• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Pepijn van Erp

Google Maps viert World UFO Day

2 July 2015 by Pepijn van Erp 1 Comment

Het schijnt vandaag, 2 juli, World UFO Day te zijn. Althans volgens de ene groep die deze dag viert, omdat op die datum in 1947 iets uit de lucht viel bij Roswell. Anderen houden 24 juni aan, omdat op die datum, ook in 1947, Kenneth Arnold de eerste ‘officiële’ melding maakte van vliegende schotels boven de Verenigde Staten. Het team van Google maps ging niet zomaar voorbij aan deze feestelijk dag en wees de wereld nog even op één van de vele Easter Eggs die ze verstopt hebben in hun online wereldkaart:

https://twitter.com/googlemaps/status/616592177737543681/photo/1

Als je het zelf even wil testen, volg dan deze link naar Area 51 in Google maps en sleep het gele mannetje rechtsonder in je scherm (waarmee je Google Streetview opent) de kaart in.

Eerder vermeldden we al het grapje met het monster van Loch Ness.

 

Filed Under: K-d-Weetjes

Handlezen

2 July 2015 by Pepijn van Erp 76 Comments

Kunstenares Tinkebell deed afgelopen dinsdag in haar column* in Trouw een pleidooi voor het serieus nemen van handlezen. Niet om de toekomst te voorspellen, dat zij als onzin afdoet, maar als middel om iemands talenten en karaktereigenschappen op te sporen, en je lichamelijke en mentale zwakheden te ontdekken. Dat zou allemaal beslagen liggen in de patronen op je hand.

‘Semi-wetenschappelijke vaardigheid’?

Op Twitter kreeg Tinkebell meteen veel kritiek op haar pleidooi en werd onder andere om de oren geslagen met het lemma over handlezen uit Tussen Waarheid & Waanzin, de encyclopedie der pseudowetenschappen geschreven door Marcel Hulspas en Jan Willem Nienhuys. Zij wees er echter fijntjes op dat er maar heel weinig onderzoek naar gedaan is (TW&W noemt er één) en ook dat er bij bepaalde aandoeningen wel degelijk patronen in de handen te vinden zijn die dan veel vaker voorkomen. Je moet dan denken aan de Simiaanlijn die vaak voorkomt bij mensen met het syndroom van Down. Maar er zijn ook onderzoeken die trachten te laten zien dat er verband bestaat tussen bepaalde patronen in vingerafdrukken en het risico op borstkanker**.

De handlezer die Tinkebell volgens haarzelf eens in anderhalf uur tot op het bot wist te analyseren, is Joyce van Nispen. Bij Studio Max Live gaf zij vorig jaar een inkijkje in wat zij doet:

Is handlezen dan geen kermisattractie, maar een ‘semi-wetenschappelijke vaardigheid’? En verdient het een nadere beschouwing?

Tinbell-handlezen-Twitter2

Hier heeft Tinkebell misschien wel een punt, maar is het wetenschappers kwalijk te nemen dat zij geen onderzoek doen naar iets dat toch als tamelijk implausibel gezien wordt? De analyses die doorgaans met handlezen worden gedaan, doen sterk denken aan die van astrologen of tarotkaartenleggers. De bekende Amerikaanse skepticus Michael Shermer leerde zichzelf  in één dag wat basiskennis van het handlezen en had er aardig succes mee. Ook Agnes Tieben, bestuurslid van Skepsis, deed iets dergelijks waarvan ze hier op Kloptdatwel verslag deed.
De uitgangspositie van de scepticus zal zijn, zoals Tieben schrijft, dat het hier gaat om het Forer-effect (ook wel Barnum-effect genoemd): de neiging van mensen om vage en algemeen geldende uitspraken over de eigen persoon te accepteren als een rake, typerende omschrijving, zonder zich te realiseren dat diezelfde omschrijving voor bijna iedereen opgaat. En technieken als coldreading kunnen natuurlijk een rol spelen als het handlezen in direct contact wordt uitgevoerd en niet met alleen een afdruk van de handen. Van Nispen beweert echter vrij precieze uitspraken te kunnen doen, in het item bij Max heeft ze het zelfs over het kunnen bepalen van een leeftijd waarop iets in het leven van een persoon gebeurd zou zijn.

