Kloptdatwel?

Algemeen

Happinez nummer 1-2012

by 61 Comments

Happinez nummer 1-2012 1
De cover van Happinez 1-2012. Lichter leven wordt gesymboliseerd met veren.

In dit eerste Happinez-nummer van 2012 met als thema ‘lichter leven’ treffen we zoals verwacht weer veel merkwaardig gedachtegoed  aan. We maken kennis met Angaangaq, een inuit-sjamaan uit Groenland die de wereld rondreist om zijn boodschap te verkondigen, Tijn Touber laat ons in zijn column zien hoe je de lessen van Eckhart Tolle in praktijk kunt brengen, we worden onderwezen in de chakra-leer en tot slot een artikel over het ‘mysterie van het trillingsgetal’.

Angaangaq (p. 40)
Happinez nummer 1-2012 2
De boodschap van Angaangaq is te vinden op de website en.icewisdom.com: ‘klimaatverandering is niet zomaar ergens, het zit in je hart’ aldus de sjamaan (en.icewisdom.com).

Een Happinez-redactrice gaat in Groenland op bezoek bij de sjamaan Angaangaq, een kleine aandoenlijke eskimo-man die zoals zoveel zich al dan niet zelfbenoemde sjamanen tegenwoordig de wereld rondreist met een boodschap. De landijskap die Groenland ooit helemaal bedekte, smelt in een verontrustend tempo. Angaangaq wil daar iets aan doen. Hij pleit voor een spirituele klimaatverandering en schreef het boek  ‘Smelt het ijs in je hart’. Ik bewonder zijn commercieel talent, alleen tot concrete verbeteringen leidt het denk ik niet. Integendeel, Angaangaqs nieuwste plan is om spirituele wandeltochten in Groenland te gaan organiseren (waarvoor dus een flink eind gevlogen moet worden!). Angaangaq is ook al een aantal keren in Nederland geweest. Een deelnemer aan zo’n bijeenkomst schreef dit verslag, waaruit blijkt dat de sjamaan er toch wat aparte ideeën op na houdt:

‘Angaangaq is een echte snuffel- en knuffeleskimo! Maar, legt hij later uit, dat opsnuiven van lichaamsgeur heeft een functie, daarmee scant hij als het ware de mate van gezondheid en het energetische niveau van de ander. Wij zijn die vaardigheid jammer genoeg verloren in het Westen’.

Tijn Touber over Eckhart Tolle (p 59)
Happinez nummer 1-2012 3
Happinez geeft ruim baan aan de ideeën van Eckhart Tolle. Die denkt dat mensen problemen krijgen door pijnlichamen die het gevolg zijn van onverwerkte emoties (foto: wikipedia).

Een opmerkelijk stukje kwam ik tegen in de maandelijkse column van Tijn Touber. Hij put inspiratie uit het werk van Eckhart Tolle, de Duitser die wereldberoemd werd als spiritueel leraar door zijn bestseller, ‘De kracht van het nu’. Eckhart Tolle lijkt zelfs doorgedrongen tot de reguliere psychologie. Dat werd me duidelijk toen ik onlangs als proefpersoon mocht meedoen aan een onlinecursus mindfulness in het kader van een afstudeerscriptie van een psychologiestudent (de onderzoeksvraag was zoiets als: ‘wat werkt beter, een onlinecursus die matig gepersonaliseerd is of een die sterk gepersonaliseerd is?’). In die onlinecurses mindfulness werd mij regelmatig, ter ondersteuning, een uitspraak van Eckhart Tolle toegezonden. De man houdt er mijns inziens nogal vreemde ideeën op na, maar Tijn denkt daar anders over. Hij schrijft:

‘Eckhart Tolle heeft mooi uitgelegd waarom de meeste mensen om de zoveel tijd behoefte hebben aan pijn en drama. Hij zegt dat we ‘pijnlichamen’ in ons dragen: opeenhopingen van onverwerkte emoties. Periodiek moeten deze opspelen en pijn ervaren, omdat ze zich daarmee voeden. Dat is de reden dat we om de zoveel tijd een enorm drama creëren: de pijnlichamen hebben honger. Wat we moeten leren is om door middel van ‘gewaarzijn’ (een sleutelbegrip in mindfulness) de pijnlichamen niet langer te voeden.’

Wel een beetje verontrustend eigenlijk dat psychologen zich met Tolle inlaten. Ik bedoel: zijn we eindelijk van Freud en dergelijke af, krijgen we via een zijdeur dit soort ideeën binnengesluisd. Dat je zoiets in de Happinez tegenkomt is dan weer minder vreemd. Wie meer wil lezen over Eckhart Tolles ongefundeerde maar populaire ideeën kan dit artikel op Kloptdatwel lezen.

Chakra’s: ‘laat je energie stromen’ (p 61)
Happinez nummer 1-2012 4
De bekendste theorie uit het Hindoeïsme: de zeven Chakra’s (Wikimedia commons, Immanuel Giel).

