Kloptdatwel?

Alternatieve schade

Hoe Pauline Bijster haar twijfels over vaccinaties verloor

by 6 Comments

In augustus 2016 schreef journaliste Pauline Bijster in het blad Happinez een blog over de twijfel die ze had om haar vierde kind te laten vaccineren. Ze twijfelde over de werkzaamheid en noodzakelijkheid van bepaalde vaccinaties in het Rijksvaccinatieprogramma omdat ze niet genoeg informatie kreeg van de artsen maar wel veel verontrustende informatie had gevonden op internet. Vreemd, want met een paar extra zoektermen had ze toch de site van het RIVM kunnen vinden zou je zeggen. Heel weldenkend Nederland viel uiteraard over haar heen. Haar slordige denken over vaccinatie werd door zelfbenoemde ‘gesel der kwakzalvers’ Annabel Nanninga in een komisch stukje aan de kaak gesteld. In het stuk sprak Nanninga ook de Happinez zelf aan op het verspreiden van deze gevaarlijke denkdwalingen. Ook Skepsis Pyramidependel winnaar Arjen Lubach vond de ophef aanleiding om een bijlesje vaccinaties (vanaf 8:20) te geven.

RTL Late Night haakte in op de discussie en zette Pauline aan tafel met kinderarts Jan Peter Rake. Deze kinderarts zei in de uitzending dat als ouders hun kinderen echt willen beschermen dat ze dan voor vaccinaties zouden moeten kiezen. Hij nodigde Pauline uit om eens langs te komen in het ziekenhuis en in de praktijk te zien dat de ziektes waarvoor ingeënt wordt, geen onschuldige ziektes zijn. De kinderarts wilde laten zien dat sommige kinderen tijdens het doormaken van besmetting in plaats van ‘een groeimoment’, een ernstige complicatie krijgen en dat kinderartsen soms moeten vechten voor het leven van dit soort kinderen.

Hoe Pauline Bijster haar twijfels over vaccinaties verloor 1

 

Begin april was het zover: Pauline Bijster ging op bezoek bij dokter Rake in Groningen. Hij gaf haar uitleg over de noodzaak van vaccinaties en de kudde-immuniteit die nodig is om bijvoorbeeld kinderen met leukemie te beschermen. Hij nam haar ook mee naar de kinder-intensive care in het UMCG. Pauline zag daar met eigen ogen wat de gevolgen van kinkhoest kunnen zijn bij een pasgeboren baby. Als u zelf wilt zien hoe dat eruitziet, kijk dan even hier (waarschuwing: schokkende beelden). Helaas worden de antilichamen van de moeder tegen kinkhoest in de meeste gevallen niet doorgegeven aan de baby. Hierdoor zijn baby’s vrijwel onbeschermd tot ze de eerste vaccinatie voor kinkhoest krijgen (rond 6-9 weken). Een mogelijkheid om babies beter tegen kinkhoest te beschermen is het vaccineren van zwangere moeders in het laatste trimester van hun zwangerschap. Hierdoor zijn de baby’s beschermd door de antilichamen van de moeder totdat ze zelf gevaccineerd worden. Voor 30 euro is het tegenwoordig mogelijk voor zwangeren om deze vaccinatie via de GGD te ontvangen. In Nederland wordt inmiddels gelukkig gesproken over het actief aanbieden van deze vaccinatie aan zwangere vrouwen in navolging van landen als de Verenigde Staten (sinds 2011), het Verenigd Koninkrijk (sinds 2012), Argentinië (sinds 2012), België (sinds 2013), Ierland (sinds 2013), Israël (sinds 2015), delen van Australië (sinds 2015) en Spanje (sinds 2015).

Na de uitleg van de dokter Rake en het zien van de gevolgen van infectieziektes zoals kinkhoest, is Pauline Bijster om. In een stuk voor oudersvannu schrijft ze ‘Voor dit jongetje en zijn ouders wil ik wél mijn kind laten inenten, en hier opschrijven in dit verhaal dat iedereen dat zou moeten doen‘. Het siert Pauline dat ze niet vast is blijven houden aan haar mening en actief op zoek gegaan is naar antwoorden op de vragen die ze terecht heeft. Ze heeft zich laten overtuigen van het feit dat artsen echt wel kritisch zijn en dat de gevolgen van niet vaccineren ernstig kunnen zijn. Hieruit blijkt maar eens dat het zin heeft als arts om een eerlijk en oprecht gesprek aan te gaan in de hoop dat de bezorgde ouders met goede informatie te overtuigen zijn. Helaas toont het ook wel weer aan dat alle informatie die het RIVM beschikbaar stelt blijkbaar niet genoeg is en dat persoonlijke ervaringen en vooral angst toch betere middelen zijn om mensen van mening te laten veranderen.

