. Daar komen grote jongens uit de zakenwereld op af, laat Monique weten in een interview met het Financieele Dagblad van 25-06-2011. In de zomermaanden kunnen we dagelijks een verslag verwachten. En als het weer het toelaat gaat Monique zelf de lucht in om graancirkels te spotten. Zouden ze het op een akkoordje hebben gegooid met een clubje graancirkelmakers?