In de eerste tien maanden van 2019 waren er 12.594 mazelengevallen onder de 513 miljoen inwoners van de Europese Unie. In Oekraïne met z’n 42 miljoen inwoners waren er in dezelfde periode 57.000 gevallen. Hoe kon het zo ontzettend mislopen in het Oost-Europese land? Al in 1968, toen Oekraïne nog een Sovjetrepubliek was, voerde de overheid verplichte vaccinatie in. Maar in het afgelopen decennium hebben inentingspercentages een aantal jaren rondom de 50% geschommeld. Vaak wordt het gewapende conflict met Rusland aangewezen als oorzaak van het instorten van de gezondheidszorg. Maar in werkelijkheid ligt het ingewikkelder.
Op 14 mei 2008 stierf de 17-jarige Anton Tisjtsjenko uit Kramatorsk. Dit was één dag nadat hij tegen de mazelen was ingeënt. Er ontstond grote ophef naar aanleiding van z’n overlijden. De president van het land raakte er bij betrokken, er werd een onderzoek ingesteld en de vaccinaties werden stopgezet. Binnen twee weken bleek dat Antons dood niets van doen had met z’n inenting. Inentingen werden hervat, maar het grote kwaad was reeds geschied.
In de dagen van het sovjetcommunisme werden er in Oost-Europa veel artsen opgeleid en werden er veel klinieken en ziekenhuizen opgezet. Maar met de beschikbaarheid van geavanceerde medische apparatuur was het veelal problematisch. Ook waren er vaak tekorten aan medicijnen. Daar kwam bij dat artsen, in tegenstelling tot in West-Europa, geen bovenmodale inkomens genoten. Dit alles leidde tot een systeem waarbij je slechts door middel van betaling van steekpenningen toegang kon krijgen tot serieuze gezondheidszorg. De Baltische staten en de meer succesvolle Oost-Europese landen hebben de gezondheidszorg na 1990 hervormd en gemoderniseerd. Maar Oekraïne stagneerde. Ook op veel andere gebieden is het land in de laatste paar decennia tragisch achtergebleven. De gemiddelde Oekraïner leidt bij voortduring een bestaan vol armoede, complottheorieën en corruptie. Wantrouwen jegens overheden en bedrijven is nog altijd groot. Door emigratie en lage geboortecijfers nam het inwonersaantal tussen 1990 en 2014 af van 52 miljoen tot 45 miljoen.
De grafiek hiernaast toont het resultaat van de rel na Antons dood. Al snel liet meer dan de helft van de Oekraïense ouders z’n kinderen niet langer inenten. Met een bevolking van meer dan 40 miljoen gaat het hier om gigantische aantallen. Mazelenvaccinatie is tweedelig: MCV1 wordt toegediend als een kind ongeveer een jaar oud is en MCV2 komt een aantal maanden of jaren later. Wanneer slechts 50% de geplande vaccinaties ontvangt, dan leidt dat na vijf jaar tot zo’n drie miljoen personen die onvoldoende beschermd zijn.
Kinderen mogen in Oekraïne in het algemeen alleen naar school als ze een door een arts ondertekende inentingsverklaring hebben. Zo’n verklaring was evenwel eenvoudig te verkrijgen zonder inenting, maar tegen een kleine vergoeding. Voor ongeveer tien dollar kon je het ook online doen. De schatting is dat lange tijd ongeveer de helft van alle inentingsverklaringen frauduleus, dus zonder inenting, verstrekt zijn.
Vaccinatie was geen prioriteit voor de regering die van 2010 tot 2014 aan de macht was. Er werden te weinig vaccins aangekocht en er werden geen voorlichtingscampagnes gevoerd. In 2014 kwamen de Maidanrevolutie en de Russische annexatie van de Krim. Er begon toen ook een slepend gewapend conflict in het oosten van het land. De aankoop en toediening van vaccins raakten in die periode verder achter op schema.
Ulana Suprun werd in 1963 in Detroit geboren als kind van Oekraïense immigranten. Ze groeide op in een Oekraïense immigrantengemeenschap en ook tijdens en na haar medicijnenstudie is ze steeds actief betrokken gebleven bij Oekraïense organisaties. In december 2013 emigreerde ze naar Oekraïne. In eerste instantie werkte ze voor humanitaire instellingen, maar in de zomer van 2016 werd ze aangesteld als uitvoerend minister van Volksgezondheid. In 2019 brachten de presidentiële en parlementaire verkiezingen een nieuwe ploeg aan de macht en in augustus 2019 droeg Suprun de portefeuille over aan haar opvolgster.
