Kloptdatwel?

Algemeen

VVD-senator Dupuis geschikt voor nieuwe functie?

by 29 Comments

VVD-senator Dupuis geschikt voor nieuwe functie? 1
Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Vivian Oei.

Heleen Dupuis (1945) studeerde na het gymnasium theologie en rechten aan de Rijksuniversiteit Leiden, waar ze in 1976 promoveerde. Ze gaf enige tijd les, verwierf vanaf de jaren tachtig landelijke bekendheid als hoogleraar medische ethiek en was een van de voorvechters van het opnemen van medische ethiek in het geneeskundig onderwijs. Sinds 1999 is Dupuis lid van de Eerste Kamer voor de VVD en is ze vicevoorzitter van de Commissie medische ethiek van het Leids Universitair Medisch Centrum. Ze schreef diverse boeken waaronder: ‘Wel of niet behandelen? Baat het niet, dan schaadt het wel’ en ‘Op het scherp van de snede. Goed en kwaad in de geneeskunde.’ Daarnaast is ze lid van verschillende besturen zoals: de Stichting Geuzenverzet, de Alzheimerraad Nederland, als voorzitter van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland en de Raad van toezicht WoonZorgcentra Haaglanden. Ze is ook vicevoorzitter van de Vaste Kamercommissie voor VWS. Uit deze ultrakorte samenvatting van haar cv zou men licht kunnen afleiden, dat zij weinig omstreden is en ook een grote kennis van de gezondheidszorg moet hebben. Piet Borst beweerde eens dat de medische ethiek in ons land bedorven wordt door de talrijke ex-theologen en antroposofen, die je daar tegen komt, maar noemde Dupuis niet expliciet. Plasterk mocht Dupuis in zijn jaren als columnist wel graag als afschrikwekkend voorbeeld van die domme medisch ethici nemen. ‘Taxichauffeurs met een titel. Nooit een vak geleerd. Hooguit theologie of Indisch recht.’ Over een tv-optreden van haar in Netwerk schreef Plasterk dat daarmee het Tante Betje-gehalte van de Nederlandse ethici een nieuw hoogtepunt bereikte. Bij de bespreking van haar Op het scherp van de snede zette hij haar ‘faciele’ leunstoeluitspraken af tegen het moeizame, maar verdienstelijke onderzoek naar de kwaliteit van leven zoals dat in het NKI wordt verricht. Dan kon je pas iets beweren.

De kritiek heeft haar weinig gedeerd en begin december 2012 werd Dupuis door minister Schippers benoemd in de gewichtige Adviescommissie Pakket van het College voor zorgverzekeringen (CVZ). Het CVZ geeft de minister van Volksgezondheid advies over wat er wel en niet in het basispakket moet zitten en er staat opnieuw een politiek gevoelige inkrimping van dit pakket voor de deur. Mocht deze benoeming al enige verbazing wekken gezien het probleem dat zij nu als Eerste Kamerlid moet stemmen over voorstellen vanuit CVZ, er is nog een andere reden om ernstig aan haar geschiktheid voor deze functie te twijfelen.

Blijkt immers haar gebrek aan onderscheidend vermogen op medisch gebied niet uit het feit dat zij prominent deel uitmaakte van de Medische Advies Raad (MAR) van de oplichters van de Leidse Quress cytotron kliniek? Over deze affaire waar een registeraccountant, een andere investeerder en een paar geschifte medici een Indiaas wonderapparaat tegen kanker in praktijk brachten en wanhopige kankerpatiënten met een nep-MRI vele duizenden euro’s afhandig maakten, is meer te vinden op: http://www.kwakzalverij.nl/1533/Trage_en_weifelende_IGZ_liet_kwakzalverkliniek_Quress_haar_gang_gaan

Dupuis, ook toen al vicevoorzitter van de Vaste Kamercommissie voor VWS, was lid van de MAR van Quress van mei 2008 tot augustus 2009. Eerst toen nam zij met haar twee medeadviesraadleden ontslag, omdat de entrepreneurs, die het Indiase wonderapparaat naar Leiden haalden om kanker- en artrosepatiënten te gaan behandelen, bleven weigeren voldoende expertise in huis te halen. In de lange lijst nevenfuncties, die Dupuis heeft bekleed en die vermeld staan op de officiële site van de Eerste Kamer, staat deze functie niet vermeld. Wij vragen ons af of de minister van deze misstap van haar partijgenote wel op de hoogte is (gebracht). Oliedom was het natuurlijk dat Dupuis zich zo gemakkelijk liet strikken door een paar kwakzalvers en haar enige excuus kan zijn, dat ook bij de twee andere MAR-leden, die nota bene medisch specialisten waren, pas laat de schellen van de ogen vielen. Zij namen vrijwel gelijktijdig ontslag. Ook hen zou ik echter niet graag tot de Adviescommissie Pakket van CVZ zien toetreden.

