Kloptdatwel?

Paranormaal

Channel 4: Britse geestenonderzoekers

by 6 Comments

Op de vooravond van Halloween zond Britse zender Channel 4 een kort item uit over hoe wetenschappers te werk gaan bij het onderzoeken van paranormale zaken zoals geestverschijningen en dergelijke.

Simon Singh legt ook nog kort uit waarom wetenschappers het moeilijk hebben wanneer ze geestverschijningen onderzoeken: de ene keer zijn geesten er wel de andere keer niet. “Daarom richten wetenschappers zich graag op mediums: die hebben zo ongeveer elke avond een show”, waarmee hij met een glimlach impliceert dat mediums een meer ‘betrouwbare’ connectie hebben met de geesten.

Erg jammer dat het medium wat als voorbeeld werd gebruikt, Psychic Sally, niet in is gegaan op Singh’s uitdaging om een echte test te ondergaan.

Lees hier het uitgezonden item in tekstvorm.

Zembla – De trucs van Char

by 3 Comments

Het documentaire programma Zembla zond een aflevering uit over De trucs van Char, Char is een medium bekend van TV.

Aflevering te bekijken via de site van Zembla.

Zembla:

Programma’s als ‘De nieuwe Uri Geller’, ‘Het Zesde Zintuig’, ‘Char, het medium’ en ‘Astro-tv’ trekken miljoenen kijkers. Is dit onschuldig amusement of volksverlakkerij? ZEMBLA duikt in de wereld van het Amerikaanse medium Char.

In haar RTL 4-programma nodigt zij mensen uit die een dierbare hebben verloren met wie Char in contact kan komen. ZEMBLA laat zien dat de readings van Char en andere mediums gebaseerd zijn op tactieken die nagenoeg iedereen kan aanleren.

‘Coldreading’
De Amerikaan James Randi is een beroemde criticaster van helderzienden. In ZEMBLA laat hij aan de hand van een recente uitzending van Char zien dat het medium helemaal niet met de doden communiceert. De mensen vertellen zelf hoe het zit, legt Randi uit: “Char hanteert de ‘coldreading’ techniek. Ze vist naar letters, maskeert fouten en stelt tientallen vragen.”

Marian van den Hul kreeg een ‘reading’ in het programma van Char. Haar man overleed twee jaar geleden en ze bleef achter met twee jonge kinderen. ZEMBLA spreekt haar een half jaar later. Marian is niet overtuigd dat Char contact heeft gelegd met haar overleden echtgenoot. “Ik vond dat ze heel zwak was, ze zei niets concreets.”

Marian vertelt dat de reading drie kwartier duurde. In de uitzending duurde het gesprek zeven minuten. Volgens Marian zijn de stukken, waar Char er naast zit met haar vragen, eruit geknipt.

Spijt
Yoeri van der Sman heeft spijt dat hij aan de show van Char heeft meegewerkt. Hij wilde weten waarom zijn vader, die zelfmoord heeft gepleegd, geen afscheid heeft genomen. Yoeri schreef een brief aan Char en werd door de redactie uitgenodigd voor een screening.

“In dat voorgesprek werden mij allemaal vragen gesteld”, vertelt Yoeri in ZEMBLA. Door de bespreking vooraf werd Yoeri argwanend, wat tijdens de uitzending ook duidelijk aan hem te zien was.

Yoeri: “Char zei dingen over mijn vader die helemaal niet klopten. Ik werd steeds chagrijniger en keek niet al te vriendelijk meer.” Reden voor het programma om Yoeri helemaal uit de uitzending te knippen.

Samenstelling & regie: Hetty Nietsch
Research: Manon Blaas
Eindredactie: Kees Driehuis

Wil je meer weten over cold-reading? Een aanrader is het boek van Ian Rowland – The Full Facts Book of Cold Reading.

Het boek van Rowland is voor 25 pond (plus 3.71 verzendkosten) te verkrijgen bij de auteur zelf:
http://www.thecoldreadingbook.com

Het is voor 42.50 pond ook verkrijgbaar via Amazon (niet via Bol.com):
Als je het boek via deze link bij Amazon UK bestelt dan steun  je daarmee Kloptdatwel.nl

Overigens is dit boek ook gebruikt door Michael Shermer, toen hij binnen 1 dag een overtuigend medium wilde worden.

