Het is inmiddels duidelijk dat de Noorse massa-moordenaar Anders Breivik politiek gemotiveerd was. Hij wilde de Noorse samenleving aanvallen om haar te veranderen, aldus zijn advocaat (zie o.a. het NOS liveblog, 24/7, 10:23).
Anders Breivik lijkt daarbij te zijn geïnspireerd door drie onzinnige politieke complottheorieën. Dat blijkt uit het lijvige manifest dat hij op het internet heeft gepubliceerd, vlak voor zijn aanslagen op regeringsgebouwen in Oslo en een jeugdkamp van de Noorse sociaal-democraten. NOS heeft delen van het manifest gepubliceerd. Ook blijkt dit uit het filmpje dat Breivik vlak voor de aanslagen via twitvid online heeft gezet.
In zijn manifest stelt Breivik drie politieke complottheorieën centraal. De Engelse kwaliteitskrant The Guardian legt dit uit. Ook de New York Times zet onderdelen van het Breivik-manifest op de rij.
De eerste politieke samenzweringstheorie die Breivik aanhangt is die van de ‘demografische jihad’. Die theorie gaat er van uit dat aanhangers van de islam een geheime operatie hebben opgezet om Europa te veroveren. Dit doen ze door zich in Europese landen te vestigen en veel kinderen te krijgen waarna ze de macht zouden kunnen overnemen. The Guardian schrijft:
‘Two huge conspiracy theories form the gearboxes of his writing. The first is that Islam threatens the survival of Europe through what he calls “demographic Jihad”. Through a combination of uncontrolled immigration and uncontrolled breeding, the Muslims, who cannot live at peace with their neighbours, are conquering Europe. But these ideas, however crazy, are part of a widespread paranoid ideology that links the European and American far right and even elements of mainstream conservatism in Britain’.
De tweede complottheorie is die van het ‘cultureel marxisme’. Deze gaat er van uit dat de Europese politiek-culturele elite al in de jaren 1950 is overgenomen door ‘marxisten’ die in het geniep werken aan de vernietiging van de westerse christelijke waarden en de vrijheid van Europa. Volgens de The Guardian:
‘The second is the idea that the elite have sold out to “Marxism”, which controls the universities, the mainstream media, and almost all the political parties, and is bent on the destruction of western civilisation. “Europe lost the cold war as early as 1950, at the moment when we allowed Marxists/anti-nationalists to operate freely, without keeping them out of jobs where they could seize power and influence, especially teaching in schools and universities.”
De New York Times schrijft: ‘[the manifesto] equates liberalism and multiculturalism with “cultural Marxism,” which the document says is destroying European Christian civilization’.
In zijn manifest verbindt Breivik deze twee theorieën met het ‘Eurabië-complot’. Deze complottheorie veronderstelt dat de Europese ambtelijke en politieke top een geheime deal hebben gesloten met de Arabische wereld: olie in ruil voor een anti-Israël politiek en de uitlevering van Europa aan de islam. De term ‘Eurabië’ verwijst overigens in het normale spraakgebruik steeds vaker naar de veronderstelde permissieve houding van de politiek ten opzichte van het scenario dat aanhangers van de Islam binnen enkele generaties in de meerderheid zouden zijn in Europa.
Het hoeft natuurlijk geen betoog dat er geen enkel bewijs is voor de drie complottheorieën. Niettemin zijn ze alle drie populair in extreem-rechtse kring, en de laatste tijd vinden onderdelen van de theorieën hun weg naar het politieke debat, ook in Nederland.
De New York Times vertelt dat Breivik in april 2002 met vertegenwoordigers uit andere Europese landen bijeen is gekomen om een groep op te richten die de politieke en militaire macht zou willen grijpen om Europa van de ondergang te redden. Deze groep zou een opvolger moeten zijn van de middeleeuwse Tempeliers-orde. De Tempeliers waren als christelijke militaire orde actief bij het organiseren en uitvoeren van kruistochten. Nadat de orde in het begin van de 14de eeuw werd verboden, is deze het onderwerp van veel legendes en complottheorieën gebleven. Eén daarvan is dat de Tempeliers ondergronds zijn gegaan en een onzichtbaar bestaan leiden. Blijkbaar spraken deze (en andere) fantasieën Breivik aan.