De grafiek hierboven laat zien dat het percentage kinderen dat hun vaccinaties weer op tijd ontvangt na 2016 snel is toegenomen. In een interview dat ze deze maand gaf zegt Suprun dat het vaccinatiepercentage voor éénjarigen nu weer 92% is. Suprun ziet het na 2016 weer op de rails komen van de vaccinatieprogramma’s voor een groot deel als het resultaat van maatregelen die onder haar bewind zijn genomen. Een inentingsbewijs is niet langer een eenvoudige doktersverklaring. Een officieel bewijs gaat nu via het internet en bevat zowel de gegevens van het kind als het registratienummer van het vaccin. Verder worden er teams naar de meest getroffen gebieden gestuurd om mensen te vaccineren, opnieuw te vaccineren en te overtuigen van de noodzaak van vaccinatie. Maar wat volgens Suprun uiteindelijk het meeste effect sorteerde was de confrontatie met de ziekte. Sinds 2017 waren er 115.000 mazelengevallen. Het merendeel van de 41 dodelijke slachtoffers waren kinderen. In 2015 raakten verder twee kinderen verlamd door polio. Alleen een harde kern van antivaccinatie-activisten bleef onbewogen bij de persfoto’s van de jonge slachtoffers.
De Nederlandse Stichting Vaccinvrij geeft op haar website een geheel eigen draai aan de bovenstaande grafiek. Ze merken op dat de uitbarstingen plaatsgrepen toen de inentingspercentages hoog waren en dat er geen uitbarsting van betekenis was in de periode dat de percentages rond de 50% lagen. Dit vormt volgens de stichting het bewijs dat vaccinaties de mazelen niet voorkomen, maar juist veroorzaken.
Het is niet echt moeilijk om te begrijpen dat het niet op deze manier werkt. Een uitbarsting vindt plaats wanneer er na jarenlange toename een kritiek percentage van niet-resistente personen wordt bereikt. Het wordt dan mogelijk om enige tijd lang een kettingreactie in stand te houden waarbij iemand die besmet raakt gemiddeld ook meer dan één persoon aansteekt. In de Nederlandse bible belt blijkt bij herhaling dat het na een uitbarsting zo’n twaalf jaar duurt voordat er weer opnieuw een kritiek percentage is bereikt. Echter, het is legitiem om je af te vragen waar de vatbaren voor de uitbarsting van 2006 vandaan kwamen.
Al in maart 2006 verscheen hierover een wetenschappelijke studie. Een grondigere en uitgebreidere studie verscheen in 2008. Het merendeel van de gevallen in 2006 viel in de leeftijdscategorie 15-29 en het bleek dat de vaccins die deze groep had gekregen vaak verminderd werkzaam waren. Zo is het bijvoorbeeld essentieel dat het vaccin vanaf het moment van productie tot aan de toediening steeds gekoeld blijft. Dit is de zogenaamde “cold chain”. Uitgevallen elektrische stroom, het defect raken van apparatuur en het niet voorradig zijn van reserveonderdelen waren een manier van leven in de laatste jaren van de Sovjet-Unie en de eerste jaren van de Oekraïense onafhankelijkheid. Het wordt dan uiteraard moeilijk om de cold chain voor vaccins te handhaven.
De auteurs van het artikel uit 2008 vonden inderdaad dat personen die ‘s zomers ingeënt waren uiteindelijk gemiddeld vatbaarder waren dan personen die ’s winters ingeënt waren. De Sovjet-vaccins waren, ook als de cold chain wél functioneerde, vaak sowieso ondeugdelijk. De uitbarsting van 2006 was trouwens niet de eerste. Eerdere uitbarstingen in Oekraïne met zo’n 10.000 gevallen waren er in 1993, 1996 en 2001. Ook in Belarus, Kazachstan en in de Russische Federatie waren er in die periode uitbarstingen van mazelen.
De wereldgezondheidsorganisatie, de WHO, is een agentschap van de VN. De organisatie heeft Oekraïne ingedeeld bij de 53 lidstaten van de Europese Regio. Aan het begin van de eeuw stelde de WHO zich tot doel om vóór 2010 de mazelen in de Europese Regio te elimineren. Later werd die datum bijgesteld tot 2015. Het lijkt er echter steeds meer op dat eliminatie binnen een overzienbaar aantal jaren geen realistische doelstelling is.