De schattigste reactie op creationisme

by 84 Comments

Dit is een vertaling van een Science-based Life-artikel geschreven door Kyle Hill op 12 augustus 2012.

Soms is het nodig om even een paar stappen terug te doen en het grote geheel te bekijken. In het evolutie/creationisme-debat zijn er fundamentelere stellen dan die over fossielen, genetica of morfologie. We kunnen ons afvragen: benaderen religie en wetenschap de wereld anders? Als dat zo is, dan worden de kleine details plotseling overstemd door de epistemologie (kennisleer).

Door middel van een simpel gesprekje over de verschillende manieren om de wereld te benaderen, zoals deze  schattige konijntjes, kunnen we een stap terug doen en bedenken welke manier om iets te weten het beste past in het grote geheel van de werkelijkheid.

Het volgende gesprek kan gezien worden als tussen een creationist die vertrouwt op de bijbel als richtlijn om kennis te vergaren over de diversiteit van het leven en een wetenschapper die daarover bewijs verzameld. Echter kan het gesprek ook enkele verschillen laten zien tussen het waarderen van traditie en waarderen van onafhankelijk bewijs.

 

religiouslogic-NL

 

Toen wetenschappers voor het eerst bewijs begonnen te verzamelen voor evolutie was er een grote groep van andere wetenschappers en autoriteiten die hier tegen gekant waren en een creationistische wereldbeeld al geaccepteerd hadden. Maar het bewijs bleef zich opstapelen. Tegenwoordig hebben we een theorie die net zo feitelijk is als zwaartekracht.

Hoe zouden we de wereld moeten ontdekken? Houden we een open geest, waarbij we ons laten leiden door het bewijs dat we verzamelen? Of accepteren we de voorschriften van enkele machtige personen wiens tijd allang voorbij is?

Had je ooit gedacht zo’n les te kunnen leren van een stel konijntjes?

Skeptisch Café: Afgeteld & doe de quiz!

by 17 Comments

Geschokt verlieten we vrijdagavond (21 december 2012) de pub in het centrum van Utrecht. Geen meteorietenregen, zondvloed, zonnestorm, of mysterieuze planeten in botsing met de aarde! Voorzichtig bevoelden we nog even onze kruinchakra’s, maar die leken bij iedereen nog steeds gesloten. Wat was er gebeurd? Of beter, wat was er niet gebeurd?! Konden we dit wel een geslaagde editie van het Skeptisch Café noemen?

Wie kloptdatwel.nl een beetje kent, weet natuurlijk dat het allemaal heel anders liep. Er is al veel gezegd over de Maya’s en het Einde der Tijden, en dit was een mooie gelegenheid om op een luchtige en gezellige manier een einde te maken aan al die onzin.  Het skeptisch café was, naar alle maatstaven, een geslaagde avond waarin we met ongeveer twintig onder het genot van wat drankjes ‘afgeteld’ hebben naar het einde van de wereld. Naast het “officiële programma”, wat bestond uit een skeptische quiz met ondergetekende als quizmaster, was het gewoon een gezellige avond waarin er uiteraard veel over skeptische onderwerpen gesproken werd. Daarbij werd ook wel duidelijk dat skeptici het heus niet altijd met elkaar eens hoeven te zijn!

De skeptische quiz, met als thema het einde der tijden, welke ik gegeven heb tijdens het aftellen naar het einde van de wereld, is hieronder na te spelen!

Skeptische quiz: Aftellen naar het einde van de wereld?