handlines
Afbeelding uit ‘Palmistry for All’ van Cheiro (1916) via Project Gutenberg

Skeptische proef

Het leek me wel een mooi klusje voor de Stichting Skepsis en via Twitter wees ik op de mogelijkheid om een skeptische proef op te zetten. In het verleden organiseerde Rob Nanninga met steun van Skepsis bijvoorbeeld de Astrotest waarin astrologen gevraagd werd aan de hand van geboortegegevens proefpersonen te karakteriseren en uiteindelijk te koppelen aan vragenlijsten die die proefpersonen hadden ingevuld. Onlangs werd ook een auralezeres op de proef gesteld, die meende, met slechts een geboortedatum van een proefpersoon op een briefje in een gesloten envelop als informatie, een karakteristieke persoonsbeschrijving te kunnen geven waarin de proefpersoon zich goed zou herkennen (verslag in Skepter 27.1, niet online).

Nadat Van Nispen via Tinkebell liet weten wellicht wel geïnteresseerd te zijn in een test, is er een eerste mailcontact geweest tussen haar en Skepsis. Het is nu even afwachten of ze er inderdaad voor voelt om een skeptische proef aan te gaan. Er zijn mijns inziens genoeg aanknopingspunten om een vrij eenvoudige proef op te zetten, maar alles hangt ervan af of de uitgedaagde en de skeptici tot overeenstemming kunnen komen over een proefopzet, die interessant genoeg is (een sterke claim die geen ‘normale’ verklaring heeft) en een eenduidig te interpreteren uitkomst oplevert.

Onderzoek naar handlezen

Handlezen blijkt overigens sinds het verschijnen van TW&W nog wel te zijn getest, o.a. door psycholoog Martijn van Mensvoort, die een uitgebreide website over handlezen bijhoudt. Hij geeft de volgende referenties:

  • Mensvoort, M.C. (2000). Personality assessment by handanalysts: identifying high and low scorers on the personality dimensions Neuroticism and Extraversion.
  • Annema, E.J. (1998). Chiro-psychodiagnostiek? Een onderzoek naar de validiteit van handlijnkundige uitspraken. Vrije Universiteit Amsterdam: Faculteit der Psychologie & Pedagogische Wetenschappen, vakgroep Klinische Psychologie.

De resultaten van die onderzoekjes waren niet bepaald positief voor de handlijnkunde. Volgens Van Mensvoort kan dat komen doordat de proefpersonen het moeilijk vonden om zichzelf te herkennen in de beschrijvingen van de handlezers, die te neutraal zouden zijn (een duidelijk aanwijzing dat het Forer-effect optreedt zal de scepticus zeggen). Handlezers zouden daarom in mogelijke vervolgonderzoeken explicietere (meer gedurfde) uitspraken moeten doen op grond waarvan een proefpersoon makkelijker kan bepalen of die op hem of haar van toepassing zijn of juist niet.

Als het tot een onderzoek komt, wordt dit natuurlijk vervolgd in de Skepter of het Skepsis-blog.

* een beter leesbare versie via Blendle (€)

** er zijn wel meer artikelen te vinden waarin deze mijns inziens vergezochte hypothese werd onderzocht, maar met wisselende resultaten; misschien iets om later nog op terug te komen.