Hoewel niemand ze ooit heeft gezien (nou ja, behalve helderzienden dan) wordt er al eeuwenlang over geschreven in allerlei religies en culturen: chakra’s. Happinez praat ons bij over de functies en de werking. Chakra’s (letterlijk: wiel of rad) zijn knooppunten van energie die ‘op’ onze ruggengraat liggen en ons welzijn bepalen. Door de chakra’s te ‘reinigen’ kan de energie goed stromen en kom je helemaal in balans. Zoals zo vaak bij theorieën op basis van helderziende waarnemingen, is er geen eenduidigheid over aantal, plaats en werking. De Happinez baseert zich op de hier bekendste theorie uit het hindoeïsme van zeven chakra’s:

‘Van onder naar boven hebben ze een steeds hogere trilling. Het eerste chakra is heel aards het zevende gaat over het hogere, over spirituele ontwikkeling. De rishi’s (zieners) ontdekten dat chakra’s een essentiële functie hebben: het zijn bronnen van energie. Je kunt ze vergelijken met transformatorhuisjes: prana komt binnen, de chakra’s zetten deze levensenergie om en geven het weer af. Aan het lichaam maar ook aan de buitenwereld. Een chakra kan (te) veel of (te) weinig prana bevatten. Het kan zo wijd openstaan dat al je energie wegstroomt naar de omgeving en je je dus moe voelt. Ook kan het juist afgesloten zijn waardoor mogelijk het gevoel ontstaat dat je maar niet oplaadt. Omdat alles met elkaar in verbinding staat kan een geblokkeerd chakra er voor zorgen dat een ander chakra gaat ‘overwerken’.

Ben je helemaal gezond en in balans dan kan de energie onbelemmerd doorstromen. Ook handig om te weten wanneer je vermoedt dat een van je chakra’s niet helemaal in balans is: er zijn yoga-oefeningen voor die specifiek op de betreffende chakra inwerken!

Even samenvatten: dus door je (imaginaire) chakra’s in balans te brengen kan je een probleem als vermoeidheid oplossen?! Of wordt ons hier nu een rad voor ogen gedraaid?

Het mysterie van het trillingsgetal (p 87)

Het volgende artikel borduurt voort op de trillingstheorie en is zo mogelijk nog verder verwijderd van de werkelijkheid dan het vorige: ‘Het mysterie van het trillingsgetal: ‘Ieder heeft zijn eigen golflengte, dat is je trillingsgetal. Wat doet het met je en wat heeft de wet van de liefde er mee te maken?’ Onderstaande tekst uit het artikel is een sterk staaltje Happinez-redeneerkunde:

‘Marja de Vries die het boek ‘De hele olifant in beeld. Inzicht in het bestaan en de Universele Wetten en de Gulden Snede’ schreef legt uit: ‘Trillingspatronen die een beetje op elkaar lijken hebben de neiging om met elkaar mee te gaan trillen. Net zoals een snaar gaat meetrillen als je een andere snaar van dezelfde toon aanslaat. Dus als je soms het gevoel hebt dat je samen op dezelfde golflengte zit, is dat letterlijk waar.’ Ook hebben volgens Marja de Vries hogere trillingen het vermogen om lagere trillingen op te heffen. Dat verklaart waarom je iemand die angstig verdrietig of boos is kunt kalmeren door diegene alleen maar vast te houden. De ander gaat gewoon met jouw vibraties meetrillen omdat die krachtiger zijn. Hoe hoger je trilt – dat wil zeggen, hoe meer liefde en licht je in jezelf hebt gerealiseerd – hoe minder vatbaar je bent voor de lage vibraties van de wereld om je heen. En ook: hoe hoger je trilt, hoe meer invloed jezelf hebt op die wereld, dus hoe meer je anderen met je mee kunt laten vibreren. Dit heet ook wel de Wet van Liefde: de hele evolutie verloopt daardoor noodzakelijkerwijs in de richting van hogere vibraties, naar steeds meer harmonie.

Happinez nummer 1-2012 5
De website van het Centrum voor Ecotherapie legt uit dat het centrum zich baseert op de ideeën van Irene Lutz. Zij zag in haar ochtendmeditaties ‘zwarte gaten’ in veel Europese landen. Dit blokkeerde volgens Irene de ontwikkeling van het leven naar het hoogste doel van vrijheid, zelfbewustzijn en universele liefde (www.ecotherapie.org).