Oh, en Pauline wist met haar stuk zelfs Annabel Nanninga te ontdooien ;-).

Aids-homeopaat Scholten vrijuit bij de tuchtrechter

by 27 Comments

Aids-homeopaat Scholten vrijuit bij de tuchtrechter 2
Omslag van het rapport van het dubieuze onderzoek van Scholten c.s.

De toekenning van een lintje aan homeopathisch arts Jan Scholten in 2014 leidde tot de nodige ophef. Scholten bleek immers ook de bedenker van een homeopathisch middel dat in Kenia aan aids-patiënten werd voorgeschreven. Er werden Kamervragen over de kwestie gesteld en televisieprogramma Rambam toonde aan hoe gemakkelijk het is een koninklijke onderscheiding voor iemand te regelen. In opdracht van de minister van VWS heeft de IGZ bovendien onderzoek naar de handel en wandel van Scholten verricht. Kennelijk vond de IGZ dat er voldoende grond was om de zaak voor het Tuchtcollege te brengen. Dat wees de klacht echter af.

Homeopaat Scholten kreeg zijn koninklijke onderscheiding voor het bedenken van “een verbinding tussen de homeopathie en het periodiek systeem der elementen, waarmee hij de behandelingsmogelijkheden van de homeopathie heeft verruimd”. Kortom, voor het naaien van een knoop aan de nieuwe kleren van de keizer. Het was al erg genoeg dat deze non-prestatie met een benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau werd beloond, maar het werd nog veel erger toen bleek dat de gedecoreerde met zijn dubieuze AIDS Remedy Fund betrokken was bij homeopathische experimenten in Kenia. Het ging daarmee om het door hemzelf bij elkaar gefantaseerde middel Iquilai (homeopathisch verdund thulium), dat als aids-remmer zou kunnen werken. Barbara Vreede schreef er een boos artikel over, PvdA-Kamerleden stelden kritische Kamervragen en Scholten maakte zichzelf ronduit belachelijk met een interview in de Volkskrant (En aids? ‘Daar zit vaak een minderwaardigheidsgevoel onder.’).

In haar antwoorden op de Kamervragen gaf de minister van VWS aan dat het niet mogelijk was de toekenning van de onderscheiding ongedaan te maken. Wel zou zij de IGZ vragen de zaak nader te onderzoeken. Dat onderzoek leverde voor de IGZ kennelijk genoeg materiaal op om Scholten voor het Tuchtcollege te brengen. Het was echter van meet af aan duidelijk dat het geen gemakkelijke zaak zou worden, nu de handelingen die Scholten verweten werden voornamelijk in Kenia hadden plaatsgevonden. Op zichzelf sluit handelen in het buitenland tuchtrechtelijke aansprakelijkheid in Nederland niet uit, aldus ook het Tuchtcollege:

“Volgens vaste tuchtrechtelijke jurisprudentie wordt de werkingssfeer van het tuchtrecht niet zonder meer beperkt door de Nederlandse landsgrenzen. Afhankelijk van de omstandigheden van het geval, waaronder de aard en de ernst van het verwijt en de aard van de relatie, kan aan de BIG-geregistreerde beroepsbeoefenaar ook met succes een verwijt worden gemaakt indien deze tuchtrechtelijk verwijtbaar in het buitenland heeft gehandeld of nagelaten.”

In dit geval zijn volgens het Tuchtcollege echter geen verwijten op hun plaats, aldus de uitspraak van 21 oktober vorig jaar (20 december openbaar uitgesproken). De patiënten in Kenia zijn niet behandeld door Scholten zelf en zijn collega, maar door een Keniaanse arts. Scholten heeft slechts het middel Iquilai verstrekt. Dat hij daarbij heeft gevraagd de effecten van het middel te registreren, brengt volgens het Tuchtcollege nog niet mee dat sprake is van door hem verricht medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen.

Ook het door Scholten en collega geschreven en door het AIDS Remedy Fund uitgegeven rapport over de door de Keniaanse arts geregistreerde effecten van Iquilai levert geen tuchtrechtelijk verwijt op. In dit rapport kwam de gewraakte zin “In many cases, the ARV therapy introduction may be postponed, yielding significant saving in cost” voor. Het Tuchtcollege kan hierin echter geen overtreding van de KNMG-gedragsregel “De arts en niet-reguliere behandelwijzen” zien, aangezien die ziet op behandelrelaties, waarvan hier geen sprake was. Scholten en collega behandelden immers niet, dat deed de Keniaanse arts.