Start
Congratulations - you have completed Skeptische quiz: Aftellen naar het einde van de wereld?. You scored %%SCORE%% out of %%TOTAL%%. Your performance has been rated as %%RATING%%
Your answers are highlighted below.
Return
Shaded items are complete.
12345
678910
11121314End
Return

Minister van Jusititie fan van paragnosten?

by 161 Comments

Een bericht in Trouw van 7 november jl. zette kamerlid Gert-Jan Segers van de ChristenUnie aan om kamervragen te stellen aan Minister van Justitie, Ivo Opstelten. Wat stond er in dat bericht? Uit een  enquête onder 180 politiemensen zou blijken dat er onduidelijkheid heerst over de toelaatbaarheid van inzet van paragnosten en over de waarde van aanwijzingen van paragnosten in opsporingsonderzoeken. De minister had gesteld dat er geen richtlijnen voor was, maar vreemd genoeg stuitte de student die dit onderzoek uitvoerde wel op zo’n instructie met als titel ‘Instructie Onorthodoxe Opsporingsmethoden‘.
Inderdaad reden genoeg om de minister daar eens opheldering over te vragen; of je nou tegen inzet van paragnosten bent op grond van het feit dat ze nooit zinnige tips geven, of omdat je het eigenlijk duivels werk vindt.

Antwoord van de minister

Minister van Jusititie fan van paragnosten? 2
Ziet Ivo Opstelten, Minister van Justitie, nu echt zinvolle inzet van paragnosten?

Vrijdag 21 december 2012 kwam de minister met zijn antwoorden. Die kwamen er kort gezegd op neer dat hij geen reden zag om de instructie (die dus wél bestaat en mee werd gestuurd met de beantwoording) aan te passen. Alleen in heel uitzonderlijke omstandigheden wil het Openbaar Ministerie de mogelijkheid open houden om deze onorthodoxe opsporingsmethoden toe te passen.
Naast de paragnosten gaat het om wat minder zweverige zaken als leugendetectie, narco-analyse, het ‘poppenspel’ en verhoor onder hypnose. Die methoden zouden onder bijzondere omstandigheden kunnen worden ingezet bij zeer ernstige delicten, waarbij de politie niet verder komt met gewone middelen.
In de beantwoording van de vragen stelt hij het zo:

Sommige delicten zijn zo ernstig in de gevolgen voor slachtoffers dan wel nabestaanden, dat de politie en het OM alle mogelijkheden om een delict op te lossen in overweging willen kunnen nemen. Gelet hierop wil het OM de in de instructie genoemde methoden niet op voorhand uitsluiten.

Grote hilariteit, verbazing en verontwaardiging viel Opstelten ten deel op de sociale media. De koppen op de nieuwssites luidden ‘Politie mag gebruik blijven maken van paragnosten‘ of varianten daarop; het nieuwsbericht is doorgaans overgenomen van het  ANP. De vraag is of deze berichten wel een eerlijk beeld geven van de instructie en hoe die in de praktijk uitpakt. Een kop als ´Opstelten blijft bij inzet paragnosten´(BNR) wekt zelfs de indruk dat het ministerie echt wat ziet in de kunstjes van paragnosten, maar het kan natuurlijk nog wat stelliger, zoals op DeJaap: ‘Opstelten: niks mis met de inzet van paragnosten‘. De NRC kwam met een wat neutralere kop: ‘Opstelten: inzet paragnost bij politieonderzoek mag soms‘.
Ook vragensteller Segers vindt het standpunt van de minister maar vreemd, zoals te beluisteren viel in het radioprogramma ‘Met het Oog op Morgen’ van zaterdag 22 december (van 29:10 tot 33:20).

Hoe staat het in de instructie?

Die begint goed:

Voor gebruikmaking van opsporingsmethoden die naar huidige wetenschappelijk inzichten geen zekerheid bieden omtrent de objectieve betrouwbaarheid van de resultaten, is in beginsel geen plaats binnen de zakelijke en professionele wijze waarop het Openbaar Ministerie de strafrechtspleging uitoefent.

en

Gebruikmaking van de resultaten van dergelijke onderzoeksmethoden als bewijsmiddel is (veelal) niet toegelaten

Nou dat is dan klaar, zou je denken. Waarom dan toch de mogelijkheid van toepassing openhouden en niet radicaal afwijzen?

Ook indien een onderzoek is vastgelopen dient tot gebruikmaking van de hier bedoelde opsporingsmethoden slechts met uiterste terughoudendheid te worden overgegaan. Veelal loopt de gebruikmaking van een van de in deze instructie bedoelde opsporingsmethoden opnieuw uit op een teleurstelling voor alle betrokkenen. Het inzetten van middelen voor deze opsporingsmethoden valt dan ook enkel in zeer uitzonderlijke gevallen te rechtvaardigen.

