• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Paranormaal

Wetenschap in beeld verkondigt onzin over parapsychologie

27 February 2013 by Agnes Tieben 101 Comments

Het februarinummer van Wetenschap in Beeld. Bovenaan de tekst
Het 3e nummer van 2013 van Wetenschap in Beeld. Bovenaan de tekst: Parapsychologie – waanzin of wetenschap?

Gisteren bij het boodschappen doen viel mijn oog op het nieuwe nummer van het tijdschrift Wetenschap in Beeld (nummer 3-2013). Op de voorpagina zag ik staan: parapsychologie, waanzin of wetenschap? (Links boven in de hoek.)
Ik was wel benieuwd wat ze daarover zouden schrijven, maar het bleek erg teleurstellend. Uitsluitend onderzoekers die steevast blijven volhouden dat hun onderzoeksresultaten parapsychologische verschijnselen bevestigen, krijgen veel aandacht, en wel op zo’n manier dat het net lijkt of zij inderdaad met succes deze verschijnselen hebben aangetoond. Behandeld worden de onderwerpen: voorspellen, telepathie, helderziendheid en telekinese. Om de indruk te wekken van ‘hoor en wederhoor’ is onderaan elk item in een of twee zinnen een stukje tekst opgenomen waarin zogenaamd de reactie van sceptici wordt weergegeven. Zij worden steeds neergezet als overdreven zeurpieten.

Het artikel begint als volgt:

Uit proeven blijkt dat we gedachten kunnen lezen en in de toekomst kunnen kijken; althans volgens de onderzoekers daarachter. Anderen doen parapsychologie af als flauwekul en statistisch toeval. Maar de aanhangers krijgen steun uit onverwachte hoek – de kwantumfysica.

Zo’n inleiding verwacht je in Happinez, maar toch niet in een populair-wetenschappelijk tijdschrift? De misvatting dat kwantumfysica een verklaring biedt voor paranormale verschijnselen is voor sceptici natuurlijk oud nieuws, op de website van Skepsis krijg je als je dit als zoekterm ingeeft heel wat treffers, maar in het Wetenschap in Beeld artikel wordt net gedaan of het groot nieuws is en zijn dit soort kritische commentaren niet te vinden.

Vervolgens wordt een readingsessie onder laboratoriumomstandigheden beschreven, het lijkt een succesvolle reading te zijn, er wordt verder niet op in gegaan waarom een reading succesvol kan lijken, maar dit in feite niet is. Het blijkt om een onderzoek van Michael Persinger te gaan, Wetenschap in Beeld concludeert: “De resultaten verschenen vorig jaar in een tijdschrift en zien er overtuigend uit”. Op de website van Skepsis staan de nodige kanttekeningen bij eerdere onderzoeken van hem. (En over het onderwerp reading is daar ook het een en ander te vinden.)

Andere resultaten die als succesvol of veelbelovend in het verklaren van paranormale verschijnselen worden gepresenteerd komen van onderzoekers als, Rupert Sheldrake , Deryl Bem en Dick Bierman, allen bij Skepsis welbekend. Via de link kom je terecht op de eerste treffer die de website van Skepsis bij het zoeken op hun naam geeft.

Volgens Wetenschap in Beeld zijn Uri Gellers telekinetische gaven nooit definitief weerlegd
Volgens Wetenschap in Beeld zijn Uri Gellers telekinetische gaven nooit definitief weerlegd.

In het stuk wordt zelfs Uri Geller meerdere keren naar voren geschoven als iemand die weleens daadwerkelijk over paranormale krachten zou kunnen beschikken. Zo valt als slotzin te lezen in een apart kadertje over lepels buigen met gedachten: ‘Critici probeerden hem te ontmaskeren als charlatan, maar Uri Gellers telekinetische gaven zijn nooit definitief weerlegd’. Waarom niet, wordt er niet bij verteld, het is wel te lezen in dit artikel van Rob Nanninga.

Ik vind het jammer dat een populair-wetenschappelijk tijdschrift als Wetenschap in Beeld op deze manier probeert lezers te trekken, het doet de geloofwaardigheid, ook van de andere artikelen geen goed. Door systematisch belangrijke informatie weg te laten, zal het voor veel lezers lastig zijn om tot een redelijk oordeel te komen. Gelukkig kunnen degenen die echt geïnteresseerd zijn in dit soort zaken tegenwoordig eenvoudig goed onderbouwde kritiek bij elkaar googelen.