Het verbaast mij iedere keer weer, hoe gemakkelijk veel mensen zich zulke ver van de werkelijkheid afstaande ideeën laten aanpraten. Even verderop gaat er nog een schepje boven op en komt ‘trillingsdeskundige’ Hans Andeweg, die u wellicht kent uit dit Skepter-artikel, aan het woord. Hij is auteur van dit boek: ‘Scheppend leven – over de grondbeginselen van energetisch beheer’ – en oprichter/directeur van het ‘Centrum voor ECOtherapie’. Dit centrum houdt zich bezig met het vitaliseren en balanceren van bossen, landgoederen en bedrijven. Het bijzondere is dat ‘behandeling’ kan plaats vinden op afstand. Men moet dan denken aan het uitzenden van trillingsfrequenties met behulp van bijvoorbeeld een bioresonantieapparaat of gewoon met gedachtekracht. Want Andeweg gelooft ook in de morfogenetische velden van Sheldrake. Op zijn website stelt hij zich als volgt voor: ‘Ir. Hans Andeweg is bioloog. Onderdelen van zijn studie waren management en marketing, voorlichtingskunde, wijsbegeerte, psychologie en pedagogiek.’ Merkwaardig dat hij deze studieonderdelen met name noemt. Hoewel: dat hij les in marketing heeft gehad is natuurlijk wel relevant. Dat verklaart hoe hij met succes zaken kan verkopen waarvoor zelfs in de verste verte nooit enig bewijs is geleverd!

Bestaat er echt een QWERTY-effect?

by 29 Comments

Een recent onderzoek kwam met een opmerkelijke conclusie: er zou een verband zijn tussen de emotionele waardering van woorden en de positie van de letters van die woorden op het QWERTY-toetsenbord. Kort samengevat: hoe meer letters van een woord aan de rechterkant van het toetsenbord zijn te vinden des te positiever wordt het woord gezien. En niet alleen in het Engels, maar ook in het Spaans en Nederlands! Als het in drie talen optreedt, kan het haast geen toeval meer zijn, toch? Of missen de onderzoekers wat alternatieve verklaringen?

Bestaat er echt een QWERTY-effect? 6De onderzoekers Kyle Jasmin en Daniel Casasanto  publiceerden in Psychonomic Bulletin & Review een artikel getiteld The QWERTY Effect: How typing shapes the meanings of words (vrij toegankelijk). Het resultaat is opvallend en het verwondert me niet dat het op allerlei websites met (populair) wetenschappelijk nieuws werd vermeld (Nederlandse sites: scientias, KIJK).
Wired sprak ook met een van de auteurs, Jasmin, en dat artikel lijkt voor veel andere publicaties weer de belangrijkste bron. Veel van de commentaren bij het Wired-artikel zijn sceptisch: gaat het hier niet om een toevallig resultaat, datafitting of iets dergelijks? Jasmin brengt daar in een commentaar tegen in dat dat bijna uitgesloten is, omdat het in alle drie de onderzochte talen optreedt:

The trend is there, demonstrated in 5 large corpora of words, which included 3 different languages. The balance of right-side and left-side letters in a word was a strong predictor of the word’s emotional valence. For every letter you add that tips the scale to the right, you get, on average, about a 4% boost in positive valence. With respect to ‘proven’ or ‘not proven’, we predicted an effect and replicated it several times — it is statistically very unlikely to be a fluke.

Wat is het verband nu precies?
De onderzoekers gebruikten een standaard Engels woordenlijst die is verrijkt met emotionele waarderingen op een 9-puntsschaal (9 heel positief, 1 heel negatief). Deze ANEW lijst heeft een Spaans (SPANEW) en Nederlands equivalent (DANEW), die gebaseerd zijn op vertalingen van de Engelse lijst en opnieuw gewaardeerd door Spaans- en Nederlandstaligen. Vervolgens definiëren de onderzoekers een score per woord die aangeeft hoe de verhouding is tussen de ‘linkse’ en ‘rechtse’ letters op het QWERTY-toetsenbord. Ze noemen die RSA (right-side advantage) en je berekent die door het totaal aantal rechtse letters  (y, u, i, o, p, h, j, k, l, n, m) te verminderen met het totaal aantal linkse letters  (q, w, e, r, t, a, s, d, f, g, z, x, c, y, b). Voor een woord als ‘aangenaam’ wordt de RSA dan  -1-1+1-1-1+1-1-1+1 = -3.
Nu kun je kijken naar het verband tussen de RSA en de emotionele score, waarvoor ik verder de Engelse term ‘valence’ zal gebruiken zoals dat ook in het artikel gebeurt. Het volgende plaatje (uit het supplement bij het artikel, Appendix C ) laat zien wat het verband is:

 

Bestaat er echt een QWERTY-effect? 7
De grafiek die het QWERTY-effect zou moeten aantonen

De helling van de lijn geeft het verband aan dat Jasmin in zijn quote geeft: gemiddeld geeft een stijging van een punt op de RSA-schaal een verhoging van 4% in valence. Deze grafiek is wel een beetje raar: de bollen geven het gewogen gemiddelde van de valence aan bij elke RSA. Waarom ze nu eerst dat gewogen gemiddelde bepalen en dan een regressie uitvoeren, ontgaat me een beetje. In een eerdere publicatie deden ze dat niet en zagen de plaatjes er wat chaotischer uit, maar in feite bevatten ze dezelfde informatie. Voor velen zal nu het verband er veel minder overtuigend uit zien.

Bestaat er echt een QWERTY-effect? 8
De grafiek uit een eerder artikel, waarin de valence waarden niet per RSA zijn gemiddeld.