Kennelijk heeft de IGZ niet volstaan met het beoordelen van de Afrikaanse activiteiten van Scholten, maar ook zijn Nederlandse praktijk en die van zijn collega doorgelicht. Volgens de IGZ was in enkele dossiers sprake van overtreding van de genoemde KNMG-gedragsregel. Het Tuchtcollege vindt echter dat niet is komen vast te staan dat Scholten zijn Nederlandse patiënten onvoldoende heeft voorgelicht over het alternatieve karakter van zijn behandelingen, dan wel hen van reguliere zorg heeft afgehouden. De conclusie van het Tuchtcollege is dat de klacht van de IGZ in al haar onderdelen ongegrond is. Scholten gaat vrijuit, en zijn collega ook.

Het is natuurlijk wel spijtig dat deze zaak niet op z’n minst een berisping oplevert, want het blijft schandalig dat een wetenschappelijk opgeleide Nederlandse arts zijn homeopathisch evangelie in Afrika probeert te verspreiden, en dan ook eens bij een dodelijke ziekte als aids. Lichtpuntje in dat verband is dat het Tuchtcollege zich nog waagt aan een obiter dictum, een overweging ten overvloede. Daaruit maak ik op dat het College ook niet zo blij is met de activiteiten van Scholten:

“Ten overvloede voegt het college hieraan nog het volgende toe. Het gaat in deze zaak niet om de vraag of M [Iquilai] werkzaam is als homeopathisch geneesmiddel ten behoeve van aids en/of hiv-patiënten. Die vraag kan en behoeft het college hier niet te beantwoorden, al kan wel vastgesteld worden dat het (pilot)onderzoek in N [Kenia] niet voldoet aan de Nederlandse en internationale vereisten voor onderzoek naar de effectiviteit van M [Iquilai] en dat in die zin vraagtekens gezet kunnen worden bij de geclaimde effecten, mede door het ontbreken van medisch wetenschappelijk (vervolg)onderzoek (zie onder 2.8).”

Dat is de uitspraak, en daar moeten we het dan maar mee doen.

Op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij zijn diverse artikelen over Scholten te vinden: hier, hier en hier.

Rechtbank: Jannes Koetsier is geen deskundige

by 7 Comments

Rechtbank: Jannes Koetsier is geen deskundige 3
Vaccinatie

Recent heeft de rechtbank te Breda een gastouder vrijgesproken die werd verdacht van doodslag op een baby van vier maanden. De vrouw zou het kind dusdanig hard door elkaar hebben geschud dat hersenschade ontstond waaraan het kind overleed. De rechtbank stelt dat de vrouw inderdaad het letsel heeft toegebracht, maar acht opzet niet bewezen. Daarom volgt vrijspraak. Deze zaak zou normaal gesproken niet echt interessant zijn voor dit blog, ware het niet dat de verdediging een zogenaamde deskundige naar voren schoof die gelooft dat het ‘shaken baby-syndroom’ eigenlijk vaak schade als gevolg van vaccinaties is. De rechtbank maakt in haar uitspraak duidelijk dat deze man, de gepensioneerde arts Jannes Koetsier, ter zake niet deskundig is.

Koetsier is in het verleden al eens terecht omschreven als ‘alterneutisch warhoofd’. Hij verkondigde bijvoorbeeld onzin over de Mexicaanse griepvaccinatie en liet zich lovend uit over de Italiaanse kankerkwakzalver Tullio Simoncini, die meent dat kanker een schimmel is. Ook probeerde hij met zijn Stichting Shakenbaby.nl via de rechter af te dwingen dat de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) in haar richtlijnen op zou nemen dat eerst de mogelijkheid van vaccinatieschade moest worden uitgesloten alvorens een melding van kindermishandeling kon worden gedaan. Koetsier verloor die zaak kansloos. Recent mocht hij nog komen opdraven in een tendentieuze uitzending van het programma Zorg.nu over het HPV-vaccin. Want ook daar meent hij verstand van te hebben, daarin ongetwijfeld bevestigd door de programmamakers.

