Paranormaal

Mijn laatste Happinez-recensie ging over nummer 8 van 2012. Hoogste tijd dus voor een nieuwe aflevering. Omdat het inmiddels juni is zijn er al weer vier nummers verschenen dit jaar, waarvan ik er drie gelezen heb. Hieronder een selectie uit de nummers 1, 2 en 3.

In Happinez 1 gaat het over verbeelding, het blad stond vol met stukken die allemaal goed bij het thema pasten, maar vooral het artikel over mediumschap vond ik wel interessant. Zo leerde ik dat er al prestigieuze opleidingen voor mediumschap bestaan en werd ik op de hoogte gebracht van enkele nieuwe ontwikkelingen in deze sector.

Marisa Bottenheft richtte drie jaar geleden het mediumcollege op geïnspireerd door het Harry Potter-achtige Arthur Findley College in Engeland, waar ze nog minimaal twee keer per jaar naar toe gaat om bijscholing te krijgen van de wereldtop. Er is zoveel belangstelling voor de opleiding dat er binnenkort gaat worden uitgebreid, lees ik op de website. Alle aangeboden cursussen en hun docenten zijn erkend door de stichting Enigma (die overigens door Marisa Bottenheft zelf is opgericht).
De stichting werd in het leven geroepen om de beroepsgroep te vrijwaren van oplichters en om de krachten van paragnosten en mediums te bundelen. Wie lid wil worden, zal zich moeten onderwerpen aan een strenge test: mediums die aan cold reading doen bijvoorbeeld, komen er niet doorheen.

‘Zo’n pseudomedium doet vage uitspraken, noemt bijvoorbeeld geen namen maar alleen beginletters, en wacht steeds op aanwijzingen die je bewust of onbewust geeft, voordat hij verder gaat. Dat is geen mediumschap, dat is oplichterij’, aldus Marisa Bottenheft.

Ook zit het de stichting dwars dat aanwijzingen van paragnosten en mediums op het gebied van vermiste personen of voorspellingen van nationaal belang niet of onvoldoende serieus genomen worden door de maatschappij. Daar moet verandering in komen. Enigma gaat diensten aanbieden voor particuliere opdrachtgevers evenals voor nog op te lossen zaken voor politie en justitie. Een intern onderzoeksteam verzamelt en toetst de aanwijzingen van de aangesloten mediums en paragnosten om zo een oplossende dan wel helpende hand te bieden bij het opsporen van vermiste kinderen en andere zaken. Dat klinkt, als je niet beter weet, misschien best redelijk en hoopvol, maar is het natuurlijk niet. Het lijkt wel alsof ze volkomen onbekend zijn met het feit dat jarenlang parapsychologisch onderzoek niets buitengewoons heeft opgeleverd of met het gegeven dat de politie helemaal niets heeft aan tips van paragnosten. Bij de ontvoering van Gerrit Jan Heijn bijvoorbeeld bleek geen van de 1.200 tips bruikbaar. Bovendien is het onethisch om op deze manier de families van de vermisten valse hoop te geven. Op Kloptdatwel besteedde Pepijn van Erp er niet zo lang geleden nog aandacht aan in een aantal artikelen (1 en 2).

In nummer 2 is het thema eenvoud. In de rubriek gezondheid stond een artikel over de eenvoudige genezingsmethode, Jin Shin Jyutsu, waarmee je volgens de bedenker (een Japanse zijderupskweker die circa 100 jaar geleden leefde) heilzame energie door je heen kunt laten stromen. Toen hij ernstig ziek was en zich had teruggetrokken in een hutje in de bergen, omdat artsen niets meer voor hem konden doen, kreeg hij visioenen van engelen en boeddha’s die hem ongewone lichaamshoudingen lieten zien. Hij ging ze nadoen en werd beter. Omdat hij er van overtuigd was dat dit door de houdingen kwam, keerde hij terug naar de bewoonde wereld met een missie: de filosofie van wat hij noemde Jin Shin Jyutsu verder ontwikkelen en verspreiden. En dat is vrij goed gelukt, gezien het aantal treffers dat het oplevert als je het googelt. Behalve achtergrondinformatie voorziet het artikel in enkele met foto’s geïllustreerde adviezen. Bijvoorbeeld deze, waarbij in het inleidende stukje gesproken wordt van ‘het natuurlijk antibioticum’ en ‘het immuunsysteem versterken’ :’Heb je een infectie? Druk de duim van je vrije hand eerst op de wijsvingernagel van diezelfde hand, dan op de nagel van de middelvinger en vervolgens op die van de pink. Dit bevordert de genezing.’ Een onschuldige oefening natuurlijk, maar toch zijn er altijd enkelen die aangespoord door dit soort verhalen besluiten om niet naar de dokter te gaan of om hun antibiotica te laten staan.