Op de website van het tijdschrift is ook een stukje gewijd aan het thema parapsychologie. Lezers worden uitgenodigd zelf thuis deel te nemen aan een experiment van Rupert Sheldrake die gelooft in een kenniswolk (Hoe beter je iemand kent of op hem lijkt, hoe groter het gezamenlijke deel van de wolk is, en dan kun je je voorstellen dat je elkaars gedachten kunt lezen of begrijpt wat iemand voelt.) Sheldrake denkt het bestaan van de kenniswolk met zijn testen bewezen te hebben. Jaren geleden schreven John Stins en Jan Willem Nienhuys er al een commentaar op waarin werd uitgelegd wat er niet deugt aan Sheldrakes onderzoeksopzet. Op de Skepsiswebsite zijn nog veel meer amusante artikelen te vinden over de rare ideeën van Sheldrake.

Filed Under: Algemeen, Paranormaal Tagged With: uri geller, Wetenschap in beeld

Twintig jaar oude documentaire prikt Facilitated Communication door

23 February 2013 by Pepijn van Erp 37 Comments

Eerder deze week zond de NCRV de documentaire ‘Een dansend hart‘ uit. Daarin wordt het verhaal verteld van de zwaar gehandicapte Niek Zervaas die door middel van Facilitated Communication zijn gedachten de wereld in kon sturen. Tennminste, als je gelooft dat Facilitated Communication werkt en betrouwbare communicatie mogelijk maakt met iemand die niet alleen, zonder ondersteuning, een toetsenbord of ander hulpmiddel kan bedienen.
Het bericht van woensdag hier op Kloptdatwel (‘En DWDD danste kritiekloos mee‘) over het kritiekloze gesprek met de ouders van de inmiddels overleden Niek in De Wereld Draait Door leidde tot een hoge bezoekersaantal en een stevige discussie, die nog voortduurt. Daarom leek het ons wel interessant om de Frontline documentaire ‘Prisoners of Silence’ uit 1993 te laten zien, waarin de methode al werd doorgeprikt.

Hier de samenvatting van 15 minuten:

De hele serie van 4 afleveringen (in totaal 60 minuten)

Filed Under: Alternatieve schade, Paranormaal, Skeptische TV Tagged With: facilitated communication, FC, Frontline, Niek Zervaas, Prisoners of Silence

En DWDD danste kritiekloos mee

20 February 2013 by Pepijn van Erp 202 Comments

Afgelopen maandag waren de ouders van Niek Zervaas te gast in De Wereld Draait Door. Matthijs van Nieuwkerk ontving ze naar aanleiding van de documentaire over hun zwaar gehandicapte zoon, later die avond bij de NCRV uitgezonden. Die documentaire, ‘Een dansend hart‘, vertelt het verhaal van Niek, die in de eerste achttien jaar van zijn leven niet kon communiceren, maar toen met een methode, die Facilitated Communication (FC) heet, zijn gedachten de wereld in kon sturen. Bij deze methode ondersteunt (‘faciliteert’) een helper de gehandicapte om zijn hand te bewegen over een letterbord. Op die manier zou iemand net voldoende geholpen worden om zijn woorden te kunnen formuleren wat anders niet lukt door slechte spiercontrole. 

Kritiekloos waar vragen op zijn plaats zijn
Wat misten we in dit item? In ieder geval elk spoor van een kritisch geluid van Van Nieuwkerk. Deze methode wordt namelijk door geen enkele serieuze organisatie nog vertrouwd. De informatie die door wordt gegeven hangt helemaal af van de kennis die de ondersteuner heeft. Het is bijna niet voor te stellen dat de redactie geen enkel idee hiervan had. Zelfs even kijken in de Wikipedia had toch geleerd dat er ernstige twijfel bestaat over FC, en dat is erg zacht uitgedrukt.