In het geval van Oekraïne zijn het niet alleen de recente oorlogshandelingen die een terugslag teweegbrachten. Het is eerder een opeenstapeling van calamiteiten die al een halve eeuw duurt. De vaccinatieprogramma’s onder het Sovjet-bewind hadden een beperkte effectiviteit. Maar het grote onheil kwam met de langdurige economische en sociale ontwrichting na de instorting van de Sovjet-Unie. Het lijkt erop dat de grote uitbarsting van 2018-2019 sinds enige maanden over z’n piek heen is. Het aantal gevallen van mazelen dat per week wordt gemeld daalt nu. In het bovengenoemde interview komt Ulana Suprun tot een cynische opsomming: “Soms is het nodig om mensen angst aan te jagen zodat ze zich ervan bewust raken dat ze spelen met het leven en met de gezondheid van hun kinderen. En zodat ze zich herinneren hoe lang-vergeten ziekten eruitzien.”
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Het is wel heel erg navrant dat er in een achtergebleven land ondanks vaccinatie toch flinke aantallen kinderen blijvende schade hebben opgelopen en zijn gestorven ten gevolge van ten eerste slechte vaccins en ten tweede het niet functioneren van de koude keten!
En dan ging dit artikel alleen nog maar over mazelen, hoewel polio zijdelings genoemd werd.
Ondanks o.a. dit zeer duidelijke artikeltje – waarvoor veel lof! – blijven velen ongetwijfeld nog steeds hardnekkig geloven in de prietpraat van de antivaccinatieverkondigers. Deze maken meer slachtoffers dan de terroristen waarvoor we steeds zo bang worden gemaakt.
Gewoon vaccineren verplichten, in alle landen. Het mag niet zo zijn dat de zwarte kousen familie met hun orthodoxe opvattingen de rem kunnen gooien op het uitbannen van deze verschrikkelijke maar eenvoudig te bestrijden kinderziektes. Hoeveel kinderen moeten er nog onnodig sterven door deze naiefe geïndoctrineerde sekteleden ? Vaccinatieweigering mag wat mij betreft worden bestraft, of anders en desnoods moeten ze maar tijdelijk uit hun ouderlijke macht worden gezet.
Kijk maar op de kerkhoven in de buurt van deze pepermuntgemeenschappen, dan wordt wel schrijnend duidelijk hoeveel kindertjes hun grote en mysterieuze tovenaar in de steek heeft gelaten.
Tja, ik las op het blog van Orac ook een stukje over een kind, dat haar ouders kennelijk vrolijk napraatte en riep dat god mensen met een perfect immuunsysteem had gemaakt.
Tja, behalve natuurlijk de mensen bij wie dat ‘perfecte’ immuunsysteem toevallig toch niet werkte. Of zouden die door de duivel gemaakt zijn?
Het zijn niet alleen bevindelijke refo’s die tegen vaccinatie zijn. Bovendien beseffen de refo’s vaak dat ze spelen met vuur. En eigenlijk ageren ze niet actief tegen vaccinatie. Maar ze laten zich niet vaccineren. Het zijn vaak new age-achtige lieden die ageren tegen vaccinaties en wellicht zo meer schade aanrichten dan de refo’s.
Maar natuurlijk is een theologie die zich verzet tegen vaccinatie, bekrompen en belachelijk en aldus ook nog eens slechte theologie. Dit mag gewoon hardop worden gezegd tegen de refo’s. Maar ik zou hen toch niet willen zien als de enige motor van de antivaccinatiebeweging.
Inderdaad. De refo’s ontkennen veelal niet dat vaccinaties werken, maar ze vinden vaccineren een gebrek aan vertrouwen aan de wensen van de heer. Daarom verzekeren deze mensen zich veelal ook niet.
Het grote probleem wordt veroorzaakt door de mensen die vinden dat vaccinaties meer kwaad dan goed doen.
Groeperingen zoals refo’s en antroposofen zouden misschien eens moeten worden vervolgd wegens misleidende, opruiende, voor de volksgezondheid gevaarlijke uiterst kwalijke praatjes. Waarom motorclubs, een zekere politicus en een pedofielenvereniging wél vervolgd resp. verboden en antivaccinatiegelovig bedrog niet? Meten met 2 maten?
Nee, godsdienstvrijheid. Als je ergens het woord religie aanhangt, dan mag je ineens veel meer.
Juist, dat bedoel ik. Dat heet meten met twee maten. Ik doorzie feilloos de bedrieglijke gelovige dubbele agenda’s. Bladeren (of bladen?) voor de mond ken ik niet meer.
Overigens ben ik voor verplichte vaccinatie. Het is nogal idioterig en ook gevaarlijk dat ouders mogen beslissen of ze kun kinderen al of niet laten inenten. Kinderen zijn niet het bezit van hun ouders en dienen eventueel beschermd te worden tegen hun ouders.
