Eens in de zoveel tijd verschijnen er weer berichten dat er een meteoriet is gevonden met daarin aanwijzingen voor leven. Leven met een oorsprong buiten onze Aarde. Zo’n vondst zou natuurlijk heel spectaculair zijn, als die tenminste de toets der kritiek zou doorstaan. Tot nu toe blijken er echter telkens andere (lees: aardse) verklaringen te zijn voor de aanwezigheid van organisch materiaal of gefossiliseerde resten daarvan. In een onlangs gepubliceerd artikel wordt weer zo’n meteoriet opgevoerd, eentje die op 29 december 2012 in Sri Lanka zou zijn neergekomen. Een zeer vers exemplaar dus en daarin zouden fossielen van diatomeeën te zien zijn, een soort algen. De onderzoekers maakten er in dit geval echter wel een erg dubieus verhaal van.
Het gaat om een artikel getiteld “FOSSIL DIATOMS IN A NEW CARBONACEOUS METEORITE” gepubliceerd in The Journal of Cosmology, niet een fysiek tijdschrift, maar een website (die overigens wel werkt met peer review). Op zijn blog Bad Astronomy maakt Phil Plait gehakt van dit verhaal: No, Diatoms Have Not Been Found in a Meteorite.
Bovenstaand plaatje zou de fascinerende ontdekking van buitenaards leven moeten bevestigen. Het lijkt inderdaad op een diatomee. De overeenkomst met de afbeelding uit Wikipedia (hier rechts) is treffend, maar dat is meteen ook een groot probleem. Het ligt dan natuurlijk veel meer voor de hand dat de oorsprong aards is. Maar wat de vondst zo boeiend maakt, is dat het zou gaan om een fossiel in een net ter Aarde gestorte meteoriet. Besmetting door organismen van Aarde zou in die korte tijd natuurlijk niet kunnen leiden tot een fossiel. Ja, maar dan moet het verhaal wel kloppen, en dat doet het van geen kanten.
Plait loopt alles na en komt met de volgende punten van kritiek:
- Het is geen fossiel, maar een afbeelding van een diatomee in goede conditie;
- Het zijn soorten die ook op Aarde voorkomen (ze lijken er dus niet alleen op, het zijn gewoon die soorten);
- De auteurs schrijven dat er geen diatomeeën op de grond in de buurt van de inslag werden gevonden en dat besmetting daarom onwaarschijnlijk is. Maar dat is niet zo belangrijk, het gaat erom of de meteoriet in aanraking is gekomen met water, de habitat van de diatomeeën;
- Hoe weten de auteurs zo zeker dat het om een restant van de meteoor is die waargenomen werd op 29 december 2012? Details over de ontdekking ontbreken totaal;
- Is ‘t het wel een meteoriet? Hij lijkt helemaal niet op exemplaren van bekende meteorieten. Het is waarschijnlijk gewoon een stuk rots.
Plait komt met deze inhoudelijke bezwaren na eerst een boekje open te hebben gedaan over de hoofdauteur, N. C. Wickramasinghe. Die is nogal een hartstochtelijk aanhanger van de Panspermia hypothese, het idee dat het leven op Aarde een buitenaardse oorsprong heeft en via meteorieten op Aarde is beland.
En Wickramasinghe heeft al een hele reeks claims op zijn naam staan, die stuk voor stuk zijn doorgeprikt. Een van zijn meer bizarre ideeën is dat griepepidemieën ontstaan doordat telkens nieuwe virussen vanuit de ruimte op aarde terecht komen.
In één zin concludeert Plait:
Dus we hebben een journal met een, uhm, ongebruikelijke publicatiegeschiedenis, een persoon die zonder bewijs beweert dat alles dat we zien uit de ruimte afkomstig is, een stuk rots dat bijna zeker van de Aarde komt en niet uit de ruimte, met daarin een stelletje diatomeeën (de enige claim die correct is) die duidelijk op Aarde geëvolueerd zijn en voorkomen op locaties met zoet water.
Niet echt een artikel dat bijdraagt aan een mogelijke bewijs voor de Panspermia hypothese, dus!
Willem-Jan says
Dat Journal of Cosmology is echt lachwekkend, met een hele grote hoop aan onzin-artikelen. Ik denk dat we het peer-review proces niet al te serieus moeten nemen bij die lui. Geloof ook niet dat in het officiele lijstje van peer-reviewed journals staat. Maar altijd grappig als er iets van die onzin de grotere wereld berijkt :).
Hans1263 says
Als het een diatomee zou zijn en niet een fossiel ervan (ik neem aan dat dhr. Plait exact weet hoe een fossiele diatomee er uitziet), hoe zou het beestje er eigenlijk uitzien na de grote hitte te hebben doorstaan bij de route door de dampkring? Dat lijkt me wel heel gemakkelijk te testen met een lasbrandertje. Om enigszins geloofwaardig te zijn, zou de schrijver van het artikel dit zeker moeten hebben vermelden.
frankeren says
Dit stuk meteoriet zou afkomstig kunnen zijn uit de kern van een wat grotere meteoriet die uit elkaar gespat is. Het is denkbaar dat de hitte niet tot de kern heeft kunnen doordringen gedurende de reis door de dampkring.
Hans1263 says
Misschien wel, misschien niet. Waar had de diatomee op de meteoor of meteoriet van moeten leven? En bij welke temperatuur dan wel?
frankeren says
Punt is dat de onderzoekers beweren dat het een fossiel is en de critici zeggen dat een fossiel er niet zo “echt” (levend) kan uitzien. Dus volgens de onderzoekers is van overleven geen sprake dus hoeven we daarover ook niet te speculeren. Lees de Wiki over diatomeeën hoe ze leven.
Pepijn van Erp says
Plait is zelf geen deskundige op het gebied van ecologie en deed dus wat je mag verwachten van een serieuze onderzoeker: hij stuurde het artikel naar een expert op dat gebied, prof. Kociolek. Die maakte de opmerkingen over de status van de diatomeeën.
Hans1263 says
Als het een buitenaardse diatomee zou zijn, ofwel fossiel ofwel kortgeleden nog levend,, komt het me nogal onwaarschijnlijk voor dat hij door middel van evolutie is gevormd tot een soort die nu net ook op aarde bekend is.
Verder hebben diatomeeën water nodig om te kunnen leven. De meteoor of meteoriet zou dus water moeten hebben bevat en nog wel binnen een beperkt temperatuurtraject ook, niet te warm en niet te koud. Heel toevallig allemaal…
Pepijn van Erp says
Plait voorspelde het al in zijn blog: ‘If there’s a story practically guaranteed to go viral, it’s about evidence of life in space. And if you have pictures, why, that’s going to spread like, well, like a virus.’ en zie daar ook de (enigszins) serieuze pers in Nederland raakt besmet: http://www.ad.nl/ad/nl/4561/Wetenschap/article/detail/3381574/2013/01/23/Hoogleraar-Meteoriet-bewijst-dat-aliens-bestaan.dhtml