In de Skepter 23-2 schreef Rob Nanninga een uitgebreid artikel over een ander bekende gebruiker van FC, Thiandi Grooff, dat ook online staat op de site van Skepsis. Zij schopt het met haar helpers inmiddels zo ver dat ze binnenkort een Bachelor titel kan verwachten. De wetenschap lijkt al tijden compleet afstand genomen te hebben van FC. In drie overzichtsartikelen (Jacobson et al. (1995), Mostert (2001) en Probst (2005))  kwamen de auteurs tot de conclusie dat ondersteunde communicatie vrijwel niets oplevert wanneer de ondersteuner het juiste antwoord op een vraag niet kent. In dat geval waren bijna alle antwoorden fout. [Update: zie ook de Frontline documentaire ‘Prisoners of Silence’ uit 1993]
Sindsdien (tot 2010) zijn er ook geen nieuwe goed gecontroleerde onderzoeken bijgekomen. Aanhangers van FC laten zich echter niet overtuigen door wat deze onderzoeken uitwijzen en vertrouwen op hun eigen goede ervaring.  Ze zijn ook niet bereid mee te werken aan een eenvoudige, maar goed gecontroleerde, test die uitsluitsel zou kunnen geven over de vraag of er echt met de persoon in kwestie gecommuniceerd wordt of eerder met de ondersteuners. Bij Niek is het niet meer te testen, hij stierf op 13 augustus 2011, bijna 24 jaar oud.

So what?
Het belangrijkste dat in de documentaire naar voren komt, is de enorm liefdevolle inzet van Patty en Reinier Zervaas voor het welzijn van hun zoon. Ik twijfel er dan ook niet aan dat alles met de beste intenties is gebeurd. Moeten ‘wij’ er ons dan nog druk over maken? Ik denk toch van wel. In het geval van Thiandi gaat het om een Bachelor titel die binnenkort gehaald gaat worden. Dat lijkt me toch geen titel die zomaar uitgereikt kan worden zonder 100% zeker te weten dat FC in haar geval werkt. Het Amsterdam University College doet echter nog alsof er niets aan de hand is.
Bij Niek zijn er zaken gebeurd waar je ernstigere vraagtekens bij kunt zetten. Zowel in het fragment van DWDD als in de documentaire komt het aan de orde: de medicatie voor zijn epileptische aanvallen werd op een gegeven moment gestopt. Op eigen verzoek van Niek, zogezegd. Of moeten we zeggen zogefaciliteerd? Hij zou hebben besloten dat hij liever met een heldere geest, zonder die medicijnen, zou doorleven. Ondanks de risico’s die de in aantal toenemende aanvallen dan met zich mee zouden brengen. Dat bleek ook, want waarschijnlijk door het stoppen van die medicijnen, overleed hij veel vroeger dan verwacht.
Welke arts heeft het in zijn hoofd gehaald om hierin mee te gaan? Wat waren diens overwegingen? En welke ondersteuner bracht deze boodschap van of namens Niek? Juridisch zal het wel allemaal wel niet verwijtbaar zijn. De ouders namen, naar ik aanneem, alle beslissingen op medische gebied voor Niek. Maar nu lijkt het er toch sterk op dat hier iemand die zijn wil waarschijnlijk niet echt kon uiten een vorm van zelfbeschikking is toebedacht, die op geen enkele manier objectief is gecontroleerd. [Update: zie naschrift]

Een ander probleem: uit een ouder filmpje blijkt dat vooral de moeder deze methode graag aangeboden ziet worden aan anderen, die in hetzelfde schuitje zitten als Niek en Thiandi. Misschien met de beste bedoelingen, maar het lijkt me niet verstandig. Deze methode is gewoon te onbetrouwbaar om gehandicapten te helpen die niet kunnen communiceren, maar dat mogelijk wel zouden willen en over de intelligentie daarvoor beschikken. In dit filmpje is overigens ook goed te zien dat Niek heel vaak zijn blik afgewend heeft van het letterbord als hij het gebruikt. En het is nauwelijks voorstelbaar dat iemand dan zo snel begrijpelijke teksten zou kunnen produceren, dat het bijna niet mogelijk is om die bij te houden op een normaal toetsenbord, zoals zijn moeder stelt.

Genoeg voer voor discussie zou je denken, maar Van Nieuwkerk wist er werkelijk niet één kritische vraag over te stellen. Zou het te pijnlijk zijn geweest? Dat denk ik niet. Uit de reacties die de ouders van Niek op Internet onder kritische geluiden in het verleden plaatsten en ook een zinnetje in het persbericht over de documentaire op de site van Niek, blijkt dat ze zeker op de hoogte zijn van de kritiek op FC. Of zouden er vooraf afspraken gemaakt zijn over wat er gevraagd mocht worden?