Psychic Sally: een faalmomentje

by 6 Comments

Psychic Sally is een in Engeland bekend medium. Zij kwam onlangs in het nieuws toen een bezoeker van haar show een stem hoorde die alles wat Sally op het podium zei, een paar seconden eerder had gezegd. Lees en hoor het verhaal hier.

http://www.youtube.com/watch?v=K14sIoE8qT4

Is there something called ‘the barn?’

Is his name Bernard or Barnard?

No

Why would he say that?

That’s our nan…

Sorry… Sorry…

We zien Sally hier een poging doen meer informatie los te krijgen van de mensen die de foto hebben meegenomen. Eerst ‘the barn’ (de schuur) waar niet op gereageerd wordt. Vervolgens vraagt ze of de naam van de man op de foto een naam heeft met ongeveer dezelfde klank. Het antwoord is een duidelijke nee.

Dan vraagt Sally: “waarom zou hij dat dan zeggen?”.

Jammer dat degene die op de foto staat een vrouw is en de oma van de mensen uit het publiek.

Woops.

In dit geval faalt de cold-reading techniek van Sally volledig. Je moet namelijk wel het geslacht goed raden. Dit gaat meestal wel goed want daar heb je normaal 50% kans op natuurlijk en het gezicht van een persoon op de foto geeft meestal ook wel een hint.

Als Sally het geslacht goed had geraden, dan had ze vervolgens de verantwoordelijkheid van uitleg van de klank ‘barn/bernard/barnard’ bij de bezoekers gelegd, zoals ze nu ook probeerde. Een simpele doch effectieve truc.

Deze staat volledig beschreven in het boek van Ian Rowland – The Full Facts Book of Cold Reading, hieronder een citaat uit hoofdstuk 4 – The Win-Win Game:

(…)
There are going to be times when the psychic offers a particular statement which the client firmly rejects. If this happens, the psychic uses one of the methods below to get out of trouble, fix the damage, and carry on as if nothing had happened. In other words, if the statement is a hit, the psychic wins, and if it is a miss, the psychic wins anyway!
(…)

1. Persist, wonder and let it linger
This is the commonest method of all, and a very reliable one. It is capable of dealing with more or less any negative response.
It involves three phases:
(a) The psychic persists with the offered statement and tries to encourage at least partial agreement
(b) she acts puzzled, and invites the client to share the blame for the ‘discrepancy’
(c) she leaves the discrepancy unresolved, in case the client finds a match later on
Let me take you through a typical example. It might start like this:
“And I’m getting the name Sarah, now why’s that significant to you?”
“Mmm… I can’t think. No. No-one I know.”

Psychic Sally: een faalmomentje 1
Fantastisch boek over Cold Reading.

A negative response! First of all, the psychic persists with the original statement. Given a bit more time and encouragement, the client might well come up with a link she did not think of before. When this happens, it looks like the psychic was right all along. Another reason for persisting with the original statement is that most people are reluctant to say they are 100% definite and certain about something, especially if the psychic puts them on the spot. They may well come up with some sort of link just to save feeling uncomfortable.

Sally gebruikt deze techniek eigenlijk nog beter, in plaats van dingen te zeggen als ‘weet je het zeker?’ vraagt ze gewoon de bezoeker om meer uitleg. Ze had ook ‘dog’ kunnen zeggen en er dan ‘Doug’ of ‘Douglas’ van kunnen maken. Geen herkenning? “Leg jij mij dan maar eens uit waarom ik die klank doorkrijg”…

Het boek van Rowland is voor 25 pond (plus 3.71 verzendkosten) te verkrijgen bij de auteur zelf:
http://www.thecoldreadingbook.com

Het is voor 42.50 pond ook verkrijgbaar via Amazon:
Als u het boek via deze link bestelt dan steunt u daarmee Kloptdatwel.nl.

Overigens is dit boek ook gebruikt door Michael Shermer, toen hij binnen 1 dag een overtuigend medium wilde worden.

James Randi test een wichelroedeloper

by 7 Comments

Dit is een oud fragment uit een tv-show van James Randi waarin hij bijzondere claims test. In de onderstaande via test hij een wichelroedeloper:

De wichelroedeloper laat eerst zien dat zijn wichelroede een duidelijke uitslag geeft bij de steentje in de doos. Let wel: hij weet hier zelf al het antwoord.