Vrijheid van meningsuiting, geloof, ongeloof en twijfel is een zeer groot goed. Maar daarnaast dienen burgers, ook aanstaande jonge burgers, beschermd te worden tegen hun medeburgers.
En ik vermoed dat sommige refo-ouders best blij zullen zijn met verplichte vaccinatie.
Onder deze regering gaat verplichte vaccinatie niet gebeuren. “Medisch-ethische kwesties” zijn daar een taboe-onderwerp van gesprek, want anders klapt de boel meteen.
Gauw laten klappen, vind ik. Dan komt er misschien eens een eind aan deze vorm van christelijke terreur.
Ik vrees dat het laten klappen bitter weinig op zal lossen. De kans dat een nieuw kabinet, met of zonder christelijke partijen daadwerkelijk iets zal doen aan het verplicht vaccineren, lijkt mij vrij klein.
Onder de huidige regering heeft men “medisch-ethische kwesties” geparkeerd. Er wordt domweg niet of nauwelijks over gesproken. Taboe. In de bureaula. Geen enkele vooruitgang in dringend noodzakelijk onderzoek om in de toekomst ziektes te voorkomen of te genezen want daarvoor zijn embryo’s nodig, alleen nog maar klompjes cellen. Als het kabinet valt of als er na verkiezingen een andere samenstelling komt, worden deze kwesties mogelijk weer eens voorzichtig vlotgetrokken. Maar vaccinatieplicht, nee, dat verwacht ik ook vooralsnog niet. Christelijke terreur. Van der Staaij-types. Antroposofen met stoffige sprookjes.
Die duur van 12 jaar in ‘onze’ Bible Belt moet je zien tegen de achtergrond van de vaccinatiegraad. Die is ook in de Bible Belt beslist niet nul, ook al omdat er in dat gebied ook nog wel andersdenkenden zijn. Daarom kwamen de eerdere golven na elf jaar: 1976/77, 1988, 1999/2000 . Maar de volgende golf kwam pas in 2013/2014.
Als de vaccinatiegraad lager is komt de golf eerder.
Hmmm, slecht nieuws?
“Verplicht stellen helpt niet om vaccinatiegraad te verhogen”
Ik mis de optie dat ze kinderen niet naar de crèche of school mogen brengen.
https://nos.nl/artikel/2315496-verplicht-stellen-helpt-niet-om-vaccinatiegraad-te-verhogen.html
En dan vind ik dit ergens helemaal vreemd:
Weinig draagvlak voor een griepprik onder zorgpersoneel? Wat doen deze mensen dan eigenlijk in de zorg?
Ik begrijp op zich nog wel dat men zorgpersoneel niet te veel tegen de haren in wil strijken, met als gevolg dat iemand soms in diverse zorginstellingen kan werken, zonder dat ongewenst gedrag daar een belemmering vormt.
Hoe zit het eigenlijk met militairen, die naar het buitenland worden uitgezonden? Moeten die geen verplichte vaccinaties krijgen?
De vaccinatiegraad is prima te verhogen door – om te beginnen! – eens alle kinderopvang en alle scholen te verplichten alleen kinderen aan te nemen die een “waterdichte” (!) verklaring van vaccinatie kunnen tonen. In de zorg kun je personeel best indringende voorlichting geven. Per slot van rekening werken daar toch de mensen met kennis van zaken? Voorlichting in het algemeen moet zwaar worden opgevoerd.
Wat Blokhuis nu doet, is aarzelen, treuzelen, kool en geit sparen. Hup! Actie! En opschieten een beetje!
Inderdaad. Hoewel ik me afvraag of meer voorlichting in de zorg veel gaat helpen. Kennelijk lopen er in de zorg nog te veel mensen rond, die alle mogelijke anti-vaccinatie-sprookjes geloven en of je die bekeert door meer voorlichting betwijfel ik.
Ik zou zeggen, zorg je voor kwetsbare patiënten, dan moet je gevaccineerd zijn, inclusief griepprik.
En kinderopvang moet natuurlijk gewoon een verklaring van vaccinatie tonen en dit moet dus waterdicht zijn, bijvoorbeeld met een vaccinatieboekje en stickers die bij het vaccin zitten. Anders lopen er misschien nog wel artsen rond, die tegen betaling verklaringen willen schrijven, dat iemand gevaccineerd is, of dat iemand om medische redenen niet gevaccineerd kan worden.
Als iemand een huisdier naar de opvang brengt, moeten de vaccinaties ook op orde zijn.