Verzoekjes
Beste redactie van DWDD, laat eens zien dat jullie je eigen instinkers op pseudowetenschappelijk gebied onder ogen durven zien en kom eens terug op deze materie. Lijkt me niet teveel gevraagd van een crew die heeft laten zien de wetenschap een warm hart toe te dragen onder andere door het maken van een programma als De Wereld Leert Door.

En beste Matthijs, kan het bij dit soort items alsjeblieft ook wat kritischer van jouw kant? Of moeten we telkens maar hopen dat er een tafelheer of dame zit die dat wel aandurft? Ook als het mogelijk pijnlijk is, zoals toen met Hugo Borst die de moeder van Tom aanviel op het Rawfood dieet dat ze hem (nog altijd) voorschotelt.


Naschrift 25-2-2013
Op de Facebook pagina van NCRV Dokument heeft de maker van de documentaire, Rishi Chamman, gereageerd op de commotie die is ontstaan, vermoedelijk door de column van Jonathan van het Reve in de Volkskrant en dit blog:

De documentaire Een Dansend Hart is het persoonlijke verhaal van de ouders en mensen om Niek Zervaas heen. Het is hun werkelijkheid. Niek gaf via faciliterende communicatie aan geen medicijnen te willen, en daar waren zijn ouders in eerste instantie over verdeeld. Er was overleg gepland met de neuroloog om te bekijken of het zonder medicijnen beter zou gaan. Dat overleg is er niet gekomen, Niek overleed voordat zijn medicijnen waren aangepast.

Het wordt er niet echt duidelijker op hoe het is verlopen met dat minderen of stoppen van de medicijnen voor epilepsie. Zowel uit de documentaire als uit het gesprek bij DWDD kan de kijker nauwelijks een andere conclusie trekken dan dat Niek minder medicijnen kreeg en dat dat negatief uitpakte voor zijn gezondheid. Als er dan geen overleg over is geweest met de neuroloog, hebben de ouders dit dan op eigen houtje gedaan?

 

Naschrift 7-3-2013
Op 5 maart stond er een stuk van Haro Kraak in de Volkskrant dat de ‘storm van kritiek’ op DWDD beschrijft en een gedeeltelijke reconstructie maakt hoe die kritiek op gang kwam: DWDD: ‘We waren verblind‘. Een woordvoerder van de redactie van DWDD geeft daarin aan dat ze “verblind waren door het wonder van Niek en de ontroering van de ouders. We hadden kritischer moeten zijn over de methode die tot dit mirakel had geleid.” Hoofdredacteur Dieuwke Wynia gaf later die dag een signaal dat weer de andere kant op leek te wijzen. Zij twitterde: “Volkskrant goes Telegraaf” met een foto van het bewuste artikel daar bijgevoegd.

Links

  • De documentaire via Uitzending gemist: Een dansend hart
  • Skepter artikel over Thiandi en Facilitated Communication van Rob Nannninga: Met een hulphand naar de universiteit
  • Skepdic over Facilitated Communication en de Nederlandse versie
  • (Later toegevoegd) Boynton, Janyce (2012). Facilitated Communication—what harm it can do: Confessions of a former facilitator. Evidence-based Communication Assessment and Intervention
    Hierin vertelt Boynton hoe zij twintig jaar geleden als hulphand optrad van een autistisch meisje, Betsy,  en ‘doorkreeg’ dat zij seksueel misbruikt zou zijn. De politie plaatste het meisje uit voorzorg uit huis. Bij een gecontroleerde test bleek dat Betsy geen antwoorden kon geven (met Boynton als ondersteuner) op simpele vragen  als Boynton het antwoord niet wist.

Filed Under: Alternatieve schade, Paranormaal, Uit het nieuws Tagged With: documentaire, DWDD, facilitated communication, FC, Matthijs van Nieuwkerk, Niek Zervaas, Thiandi

Minister van Jusititie fan van paragnosten?