In de zaak van de gastouder en de vier maanden oude baby stuurde Koetsier een drietal rapportages in met mogelijke alternatieve oorzaken voor het letsel is, waaronder vaccinatieschade. De moeder van het overleden kind geloofde zijn ‘analyses’: die geeft nu de farmaceutische industrie de schuld (zie ook hier). Maar de rechtbank is veel kritischer:

“De rechtbank is voorts van oordeel dat dr. Koetsier, gelet op de hiervoor genoemde door de Hoge Raad geformuleerde criteria, in het onderhavige geval evenmin als deskundige kan worden aangemerkt. Dr. Koetsier is niet ingeschreven in het deskundigenregister en naar het oordeel van de rechtbank kan hij – op basis van de thans beschikbare informatie – niet als deskundige op het hier aan de orde zijnde specifieke terrein worden aangemerkt, nu niet is gebleken dat zijn expertise als gepensioneerd huisarts zich uitstrekt tot het voorwerp van onderzoek in deze zaak, het shaken-baby-syndrome. De omstandigheid dat hij, zoals hij naar voren heeft gebracht, zich in de diagnostiek en literatuur ten aanzien van shaken-baby-syndrome heeft verdiept, is daartoe onvoldoende.”

Kortom, je kunt wel (gepensioneerd) arts zijn en zeggen de literatuur over een syndroom bij te houden, maar dat maakt je nog geen deskundige. Ook zijn collega Spendlove (hier, hier) wordt geen expertise op het gebied van het shaken baby-syndroom toegedicht. De rechtbank beoordeelt vervolgens de rapportages van de beide niet-deskundigen ‘met de nodige terughoudendheid’. Dat leidt ertoe dat alle naar voren geschoven alternatieve theorieën van tafel worden geveegd met een beroep op de rapporten van personen die wel verstand van zaken hebben. De rechtbank wijst bij het ‘vaccinaties veroorzaken shaken baby-syndroom’ verhaal op de conclusies van een inschakelde forensisch arts van het UZ Leuven:

“Daarbij wordt nog specifiek benoemd dat de vaccinatie van [slachtoffer] niet de doodsoorzaak kan zijn geweest.”

Of de gastouder terecht is vrijgesproken, weet ik niet, maar bij twijfel hoort in het Nederlandse strafrecht altijd vrijspraak te volgen. Het belang van de uitspraak ligt voor mij vooral in het gegeven dat over Koetsier expliciet wordt opgemerkt dat hij geen deskundige is op dit terrein. Dat mocht wel eens gezegd worden. In de berichtgeving over deze zaak werd namelijk helaas door een aantal media iets anders gesuggereerd, wat weer een typisch geval van ‘false balance’ opleverde. Het AD noemde Koetsier weliswaar een gepensioneerde huisarts, maar voegde daar nog de woorden “die veel onderzoek doet naar shakenbaby-syndrom” aan toe. Koetsier heeft echter geen enkele wetenschappelijke publicatie over dit onderwerp op zijn naam. Hij beperkt zich tot kreten op internet. Ook de berichtgeving van Omroep Brabant – met zinnen en tweets in de trant van “deskundigen spreken elkaar tegen” – was niet best. In het licht van het voorgaande lijkt het me zeer nuttig als de journalistiek kennis neemt van deze uitspraak van de rechtbank te Breda.

Impressie Nationale Gezondheidsbeurs 2017

by 19 Comments

Na een aantal jaren met verbazing te constateren dat een zeer groot deel van de standhouders op de nationale gezondheidsbeurs uit het alternatieve circuit komen, vonden we dat het tijd was voor een tegengeluid. Na het succes van vorig jaar, staan ook dit jaar Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij weer op de nationale gezondheidsbeurs in Utrecht. Wij staan op standnummer D20 in Zaal 1 dus kom gerust langs om even gedag te zeggen. Hieronder een kort verslagje van de eerste beursdag:

Gisterochtend als eerste aangekomen op de stand. Gelukkig staat alles nog zoals we het gisteren na het opbouwen hebben achtergelaten (zie foto). De grote blauwe doeken met prikkelende vragen zijn heel goed zichtbaar en trekken de aandacht. We hebben voor veel horizontale ruimte gezorgd om de Skepters en Tijdschriften tegen de Kwakzalverij goed uit te kunnen stallen.