Ik moet zeggen dat ik blij was dat ik dit jaar voor het eerst m’n gratis griepprik kon halen. Misschien minder voor mezelf, maar meer om het risico voor m’n vader te verkleinen.
Dergelijke lichtgelovige types horen in de zorg niet thuis.
Inderdaad hoort dit soort mensen niet in de zorg thuis. Een van de problemen is dan, waar je voldoende gekwalificeerd personeel vandaan haalt. Zie ook de zaak met de insuline-spuitende man, die pas veroordeeld is. Hoe kon de man zo lang z’n gang gaan?
Men heeft personeel nodig, dus als iemand zich aanbiedt, gaan we niet te veel zoeken naar redenen om hem af te wijzen.
In januari 2019 had volgens dit bericht
https://www.nursing.nl/verplicht-ziekenhuispersoneel-de-griepprik-te-halen/
24% van de verpleegkundigen (een kleinere groep dan al het zorgpersoneel)
zich latten vaccineren tegen griep, tegen 13% het jaar ervoor. Ik vind het wel makkelijk om te roepen dat de rest (76%?) niet in de zorg thuishoort, of behoort tot het personeel dat bij gebrek aan beter maar wordt aangenomen.
Als wat extra reclame de vaccinatiegraad kan verdubbelen dan kun je. lijkt me, meer winnen met extra voorlichting, dan verplicht stellen. Maar extra voorlichting, daar moet hard voor worden nagedacht, en voor verplichtstellen heb je alleen maar stemmen van Kamerleden voor nodig die van epidemiologie doorgaans nog minder weten dan verpleegkundigen (en die niet opdraaien voor het gedoe dat volgt op verplichtstellen: controle en sancties enzovoorts.
Maar was er niet, in de VS meen ik, een geval van een ziekenhuis of een staat waar zo’n verplichting werd ingesteld en inderdaad de vaccinatiegraad omhoogschoot? Alleen is het zo dat je in de VS mensen makkelijker kunt ontslaan.
Het academisch ziekenhuis van mijn universiteit heeft de griepvaccinatie verplicht gesteld (zie https://www.ecu.edu/cs-dhs/cipp/faq-program.cfm ). De verplichting is van toepassing op iedereen die er werkt – artsen, schoonmakers, receptionistes, studenten, politie, etc. Die griepvaccinatie is trouwens weinig effectief: op https://www.cdc.gov/flu/vaccines-work/effectiveness-studies.htm staat een instructief grafiekje. De voornaamste reden dat ziekenhuizen in de VS griepvaccinaties verplicht stellen is de angst voor dure rechtszaken. Het kan miljoenen kosten wanneer een patient griep oploopt in je ziekenhuis en dan overlijdt. Als je je personeel verplicht om een inenting te ondergaan (ook als die minder dan 50% effectief is), dan is het duidelijk voor het gerecht dat je als ziekenhuis er alles aan hebt gedaan wat je kon doen.
Ik stel niet dat personeel dat zich niet laat vaccineren wordt aangenomen bij gebrek aan beter. Ik stelde alleen dat er een probleem zou kunnen ontstaan, als je alleen mensen aanneemt die zich willen laten vaccineren. Misschien is er veel te winnen bij voorlichting en je zou ook kunnen vragen waarom men zich niet wil laten vaccineren, zodat je deze redenen eventueel kunt proberen te weerleggen.
Ook als die ‘flu effectiveness’ maar 33% is, is het de moeite waard. Zonder vaccinatie krijg je gemiddeld eens per acht jaar griep (wat het geloof in stand houdt van mensen die zeggen dat ze nooit griep krijgen) Dat wil zeggen: in 24 jaar krijg je zonder vaccinatie 3 maal griep en met vaccinatie 2 maal. Dat is dus per persoon 1x per 24 jaar dat die vermijdt een toch al zieke persoon te besmetten met griep.
In het VK (meen ik) is een proef gedaan. In een aantal verpleeghuizen (waar doorgaans zeer oude en zwakke mensen wonen) werd intensief reclame gemaakt voor vaccinatie, met als gevolg dat daar de vaccinatiegraad flink steeg.
Door vergelijking van verpleeghuizen met en zonder reclame kon je schatten dat per acht gevaccineerde verplegenden er een sterfgeval minder was.
Zie mijn blog over dit onderwerp
https://www.skepsis.nl/blog/2012/09/de-griepprik-veertien-domme-redenen-om-hem-niet-te-halen/
Dat gaat trouwens over vaccineren tegen griep, dat is toch wat anders dan vaccineren tegen mazelen.