24 December 2012 by Pepijn van Erp 161 Comments

Een bericht in Trouw van 7 november jl. zette kamerlid Gert-Jan Segers van de ChristenUnie aan om kamervragen te stellen aan Minister van Justitie, Ivo Opstelten. Wat stond er in dat bericht? Uit een  enquête onder 180 politiemensen zou blijken dat er onduidelijkheid heerst over de toelaatbaarheid van inzet van paragnosten en over de waarde van aanwijzingen van paragnosten in opsporingsonderzoeken. De minister had gesteld dat er geen richtlijnen voor was, maar vreemd genoeg stuitte de student die dit onderzoek uitvoerde wel op zo’n instructie met als titel ‘Instructie Onorthodoxe Opsporingsmethoden‘.
Inderdaad reden genoeg om de minister daar eens opheldering over te vragen; of je nou tegen inzet van paragnosten bent op grond van het feit dat ze nooit zinnige tips geven, of omdat je het eigenlijk duivels werk vindt.

Antwoord van de minister

Minister van Jusititie fan van paragnosten? 1
Ziet Ivo Opstelten, Minister van Justitie, nu echt zinvolle inzet van paragnosten?

Vrijdag 21 december 2012 kwam de minister met zijn antwoorden. Die kwamen er kort gezegd op neer dat hij geen reden zag om de instructie (die dus wél bestaat en mee werd gestuurd met de beantwoording) aan te passen. Alleen in heel uitzonderlijke omstandigheden wil het Openbaar Ministerie de mogelijkheid open houden om deze onorthodoxe opsporingsmethoden toe te passen.
Naast de paragnosten gaat het om wat minder zweverige zaken als leugendetectie, narco-analyse, het ‘poppenspel’ en verhoor onder hypnose. Die methoden zouden onder bijzondere omstandigheden kunnen worden ingezet bij zeer ernstige delicten, waarbij de politie niet verder komt met gewone middelen.
In de beantwoording van de vragen stelt hij het zo:

Sommige delicten zijn zo ernstig in de gevolgen voor slachtoffers dan wel nabestaanden, dat de politie en het OM alle mogelijkheden om een delict op te lossen in overweging willen kunnen nemen. Gelet hierop wil het OM de in de instructie genoemde methoden niet op voorhand uitsluiten.

Grote hilariteit, verbazing en verontwaardiging viel Opstelten ten deel op de sociale media. De koppen op de nieuwssites luidden ‘Politie mag gebruik blijven maken van paragnosten‘ of varianten daarop; het nieuwsbericht is doorgaans overgenomen van het  ANP. De vraag is of deze berichten wel een eerlijk beeld geven van de instructie en hoe die in de praktijk uitpakt. Een kop als ´Opstelten blijft bij inzet paragnosten´(BNR) wekt zelfs de indruk dat het ministerie echt wat ziet in de kunstjes van paragnosten, maar het kan natuurlijk nog wat stelliger, zoals op DeJaap: ‘Opstelten: niks mis met de inzet van paragnosten‘. De NRC kwam met een wat neutralere kop: ‘Opstelten: inzet paragnost bij politieonderzoek mag soms‘.
Ook vragensteller Segers vindt het standpunt van de minister maar vreemd, zoals te beluisteren viel in het radioprogramma ‘Met het Oog op Morgen’ van zaterdag 22 december (van 29:10 tot 33:20).

Hoe staat het in de instructie?

Die begint goed:

Voor gebruikmaking van opsporingsmethoden die naar huidige wetenschappelijk inzichten geen zekerheid bieden omtrent de objectieve betrouwbaarheid van de resultaten, is in beginsel geen plaats binnen de zakelijke en professionele wijze waarop het Openbaar Ministerie de strafrechtspleging uitoefent.

en

Gebruikmaking van de resultaten van dergelijke onderzoeksmethoden als bewijsmiddel is (veelal) niet toegelaten

Nou dat is dan klaar, zou je denken. Waarom dan toch de mogelijkheid van toepassing openhouden en niet radicaal afwijzen?

Ook indien een onderzoek is vastgelopen dient tot gebruikmaking van de hier bedoelde opsporingsmethoden slechts met uiterste terughoudendheid te worden overgegaan. Veelal loopt de gebruikmaking van een van de in deze instructie bedoelde opsporingsmethoden opnieuw uit op een teleurstelling voor alle betrokkenen. Het inzetten van middelen voor deze opsporingsmethoden valt dan ook enkel in zeer uitzonderlijke gevallen te rechtvaardigen.