De verklaring van Jasmin en Casasanto
De auteurs beweren dat het typen van ‘linkse’ letters lastiger is. Aan de linkerzijde heb je immers meer letters om uit te kiezen, wat meer moeite kost. En woorden die veel ‘linkse’ letters bevatten en aldus lastiger te typen zijn, zouden daarom ook minder positief gewaardeerd worden. In de woorden van Jasmin:

As we filter language, hundreds or thousands of words, through our fingers, we seem to be connecting the meanings of the words with the physical way they’re typed on the keyboard. If it’s easy, it tends to lend a positive meaning. If it’s harder, it can go the other way.

Natuurlijk stellen de onderzoekers dat het effect beperkt is, de betekenis van de woorden is nog altijd de belangrijkste factor die de valence bepaalt. Het klinkt nogal vergezocht, maar Jasmin stelt dat ook bekend is dat de manier waarop woorden worden uitgesproken een dergelijk invloed heeft op de betekenis van die woorden.

Is het niet gewoon toeval?
Het verband is sowieso niet al te sterk (de lijn in de grafiek loopt niet zo steil) en het zou aan de toevallige selectie van woorden in ANEW kunnen liggen (het gaat om 1043 woorden). Mark Liberman onderzocht het ook in een blog op language log. Hij deed de analyse zelf voor de ANEW en DANEW lijsten apart en dat leverde vergelijkbare grafieken op,  maar het effect is dan niet significant. Dat wordt het blijkbaar pas als je de drie lijsten bij elkaar gooit op één hoop. Liberman gooide ook drie keer de koppeling tussen RSA en valence willekeurig door elkaar (met de ANEW lijst) om te kijken of het toevallig kan optreden. Hij vond één keer ongeveer hetzelfde positieve verband, één keer eerder een negatief effect en één keer geen relatie. Het zou op die gronden alleen al toeval kunnen zijn.

[update 19-3-2012] Er is intussen een discussie tussen Liberman en de auteurs gaande over onder andere de significantie. Casasanto en Jasmin hebben een officiële reactie op de kritiek op Language Log geschreven, die ook een aantal zaken in het artikel verduidelijkt: The Robustness of the QWERTY Effect.

Wat zou je verder kunnen analyseren?
Er zijn nog wel andere zaken die je zou moeten onderzoeken in mijn ogen. Als je naar de grafiek kijkt, lijkt het dat de helling van de grafiek voor een belangrijk deel bepaald wordt door de uitschieters. Beperk je de RSA-scores even tot het interval [-6,4] dan lijkt het me dat er nauwelijks een helling over zou blijven, dus geen positief verband. Het kan goed zijn dat een handjevol woorden relatief veel invloed heeft. Dit zijn dan woorden die redelijk lang zijn, anders kan er geen groot overschot aan linkse of rechtse letters zijn. Die langere woorden veranderen vaak in vertaling van Engels naar Nederlands of Spaans ook lang niet zo veel als kortere woorden, bijvoorbeeld “aggressive – agressief – agresivo” met RSA scores resp. -8,-7 en -4. De woordenlijsten zijn in mijn ogen dan ook niet zomaar als onafhankelijk te beschouwen.

De onderzoekers laten de koppeling tussen de vertaalde woorden helemaal los en hiermee gooien ze informatie weg (zonde!). Je zou die koppeling ook goed kunnen gebruiken om de hypothese te falsifiëren. Je verwacht namelijk dat de woorden in vertaling wel ongeveer vergelijkbaar blijven in valence, maar de RSA kan nogal verschillen. Als de hypothese klopt dat de RSA verband houdt met valence, zou je dat eigenlijk moeten terugzien bij die vertalingen. Als de vertaling een lagere RSA heeft, zou je ook verwachten dat het een lagere valence heeft. Dat zie je natuurlijk niet door naar enkele voorbeelden te kijken, maar het zou een zichtbaar verband moeten zijn als je dat voor alle woorden uit de ANEW lijst doet.
Een voorbeeldje dat aan de verwachting voldoet is “vomit”, dat heeft een RSA van +1 en een valence van 2,06. De Nederlandse vertaling “braaksel” heeft RSA -4 en valence 1,86. Maar “achievement”, met RSA -3 en valence 7,89, wordt “prestatie”, met RSA -5 en valence 8,17 en gaat dus net de andere kant op.

Het is een fluitje van cent om dit te doen voor alle woorden in de ANEW, DANEW en SPANEW lijsten. Maar toen ik de onderzoekers dit per e-mail voorstelde, kreeg ik een erg lauwe reactie. Ook op mijn vraag naar hun mening over de analyses van het language log reageerde Daniel Casasanto onverwacht. De analyses van Liberman zouden ‘nonsensical’ zijn, zonder overigens aan te geven waarom. Op dat moment wist ik niet eens dat Liberman een vooraanstaand hoogleraar is, maar was gewoon erg overtuigd van zijn argumenten in zijn blog en de commentaren erop.
Ik zou de analyse naar de invloed van de mogelijke afhankelijkheid tussen de lijsten graag zelf even doen, maar ik vond ze alleen gealfabetiseerd en de koppeling tussen origineel en vertaling zou je zelf moeten reconstrueren. Het is wel te doen, maar het kost behoorlijk wat tijd. Ik verwacht eerlijk gezegd ook niet dat het verband er uit zal komen, dus die klus ga ik vooralsnog niet op me nemen.

