Algemeen

Skepter is een uitgave van de Stichting Skepsis.

Hieronder volgt een samenvatting van de artikelen uit de laatste Skepter. Wil je daarna meer lezen? Deze laatste Skepter kun je hier als proefnummer (4,-) bestellen. Maar een abonnement (12,-) is natuurlijk handiger. Wil je Stichting Skepsis echt steunen dan kun je donateur worden: voor slechts 30 euro per jaar krijg je én de Skepter én gratis toegang tot ons jaarlijks congres (t.w.v. 22,50!). Wie nú donateur wordt, krijgt als welkomstcadeau alle reeds verschenen nummers van Skepter (de eerste 83 digitaal op CD-ROM).

CHIROPRAXIE 
Volgens chiropraxie ontstaan diverse aandoeningen door scheefstand van een ruggenwervel. Het terugduwen van de ontspoorde wervel zou geblokkeerde zenuwimpulsen herstellen en de patiënt genezen. De methode werd vanaf 1895 ontwikkeld door de Amerikaan Daniel David Palmer, die geen medische kennis bezat. Hij geloofde dat bijna alle ziektes worden veroorzaakt door ontwrichte wervels. Zijn zoon richtte zich met name op de bovenste twee nekwervels. Tegenwoordig beperken de meeste chiropractors zich hoofdzakelijk tot klachten van het bewegingsapparaat en de rug. Uit onderzoek bleek dat chiropraxie niet beduidend meer effect heeft dan een placebobehandeling. Men kan ook niet aantonen dat er werkelijk wervels worden rechtgezet. Met name manipulatie van de nekwervels kan zeer riskant zijn.

HARTCOHERENTIE 
Hartcoherentietraining is een nieuwe methode om allerlei stressgerelateerde klachten te verhelpen. Met een speciale meter kan men registeren hoe het hartritme varieert. Het is de bedoeling dat de hartslagfrequentie op een regelmatige wijze flink op en neer gaat. De frequentie hangt onder meer samen met de ademhaling. Lang niet alle deskundigen hechten waarde aan de methode en ze betwijfelen met name de slecht gefundeerde claims van de firma HeartMath. Er zijn ook psychologen die de methode gebruiken om de drempel te verlagen voor cliënten die zich niet snel zouden aanmelden voor cognitieve gedragstherapie.

KANGENWATER
De firma Enagic verkoopt via onafankelijke distributeurs dure apparaten die zogeheten Kangen Water kunnen maken. Dit water is licht basisch en er worden allerlei bijzondere eigenschappen en heilzame effecten aan toegeschreven. Er wordt ook beweerd dat het antioxidanten bevat. Het is echter uitgesloten dat het water de pH-waarde van je bloed en allerlei processen in het lichaam kan beïnvloeden. De verkopers hebben totaal geen verstand van zaken en het Kangenwater verschilt meestal ook niet of nauwelijks van gewoon kraanwater.

ZONNESTAREN
Bijna iedereen weet dat je je ogen kunt beschadigen als je recht in de zon kijkt. Toch zijn er mensen die ernaar streven dit 44 minuten vol te houden. Zij geloven dat zonnestaren je geestelijke, lichamelijke en spirituele welzijn kan bevorderen. De meest opmerkelijke zonnestaarder was de avonturier Gene Savoy, die een eigen zonnereligie ontwierp. De bekendste sungazer is de Indiër Hira Ratan Manek (HRM). Hij kan naar eigen zeggen van zonlicht leven, al bleek hij nog heimelijk te eten. Zonnestaren zou niet schadelijk zijn, mits je je aan bepaalde richtlijnen houdt. In werkelijkheid kan het je netvlies wel degelijk onherstelbaar beschadigen.

NEUROCHIRURG IN DE HEMEL
De neurochirurg Eben Alexander lag zes dagen in coma met een bacteriële hersenvliesontsteking. Zijn neocortex functioneerde niet meer. Toch beschikte hij naar eigen zeggen tijdens deze periode over een helder bewustzijn. Hij herinnerde zich hoe hoe in de hemel rondreisde en gigantisch veel kennis van God verkreeg. Alexander publiceerde er een bestseller over en wil iedereen in kennis stellen van zijn spirituele inzichten. Hij is er zeker van dat zijn ervaringen echt waren. Daarbij kunnen echter wel wat vraagtekens worden geplaatst. Zo is het niet duidelijk wanneer zijn ervaringen zich voordeden en hoe lang ze duurden.