Wat zijn dan die rechtvaardigheidsgronden? Dat staat er niet in, dat wordt overgelaten aan het College van Procureurs-generaal:

Onder zéér bijzondere omstandigheden kan het College van procureurs-generaal op verzoek van de hoofdofficier van justitie of hoofdadvocaat-generaal toestemming verlenen een onder 1 of 2 bedoelde opsporingsmethode toe te passen. Indien de toestemming wordt verleend worden de resultaten van de opsporingsmethode alsmede de uitkomst van het opsporingsonderzoek of strafvervolging aan het College bericht.

en het moet gaan om onderzoeken naar een strafbare feit waarvoor het strafmaxiumum minimaal zes jaar is en waarbij de gebruikelijke recherchemethoden zijn uitgeput.

Hoe belachelijk is dit?

Het lijkt me voor de inzet van paragnosten nogal een drempel in de praktijk en de facto misschien wel net zo effectief als een verbod. Hoe zie je het nu voor je dat het daadwerkelijk tot inzet van zo’n paragnost komt? Dan moet het rechercheteam dus laten zien dat alle normale middelen zijn uitgeput (lijkt me al niet eenvoudig om toe te geven), vervolgens op het idee komen dat een paragnost informatie kan geven die ze niet als gewone tip kunnen checken en misschien gebruiken. Dan zullen ze bijvoorbeeld het idee hebben om zo iemand een reading laten doen of met een wichelroede een stuk land te laten afstruinen.
Om het binnen de regels te doen, moeten ze dan de hoofdofficier van justitie of hoofdadvocaat-generaal zien te overtuigen dat het een goed idee is en misschien nog wel belangrijker, hem/haar daar zo van doordringen dat die vervolgens zijn/haar nek durft uit te steken om datzelfde betoog bij het College van Procureurs-generaal te gaan houden! Ik zie het niet snel gebeuren.

Het is wel een beetje jammer dat de instructie niet verder ingaat op de bijzondere omstandigheden waarin het voorstelbaar is dat het College van Procureurs-generaal wél toestemming zou geven. Maar misschien een suggestie daarvoor: als de beoogde paragnost de ‘One Million Dollar Paranormal Challenge‘ van Randi heeft binnengesleept of dit jaar nog de Sisyphusprijs van Skepp, dan is er reden om eens serieus te kijken.

Wat in de praktijk eerder zal voorkomen, is dat paragnosten zich op eigen houtje opdringen aan al dan niet vastgelopen onderzoek, zoals Loet van der Gouw in de zaak Tanja Groen. Maar over hoe om te gaan met lastige amateurspeurders, die je mogelijk voor de voeten lopen, gaat deze instructie helemaal niet. En ook niet over wat je moet doen als zo iemand een fiets uit een kanaal vist en suggereert dat het de vermiste fiets is van Tanja Groen. Dat blijft een lastig parket voor de politie, vooral wanneer allerlei media zo’n medium of wichelroedeloper veel kritiekloze aandacht geven.

Filed Under: Algemeen, Factchecking, Paranormaal, Uit het nieuws Tagged With: justitie, Loet van der Gouw, media, opsporingsmethoden, Opstelten, paragnost, sociale media

Twee professionele mediums wetenschappelijk getest

9 November 2012 by Pepijn van Erp 23 Comments

Op 16 oktober jl. daagde Michael Marshall van de Merseyside Skeptics Society de beste mediums van het Verenigd Koninkrijk uit om de door hun geclaimde paranormale gaven te laten testen. Een aantal bekende namen werd specifiek uitgedaagd:  Sally Morgan, Colin Fry, Gordon Smith, T J Higgs and Derek Acorah. Deze toppers op het gebied van paranormaal entertainment gaven echter niet thuis. Twee anderen durfden de uitdaging wel aan:  Kim Whitton en  Patricia Putt. Op 21 oktober onderwierpen zij zich aan een test die opgezet was onder toezicht van Chris French, hoogleraar Psychologie aan de University of London, en de bekende wetenschapsjournalist Simon Singh.