In Happinez nummer 3 met als thema ‘aandacht’ valt me vooral de religieuze inslag van een aantal artikelen op. Eerst is er een elf pagina’s tellende fotoserie over ‘Het nieuwe bidden’ met af en toe een klein stukje tekst erbij. (Een vrouw in steeds weer andere kleurige kledij zie je onder meer mediteren, bidden voor het eten en de kralen van een rozenkrans tellen.)

In een volgend artikel geeft een Nederlandse zenmonnik adviezen op het gebied van time-management. De monnik is Paul Loomans, die vroeger acteur was en nu workshops geeft in tijdsurfen; hij schreef er onlangs een boek over Ik heb de tijd, handleiding in tijdsurfen. Hieronder een voorbeeld van zijn werkwijze: een cursist had last van een hoop zand in de tuin die maar bleef liggen. De hoop zand kostte veel energie omdat ze er steeds aan dacht. Loomans noemt dit een plaaggeest, ‘plaaggeesten kosten veel tijd en energie omdat gedachten eraan verzet oproepen’. Wat te doen? Ik zou zeggen, bedenk een oplossing, maar dat is helemaal fout, volgens Loomans moet je zoiets heel anders aanpakken. Met open vizier moet gekeken worden naar de plaaggeest, de handeling waar je tegenop ziet komt dan tot leven in je onderbewuste en die zoekt uit zichzelf een oplossing. De cursist dient zich af te vragen waarom ze spanning voelt. Het zand kon niet weg, want de band van de kruiwagen was lek. De hindernis bleek dus deels te zitten in niet-kunnen. En waar moest dat zand naar toe? Het niet-weten speelde ook een rol. Door via haar volle aandacht een neutrale relatie aan te gaan met de plagende gedachte kwam er rust. Een week later diende zich vanzelf en zonder forceren een oplossing aan: een tuinierende kennis gaf de handige tip het zand in de tuin zelf te gebruiken. Voor mij is het duidelijk: time-management van Paul Loomans is pure tijdverspilling.

Tot slot een artikel over Advaita Vedanta, een religieuze filosofie die zich naar het lijkt in een steeds groter wordende populariteit mag verheugen en zelfs wordt ingezet voor personeelstrainingen. Andere benamingen waaronder de filosofie bekend is zijn non-dualiteit of non-dualisme. Ik schreef er al eerder over in het kader van een Happinez bespreking. Advaita vedanta is een mystieke tak van het hindoeïsme, zoals soefisme dat bij de islam is en de gnostici dat zijn t.o.v. het christendom.

Van oudsher claimen mystici de methode in handen te hebben om de mens te verlossen van ellende of zijn zij zoekende naar een manier die leidt naar eenheidservaring of verlichting. Het blijkt altijd te gaan om ‘het ego’ wat in de weg zou zitten. En terwijl de een beweert, dat je daar enorme hindernissen voor moet overwinnen, is het volgens de ander gewoon een kwestie van een ‘knopje’ omzetten. De laatste categorie lijkt tegenwoordig vooral populair. Er is een heel netwerk van mensen die al verlicht zijn en die nu leven van het geven van workshops, lezingen en het schrijven van boeken. Eckhart Tolle is wel de meest bekende van dit gezelschap (we schreven eerder over hem), maar ook in ons eigen land zijn er veel vertegenwoordigers. Een van hen is de cabaretier Paul Smit die trainingen verzorgt voor bedrijven en in zijn shows deze denkwijze uitdraagt. In het artikel wordt hij geïnterviewd door een journalist van Happinez. Volgens Smit kun je het leven maar beter beschouwen als een film, want dat maakt alles stukken lichter en fijner.