Wat zijn dan die rechtvaardigheidsgronden? Dat staat er niet in, dat wordt overgelaten aan het College van Procureurs-generaal:

Onder zéér bijzondere omstandigheden kan het College van procureurs-generaal op verzoek van de hoofdofficier van justitie of hoofdadvocaat-generaal toestemming verlenen een onder 1 of 2 bedoelde opsporingsmethode toe te passen. Indien de toestemming wordt verleend worden de resultaten van de opsporingsmethode alsmede de uitkomst van het opsporingsonderzoek of strafvervolging aan het College bericht.

en het moet gaan om onderzoeken naar een strafbare feit waarvoor het strafmaxiumum minimaal zes jaar is en waarbij de gebruikelijke recherchemethoden zijn uitgeput.

Hoe belachelijk is dit?

Het lijkt me voor de inzet van paragnosten nogal een drempel in de praktijk en de facto misschien wel net zo effectief als een verbod. Hoe zie je het nu voor je dat het daadwerkelijk tot inzet van zo’n paragnost komt? Dan moet het rechercheteam dus laten zien dat alle normale middelen zijn uitgeput (lijkt me al niet eenvoudig om toe te geven), vervolgens op het idee komen dat een paragnost informatie kan geven die ze niet als gewone tip kunnen checken en misschien gebruiken. Dan zullen ze bijvoorbeeld het idee hebben om zo iemand een reading laten doen of met een wichelroede een stuk land te laten afstruinen.
Om het binnen de regels te doen, moeten ze dan de hoofdofficier van justitie of hoofdadvocaat-generaal zien te overtuigen dat het een goed idee is en misschien nog wel belangrijker, hem/haar daar zo van doordringen dat die vervolgens zijn/haar nek durft uit te steken om datzelfde betoog bij het College van Procureurs-generaal te gaan houden! Ik zie het niet snel gebeuren.

Het is wel een beetje jammer dat de instructie niet verder ingaat op de bijzondere omstandigheden waarin het voorstelbaar is dat het College van Procureurs-generaal wél toestemming zou geven. Maar misschien een suggestie daarvoor: als de beoogde paragnost de ‘One Million Dollar Paranormal Challenge‘ van Randi heeft binnengesleept of dit jaar nog de Sisyphusprijs van Skepp, dan is er reden om eens serieus te kijken.

Wat in de praktijk eerder zal voorkomen, is dat paragnosten zich op eigen houtje opdringen aan al dan niet vastgelopen onderzoek, zoals Loet van der Gouw in de zaak Tanja Groen. Maar over hoe om te gaan met lastige amateurspeurders, die je mogelijk voor de voeten lopen, gaat deze instructie helemaal niet. En ook niet over wat je moet doen als zo iemand een fiets uit een kanaal vist en suggereert dat het de vermiste fiets is van Tanja Groen. Dat blijft een lastig parket voor de politie, vooral wanneer allerlei media zo’n medium of wichelroedeloper veel kritiekloze aandacht geven.

Boek review: When Prophecy Fails

by 4 Comments

 “Op 21 december vergaat de wereld. Het zal beginnen met een grote golf die de stad zal wegvagen. Om middernacht zal een clubje uitverkorenen worden opgehaald door buitenaardsen. Zij zullen de uitverkorenen meenemen naar hun planeet Clarion, waar ze nog lang en gelukkig zullen leven”.

Klinkt als iets wat je de afgelopen week ergens had kunnen horen, niet? Wees gerust, want dit speelde al in 1954.

Een man met een overtuiging is moeilijk te veranderen. Zeg hem dat je het niet met hem eens bent en hij loopt weg. Laat hem feiten of cijfers zien en hij zal twijfelen aan je bronnen. Doe een beroep op logica en hij zal je punt niet begrijpen. We hebben allemaal weleens ervaren hoe zinloos het lijkt om te proberen iemand met een sterke overtuiging van gedachten te doen veranderen, en misschien hebben vaste lezers van Kloptdatwel dit nog wat vaker ervaren dan anderen. Sociaalpsycholoog Leon Festinger kende dit ook en samen met zijn collega’s schreef hij het boek When Prophecy Fails (‘Als Voorspelling Faalt’, gepubliceerd in 1956), dat gaat over de eerste toetsing van wat we in de psychologie tegenwoordig kennen als kernbegrip: cognitieve dissonantie.