Twee professionele mediums wetenschappelijk getest 2
Chris French, Head of the Anomalistic Psychology Research

Putt had zich al een keer eerder (in 2009) laten testen toen zij opging voor de  Million Dollar Challenge van de James Randi Educational Foundation. Ze faalde, maar dat zal geen verrassing zijn: nog niemand wist Randi van zijn miljoen te verlossen tot dusver.
De opzet van de recente test was als volgt: de mediums werd gevraagd een reading te doen bij vijf vrijwilligers, waarvan bekend was dat het allemaal vrouwen tussen de 18 en 30 jaar oud waren. Deze vrijwilligers zaten achter een scherm, zodat de mediums hen niet konden zien. Dit om bepaalde technieken van ‘cold reading’ uit te sluiten. Onder ‘cold reading‘ verstaan we het vertellen van allerlei zaken over de gesprekspartner zonder daar van te voren informatie over te hebben. Mediums doen dit vaak door op kleine aanwijzingen in het gezicht of de lichaamshouding te letten, die kunnen verraden dat ze al dan niet op het juiste spoor zitten.
De mediums schreven hun reading op en gaven die ook een score hoe zeker ze er van waren dat de proefpersoon zich er later in zouden herkennen. Patt en Whitton waren behoorlijk zelfverzekerd van hun readings, ze gaven die gemiddeld een score van respectievelijk 5,8 en 5,2 op een schaal van 1 tot 7.
Nadat de mediums hun werk gedaan hadden, werd aan de proefpersonen telkens alle vijf readings van één medium gegeven en gevraagd die per stuk te scoren op een schaal van 1 tot 10; hogere cijfers als de reading ‘beter klopte’.

Twee professionele mediums wetenschappelijk getest 3
De mediums konden de proefpersonen niet zien om het gebruik van een aantal technieken die bekend staan onder ‘cold reading’ uit te sluiten.

Er was maar één proefpersoon die haar eigen reading de hoogste score gaf, het ging om de volgende reading van Whitton:

Affectionate, touchy-feely sort of person. Can’t sleep well at night, all sorts of thoughts running through my head. Badminton, tennis. Wants children. Not yet, too young. Glasgow is an important place. Singing and dancing. Would like to develop performance skills. Collecting old photos of places I’ve been to. Individual likes and dislikes – laws and government, not good. Learn to get along together better would be a good start. Can’t get him out of my head. I wish we could be together. Sometimes pain in leg. Like things with salt not sugar. Dutch ancestry? Optimistic and open-minded. Want to get university degree. Living in London enjoyed very much. September is an important month. Help in canteen sometimes. Brother in Holland at home. I can get into paints and crayons. Birthday November. I enjoy winter months. Have many friends here in London. Want to go home soon to see family. Wants to go to South America.

Wat klopte zo goed aan deze reading? Behalve een aantal zaken die voor een hoop kandidaten op konden gaan (‘Living in London’, ‘wants children’)  was het vooral de opmerking over Zuid Amerika, waar zij een reis naar toe aan het plannen was. Andere details bleken er echter volstrekt naast te zitten, zoals de Nederlands afstamming.

Twee professionele mediums wetenschappelijk getest 4
Patricia Putt

Statistisch gezien was het resultaat van de test niet anders dan je zou verwachten als de proefpersonen willekeurig een reading zouden hebben gekozen. De twee mediums lieten in deze test dus niet zien dat ze over paranormale capaciteiten beschikken.
De dames reageerden verschillend op dit resultaat: Whitton benadrukte dat ze blij was dat die ene kandidaat haar reading goed had herkend, Putt legde de nadruk erop dat zij normaal gesproken wel face to face zit met de persoon die een reading krijgt. In ieder geval hadden beide dames het een enjoyable experience gevonden, geen zure verliezers dus.

Singh vatte het gebeuren als volgt samen:

Pat and Kim clearly felt that they were receiving psychic messages, and their regular clients are convinced that they have psychic powers, but our test showed no such supernatural power.

Instead, I suspect that people like Pat and Kim are intuitive and are subconsciously picking up on subtle hints, such as body language, verbal cues and so on. This provides the illusion of psychic power. Our test removed such clues, because the sitters were hidden and silent, and I think this explains why Kim and Pat failed. Nevertheless, I respect the fact that they were willing to come forward and be tested.