Filed Under: Pseudowetenschap, Skepticisme Tagged With: handlezen, handlijnkunde, Joyce van Nispen, skeptische proef, Tiinkebell

Galabal der helderzienden

19 June 2015 by Pepijn van Erp 9 Comments

Nadat er in voorgaande jaren geen enkel medium op zijn besloten feestje ‘bal der helderzienden‘ afkwam, moet comedian-mentalist Gili gedacht hebben dat het misschien beter is om het nog wat groter aan te pakken. Nu dus een heus GALABAL der helderzienden met een uiterst aantrekkelijk programma! Dit weekend dus! Ergens! Als er nu nog geen medium of helderziende zin heeft om te komen ….

galabal-der-helderzienden

 

 

Filed Under: K-d-Weetjes

Nederlandse Monique Klinkenbergh verstoort graancirkelbusiness in Zuidwest-Engeland

18 June 2015 by Pepijn van Erp 32 Comments

Het graancirkelsseizoen wil wederom niet echt op gang komen in Wiltshire, Zuidwest-Engeland, terwijl dat toch traditioneel ‘the place to be’ is voor deze kunstvorm. Dit jaar valt het aantal formaties tot nu toe op de vingers van één hand te tellen, terwijl we in voorgaande jaren omstreeks deze tijd al op enkele tientallen zaten. Hoe komt dit?

Klik op de afbeelding voor het hele artikel
Klik op de afbeelding voor het hele artikel

Volgens een artikel in The Western Daily Press van 1 juni jl. zou de tegenvallende opbrengst te maken hebben met de activiteiten van de Nederlandse zakenvrouw Monique Klinkenbergh. Zij daalde enige jaren geleden neer op de graancirkelgemeenschap van Wiltshire en bemoeit zich er sindsdien intensief mee. Maar niet tot ieders genoegen.
Waar de boeren zich vroeger enigszins wisten te compenseren voor de aangerichte schade aan hun gewassen door het plaatsen van een box voor donaties, bedacht mevrouw Klinkenbergh dat het wel een goed idee zou zijn om een pasje in het leven te roepen dat je toegang zou verlenen tot de graancirkels. Ideaal voor graancirkeltoeristen: maar één keer 10 pond aftikken bij de club van Klinkenbergh voor een heel seizoen bezoek aan de formaties en dan zouden de boeren vanuit die organisatie een gedeelte van de opbrengst krijgen. Als die tenminste in zee zouden gaan met haar Crop Circle Access Scheme en daarmee toegang verlenen aan de formaties op hun land voor de pasjeshouders.
Dat plannetje is niet bepaald een succes gebleken vorig jaar en het jaar daarvoor. En ook dit jaar is van het schamele aantal graancirkels dat er überhaupt is, er niet één toegankelijk met het pasje.

Boeren zouden niet blij zijn met het toenemende aantal toeristen dat met busladingen tegelijk de formaties in hun velden komt bekijken en gaan steeds sneller over tot het stukmaken van de patronen zo gauw ze die ontdekken. En ook de makers van de graancirkels zijn er niet zo blij mee dat iemand van buiten een slaatje probeert te slaan uit hun creatieve inspanningen. Matthew Williams, de enige graancirkelmaker die ooit voor dat kunstje veroordeeld is, verwoordt de onvrede:

Neither circlemakers nor their traditional adversaries, the farmers, want this access scheme, especially because Monique doesn’t acknowledge they are man-made artwork.

Op zijn YouTube-kanalen is Williams wat minder subtiel.

Klinkenbergh is volgens haar eigen website al sinds 2007 geïntrigeerd door graancirkels en na het verkopen van haar bedrijf in 2009 houdt ze zich er fulltime mee bezig. Dat alle graancirkels door mensen gemaakt worden, gaat er bij haar niet in.

Voor Monique zijn graancirkels bij uitstek een punt waar wetenschap en spiritualiteit elkaar kunnen ontmoeten. “Ik ben ervan overtuigd dat een verbinding tussen deze twee tot wezenlijk nieuwe inzichten kan leiden in ons mens- en wereldbeeld.”

Het lijkt er sterk op dat Klinkenbergh vergeten is dat ze in de eerste plaats een goede verbinding tot stand had moeten brengen met de mensen in Wiltshire die echt verstand hebben van het graancirkelgebeuren daar.