In het voorwoord wordt het als volgt omschreven:

Dissonantie is het ongemak wanneer een persoon twee tegengestelde gedachten (cognities) heeft. Bijvoorbeeld de cognitie: ‘ik weet dat roken dodelijk kan zijn’, en de cognitie: ‘ik rook twee pakjes per dag’. Omdat dissonantie onprettig is, zullen mensen dit willen verminderen door één of beide cognities aan te passen zodat ze meer ‘consonant’ met elkaar zijn. In dit geval kunnen rokers de sigaretten opgeven, of op een of andere manier rechtvaardigen dat zij roken (bijvoorbeeld ‘van roken word ik rustig’of ‘roken helpt me minder te eten’). Hoe belangrijker de kwestie en hoe groter de mate van toewijding daaraan, hoe groter de dissonantie – en hoe groter de behoefte om die te reduceren.

Boek review: When Prophecy Fails 3
When Prophecy Fails gaat over een heftigere dissonantie: wat als iemand ergens volledig van overtuigd is, zichzelf heeft toegelegd om dit te ondersteunen en daarvoor onomkeerbare stappen heeft ondernomen; stel dat deze persoon wordt geconfronteerd met niet te ontkennen bewijs van zijn of haar ongelijk, wat dan? Vaak zal de persoon na deze ervaring niet alleen onaangedaan zijn, maar nog méér overtuigd van de juistheid van zijn overtuiging! Een hernieuwde ijver om anderen te overtuigen en bekeren naar zijn zienswijze is ook niet uitzonderlijk. Festinger stelde de vraag: hoe en waarom vindt een dergelijke reactie op tegengesteld bewijs plaats? Het boek begint met het stellen van de vijf voorwaarden die volgens de auteurs nodig zijn om tot zulk gedrag te komen:
1) men moet diep overtuigd zijn van het geloof en er moet een relevantie zijn tot een bepaalde actie: hoe een gelovige zich gedraagt of doet;
2) men moet zijn toegewijd aan het geloof door een actie te hebben ondernomen die moeilijk ongedaan gemaakt kan worden;
3) het geloof moet voldoende specifiek zijn en voldoende met de echte wereld te doen hebben zodat een gebeurtenis het geloof kan ontkrachten;
4) zo’n gebeurtenis moet plaatsvinden en door de persoon als zodanig worden erkend;
5) de individuele gelovige moet sociale steun hebben (lid zijn van een groep mensen die hetzelfde geloven).

Boek review: When Prophecy Fails 4
William Miller – Kreeg na 3 einde-van-de-wereld-voorspellingen alleen maar meer volgelingen. Pas na de 4e vond men het welletjes.

Het boek vervolgt met een historisch overzicht waarin volgens de auteurs het gedrag optrad. Bijvoorbeeld het geval van William Miller die na het bestuderen van de bijbel dacht dat Jesus in 1843 opnieuw zou komen en iedereen ‘beoordeeld’ zou worden, praktisch gezien het einde van de wereld. Uiteindelijk kreeg hij duizenden volgelingen (Millerieten) en werden er kranten uitgegeven en pamfletten gedrukt. Er werd gedacht aan 23 april 1843, maar dat ging voorbij zonder dat er iets gebeurde. Dan eind 1843: ook niks. In het begin van 1844 werd gezegd dat, in plaats van het Christelijke jaar 1843, het ook weleens het Joodse jaar 1843 zou kunnen zijn. Wat betekende dat het tot 21 maart 1844 allemaal alsnog kon gebeuren. 21 maart 1844: weer fout.
Gek genoeg beschrijven de geschiedschrijvers telkens een hernieuwde toewijding nadat een voorspelde datum voorbij was. Toen een Milleriet vervolgens met een nieuwe datum kwam, 22 oktober 1844, stortte de volgelingen zich daar weer op. Extra kranten werden gedrukt en men ging langs de deuren om zoveel mogelijk zieltjes te winnen. De toewijding was nog nooit zo groot geweest. Het effect was er: boeren lieten die zomer hun gewassen voor wat ze waren, winkels werden gesloten, mensen verkochten hun bezittingen en betaalden er bijvoorbeeld hun schulden mee af (‘schoon’ naar de hemel) of gaven het geld aan de drukkerij van de beweging.
Met het normaal aanbreken van 23 oktober was dit de vierde keer binnen anderhalf jaar dat hun geloof in het einde van de wereld ontkracht werd. Hoewel met de eerste drie niet uitgekomen voorspellingen het promoten van het geloof alleen maar versterkt werd, betekende deze vierde keer dan toch echt het einde van de Millerieten. Hoewel het een van de duidelijkste voorbeelden uit de geschiedenis lijkt waar aan alle vijf voorwaarden was voldaan, kan het zijn dat het toch niet goed is gedocumenteerd.

