Een vrouw is ervan overtuigd dat ze de ziekte van Lyme heeft. Dat heeft een natuurgenezer haar immers verteld en ze loopt rond met een DVD waarop beelden van de borreliabacterie in haar bloed te zien zouden zijn. Ontevreden over haar behandeling binnen de reguliere geneeskunde sleept ze vijf artsen – twee huisartsen, twee internisten en een neuroloog – voor de tuchtrechter omdat ze haar niet serieus genomen en verkeerd behandeld zouden hebben. De klachten tegen de vijf worden door het Regionaal Tuchtcollege volledig ongegrond verklaard en dat oordeel wordt door het Centraal Tuchtcollege bevestigd. De zaak laat zien hoeveel ellende alternatieve pseudodiagnoses kunnen aanrichten. De patiënt gaat geloven dat hij of zij echt een bepaalde ziekte heeft en de regulieren krijgen de schuld.
Ixodes scapularis, een van de tekensoorten verantwoordelijk voor het overdragen van de borreliabacterie (foto: Scott Bauer, via Wikimedia Commons)
De vrouw had zich in 2010 voor het eerst bij haar huisarts gemeld met diverse klachten: stress, een drukkend gevoel op de borst, later ook vermoeidheid, buikpijn en problemen aan de urinewegen, en nog weer later nek- en schouderklachten. Een tocht langs allerhande artsen – huisarts, internist, neuroloog, sportarts, endocrinoloog – volgde. Er werd drie keer getest op de ziekte van Lyme (klaagster woont in een bosrijke omgeving), maar ook onder meer een coloscopie uitgevoerd en een echo van de buik gemaakt. Het leverde allemaal niets op. Wel werd drie keer, ondanks afwezigheid van een indicatie van een actieve Lyme-bacterie, voor de zekerheid een antibioticakuur voorgeschreven. Als er al een borreliabacterie actief was, was die nu toch echt morsdood.
Het wordt in de tuchtzaken niet duidelijk wat voor alternatieve behandelaar de diagnose Lyme heeft gesteld en de klaagster een DVD met beelden van de bacterie heeft meegegeven. In de uitspraken is enkele malen sprake van een ‘natuurarts’, maar een van de aangeklaagde huisartsen noteerde: “Vervolgens heeft osteopaat haar verteld dat ze chronische lyme heeft”. Het Centraal Tuchtcollege rept dan weer van een ‘natuurgeneeskundig therapeut’. Ook blijft onduidelijk welke diagnostische methode is gebruikt. Bij beelden van de Lyme-bacterie denken we natuurlijk al snel aan een Levend Bloed Analyse. Uit de uitspraak in eerste aanleg tegen een van de internisten kan in elk geval afgeleid worden dat niet eens “vastgesteld is kunnen worden dat de daarop [op de DVD] vermelde data van klaagster zijn” en wordt ook gesproken van “een methode die niet in de reguliere geneeskunde bekend is”. Tijdens de tuchtzaak kwam de klaagster ook nog met uitslagen van pas veel later uitgevoerde bloedtesten op de proppen, verricht door een niet-gecertificeerd laboratorium zonder CCKL-accreditatie. Die uitslagen schuift het Centraal Tuchtcollege terzijde, onder meer omdat ze niet zien op de periode waarop de klachten tegen de artsen betrekking hebben. De betrouwbaarheid van de testen laat het in het midden.
In alle vijf de gevallen verklaren het Regionaal Tuchtcollege en het Centraal Tuchtcollege de klachten ongegrond. Steeds lezen we bij het Centraal Tuchtcollege de overweging:
“Anders dan klaagster kennelijk meent betekent de omstandigheid dat een natuurgeneeskundig therapeut op 5 maart 2013 schriftelijk heeft verklaard dat klaagster belast is met de ziekte van Lyme en klaagster in die periode over een DVD beschikte waarop de borreliabacterie in haar bloed zou zijn te zien, niet dat de [huisarts, internist, neuroloog] ten opzichte van haar in [datum] tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld.”
Een aantal van de artsen kreeg ook het verwijt aan de broek dat ze antibiotica hadden voorgeschreven. Een merkwaardig verwijt, want bij een diagnose Lyme (waarvan klaagster overtuigd was) zou je juist een behandeling met antibiotica verwachten. Klaagster had daar ook zelf om gevraagd. Bij de tuchtrechter stelde ze echter dat de voorgeschreven medicijnen ‘cystevorming van de borreliabacterie’ bevorderd hebben. Wat daar ook mee bedoeld wordt, het Regionaal Tuchtcollege kon er niet in meegaan. In de zaak tegen een van de huisartsen werd overwogen:
“Dat door het geven van antibiotica cystevorming van de borreliabacterie zou zijn opgetreden kan niet gestaafd worden door een wetenschappelijke onderbouwing. In de eerder verschenen nationale richtlijnen noch in de CBO-richtlijn 2013 over de ziekte van Lyme wordt op geen enkele wijze gesproken over het bevorderen van cystevorming door het geven van antibiotica bij de ziekte van Lyme.”
