(Bij)Geloof

In The New Yorker Magazine van afgelopen week staat een lang artikel over de Scientology kerk. De kerk heeft bekende leden zoals Tom Cruise en John Travolta en claimt grote (maar niet wetenschappelijk bewezen) successen op het gebied van de verslavingszorg en lesmethoden. Maar Scientology is ook betrokken bij geruchtmakende rechtszaken. In België is Scientology bijvoorbeeld vervolgd als criminele organisatie. Ook staat de kerk snel met advocaten op de stoep bij critici. In Nederland procedeerde Scientology bijvoorbeeld tegen publiciste Karin Spaink, die geheime teksten van Scientology op haar website zette. Spaink won.

Een korte samenvatting van het artikel in The New Yorker.

Kern van het artikel is een interview met Hollywood-regisseur Paul Haggis die zich in 2009 liet uitschrijven bij Scientology. Haggis deed dit omdat hij het er niet mee eens was dat de kerk het homohuwelijk in Californië afwees. Omdat zijn dochter lesbisch is, raakte hem dit persoonlijk. Na zijn opzegging begon Haggis aan een onderzoek naar de Scientology kerk waar hij zo lang bij hoorde. Hij schrok. Haggis was vooral geschokt door een serie artikelen in een krant in Florida en artikelen in de St. Petersburg Times.  In de artikelen wordt uit de doeken gedaan dat de hoogste baas van Scientology, David Miscavige, geweld gebruikt tegen leden van de kerk. Ook leggen de artikelen uit hoe kinderen toetreden tot een speciale orde van de kerk, de Sea Org, waar ze voor belachelijk weinig geld handenarbeid verrichten. De kinderen tekenen contracten waarin ze beloven dat ze voor 1 miljard jaar toetreden. Wie weg wil, moet tot honderdduizenden dollars aan vergoedingen voor trainingen en coaching terugbetalen. Op de website exscientologykids.com leggen de kinderen uit wat hun overkwam. Scientology ontkent alle beschuldigingen – de kerkleider heeft geen geweld gebruikt, de contracten worden niet via de rechter nageleefd maar moeten worden opgevat als een spiritueel contract. Maar in de praktijk betalen verlaters vaak grote bedragen aan de kerk, aldus het artikel in The New Yorker. Ook zegt het blad dat de FBI op dit moment strafrechtelijk onderzoek tegen Scientology heeft lopen. Ook dit wordt overigens door de kerk ontkend.  Het leidde wel tot veel publiciteit in de VS, zie onder andere het item van de Today Show aan het einde van dit artikel. In Nederland wijdde NRC er een uitvoerig artikel aan.

Scientology werd in de jaren 1950 opgericht door sciencefictionschrijver L. Ron Hubbard. Volgens de geschriften van Hubbard biedt Scientology een 100% trefzekere ‘technologie voor spirituele groei, mits op de juiste manier toegepast op een persoon die zijn leven echt wil verbeteren’. Hubbards geloofsleer ‘Dianetics’ is in 1950 een ‘instant bestseller’. Met de hulp van de leiding van een bekende toneelschool in Hollywood kan de kerk een aantal celebrities aan zich binden. Scientology wordt gepresenteerd als een methode om succes te behalen. Dit legt mede de basis voor het succes van Scientology. Ook op de voorpagina van de website van Scientology in Nederland leggen bekende sporters uit dat zij veel baat hebben bij de kerk. Bij Scientology zijn geld en succes niet vies. Volgens David Touretzky, een hoogleraar aan de Carnegie Mellon Universiteit, kost de volledige opleiding van de kerk enkele honderdduizenden dollars. Scientology ontkent overigens dat de bedragen zo uit de klauwen kunnen lopen.