De duidelijke uitslag van de wichelroede wordt veroorzaakt door het ideomotoreffect. Er zijn allerlei websites die dit psychologische effect omschrijven, ik citeer hier de Wikipediapagina ‘ideomotorisch effect‘:

Het ideomotorisch effect is het psychologisch fenomeen dat mensen spierbewegingen maken nadat ze deze onbewust bij anderen hebben waargenomen of doordat ze er onbewust aan denken. Het ideomotorisch effect verklaart de werking van vermeend paranormale of bovennatuurlijke zaken zoals het Ouijabord, automatisch schrift, de wichelroede en telekinese. Beoefenaars van deze paranormale bezigheden menen vaak – ten onrechte – dat de geproduceerde bewegingen afkomstig zijn van een kracht buiten henzelf. Ideomotorische effecten komen ook voor bij het televisiekijken, mensen die actief meeleven met hun favoriete sporter vertonen spierspanning in dezelfde spieren als de sporter.

(…)

Wetenschappelijke tests door onder meer Michael Faraday, Michel Chevreul, William James en Ray Hyman hebben aangetoond dat allerlei fenomenen die dikwijls worden toegeschreven aan spirituele of paranormale krachten of “energieën”, feitelijk veroorzaakt worden door het ideomotorisch effect. De tests tonen verder aan dat “eerlijke, intelligente mensen onbewust musculaire activiteit vertonen die consistent is met hun verwachtingen” (Hyman 1999).

In de test scoort de wichelroedeloper precies volgens kans (een willekeurig iemand uit het publiek had het net zo goed gedaan). Daarmee is dus geen bewijs gevonden dat deze man kan wat hij zegt te kunnen, of dat een wichelroede kan werken. Helaas. Op naar de volgende wichelroedelopers.

Psychic Sally

by 7 Comments

Stel je zit samen met een vriend of vriendin bij het in Engeland bekende medium ‘Psychic Sally’.  In een stampvol theater verbazen jullie je samen over hoe accuraat Sally telkens is. Vooral voor de pauze dan.

Want ná de pauze horen jullie, samen met de andere mensen op de achterste rij, door een openstaand raampje in de muur, een mannenstem. Opvallend is dat alles wat de man zegt even later op het podium door het ‘medium’ wordt herhaald.

Je begint te vermoeden dat het medium vals speelt en de informatie gewoon via een oortje doorgespeeld krijgt van de man. Niet geheel vreemd want wanneer de mannenstem dingen zegt als: “David, pijn in zijn rug, snel overleden”, dan zegt Sally enkele seconden later dat ze contact heeft met de geest van “ene David” die, verrassend genoeg, “last had van zijn rug en plotseling overleden is”.

Dit is het verhaal van Sue, die op 12 september jongstleden met het hele verhaal de radio belde. Vervolgens krijgt ze bijval van een andere vrouw die die avond ook geweest is.

[audio:https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/kloptdatwel.nl/interview-sue-over-psychic-sally.mp3]
Werkt de speler niet? Klik dan hier voor de mp3. Het programma is ook hier te beluisteren.

De andere vrouw is helemaal verbaasd, Psychic Sally heeft immers haar eigen televisieprogramma, en iedereen die een eigen programma heeft die is echt.

“Meen je dat nou?”, vraagt de presentator nog. “Maar natuurlijk, je gaat toch niet al die moeite doen om een programma te maken als de persoon niet echt is?”, luidt haar drogredenering.

Sue is van mening dat de man van tevoren gesprekken afluisterde die voor de show en tijdens de pauze gevoerd zijn in de foyer.

Sally ontkent in elk geval dat ze informatie doorgeseind krijgt.

De Engelse skeptici daagden vervolgens Sally uit voor een test. Geheel toepasselijk zou deze test rond Halloween plaatsvinden. Geheel onverwacht weigerde Sally hier aan mee te doen.

Lees hier meer over de uitdaging van de skeptici (een, twee, drie) en hoe de advocaat van Sally daarop reageerde.

Ik hoop dat James Randi eens langsgaat en de radiofrequentie ontdekt, zoals hij al eens deed bij Peter Popoff (2e filmpje).