Borrelia burgdorferi, de Lyme-bacterie (foto: Centers for Disease Control and Preventions Public Health Image Library, via Wikimedia Commons)
De ziekte van Lyme is ingewikkeld en het opsporen van de verantwoordelijke bacterie niet zonder problemen, zoals ook in de Radar-uitzending over de Levend Bloed Analyse werd opgemerkt. Het is echter nog maar de vraag of betere Lyme-tests drama’s bij de tuchtrechter zoals hierboven besproken kunnen voorkomen. In deze tuchtzaken was immers meerdere malen getest en was bij de negatieve uitslagen toch voor de zekerheid de geëigende behandeling ingezet. De behandelende artsen hadden hun patiënt volstrekt serieus genomen, zoals de tuchtrechter in iedere zaak bevestigt. Ook bij betere tests en nog meer aandacht zal de natuurarts/osteopaat/natuurgeneeskundig therapeut gewoon op basis van zijn ondeugdelijke methodes blijven volhouden dat de patiënt Lyme heeft. Die ziet daarin een verklaring voor zijn of haar klachten en neemt de nepdiagnose volkomen serieus, met alle gevolgen van dien. Zouden deze natuurgenezers enig idee hebben van het onheil dat ze aanrichten?
Uitspraken:
Uitspraak tegen huisarts 1: Regionaal Tuchtcollege – Centraal Tuchtcollege
Uitspraak tegen huisarts 2: Regionaal Tuchtcollege – Centraal Tuchtcollege
Uitspraak tegen internist 1: Regionaal Tuchtcollege – Centraal Tuchtcollege
Uitspraak tegen internist 2: Regionaal Tuchtcollege – Centraal Tuchtcollege
Uitspraak tegen neuroloog: Regionaal Tuchtcollege – Centraal Tuchtcollege
En nu ook maar eens de “natuurarts” voor de tuchtraad slepen of, mocht dat niet mogelijk zijn, op een of andere manier vervolgen? Of deze figuur aan de schandpaal te kijk zetten als notoir kwakzalver. Minimaal heeft hij of zij een heleboel tijd en geld doen verspillen.
Dat is een dure dame geweest.
Niet alleen heeft haar langdurige en grotendeels overbodige behandeling bakken met geld gekost, ook het tuchtcollege en de beklaagden en hun raadspersonen lijken een behoorlijke kostenpost.
De kwakzalvers hebben natuurlijk geen centje pijn geleden.
Deze dure dame was fanatiek goedgelovig en heeft zich door de “natuurarts” van alles laten aanpraten. Daarom vind ik dat deze kwakzalver in eerste instantie moet worden aangepakt en als het enigszins kan moet hij of zij dokken om de schade te vergoeden. Mevrouw moet maar onder druk worden gezet om de naam van de kwakzalver te openbaren; doet ze dit niet, dan kan zij wat mij betreft dokken. Maar ja, of het juridisch allemaal haalbaar is? Dan in ieder geval maar in het openbaar aan de schandpaal.
Onze bacteriën zijn ook weer wat resistenter na het voorschrijven van zoveel antibiotica. Op uitdrukkelijk verzoek van de klaagster, maar vervolgens dient ze er wel weer een klacht over in. Dat de zaak een behoorlijke impact op het leven van de vijf artsen heeft gehad, lijkt me evident. Natuurlijk moet je als arts altijd rekening houden met de mogelijkheid van een tuchtzaak, maar als je kijkt wat de artsen allemaal voor de vrouw hebben proberen te doen, is deze zaak zó onterecht. Zie bijvoorbeeld wat het Centraal Tuchtcollege opmerkt ten aanzien van internist 2:
Uit de uitspraken blijkt overigens dat al vroeg in het traject een van de internisten dacht aan chronisch vermoeidheidssyndroom. Via de sportarts kreeg de vrouw een doorverwijzing naar een psycholoog. Geen gek idee, want uit het stuk van Luc Bonneux (zie de link in mijn stuk) blijkt dat psychologische interventies “een matig succes hebben”. Maar de uitspraken melden droog: “Een (psychologische) behandeling werd vervolgens niet ingezet”. De vrouw zal wel gedacht hebben: “Ik ben toch niet gek!”