Het krantenartikel van The Western Daily Press is overigens offline gehaald, daarom moeten we het met een net leesbaar screenshot doen. Waarom het verwijderd is, is niet zo duidelijk. Het zou kunnen zijn dat Klinkenbergh er een klacht over heeft ingediend.

Filed Under: Paranormaal Tagged With: Crop Circle Access Scheme, graancirkels, Matthew Williams, monique klinkenbergh, Wiltshire

Rookkring boven Utrecht

17 June 2015 by Pepijn van Erp 4 Comments

De Telegraaf en het Algemeen Dagblad berichten over diverse meldingen op Twitter van een merkwaardig fenomeen: een zwart kringetje dat door de de lucht boven Utrecht lijkt te zweven. Meerdere foto’s zijn er van te vinden op Twitter. Het gaat hier vermoedelijk om een rookkring, in het Engels klinkt het wat interessanter: ‘ring-shaped vortex’. Het is een bekend fenomeen, maar volgens de Belgische website Caelestia.be betrekkelijk zeldzaam en de achterliggende natuurkundige verklaring is ook nog niet zo simpel.

Een van de tweets met een foto van de rookkring boven Utrecht

Perfecte ronde #cirkel boven #Utrecht Oost. Wat is het? pic.twitter.com/Lg7rKxuUtH

— Bianca (@BvanZwol) June 16, 2015

Update 08:06 uur
Het blijkt inderdaad om een rookkring te gaan, maar dan wel eentje die bewust werd veroorzaakt – als special effect door Operagezelschap Holland Opera. Dat bereidt het nieuwe stuk ‘The Day After’ voor, dat op Fort Rijnauwen wordt gespeeld. “De opera gaat over de ondergang van de aarde en daarbij hoort een explosie”, zegt een woordvoerder van de opera tegen RTV Utrecht. De uitvoeringen zijn van 18 juni tot 11 juli, dus het verschijnsel zal vast nog vaker te zien zijn. [toevoeging: uit de berichtgeving wordt niet meteen duidelijk of de rookkring het bedoelde effect was van die explosie, of dat het een onbedoeld bijeffect was en mogelijk niet bij elke opvoering optreedt]

Filed Under: K-d-Weetjes

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 137
  • Page 138
  • Page 139
  • Page 140
  • Page 141
  • Interim pages omitted …
  • Page 187
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Standards in Behavioral Science
2 July 2025 - Steven Novella

How can we decrease the amount of shoddy science and improve the rigor of research in the behavioral sciences? The post Standards in Behavioral Science first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Big Trouble in Little Pharma
2 July 2025 - Kathleen Seidel
Big Trouble in Little Pharma

The Excruciating Inspection of David Geier’s DAP Pharmaceuticals The post Big Trouble in Little Pharma first appeared on Science-Based Medicine. [...]

RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns
30 June 2025 - David Gorski

Last week, HHS Secretary Robert F. Kennedy Jr.'s reconstituted Advisory Committee for Immunization Practices (ACIP) met for the first time. The proceedings reminded me, more than anything else, of an antivax clown car. The post RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • O misterioso vídeo do disco voador em Mingachevir, no Azerbaijão - Portal Vigília on UFO’s – waar komen ze vandaan?[…] e produtiva, principalmente entre céticos. Um grupo de trabalho da iniciativa internacional “Skepsis”, começou
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsNaar aanleiding van reacties op X van Bram Bakker aka @bramkoers_tweet heeft Jaime Borjas meerdere malen opnieuw gereageerd op problemen
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, bedankt voor je bemoedigende woorden. Ik ben er behoorlijk zeker van dat mensen als Ronald Meester, Jona Walk en
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-testOndertussen is er een uitspraak van de zaak tegen huisarts Berber Pieksma, 1 van de vele co-auteurs van dit broddelwerk
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (24-2025)Benieuwd naar het resultaat. Vaak is de klokkeluider de kwaaie pier.

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in