Twee professionele mediums wetenschappelijk getest 5
Kim Whitton, het medium dat één treffer scoorde … uit vijf (banner van haar website www.kimwhitton.co.uk)

Bronnen:

http://www.guardian.co.uk/science/2012/oct/31/halloween-challenge-psychics-scientific-trial

http://www.ghosttheory.com/2009/05/06/psychic-patricia-putt-took-the-randi-challengeand-failed

Filed Under: Buitenland, Paranormaal, Uit het nieuws Tagged With: chris french, cold reading, kim whitton, medium, patricia putt, reading, simon singh, test

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 8
  • Page 9
  • Page 10
  • Page 11
  • Page 12
  • Interim pages omitted …
  • Page 24
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Inschrijvingen Skepsiscongres 2025 geopend: Was vroeger alles beter?
9 May 2025 - Ward van Beek
Inschrijvingen Skepsiscongres 2025 geopend: Was vroeger alles beter?

.Het vorige congres ligt nog vers in ons geheugen, maar omdat ontwikkelingen steeds sneller gaan zijn wij alweer druk bezig met het Skepsiscongres 2025, op zaterdag 1 november a.s.  De maatschappij bekeken met een skeptische bril Je hoort het vaak:…Lees meer Inschrijvingen Skepsiscongres 2025 geopend: Was vroeger alles beter? › [...]

Graancirkels op European Skeptics Congress 2024
7 May 2025 - SkepsisSiteBeheerder
Graancirkels op European Skeptics Congress 2024

Voordracht van Francesco Grassi op ESC2024 in Lyon.Lees meer Graancirkels op European Skeptics Congress 2024 › [...]

SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!
27 April 2025 - SkepsisSiteBeheerder
SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!

Onze Belgische zusterorganisatie SKEPP bestaat dit jaar 35 jaar. Op zaterdag 10 mei vieren ze dat met een mooi programma. Hoofdgast is de bekende skepticus en emeritus hoogleraar psychologie Chris French die onlangs ook tot erelid van SKEPP werd benoemd.…Lees meer SKEPP wordt 35… en dat vieren ze! › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Seed Oils Are Not Bad For You
4 June 2025 - Steven Novella

So-called “health influencers” – self-appointed health gurus spreading their unvetted opinions about health through social media, have apparently decided that seed oils are bad for you. Our chief health guru, RFK Jr, even blames seed oils for the obesity epidemic (based on the flimsiest of evidence and logic, which is his MO). I’m not exactly sure where this demonizing of seed oils […] The post Seed Oils Are Not Bad For You first appeared on Science-Based Medicine. [...]

No turbo cancer at ASCO: William Makis vs. Scott Adams and A Midwestern Doctor instead?
2 June 2025 - David Gorski

I was in Chicago this weekend attending the ASCO meeting, the largest oncology meeting in the world. Nary a talk or poster about "turbo cancer" was seen, but that doesn't mean there wasn't cancer quack fight online to distract me from the meeting. The post No turbo cancer at ASCO: William Makis vs. Scott Adams and A Midwestern Doctor instead? first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Our Medical Establishment In Power Versus Our Medical Establishment Out of Power
29 May 2025 - Jonathan Howard

Now that they have power, Drs. Marty Makary, Vinay Prasad, and Jay Bhattacharya have different standards than they set for their predecessors. The post Our Medical Establishment In Power Versus Our Medical Establishment Out of Power first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (22-2025)@Klaas van Dijk U hebt helemaal gelijk. Kijk naar de sprekers en de titels van hun lezingen en je weet
  • Klaas van Dijk on De linke weekendbijlage (22-2025)Op 25 en 26 oktober a.s. is er een symposium van het clubje geradicaliseerde kwakzalvers van het Artsen Covid Collectief
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (22-2025)De heer Kennedy is een warhoofd. Er word een rapport geproduceerd met allerlei verwijzingen naar niet bestaande onderzoeken, of onderzoeken
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (22-2025)Het toppunt van idiotie is nu dat de vanwege zijn familieconnectie omhooggevallen onbenul Kennedy zich als totale leek met kulargumenten
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (22-2025)Wat te doen als je problemen hebt in je familie, met name met een aanhanger van kwakzalverij en (complot)geloof en

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in