Voorzijde: de voorpagina van het manifest van Breivik (bron: nos.nl)
Magnolia says
Lekker makkelijk om je er zo vanaf te maken: “Het hoeft natuurlijk geen betoog dat er geen enkel bewijs is voor de drie complottheorieën.” Leg dat eerst maar eens uit.
Gert Jan van 't Land says
Ik denk dat ik niet hoef uit te leggen waarom er geen samenzwering is waarvoor het nodig is dat grote groepen universitaire docenten, journalisten en politici in het geniep samenwerken tegen onze verworvenheden zonder dat we het merken. Ook hoef ik niet uit te leggen hoe belachelijk het idee is dat onze regeringsleiders Europa zouden overleveren aan Arabische landen. En tenslotte hoef ik ook niet uit te leggen hoe onvoorstelbaar het is dat er een geheime en ongemerkte operatie gaande zou zijn van Islamitische landen en hun bewoners om ons in W-Europa door een verhuizingsprogramma te veroven.
Ik denk dat degene die deze bizarre theorieen geloofwaardig vindt hiervoor bewijs moet aandragen. Ik ben dan vooral benieuwd hoe de organisatie zou verlopen en hoe alles zo mooi geheim kan blijven.
Magnolia says
Jij bent degene die schrijft: “Anders Breivik LIJKT daarbij te zijn geïnspireerd door drie onzinnige politieke complottheorieën”. Je dicht hem iets toe, benoemt zelf de complottheorieën, en daarna roep je dat er voor die complottheorieën NATUURLIJK geen enkel bewijs is. Je bouwt je eigen betoog op drijfzand.
Gert_Jan_van_t_Land says
Ik heb m’n best gedaan om goede bronnen te verzamelen. Ik heb bronnen gebruik die zijn verzameld door enkele zeer betrouwbare kranten en de deskundigen die zij hebben geraadpleegd. Ik wist tot voor gisteren niet de genoemde complottheorieën bestonden. Ik heb ze niet zelf bedacht, het valt te lezen in het manifest van Breivik. Ik heb het woord ‘lijkt’ gebruikt omdat nog niet zeker is dat Breivik inderdaad op grond van zijn theorieën heeft gehandeld, al is dat wel waarschijnlijk en voor de hand liggend. Aan het bestaan van de theorieën zelf bestaat zoals gezegd geen twijfel – die kun je nalezen in zijn manifest.
Albert Bakker says
Je kunt het manifest (downloaden en) lezen en het is inderdaad zo dat deze denkbeelden worden aangehangen door ABB en het fundament van zijn politieke en zelfs tactisch/ strategische uiteenzettingen vormen. Dit wordt gecomplementeerd met een Machiavellistische houding ten aanzien van Islamitische jihadi’s. (Als een “symbiotische relatie” typeert hij het in zijn manifest en houdt het ideaalbeeld voor van een Islamitische Kalifaat als een ideale stabiliserende vijandsbeeld voor een eendrachtig Conservatief Christelijk Europa.) Op pagina 967 stelt hij een strategie voor samenwerking met jihadi’s voor dat uitgaat van deze gemeenschappelijke belangen.
Het idee van een demografische jihad, cultureel marxisme en Littman’s Eurabie lopen allemaal door elkaar heen, maar ze vormen inderdaad de onaantastbare uitgangspunten van zijn wereld, alsmede dat van zijn bloggende “broeders en zusters” van de “contra-jihad.”
Ik snap niet helemaal de onverholen vijandige houding ten aanzien van een juiste analyse met als enig argument een foutieve constatering van het omdraaien van de bewijslast. De beweerder is degene die complotten bedenkt, niet andersom natuurlijk.
Gert_Jan_van_t_Land says
Nog een aanvulling en precisering van bovenstaande reactie, ik vond de reactie wel wat kort door de bocht.