[update 19-3-2012] Uit de nadere toelichting van Casanato en Jasmin maak ik op dat ze de mogelijke afhankelijkheid tussen de verschillende vertalingen hebben proberen te ondervangen door in de regressie de valence van de vertalingen als ‘herhaalde waarnemingen’ in te voeren. Ik vraag me af of dit juist is, want dan ga er a-priori van uit dat de werkelijke valence in elke taal hetzelfde zou moeten zijn en dat is duidelijk niet het geval. Je zou het bij een correcte vertaling wel verwachten, maar zo simpel is het niet: als je een woord als ‘execution’ in het Nederlands vertaald als ‘uitvoering’ mis je de negatieve connotatie van ‘terechtstelling’.

Bestaat er echt een QWERTY-effect? 9
Gedeelte van de lijst met 63 ‘moderne’ woorden.

Het nevenbewijs van de onderzoekers
Naast het hoofdexperiment keken de onderzoekers naar twee andere lijstjes (dat maakt samen met de drie eerder genoemde lijsten het totaal van vijf uit de quote van Jasmin). Ten eerste analyseerden ze een woordenlijst met woorden die na de ontwikkeling van het QWERTY-toetsenbord zijn ontstaan (dus na 1873). Het idee daarachter is dat je dan zou kunnen zien of met de vastlegging van de toetsenindeling ook de ontwikkeling van nieuwe woorden beïnvloed zou worden. En weer bleek hetzelfde verband.
Nu is het gebruikte lijstje van 63 woorden niet op een heel erg duidelijke manier samengesteld (zie het supplement voor de hele lijst) en overtuigt mij daarom niet echt. Veel woorden zijn populair internetjargon, niet echt ‘common knowledge’ en veel zijn ook min of meer dubbel.

Ten slotte werd er onderzocht hoe het met de valence van fantasiewoorden zit. Met een algoritme werd een lijstje woorden samengesteld en via Mechanical Turk op Internet aan proefpersonen voorgelegd. Weer eenzelfde verband. Ook dit experiment stelt in mijn ogen niet veel voor. Door de vorm van de gebruikte woorden is de lijst niet echt vergelijkbaar met een lijst ‘echte’ woorden (de variatie in woordlengte is bijvoorbeeld heel beperkt). En het zijn dan wel niet bestaande Engelse woorden, sommige komen bijvoorbeeld weer wel in het Nederlands voor. Belangrijker is echter de vraag of het gevoel bij een niet-bestaand woord wel vergeleken kan worden met het gevoel van een woord waarvan de betekenis bekend verondersteld mag worden.

Kortom: als er al sprake is van een QWERTY-effect, dan overtuigt deze studie mij daar niet van. Misschien dat de onderzoekers in een vervolg meteen ook even de invloed van de kleur van de tekst mee kunnen nemen, of het lettertype?

6e Skeptische wereldcongres: 18-20 mei in Berlijn

by 8 Comments

Van vrijdag 18 mei tot en met zondag 20 mei vindt in Berlijn het zesde skeptische wereldcongres plaats. Ook op de woensdag en donderdag eraan voorafgaand zijn activiteiten gepland. Het thema: wetenschap in onzekere tijden.

6e Skeptische wereldcongres: 18-20 mei in Berlijn 10
De Engelse wetenschapsjournalist Simon Singh leidt een sessie op zondag over pseudowetenschap (foto: wikipedia).

Belangrijke onderwerpen op het  congres:

  • Creationisme in het Christendom en de Islam (de eerste twee sessies op vrijdag). Deze sessies worden geleid door Martin Mahner (een Duitse wetenschapsfilosoof en als directeur van het Zentrums für Wissenschaft und kritisches Denken een toonaangevende Duitse skepticus) en Eugenie Scott (directeur van het Amerikaanse National Center for Science Education).
  • Pseudowetenschap in het onderwijs (de afsluitende sessie op vrijdag). Gabor Hrasko, de voorzitter van de Hongaarse sceptici, leidt deze sessie. Hrasko heeft een eigen website over wetenschap en scepticisme met de naam X-Mines (vertaald in het Engels).
  • Alternatieve geneeskunde komt aan de orde in de eerste twee zaterdagsessies die onder leiding staan van de publiciste Julia Offe en de bekende Vlaamse skepticus en voorzitter van de Belgische zusterorganisatie van Skepsis (SKEPP): Wim Betz.
  • De psychologie van irrationaliteit en pseudowetenschappen komt in het tweede helft van de zaterdag aan de orde. Deze sessies worden geleid door Amardeo Sarma die veel schrijft op het ECSO (European Skeptics Blog) en de Amerikaanse skepticus en amateur-goochelaar James Alcock die o.a. heeft geschreven over het ‘electronic voice phenomenon’ en ‘stemmen van de doden’.
  • 6e Skeptische wereldcongres: 18-20 mei in Berlijn 11
    James Randi verzorgt samen met Massimo Polidoro de key note address (foto: wikipedia).

