Kloptdatwel?

We beginnen met een raadseltje. Wat zijn de overeenkomsten van het consumentenprogramma Radar, bekroond militair Marco Kroon en sultan Hassanal Bolkiah van Brunei? Radar heeft een uitstekende reputatie op het gebied van kwakzalverijbestrijding en ontving daarvoor in 2005 als eerste organisatie de toen pas ingestelde Gebroeders Bruinsma Erepenning van de Vereniging tegen de Kwakzalverij.  Kroon is een beroepsmilitair en kwam herhaaldelijk in het nieuws vanwege zijn heldhaftige optreden tijdens zijn uitzending als commando in Afghanistan. De militair ontving in 2009 de Militaire Willems-Orde, een zeer hoge onderscheiding, voor zijn daar getoonde moed. De genoemde sultan van Brunei was in 2013 op staatsbezoek in ons land en hij ontving bij die gelegenheid de hoogste onderscheiding die ons land kent, hij werd benoemd tot Ridder-Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Intussen heeft de tijd niet stil gestaan en is de sultan in opspraak gekomen wegens de invoering van de sharia in zijn landje. Sinds deze maand lopen Bruneise homo’s en lesbiennes die seks hebben het risico gestenigd te worden. Op homoseksualiteit stond eerder al een celstraf van tien jaar. Op grond van de nieuwe, op islamitische leest gestoelde wetten die sultan Hassanal Bolkiah invoerde, kunnen dieven ook worden gestraft met het afhakken van handen. Bolkiah (72), sinds 1967 aan de macht, toonde zich niet onder de indruk van de felle kritiek van mensenrechtenorganisaties. In de Tweede Kamer worden vragen gesteld over het afnemen van zijn onderscheiding.

Ook Kroon’s reputatie is aan ernstige slijtage onderhevig. De militair werd tijdens carnaval in Den Bosch aangehouden nadat hij onder meer een agent een kopstoot had gegeven. Hij werd betrapt op wildplassen in zijn woonplaats Den Bosch en gaf de politieagent die hem bekeurde niet alleen een kopstoot, ook toonde hij hem zijn geslachtsdeel en stak zijn middelvinger op. Defensie heeft besloten de militair te schorsen. Bij de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht waar Kroon werkzaam was is hij hangende het onderzoek niet meer welkom. Kroon kwam sinds hij zijn hoge onderscheiding ontving vaker in aanraking met justitie, zo werd hij betrapt op cocaïne bezit en illegaal wapenbezit.

Radar ging het afgelopen half jaar tweemaal in de fout bij het inroepen van experts over controversiële items als de gevaren van siliconenprotheses en het in twijfel getrokken nut van bloeddrukverlagende medicijnen. Inzake de al of niet reële gevaren van siliconenprothesen werden door Radar herhaaldelijk twee elkaar aanvullende alarmisten uitgenodigd: mevrouw van Amersfoort, voorzitster van het Meldpunt Klachten Siliconen en de hoogleraar immunologie J.W. Cohen Tervaert. Deze laatste is ongeveer de enige medicus die al acht bewezen dan siliconen kunnen leiden tot auto-immuun ziekten. Zijn voorbarige conclusies daarover werden in het NTvG ernstig in twijfel getrokken. (NED TIJDSCHR GENEESKD. 2019;163:D3694).

Nog veel kwalijker was het dat Radar in haar uitzending van 8 april Ivan Wolffers uitnodigde om de staf te breken over het nut van bloeddrukverlagers. De diagnose ‘hoge bloeddruk’ zou steeds vaker ten onrechte worden gesteld en er moesten wel door 850 mensen bloeddrukverlagers worden geslikt om één hartinfarct te voorkomen. Ik bekeek die uitzending met stijgende verbazing, want niet alleen hartinfarcten kunnen worden voorkomen door goede behandeling van hoge bloeddruk, maar eveneens hersenbloedingen, aderverkalking en aneurysmata. Daarover hoorden wij Wolffers niet; niet verwonderlijk misschien, want de man is chronisch ziek, reeds jaren met pensioen, in 2014 door Medisch Contact afgedankt als columnist en staat niet bekend als kenner van de problematiek van de hoge bloeddruk. Zijn afkeer van de reguliere geneeskunde daarentegen is al jarenlang bekend (NTtdK 2014-2, pag 10-11) en dat leidde tot een onbegrijpelijke nonchalance in zijn commentaar op de zgn. omstreden medicatie.

In zijn mooie boek The Rise and Fall of Modern Medicine (1999) noemde Le Fanu de bestrijding van hoge bloeddruk en daarmee de preventie van hersen-bloedingen en –infarcten als een van de belangrijkste doorbraken in de geneeskunde na WO II. Met het noemen van het getal van 850 benodigden om één hartinfarct te voorkomen, suggereerde Wolffers dat iemand met hoge bloeddruk de gok wel kan nemen en de medicatie kan laten staan, ook geen bijwerkingen meer.
In een reactie op de Radar-uitzending waarin Wolffers met zijn getal kwam betoonden een drietal wetenschappelijke verenigingen, de Nederlandse Hypertensie Vereniging (NHV), de Nederlandse Vereniging van Internisten Vasculaire Geneeskunde (NVIVG) en de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) zich zeer ongerust over het effect van Wolffers’ onbezonnen uitspraak. Zij verdedigden de recent aangenomen richtlijn Cardiovasculair Riscicomanagement 2019, die berust op harde bewijzen.
Er zijn talrijke groepen mensen, die veel meer kans op baat hebben bij een adequate bloeddrukcontrole dan het cijfer van Wolffers aangeeft. De auteurs wijzen er in hun reactie op dat Wolffers zijn getal baseert op een studie uit … 1985, nota bene vierendertig jaar geleden! Wolffers heeft niet de moeite genomen zijn vakliteratuur bij te houden en brengt met zijn suggestie dat het allemaal niet zo’n vaart loopt mensenlevens in gevaar. Zulks is buitengewoon ernstig en de echte deskundigen stellen dan ook in hun commentaar: ‘Wij adviseren patiënten die mogelijk nu denken een vrij zinloze behandeling te gebruiken nooit zonder overleg met de voorschrijvend arts hun medicatie te staken. Het staken van medicatie is nooit zonder risico’.

Ik heb Antoinette Hertsenberg en haar redactie gewezen op het commentaar van NHV, NVIVG en NVVC en haar verzocht deze uitspraken in een volgende uitzending te rectificeren. En laten zij in godsnaam die Wolffers nooit meer als deskundige in een uitzending aan het woord laten. De man een potentieel moordenaar noemen, dat gaat wellicht te ver, maar een regelrecht gevaar voor de volksgezondheid is hij zeker.
Kroon en de Bruneise sultan moeten wat mij betreft hun onderscheidingen inleveren, Radar heeft de kans zich te disculperen als zij gehoor geeft aan mijn oproep om zich te excuseren voor de misstap met Wolffers als ‘expert’. Ook dient zij haar kijkers met gezwinde spoed de onjuistheid van zijn uitspraken duidelijk te maken. Kom op, Antoinette: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.