De theorieën van Breivik zijn in strijd met wat we weten over hoe onze samenleving werkt. De theorieën veronderstellen dat er gigantische geheime commandostructuren in onze samenleving actief zijn die ongemerkt en in het geheim hun gang gaan. Zo veronderstelt de ene theorie dat er een geheime commandostructuur bestaat waarin kunstenaars, journalisten, docenten en politici hun plek innemen om de Westerse waarden van onze samenleving te ondermijnen. Ook zou er een geheime commandostructuur zijn van Islamitische landen en hun bewoners die al tientallen jaren gaande is met als doel om Westerse landen te veroveren. En kunnen we ons voorstellen dat Europese regeringsleiders een geheim pact hebben met de Arabische wereld?De kernvraag die we ons moeten stellen is: hoe zou zo’n organisatie moeten werken (a) om effectief te werken en (b) om geheim te kunnen blijven. Zou het b.v. wel verantwoord zijn om er kunstenaars bij te betrekken die toch niet bekend staan om hun volgzaamheid? Zou iedereen z’n mond kunnen houden? Hoe zouden de bevelen en het beleid in zo’n gigantische organisatie worden ontwikkeld en doorgegeven worden?Zo bekeken staan deze gedachten zo ver af van onze kennis over de samenleving, dat we rustig aan degene die deze gedachten oppert om bewijs mogen vragen voordat we de theorieën serieus nemen.Overigens is het een andere zaak dat in het politieke debat bepaalde zaken op het scherp van de snede worden geformuleerd. Het is heel iets anders of de ene politicus de andere ervan beschuldigt dat deze door nalatigheid en onoplettendheid een ongewenste ontwikkeling mogelijk maakt dan dat de verondersteld nalatige politicus er van wordt beschuldigd dat deze doet wat zij of hij doet omdat hij daarvoor opdracht heeft gekregen van een geheime organisatie die onze samenleving bedreigt. Die laatste bewering valt wat mij betreft in de categorie uitzonderlijke beweringen die vragen om uitzonderlijk bewijs. Tot die tijd mogen we wat mij betreft rustig uitgaan van hetgeen we op school hebben geleerd in het vak maatschappijleer.
Gutti says
Schitterende Feedback van Magnolia. Er zijn hier teveel mensen op aarde die zien, wat ze willen zien en dan denken dat ze er iets vanaf weten. LACHWEKKEND
Guest says
De bewijslast voor een theorie – dus ook voor een complottheorie – berust bij de bedenker dan wel de aanhanger van die theorie. Tot nu toe is voor de juistheid van geen van de door Breivik aangehangen theorieën enig overtuigend bewijs geleverd. Dus ja…
Bierm says
Essentieel bij een complot is dat het geheim is. In e’e’n van de woordenboeken vond ik net de prachtige omschrijving “sluipverbond.” Wanneer je een complot kunt “bewijzen” dan is het openbaar en per definitie geen complot meer. Precies zoals ook “sluipen” geen “sluipen” meer is als iedereen het kan zien. Het klinkt paradoxaal, maar het beste bewijs voor een goed gesmeed complot is dat je er geen bewijs voor kunt aandragen. Er is daarom nooit een manier om op grond van kennis van de realiteit onderscheid te maken tussen een echt complot en een gefingeerd complot.
Bervik kan z’n complot niet bewijzen en de openbare aanklager kan straks ook niet bewijzen dat het niet zo is. Het enige wat je tegen complottheorieen kunt inbrengen is dat het allemaal heel onwaarschijnlijk en absurd klinkt en dat het ‘t gezond verstand geweld aandoet. Zoals de meeste politieke complottheorieen lijken ook die van Bervik te zijn ingegeven door haat & paranoia, meer dan door kennis & inzicht.
gutti says
Indeed B, “Het manifest” van deze man is louter hypothetisch. Maar daarvoor MISSCHIEN wel waar of niet waar. Dat is juist wat hij wil bewerkstelligen: De vraagstelling…het debat.
Hij is nu al in zijn opzet geslaagd, denk ik.