Een kerklid van Scientology doorloopt een aantal niveaus. In de hogere niveaus zijn de kerkleden vrij van neurosen en zijn ze immuun geworden voor verkoudheden. Haggis, die vrijwel tot op het hoogste niveau is gekomen, vertelt dat hij hiervan nooit iets heeft gemerkt. Hij legt uit hoe de trainingen in zijn werk gingen. Alles begon met een onderzoek met behulp van een E-meter. Die werkt als een soort leugendetector. De ondervraagde heeft een elektrode in iedere hand en beantwoordt vragen. Als de meter uitslaat, dan wordt de ondervraagde aangemoedigd terug te denken aan een eerder moment waarop hetzelfde werd beleefd, dit worden de ‘earlier similars’ genoemd. Desnoods tot in vorige levens.  Scientology is daarmee schatplichtig aan de theorieën van Sigmund Freud. Dit ondanks het feit dat Scientology psychologie en psychiatrie verwerpt als zeer gevaarlijk.

Met behulp van technieken die later het fundament zouden vormen voor Scientology geneest Hubbard zichzelf van blindheid als hij aan het einde van WOII in een militair ziekenhuis verblijft. The New Yorker doet onderzoek naar het dossier van Hubbard en komt tot de conclusie dat Hubbard er lag voor een heel andere kwaal, een zweer aan de twaalfvingerige darm. Eenzelfde controverse was er rond de militaire carrière van Hubbard. Hierover berichtte de Skepter in een artikel van Jan Willem Nienhuys.

Inmiddels is er geen controverse meer rond het geheime lesmateriaal van Scientology dat in 1985 aan het licht kwam in een rechtszaak die door enkele oud-kerkleden tegen Scientology was aangespannen. Ondanks de inzet van een legertje advocaten kon Scientology niet verhinderen dat de Los Angeles Times de geheime stukken kon publiceren:

“A major cause of mankind’s problems began 75 million years ago,” the Times wrote, when the planet Earth, then called Teegeeack, was part of a confederation of ninety planets under the leadership of a despotic ruler named Xenu. “Then, as now, the materials state, the chief problem was overpopulation.” Xenu decided “to take radical measures.” The documents explained that surplus beings were transported to volcanoes on Earth. “The documents state that H-bombs far more powerful than any in existence today were dropped on these volcanoes, destroying the people but freeing their spirits—called thetans—which attached themselves to one another in clusters.” Those spirits were “trapped in a compound of frozen alcohol and glycol,” then “implanted” with “the seed of aberrant behavior.” The Times account concluded, “When people die, these clusters attach to other humans and keep perpetuating themselves.”

Inmiddels heeft Scientology bepaalde teksten die homosexualiteit veroordelen verwijderd uit de werken van Hubbard. Hoe kan dat, vroeg The New Yorker, de geschriften van Hubbard moeten toch precies zoals ze zijn geschreven worden opgevat en toegepast? Het antwoord van de kerk is dat blijkbaar iemand stiekem teksten heeft toegevoegd aan de werken van Hubbard. En deze niet-Hubbard teksten moeten natuurlijk verdwijnen. Zo kun je zien dat zelfs de onsterfelijke werken van Hubbard aan interpretatie onderhevig kunnen zijn.

De controverses rond Scientology blijven. Enkele jaren geleden keerde wikileaks zich tegen de kerk. En onlangs nam een groep hackers (‘anonymous’) de kerk op de korrel. Allemaal heel begrijpelijk, aldus kerkleider Miscavige, een nieuwe geloofsleer roept immers altijd verzet op.

Sinds hij bij Scientology weg is, is Haggis in therapie. Dat mocht niet toen hij lid van de kerk was. Dat vindt hij nu jammer. Door psychotherapie wordt hij een beter mens, vindt hij zelf. In zijn tijd bij Scientology voelde hij zich weliswaar prima, maar hij bleef al die jaren ‘een selfish bastard’.

The Today Show wijdde een item aan het artikel in The New Yorker:

Visit msnbc.com for breaking news, world news, and news about the economy