Festinger had, om in ieder geval één keer een goed gedocumenteerde casus te hebben, een groep mensen nodig die in de nabije toekomst een ramp verwachtte. Blij verrast was hij dan ook toen hij in september in de Lake City Herald een advertentie zag staan waarin werd gewaarschuwd om te vluchten vanwege een overstroming van Lake City op 21 december. When Prophecy Fails beschrijft vervolgens hoe handlangers van Festinger infiltreren/deelnemen aan de groep zodat ze deze goed kunnen observeren.

Spoiler alert! Hieronder worden delen van het ‘plot’ besproken.

De spil van de groep blijkt ene Marian Keech te zijn. Via een ‘spirituele gids’ genaamd Sananda krijgt zij boodschappen door via automatisch schrift. Deze Sananda zou een ‘Guardian’ van de planeet Clarion zijn die vroeger ook wel bekend stond als ‘Jesus’. Boodschappen die Keech van Sananda ‘doorkrijgt’ worden tijdens groepsavonden besproken. Op zo’n avond wordt één van de undercover-handlangers van Festinger door Keech gevraagd om de avond in te leiden. Omdat hij in zijn rol als observator de groep natuurlijk zo min mogelijk moet beïnvloeden, maar ook geen idee heeft hoe hij zich hieruit moet redden (ontwijken helpt niet, Keech staat erop) zegt hij maar dat de groep moet mediteren. Na 20 minuten van ongemakkelijke stilte begint een van de aanwezigen (Bertha) opeens raar te doen. Bertha blijkt ook iemand ‘door te krijgen’, en niet zomaar iemand, ‘The Creator’ (God) zelf!

Grappig zijn de beschrijvingen over hoe Bertha haar nieuw gevonden autoriteit probeert te versterken. Met de stem van ‘God’ zegt ze bijvoorbeeld dat Keech toch niet de ziel zou hebben van Maria Magdelena (wat haar door Sananda was verteld), want Sananda zou ‘van niets weten’. En God hoeft ook niet zulke mooie woorden zoals ‘thee’ en ‘thou’ te gebruiken zoals Sananda altijd doet, dat is alleen maar tijdsverspilling. Helaas verpest ze het een beetje. Ze zegt bijvoorbeeld dat God een kleine oneffenheid van haar huid zal helen. Maar wanneer er niets gebeurt en de groep dat ook aangeeft, zegt ze snel dat het een test was om te kijken of de groep wel eerlijk is. Ook een toneelstukje waarbij ze doet alsof ze ter plekke de nieuwe Christus zal baren, om vervolgens (met de stem van God) te verklaren dat het een grapje was ‘om de groep te laten zien dat alles mogelijk is’, doet haar geloofwaardigheid geen goed. Wanneer ze alles aan haar man vertelt en hem met de stem van God opdrachten geeft en hem zelfs dreigt te zullen doden als hij ongehoorzaam is, loopt het helemaal slecht af. Hij reageert namelijk door te zeggen dat als ze er niet snel mee ophoudt, hij haar eens zal laten nakijken door een psychiater. Vanaf dat moment lukt het haar niet meer om zelfverzekerd met de stem van God praten en wordt ze praktisch gezien door de groep genegeerd.

Dit versterken van autoriteit zien we nog eens terugkomen wanneer er een ander medium wordt bijgehaald. Keech zegt aan het begin van de bijeenkomst bijvoorbeeld nog even snel dat haar Sananda zich op het 8ste spirituele niveau bevindt, en de ander slechts op het 7e, dus als ze elkaar tegenspreken, dan heeft haar Sananda automatisch gelijk. En tja, als je twee mensen die willekeurige gedachten als ‘een boodschap uit het universum’ in dezelfde kamer zet, dan kan het weleens gebeuren dat de een de ander tegenspreekt natuurlijk.