Impressie Nationale Gezondheidsbeurs 2017 4

Langzaam druppelen de standhouders binnen en zo ook mijn mede-standleden. Na een kleine briefing (wat ligt waar, hoe gaan we de gesprekken aan en wat geven we mee) begint de beurs met het binnenkomen van de eerste gasten. We hebben als lokkertje een quiz over alternatieve geneeswijzen waarmee mensen een mooi boekje met strips van Sigmund (Sigmund weet wel raad met spiritualiteit) kunnen winnen. Het allereerste gesprek is meteen motiverend. Een man (muts nog op) meldt ons dat het heel goed is dat wij er zijn. Hem was vorig jaar ook al opgevallen dat er zoveel onzin op de beurs stond. Hij overweegt zelfs om donateur te worden van een van onze organisaties.

Het tweede gesprek is met twee dames die lachend roepen ‘oh, wij zijn echte enorme alternativo’s hoor’. Ze blijken twee haptonomen te zijn. We hebben een leuk gesprek over het al dan niet bestaan van energieën (‘jij denkt te materialistisch’), de farmaceutische industrie (‘daar gebeuren pas slechte dingen’) en het placebo-effect (‘waarom gebruikt de reguliere geneeskunde dat niet meer?’). Het blijkt dat de haptonomenvereniging nog mensen zoekt die onderzoek kunnen/willen doen naar de werkzaamheid van haptonomie. Wie weet ligt hier een klusje voor ons?

Gedurende de dag heel veel gesprekken gevoerd met mensen die geïnteresseerd zijn in de onderwerpen die in onze bladen behandeld worden. Een vriendin heeft bijvoorbeeld weleens acupunctuur geprobeerd en ze zijn benieuwd wat het nou eigenlijk is. Daarnaast heb ik gesproken met schrijvers van Skepter artikelen, journalisten, diëtisten, podotherapeuten, eigenaren van een biologische winkel en pensionado’s.

Een bijzonder gesprek was met een iemand van het Antennebureau van de rijksoverheid. Het Antennebureau is het informatiebureau van de Rijksoverheid over antennes voor draadloze en mobiele communicatie. Mensen kunnen hier terecht met vragen over de gezondheidseffecten van de elektromagnetische velden van antennes, de wetgeving rond de plaatsing van antennes en de toepassingen waar antennes voor worden gebruikt. De standmedewerkster kwam ons bedanken voor de genuanceerde informatie die wij publiceren over dit onderwerp. Daarnaast gaf ze aan dit soort beurzen altijd gemeden hadden maar omdat ze vorig jaar zagen dat wij er stonden, zij het ook wel aandurfden om hier voorlichting te komen geven. Een mooi compliment en een goede reden om samen met andere organisaties door te gaan met dit soort publieke voorlichting.

Petitie tegen antivaccinatie-uitzending van Pauw op 17 november

by 81 Comments

Op donderdag 17 november zat jeugdarts Lucy Smit in het programma Pauw tegenover drie ouders die kritisch zijn over het vaccineren van kinderen. Deze drie ‘experts’ waren Door Frankema (met haar boek en website vaccinvrij.nl één van de beruchtste anti-vaxxers in Nederland), Flory Gout (geeft alternatieve zwangerschapscursussen) en Joris Baas (terug te vinden als auteur van artikelen op complotdenkerswebsite Wanttoknow.nl). Waarom Pauw voor deze drie tegen één opzet gekozen heeft is niet duidelijk. Om de wetenschappelijke consensus weer te geven hadden er natuurlijk eigenlijk 97 jeugdartsen en epidemiologen tegenover deze drie kritische ouders moet zitten. Tijdens het gesprek werd duidelijk dat de jeugdarts inderdaad niet in staat was om tegenwicht te bieden aan de drie anti-vaxxers. Het werd zelfs zo erg dat Jeroen Pauw stelling moest nemen vóór vaccinaties om het gesprek nog enigszins recht te trekken.

In de schrijvende media en online is veel kritiek gekomen op de verdeling van voor- en tegenstanders, het gebruik van onjuiste gegevens en de slechte voorbereiding van Pauw mbt de waarheid over de argumenten die tegenstanders plachten te gebruiken. De dag na de uitzending besteedde Pauw een kleine minuut van zijn programma om uit te leggen dat zij niet de bedoeling hadden om niet-vaccineren te promoten en gaven ze enkele feiten mbt vaccinatie.

De vraag is of deze 40 seconden genoeg zijn om de onzin van anti-vaxxers bloot te leggen. Om te zorgen dat er een wat duidelijker en uitgebreider verhaal verteld wordt over vaccinaties heeft een aantal mensen een petitie gestart op petitie.nl. Of het zin heeft is onduidelijk, maar als u dit initiatief wilt steunen kan dat hier.