De kennis zal voortvloeien uit het trachten, de vooronderstellingen te falsifiëren. En daar knelt het schoentje, zoals u het goed aanhaald. Zowel wij, de kleine man in de straat als “genieën”; rechters….kunnen hier geen antwoord op geven.
Het antwoord is er pas als het te laat is…
Ik denk dat deze man al een hele tijd met een serieus haatdragend probleem zit tegenover de maatschappij. Zijn motief zou ik best wel kunnen begrijpen, alleen de daad zelf is krankzinnig.
A. Atsou-Pier says
On the bright side, Geert Wilders heeft, ik citeer, onmiddellijk afstand genomen van alles waar Anders B. voor staat. Als hij zich daaraan houdt, zullen we noch in het parlement, noch elders, nog veel van Wilders of de PVV horen. En dan zullen Wilders en de PVV toch het een en ander moeten herroepen.
En was het niet Verhagen die wel heel ver wou meegaan met de zorgen van Henk en Ingrid ? Ik neem aan dat hij niet een slachtpartij zoals in Noorwegen op het oog had.
Ik kreeg her en der de indruk dat de man zijn Manifest in zijn eentje zou hebben geschreven. Weliswaar volgt uit het ene idiote idee automatisch het andere, maar ik kan mij haast niet voorstellen dat iemand in zijn eentje 1500 delirante pagina’s (in perfect Engels ?) in elkaar kan sleutelen. Zelfs niet door ijverig te plagiëren van rechts-extremistische of neonazistische sites. Of hij heeft er jaren over gedaan.
Het probleem met samenzweringstheorieën is dat er meestal wel een kern van waarheid in zit. Inderdaad werd ooit door sommigen op sommige universiteiten het marxisme verkondigd. Inderdaad is het geboortecijfer van immigranten uit arme landen eerst een of twee procentpunten hoger, waarna het zich aanpast aan het gebruikelijke geboortecijfer in rijke landen. Etc.
Guest says
Ik las ergens dat dat inderdaad het geval is. Dan zou het een zeer monomaan persoon zijn, maar ja, die bestaan.
Renate1 says
Hij schijnt er 3 jaar over gedaan te hebben en ik heb ook gelezen dat een deel van wat hij schrijft ontleent is aan de geschriften van de UNA-bomber (naar ik meen). De man heeft een behoorlijke opleiding, dus ik mag aannemen dat hij ook wel een redelijke kennis van het Engels heeft.
Cryptocheilus says
Wat tot mijn verbazing ner-gens benadrukt wordt dat het gewoon een religieuze neo- Christen is. Met z’n tempeliers en kruisvaartwaanzin.
Hoewel het ook wel weer te verdedigen zou zijn het Christendom als comlottheorie te beschouwen.
Hans says
Zelfs vanuit dit complotdenken valt niet te verklaren waarom je dan zomaar een aantal willekeurige Noren (ook met blond haar en blauwe ogen etc.) zou gaan vermoorden. “Eigen volk eerst”, maar dan wel heel letterlijk… Excuses voor het cynisme. En het is ook op zijn zachtst gezegd enorm contraproductief, want door moorden bereik je je doel heel zeker niet, misschien wel op den duur door overredingskracht en/of manipulatie. Kortom: een gek., zonder meer. Het is m.i. zinloos ons verder te verdiepen in het verwarde gedachtengoed van deze zieke geest. Dat zullen de deskundigen daar t.b.v. het proces wel doen, neem ik aan.
Albert Bakker says
De aanname dat het “zomaar een aantal willekeurige Noren” waren in zijn denken is waar het fout gaat. In zijn denken waren dit “verraders” (in zijn theorie om precies te zijn van categorie A en B) en als je zijn manifest leest dan zijn “cultureel marxisten” (links progressieven) een grotere vijand van rechtgeaarde Conservatief Christelijke Europeanen nog dan moslims zelf. Het is ook logisch in zijn wereld, zij moeten immers worden uitgeroeid (verdienen de doodstraf), de moslims kunnen worden gedeporteerd. (Te lezen in zijn manifest.)