    Het boegbeeld van de skeptische beweging, James Randi, en de Italiaanse skepticus Massimo Polidoro verzorgen op zondagochtend de key-note address over wetenschap in onzekere tijden. De rest van de dag staat  in het teken van Pseudowetenschap, onder leiding van de Amerikaanse skepticus Barry Karr (auteur van ‘Science and Religion’) en de ook in Nederland wegens zijn gevecht met de Engelse organisatie van Chiropractors bekende wetenschapsjournalist Simon Singh.

Iedere sessie heeft naast de voorzitter tenminste twee sprekers en er zijn ook sociale en feestelijke activiteiten, zoals prijsuitreikingen, excursies en diners. Op woensdag is er gezamenlijk bezoek aan musea en op donderdag is er de gratis ‘publieksdag’ die in het Duits wordt gehouden.

Deelname aan het congres kost € 270 voor het hele programma (of € 110 per dag), exclusief excursies en diners. De website van het congres vind je hier en  aanmelden kan hier. Laat het ons svp weten als je er naar toe gaat. Dat kan met een mailtje.

 

Schepping of evolutie?

by 78 Comments

Dutch Creation Science organiseert op 2 en 3 maart het congres ‘Exploring the World’  (www.dcsconferences.com). Op de tweedaagse conferentie in lyceum Het Baken in Almere stellen sprekers als prof. dr. M.J. Paul, drs. G.A. van den Brink, prof. dr. M.J. de Vries, dr. P. Borger en dr. H. Degens de weten­schappelijke aspecten van de discussie ‘schepping of evolutie’  aan de orde. Er is een programma samengesteld met aandacht voor onder meer de vakgebieden theologie, filosofie, biologie, geologie, natuurkunde en geschiedenis. Het congres is bestemd voor iedereen met interesse in ‘de oorsprongsvraag’.

Het congres lijkt mij een nodeloze herhaling van zetten. Vooral waar het de discussie ‘ schepping of evolutie’  betreft. In 1977 was er namelijk al een groot debat ‘Schepping of Evolutie’ als afsluiting de EO-serie ‘Adam of Aap?’ van drs. J. van Delden. Ruim duizend bezoekers kwamen er vanuit het hele land voor samengestroomd in het Jaarbeurscongrescentrum in Utrecht. Nagenoeg alle kranten hebben er over bericht en een samenvatting van het congres werd ook op televisie uitgezonden.

Ik heb destijds de eer gehad om als evolutionistisch sterrenkundige de degens te mogen kruisen met de creationistiche astrofysicus prof. dr. Harold S. Slusher van de Amerikaanse Christian Heritage College. Mijn geologische collega dr. Cees Laban nam het op tegen prof. dr. Duane T. Chittick van het George Fox College. Biochemicus dr. Mels Sluyser ging in debat met prof.dr. Duane T. Gish van het Institute for Creation Research in San Diego (http://www.kennislink.nl/publicaties/scheppingstheorie-verdonkeremaant-4-5-miljard-jaar).
Ik dacht dat we toen duidelijk worst hadden gemaakt van het creationisme. Aan het eind van mijn debat met Slusher was het met EO-aanhangers gevulde Jaarbeurscongrescentrum is zodanige verwarring, dat iemand uit de zaal piepte: “Maar kan God de wereld dan niet tienduizend jaar geleden hebben geschapen en doen lijken alsof het heelal 13 miljard jaar oud is?” Ik heb toen letterlijk gezegd: “Als u uw geloof zó aanhangt, heeft u te maken met een opzettelijk misleidende en daardoor buitengwoon onbetrouwbare god. I rest my case.”
Evolutionistisch collega Sluyser eindigde zijn betoog: “Iemand die in dit tijdperk van moderne genetica niet gelooft in evolutie, is als een inwoner van Cape Canaveral die gelooft dat de aarde plat is en de maan gemaakt van groene kaas.”
Kortom: het is met het creationisme net als met de astrologie. Je kunt het overtuigend proberen uit te roeien (C.E. Koppeschaar: ‘The Mars effect unriddled’, Science or Pseudo? The Mars effect and other claims.  Proceedings of the Third EuroSkeptics Congress, October 4-5, 1991, Amsterdam, pp. 162-184), maar nog steeds vind je in de damesbladen én gerenommeerde kranten gewauwel in de vorm van (eindejaars)horoscopen. Zelfs de Nederlandse politie laat zich maar al te vaak in met helderzienden, in plaats van hun technische recherche eens op peil te brengen.
Friedrich Schiller zei het al: “Mit der Dummheit kämpfen Götter selbst vergebens.” (Talbot in ‘Die Jungfrau von Orleans’, III, 6).
Hier wat van hun opinies over diverse zaken. Lees en huiver:
Prof. dr. Mart-Jan Paul:
Drs. Tom Zoutewelle is van Stichting Creaton en was ook al tijdens het Darwinjaar 2009 actief tegen het evolutionisme: http://www.scheppingofevolutie.nl/PersberichtDarwinCongresDV21febr.pdf. Hij gelooft ook in de zes scheppingsdagen: http://www.eo.nl/ronduit/homepage/page/Evolutie__Intelligent_Design_en_Genesis_1/articles/article.esp?article=6316616
Drs. G.A. van den Brink:
Prof. dr. Marc J. de Vries:
Dr. P. Borger:
Het dreigt dus een eenzijdig congres te worden. Maar vooral de laatste spreker schijnt een rariteit te zijn: 
Dus voor wie een ‘ interessante’ middag wil beleven, is het misschien toch de moeite waard.

Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel?

by 13 Comments

Afgelopen week waarschuwde de politie Twente in het regionale dagblad Tubantia voor ‘Bargoense tekens’: geheime merktekens die inbrekers naast de voordeur zouden zetten. De politie vertelde Kloptdatwel dat na een inbraak merktekens op een woning waren gevonden. Informatie over de geheime dieventekens zegt de politie op het internet te hebben gevonden. Hadden de politie en de krant Tubantia niet beter wat meer onderzoek kunnen doen? Een artikel in het blad Onze Taal concludeert dat de merktekens ‘een politionele dwaling’ zijn. Op het internet zijn ook makkelijk andere bronnen te vinden waaruit blijkt dat de merktekens niet meer dan een stadslegende zijn. 

Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel? 12
De krant Tubantia en de politie plaatste deze foto bij de waarschuwing tegen Bargoense tekens. De foto is echter afkomstig van ‘verhalenbank.nl’, een wetenschappelijke collectie van stadslegendes (bron: tubantia).

Afgelopen vrijdag en zaterdag plaatste de regiokrant Tubantia twee grote artikelen over  geheime tekens die inbrekers naast de deur van woningen zouden plaatsen. De originele artikelen zijn niet op internet beschikbaar en kunnen hier dus niet worden weergegeven. Wel plaatste Tubantia deze korte artikelen op het internet: link 1 en link 2. Het eerste Tubantia-artikel van donderdag 24 februari houdt nog de nodige slagen om de arm en laat mensen aan het woord die er niets van geloven (‘krijtstrepen zijn zó 1820’). Maar het artikel van 25 februari klinkt al behoorlijk omineus:

‘Een zigzaglijntje dat met krijt is aangebracht op de voorgevel of bij de voordeur van een woning. Een ruitsymbool kan ook, een driehoek of een heel eenvoudig kruisje. De meeste mensen zal het nauwelijks wat zeggen, maar voor criminelen hebben deze tekens geen enkel geheim: deze zogeheten Bargoense tekens geven aan of er in een woning iets te halen valt’.

Aanleiding voor de artikelen: een waarschuwing van de politie Twente dat na een woninginbraak Bargoense tekens waren aangetroffen. De politie waarschuwde ook op internet en zei te vermoeden dat inbrekers via de tekens met elkaar communiceren: ‘we vermoeden dat het zo werkt, maar zekerheid daarover bestaat niet’ zei de politie in de krant. Verderop in het artikel wordt minder reserve in acht genomen: ‘Bargoense tekens worden over het algemeen gebruikt door criminelen uit Oost-Europa of met een zigeuner-achtergrond’. De politie adviseert mensen die een merkteken vinden om dit te fotograferen, snel te verwijderen en de politie te waarschuwen. Dit heeft inmiddels in drie dagen meer dan 100 meldingen opgeleverd.

Onze Taal: bargoense tekens zijn een broodje aap verhaal
Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel? 13
Illustratie uit het artikel van Peter Burger in Onze Taal: de vermeende inbrekerstekens zijn terug te voeren op een 19e-eeuws handboek voor rechercheurs. De tekens zijn in de afgelopen 50 jaar nergens aangetroffen, aldus Burger. Het artikel van Burger bevat nog veel meer tekens.

In het blad ‘Onze Taal’ verscheen in 2005 een artikel over Bargoense tekens. De auteur, Peter Burger, docent journalistiek aan de Universiteit van Leiden, noemt de politie-waarschuwingen ‘een politionele dwaling’. Burger vertelt in een smakelijk geschreven artikel hoe in 2005 diverse politiekorpsen waarschuwen tegen de ‘bargoense tekens’. De Volkskrant wijdde er een artikel aan dat steeds weer werd aangehaald als bron voor nieuwe waarschuwingen (‘Dieven kerven tekens op huizen slachtoffers’). Dit inspireerde Burger tot onderzoek. Aldus Burger:

‘Dat die tekens in Nederland ooit door inbrekers zijn gebruikt, is hoogst onwaarschijnlijk. In het buitenland zijn sporadisch aanhoudingen verricht in verband met dieventekens, maar harde bewijzen zijn daar evenmin gevonden. In een artikel uit concludeert de Franse hoogleraar sociologie Jean-Bruno Renard, gespecialiseerd in geruchten, dat de tekens in de jaren twintig en dertig misschien nog werden gebruikt door zwervers (‘Hier zijn ze goedgeefs’; ‘Hier krijg je iets als je ervoor werkt’). Voor recent gebruik door dieven vond ook Renard geen aanwijzingen’. … 

Ook eigen bronnenonderzoek van Burger leidt tot de conclusie dat de tekens een ‘stadslegende’ (urban myth) zijn. Burger vertelt dat de verhalen over de geheime merktekens voor het eerst opduiken in de 16e eeuw: ‘Er heerste in die tijd een hysterische angst voor bendes gespuis die in opdracht van vijandelijke hoge heren huizen en steden in brand staken’. Een criminologisch handboek uit de 19e eeuw brengt de tekens in kaart. Sindsdien berust onze kennis over de Bargoense tekens vooral op overschrijfwerk dat terug te voeren is op deze éne bron, het ‘Handbuch der Kriminalistik’ van Hans Gross. Burger contsateert:

‘De conclusie is onontkoombaar: ze zijn in Europa geïntroduceerd door Gross en bestaan alleen op papier. De dieventekens zijn geen inbrekersfolklore, maar politiefolklore’.

Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel? 14
Op het internet zijn met groot gemak schema’s met bargoense symbolen te vinden (bron: The Guardian).

Nu is het artikel van Peter Burger speciaal voor dit artikel in Kloptdatwel via een link toegankelijk gemaakt (waarvoor hartelijk dank). Maar ook zonder deze speciale bron zijn op het internet met groot gemak bronnen te vinden waaruit duidelijk wordt dat de vermeende dieventekens een stadslegende zijn. Zo schaart de wetenschappelijke website ‘verhalenbank’ de berichten over ‘Bargoense tekens’ onder de stadslegendes. De Engelse omroep BBC noemt in een artikel de ‘chalk symbols’ een ‘urban myth’. En in dit artikel in de Engelse kwaliteitskrant ‘The Guardian’ legt een bekende Engelse inbreker uit dat hij nooit heeft gehoord van de krijttekens op woningen:

“Never heard of it,” says Britain’s best-known burglar, Peter Scott, the author of Gentleman Thief, which recalls his days spent breaking into the homes of the rich and famous. “I find it hard to believe that burglars would bother, but then I find everything hard to believe these days.” 

De reactie van de politie Twente
Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel? 15
Met dit bericht waarschuwde de Twentse politie op 23 februari 2012 voor Bargoense tekens (bron: politie.nl). De foto is afkomstig van de ‘verhalenbank’, zie de link aan het einde van dit artikel.

De perswoordvoerder van de politie Twente reageerde op vragen van Kloptdatwel als volgt:

‘Hebben deze tekens iets met woninginbraken te maken? Wij kunnen hier geen bevestigend dan wel ontkennend antwoord op geven. Feit is wel dat er inderdaad in enkele woningen is ingebroken waar tekens op de woningen zijn aangetroffen. … Om andere mensen te attenderen op de aanwezigheid van soortgelijke tekens hebben we de media gezocht en hier een artikel over laten plaatsen om mensen tevens te waarschuwen voor mogelijke inbraken’. 

Waar haalt de politie Twente de informatie over deze Bargoense tekens vandaan? De perswoordvoerder:

‘Op internet zijn diverse websites te vinden die spreken over Bargoense tekens. Deze zijn door ons geraadpleegd. Ik ben niet op de hoogte van een wetenschappelijk onderzoek n.a.v. deze tekens’. 

Conclusie?

Uit het artikel in het blad Onze Taal en uit diverse bronnen op internet trekken wij de conclusie dat de Bargoense tekens vermoedelijk een stadslegende zijn. En natuurlijk – wie op internet zoekt, vindt natuurlijk de onzin het snelst en gemakkelijkst. En het is natuurlijk merkwaardig om te  waarschuwen voor Bargoense tekens en tegelijk te zeggen ‘ik weet echt niet of er wel wat van klopt’. Ik denk dat het verstandiger zou zijn geweest als de politie en de krant Tubantia iets verder hadden gezocht dan de eerste hits van een internetsearch. De berichten dragen misschien onnodig bij aan onrust in de samenleving en de verwijzingen naar Oost-Europeanen en zigeuners ruiken niet bepaald fris. Zonder onderzoek is er niets te zeggen over de herkomst van de krijttekens die in Hengelo zijn gevonden. Zijn de kruisjes misschien gezet door kinderen? Serieus onderzoek uit het blad Onze Taal laat in ieder geval zien het erg onwaarschijnlijk is dat de merktekens afkomstig zijn van boeven. Dat de politie bij haar bericht een foto plaatst die afkomstig is uit de ‘verhalenbank’ (een wetenschappelijke collectie van stadslegendes) zegt misschien al wel genoeg.