‘We hebben zelf geen invloed op de rol die we spelen, het script staat al vast, want alles in het universum wordt bestuurd door slechts één allesomvattend bewustzijn. Als er een keuze wordt gemaakt, fluistert het ego je in: ik kies, terwijl de keuze niet door jou wordt gemaakt maar in jou ontstaat. Want kies jij ervoor om honger en dorst te hebben? Kies jij ervoor wanneer je slaap hebt? Mensen hebben steeds het idee dat ze zelf keuzes moeten maken, maar dat is een illusie. Ze komen daardoor juist in de problemen want zo ontstaat bijvoorbeeld angst om het verkeerde te kiezen. De kunst is overgave, accepteren dat je geen enkele invloed hebt op je rol en dat het daarom ook helemaal niets uitmaakt wat je doet’, aldus Smit.

‘Dus een inbreker die een bank besteelt kan daar niets aan doen…’, oppert de interviewster. Inderdaad is ook dat volgens Smit de wil van het super-bewustzijn, maar natuurlijk volgt wel op elke actie een reactie, want dat is dan weer de wet van karma. Dat zijn filosofie weerstand oproept, is Smit wel gewend. Zoals veel onzinverkopers reageert hij hierop door zich met Galilei te vergelijken. Zijn boodschap zet ons wereldbeeld op z’n kop, maar op een dag zal iedereen inzien dat hij gelijk had. Natuurlijk maakt hij ook de standaardfout van het vertellen hoe schokkend het wel niet was voor 17e-eeuwers om te vernemen dat de aarde niet plat was maar rond. (Het conflict dat Galilei had met de kerk draaide om heliocentrisch versus geocentrisch, dat de aarde rond was wist men in de oudheid al.) Smit denkt ook dat zijn visie door modern neurowetenschappelijk onderzoek wordt ondersteund. Een misinterpretatie die ook wel een beetje in de hand wordt gewerkt door sommige neurologen zelf, bijvoorbeeld neuroloog Victor Lamme die zijn boek de titel gaf: De vrije wil bestaat niet. Het lijkt mij een kwestie van begripsverwarring. Om hieruit te raken stelde filosofe Griet Vandermassen van Skepp voor om in plaats van over ‘de vrije wil’ te spreken over ‘keuzemogelijkheid‘.
Het klopt dat wij meestal niet bewust kiezen wat we denken. Onze hersenen zijn voortdurend bezig met het verwerken en afwegen van informatie en dat gaat grotendeels onbewust. De manier waarop ze dat doen en de beslissingen die daaruit voortkomen, worden door een onherleidbare hoeveelheid factoren bepaald, waaronder onze genen, onze levensgeschiedenis en onze doelstellingen.Om greep te krijgen op dit complexe proces wordt onderscheid gemaakt in twee soorten denken: systeem 1, snel, intuïtief en automatisch denken en systeem 2, langzaam, bewust en rationeel denken. Systeem 2 komt in actie zodra er meer nodig is dan de ‘automatische piloot’ bijvoorbeeld als er moet worden uitgerekend hoeveel 35 x 24 is of als je informatie wilt ordenen en wegen. Systeem 2 kan ook worden ingezet om rationalisaties achteraf te maken, de zogenaamde confirmation bias is hier een voorbeeld van. Confirmation bias hoeft niet per se negatief te zijn, zo kunnen inwoners van Nederland zichzelf bijvoorbeeld wijsmaken dat zij in het fijnste land ter wereld wonen wat ze een goed gevoel oplevert. Maar om jezelf wijs te maken dat je geen keuzes meer hoeft te maken omdat toch alles al van te voren is bepaald lijkt mij niet zo’n gunstige vorm van confirmation bias. Ik zou in elk geval als ik een bedrijf had gebruik maken van de keuzemogelijkheid om mijn werknemers geen trainingen te laten volgen bij Paul Smit.