Het is overigens niet zo vreemd deze gedachtegang: een grote invloed op hem, blogger “Fjordman” op Gates of Vienna blog identificeert, in navolging van andere medestrijders in de contrajihad, wat Breivik “cultureel marxisten” noemt, ook als de hoogste prioriteit, bijv:
http://gatesofvienna.blogspot.com/2011/06/when-treason-becomes-norm-why.html
Magnolia says
Gek is hij zeker niet, tenminste niet volgens het boekje. Zijn gedachtengoed is niet verward (wat iets anders is dan acceptabel). Psychiater noemt ABB een politicus
vergelijkbaar met Bin Laden:
http://www.trouw.nl/tr/nl/6970/Aanslagen-Noorwegen/article/detail/2817346/2011/07/25/Breivik-heeft-geen-geestelijke-stoornis.dhtml
ABB beschikt over eigenschappen waarmee hij het in het bedrijfsleven vér had geschopt: technisch inzicht, kennis van marketing en PR, duidelijke presentatie, zorgvuldige planning, doorzettingsvermogen, ondernemend, internationale oriëntatie, creativiteit, besluitvaarig, handig met internet en sociale media… en natuurlijk de pitch waarmee hij de aandacht van heel de wereld wist te vangen.
Op business schools is momenteel de kreet “connecting the dots” erg in zwang. Dat betekent zoveel als boven de materie uit kunnen stijgen en de verbanden zien. De kans is levensgroot dat je de verkeerde verbanden legt tussen willekeurige “dots” maar daar hoor je weinig over. ABB heeft zijn lijntjes getrokken van punt naar punt en zo komt hij op de samenzweringen uit.
De samenzwering zèlf is het bewijs, meer hoeft er niet aangetoond te worden. Een discussie met skeptici is tijdverspilling, die zien immers niet wat hij ziet.
Hans says
Ik heb weinig zin om verder te proberen deze man te begrijpen en om de “logica” in zijn gedachtengang in zijn “manifest” te volgen. Dat moeten psychiaters maar doen.
Rob Nanninga says
De zogenoemde “demographic Jihad” is eigenlijk meer een
rekenfout dan een complottheorie. Breivik heeft het idee dat de Europese
moslims zich in twintig jaar tijd ongeveer verdubbelen. In zijn ebook geeft hij
de volgende cijfers voor Nederland:
Percentage moslims
2009: 9% – 10%
2030: 20%
2050: 40%
2070: 55%
In werkelijkheid lag het percentage moslims in 2009 tussen
de 5 en 6 procent. Men neemt aan dat Nederland in 2030 bijna 8 procent moslims zal
tellen en in 2050 mogelijk iets meer dan 10 procent. De vruchtbaarheidscijfers
van Europese moslima’s zijn in de afgelopen jaren al flink gezakt en zullen geleidelijk
steeds minder afwijken van het gemiddelde, al krijgen gelovige mensen (zowel
moslims als christenen) over het algemeen wel wat meer kinderen dan ongelovige.
Zie: Eric Kaufmann (2010) – “Shall the Religious
Inherit the Earth? – Demography and Politics in the Twenty-First Century”. En http://pewforum.org/future-of-the-global-muslim-population-regional-europe.aspx
Rob Nanninga says
De “culturele marxisten” zijn er volgens Breivik voor verantwoordelijk
dat autochtone vrouwen te weinig kinderen krijgen om de bevolking op peil te
houden. Hij wil terug naar patriarchale familieverhoudingen, zonder
anticonceptiepillen, abortussen, feministen en homoseksuelen.
Hij beweert ook dat linkse politici “opzettelijk en
systematisch moslimkiezers hebben geïmporteerd” (p. 773). Deze uitspraak
lijkt op de opinie van Wilders, die de PvdA onlangs verweet dat ze erbij gebaat
was Nederland met “islamitisch stemvee” te laten volstromen, (al levert dat
Wilders meer tegenstemmen op). Een belangrijk verschil is echter, dat Tempelierridders
zich het recht toe mogen eigenen zulke verraders uit de weg te ruimen.
Breivik zegt dat hij
geen persoonlijke relatie heeft met God of Jezus. Hij is een “cultural
Christian”: “We do however believe in Christianity as a
cultural, social, identity and moral platform. This makes us Christian.”