UFO’S BESTAAN GEWOON
Wat is er bekend over buitenaardse ruimteschepen en de pogingen om hun bestaan verborgen te houden? Wie daar informatie over zoekt, hoeft nu geen populaire websites over ufo’s en complotten meer te bezoeken, want Coen Vermeeren heeft de belangrijkste beweringen samengevat in zijn boek UFO’s bestaan gewoon – een wetenschappelijke visie (2013). Het boek staat vol met ongefundeerde, onwaarschijnlijke en onjuiste uitspraken. De auteur gelooft onder meer dat Neil Amstrong een ufobasis op de maan zag en dat de Katholieke Kerk je in 15de eeuw op de brandstapel zette als je beweerde dat de aarde rond was. Hij hecht ook veel waarde aan de tv-serie Ancient Aliens.

ANCIENT ALIENS 
Ancient Aliens is een Amerikaanse televisieserie die sinds april 2010 door History Channel wordt uitgezonden. Er zijn inmiddels meer dan 50 afleveringen verschenen. De makers nemen aan dat onze primitieve voorouders nog tot weinig in staat waren. Allerlei archeologische vondsten en oude bouwprojecten mogen naar men zegt aan buitenaardse technologie worden toegeschreven of zouden door aliens zijn geïnspireerd. Zo ontdekte men in Columbia kleine gouden beeldjes van 1500 jaar oud die erg op vliegtuigen lijken. Er wordt ook beweerd dat er enkele eeuwen geleden verscheidene kunstschilders waren die ruimteschepen op het witte doek hebben vastgelegd.

PUMA PUNKU
Volgens Erich von Däniken en andere dubieuze deskundigen werd Puma Punku (in Bolivia) 17.000 jaar geleden door buitenaardse bezoekers gebouwd. Zij vervaardigden reusachtige en perfect gevormde blokken uit de hardste steensoort, die werden verplaatst door de zwaartekracht plaatselijk op te heffen. Er werd ook een oude schaal gevonden die 5000 jaar oud zou zijn en waarop volgens een deskundige proto-Soemerisch spijkerschrift stond. Dat zou aansluiten bij een standbeeld dat lijkt op een Soemerische god. Conventionele archeologen kwamen echter tot andere conclusies.

LEVERSTENEN
Wijlen Adreas Moritz was ervan overtuigd dat veel mensen last hebben van stenen in hun lever. Hij propageerde een kuur met olijfolie om de stenen via de galblaas te lozen. De Nederlandse editie van zijn boek De ongelooflijke lever en galblaaszuivering werd in de afgelopen twee jaar al vijf keer bijgedrukt. Mensen die zijn kuur volgden, rapporteerden dat er honderden stenen in hun wc-pot dreven. Echte galstenen blijven echter niet drijven en bestaan voor 80% uit cholesterol. De vermeende galstenen die het gevolg zijn de kuur van Moritz, zijn veel te groot en te talrijk. Ze bestaan uit verteerde olijfolie.

PENDELPROEF
Skeptici krijgen soms het verwijt dat ze zelf maar eens moeten ervaren hoe goed paranormale methoden in de praktijk werken. Hun tegenargument is, dat ze graag bereid zijn om het te onderzoeken. Zo onderzochten leden van een werkgroep van Skepsis de vermogens van een man die ervan overtuigd was dat hij met een pendel kon vaststellen of een persoon die op een foto stond al of niet was overleden. Voor de proef moest hij foto’s beoordelen van studenten die in een oud jaarboek stonden.

FRAUDULEUZE FARMA
De bekende psychiater Ben Goldacre schreef een boek over frauduleuze praktijken van de farmaceutische industrie, Bad Pharma (2012). Er bestaan wel twintig manieren om onderzoek naar een nieuw geneesmiddel ten onrechte als succesvol te presenteren. Zo kan men bijvoorbeeld alle proeven verzwijgen die niet het gewenste resultaat opleverden. Ook is het mogelijk om de uitkomsten op allerlei verschillende manieren statistisch te analyseren, tot je een statistische test vindt die een significant resultaat oplevert.