Uiteindelijk volgt natuurlijk moment suprême: het aanbreken van de 21ste december 1954, zeg maar ‘D-Day’. De ontwikkelingen in de groep illustreren goed hoe mensen kunnen omgaan met cognitieve dissonantie. Kort samengevat en zoals op Wikipedia te lezen valt:

  • Vóór 20 december. De groep mijdt publiciteit. Interviews worden maar mondjesmaat gegeven. Direct contact met Keech is voorbehouden aan hen die de groep ervan kunnen overtuigen dat ze ware gelovigen zijn. De groep ontwikkelt een soort geloofssysteem – gevoed door de automatische berichten van de planeet Clarion – waarin de details van de vloedgolf, de reden ervan en de manier waarop de groep zal worden gered worden uitgewerkt;
  • 20 december. De groep verwacht dat een buitenaardse bezoeker hen rond middernacht zal roepen en hen zal meenemen naar een klaar staand ruimteschip. Zoals geïnstrueerd zorgt de groep ervoor dat ze geen enkel metalen voorwerp meer op zich dragen. Naarmate middernacht dichterbij komt, worden ritsen, beha’s en andere metaal houdende kledingstukken verwijderd. Daarna wordt er gewacht;
  • 00:05, 21 december. Geen bezoek. Iemand in de groep merkt op dat het op een andere klok nog 23:55 is. De groep komt overeen dat het nog geen middernacht is;
  • 00:10. Ook de tweede klok geeft aan dat het middernacht is. Nog steeds komt er geen bezoeker. De groep is stomverbaasd. De vloedgolf zelf is niet meer dan zeven uur van hen verwijderd;
  • 04:00. De groep heeft enkele uren in ultieme verbazing stilgezeten. Tevergeefs worden enkele pogingen gedaan om een aanvaardbare uitleg te geven. Keech begint te huilen;
  • 04:45. Opnieuw ontvangt mevrouw Keech een buitenaards bericht. Het bericht meldt dat God heeft besloten de aarde te sparen en niet te vernietigen. De vloedgolf zal niet plaatsvinden. De kleine groep heeft, door de hele nacht te waken, zoveel licht verspreid dat God de wereld heeft gespaard;
  • ’s Middags, 21 december. Kranten worden gebeld en de groep wil interviews geven. In groot contrast met de voormalige schuwheid richting de pers, begint de groep met een actieve campagne om de boodschap over een zo groot mogelijk publiek te verspreiden.

Tja, wat vind ik er nu eigenlijk van? Van de ene kant moet ik toegeven dat het me als een voorstander van de wetenschap goed doet om te kunnen zeggen dat ik dit boek gelezen heb. Het beschrijft  het onderzoek mooi en laat zien waar de problemen lagen, hoe deze werden opgelost en wat voor gevolgen dit had. Tijdens het beschrijven van de gebeurtenissen wordt telkens de link gelegd met een van de vijf voorwaarden, zodat we er wel aan herinnerd worden dat we een wetenschappelijk verslag aan het lezen zijn. Dat is handig want je zou het tijdens het lezen zomaar vergeten. Maar aan de andere kant is het daarom ook wat saai en langdradig. Het had naar mijn mening veel spannender, leuker en sneller beschreven kunnen worden zonder af te doen aan het wetenschappelijke.

Om een voorbeeld te geven: De korte samenvatting op Wikipedia van de nacht van de 20ste op de 21ste (zoals die hierboven staat) was voor mij één van de redenen waarom ik het boek graag wilde lezen. Alleen in het boek zelf las ik per ongeluk over de gebeurtenis heen… Zo weinig indrukwekkend werd dit beschreven.

Mocht je je willen verdiepen in de achtergrond van cognitieve dissonantie’, dan is dit boek aan te raden. Wil je je daarentegen ‘slechts’ verdiepen in het onderwerp cognitieve dissonantie, dan meen ik een ander boek te moeten aanraden: Mistakes Were Made (but not by me). Hoewel ik Mistakes nog niet gelezen heb wordt het me vaak enthousiast aangeraden door mijn omgeving (lees: andere skeptici) terwijl ik ze over When Prophecy Fails amper (enthousiast) hoor.

 

Geinteresseerd geraakt in een van de genoemde boeken? Koop het via de onderstaande link bij Bol.com en steun daarmee Kloptdatwel.nl!