Guest says
De zoveelste met een extreem zuiverheidsideaal. Dat leidt altijd onherroepelijk tot terreur.
Rob Nanninga says
Volgens Peter Vereecke, oud-burgemeester van Evergem, zit er een geheime elite achter de terreuraanslag in Noorwegen. Hij heeft daar allerlei aanwijzingen voor, waaronder het feit dat de politie veel te traag reageerde. Vereecke is naar eigen zeggen een complotdenker: “Ik ga ervan uit dat achter heel veel gebeurtenissen en evoluties een sturende kracht zit, nl. van een elite die de touwtjes van alle maatschappelijke geledingen in handen heeft en die ons in een bepaalde richting wil duwen.” Vereecke leidt een grote Belgische organisatie van complotdenker, de Belfort-Group. Hij onderhoudt onder meer goede contacten met dr. Coen Vermeeren van de TU Delft, die afgelopen maart (en ook al eerder) een lezing gaf voor de Belfort-Group (in de raadzaal van het gemeentehuis van Ertvelde)..
http://belfort-group.blogspot.com/2011/07/theres-something-rotten-about-norwegian.html
Renate1 says
Ach ja. Ik heb geen ooggetuigen over een tweede schutter gehoord, maar vooruit. De rest van de dingen die meneer opwerpt kan volgens mij ook wel weerlegd worden. Maar complotgelovigen verander je toch niet. Elk bewijs van het niet bestaan van een complot zal worden uitgelegd als een bewijs van een complot, dat men probeert te ontkennen.
Albert Bakker says
Er waren in de pers wel degelijk berichten van ooggetuigen, dus onder de mensen die op Utoya onder vuur zijn genomen die meldden dat er volgens hen een tweede schutter zou kunnen zijn. De Noorse politie is op grond van deze verklaringen op zoek geweest naar deze mogelijke tweede schutter.
Het valt mij op dat de heer Vereecke opzettelijk heeft verzwegen in zijn rijtje met “hoogste opmerkelijke zaken” dat Breivik op identieke wijze als Vereecke zelf geen snor droeg. Dit lijkt me een sterke aanwijzing dat Vereecke een complot uitbroedt om de aandacht van zijn betrokkenheid af te leiden..
Rudolf Smit says
Van die complotdenkers word je langzamerhand zelf kierewiet. Ja hoor: ook bij die Vereecke komt “9/11” weer voorbij. Ik heb niet goed gekeken, maar het zou me niet verwonderen als er ook wordt verwezen naar die totale waanzin die de “Moon Landing Hoax” wordt genoemd.
Maxov Max says
Breivik heeft een aanval gedaan op Noorse socialisten, niet op buitenlanders, niet op moslims, niet op een ras.Hij deed dit omdat socialisten in Europa openlijk de islam beschermen door iedereen met kritiek op de islam tot islamofoob of racist te bombarderen. Dit terwijl de koran en haatimam’s duidelijke taal spreken, en de beginselen van het socialisme haaks staan op de beginselen van de islam. Omdat Breivik geen verschil meer ziet tussen socialisten en de islam die hij als fascistisch ziet heeft hij besloten het hoofdkantoor en een trainingskamp te bestoken.
Ik zie ook grote gevaren in de fanatieke linkse lijkenpikkers die politieke winst proberen te behalen over de rug van meer dan 70 doden. Walgelijk! http://szrzlj3.blogspot.com/2010/10/de-dood-van-joegoslavie.html
Gekke henkie says
geen betoog ? het cultureel marxisme is gewoon algemeen bekend en gewoon te bewijzen, hun oorsprong ligt in de frankfurtschool, die later naar Duitsland zijn gegeaan en zich gevestigd hebben in the university of colombia in New York
Stefan26 says
Noorse moordenaar geïnspireerd door de islamisering van Europa.
Renate1 says
Dus zelfs als de dader geen moslim is, dan is het toch de schuld van de islam?
De heer Breivik is gewoon een terrorist, die geïnspireerd is door het gedachtegoed van mensen als de heer Wilders.